عصر خودرو- روزنامه اطلاعات در گزارشی به فعالیت راهداران و اهمیت این شغل پرداخت و نوشت: فصل سرما، به ویژه زمانی که چند روز تعطیلی کنار هم می‌آیند، مسافرت‌های زمستانی آغاز می‌شود که همیشه با سنگینی ترافیک جادهها همراه است. در زمستان، به دلیل لغزندگی سطح راه‌ها و متغیر بودن آب و هوا، سرعت حرکت خودروها کندتر است و وقتی شمار آنها افزایش پیدا می‌کند، ترافیک در جادهها سنگین‌تر می‌شود.
به گزاش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا ، سجاد تبریزی در ادامه این گزارش آورد: این مسئله وقتی بغرنج و جدی‌تر می‌شود که بارش‌های برف و باران، جادهها را مسدود کند، یا کولاک و طوفان قدرت دید راننده و مانور خودروها را کاهش دهد. در این حالت است که کار اصلی راهداران، آغاز می‌شود و از اینرو حرکت خودروها در این شرایط، مدیون فعالیت‌های راهداران است.
راهبندان‌های زمستانی دلایل متعددی دارد و صعوبت آب و هوا تنها دلیل آن محسوب نمی‌شود. ناآشنایی با شیوه رانندگی در زمستان، به همراه نداشتن یا استفاده نکردن از وسایل ایمنی راه، عجله و گاهی تضییع حقوق دیگران، از دیگر عوامل مهم در گره خوردن ترافیک در جاده‌هاست.
اما در بدترین شرایط آب و هوایی، زمانی که کاروانی از خودروها در جاده گیر افتاده‌اند و یا حتی زمانی که راننده یک خودرو در دوردست‌ترین جادهها، امکان ادامه حرکت را از دست می‌دهد، افرادی هستند که در سریع‌ترین حالت ممکن خود را برای امداد و باز کردن راه به آن نقطه می‌رسانند: راهداران!
**وقتی جادهها زمستانی است
کامبیز معمر، پیمانکار راهداری استان تهران در گفتگو با گزارشگر روزنامه اطلاعات، آذر تا پایان فروردین ماه هر سال را دوره سخت جادهها می‌خواند و می‌افزاید: در راهداری با ترافیک سرو کار داریم، اما در فصل سرد به دلیل احتمال بارش برف و باران، ترافیک بیشتر است.
به گفته معمر علت بیش از 70 تا80 درصد ترافیک در زمانی که جاده به دلیل بارش برف بسته است، رانند‌گانی هستند که زنجیر چرخ نبسته‌اند، چرا که نمی‌توانند در مسیر حرکت کنند و حرکت بقیه خودروها را هم کُند می‌کنند.
معمر دلیل دیگر کُندی حرکت و ترافیک سنگین جادهها در ایام سرد سال را ناواردی رانندگان در نصب زنجیر چرخ اعلام می‌کند و می‌افزاید: بسیاری از رانندگان بلد نیستند زنجیرچرخ ببندند و حتما باید این کار را تمرین کنند، کاری که شاید در شرایط عادی 10 دقیقه بیشتر وقتشان را نگیرد، ولی به دلیل اهمال، هم خودشان، هم راهداران و هم مسافران را معطل می‌کنند و باعث راهبندان در جادهها می‌شوند.
وی بی‌اخلاقی را عامل دیگر گره خوردن ترافیک جادهها می‌داند و توضیح می‌دهد: برخی دیگر از رانندگان وقتی ترافیک سنگین می‌شود می‌خواهند از لاین چپ سبقت بگیرند و از ترافیک عبور کنند، یعنی آن‌چه که به اسم «زرنگی» معروف است، اما این خود یکی دیگر از عوامل مهم ترافیک است. چون اندکی جلوتر خودروهای مقابل نیز مجبور به توقف می‌شوند و لاین مقابل هم بسته می‌شود. ضمن اینکه وقتی راننده یک خودرو به خود اجازه بدهد حق دیگران را ضایع کند، بسیاری دیگر هم از سر عصبانیت این کار را تکرار می‌کنند.
معمر که حدود 12 سال است پیمانکار راهداری است با اشاره به تفاوت شرایط جاده در فصول مختلف سال، از هموطنان می‌خواهد در فصل سرما با تجیهزات کامل در جادهها رفت‌و‌آمد کنند. وی تاکید می‌کند، همه مطمئن باشند راهداران همیشه در کنارشان هستند. او از زنجیر چرخ، پوشاک گرم، باک پر بنزین و غذای کنسروی به عنوان نیازهای ورود به جادهها در فصل زمستان یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: به جز این موارد، راننده در شرایط اضطراری باید بتواند خونسردی خود را حفظ کند و صبور باشد.
کامبیز معمر، از سقوط اتوبوس مسافری به دره گردنه امامزاده‌هاشم به عنوان تلخ‌ترین حادثه‌ای یاد می‌کند که به چشم خود دیده است و توضیح می‌دهد: وقتی این گونه حوادث اتفاق می‌افتد، همه نیروهای امدادی سهم و وظیفه دارند، که از جمله به راهداری، هلال احمر و اورژانس می‌توان اشاره کرد.
**فرار از زنجیر چرخ
معمر، این راهدار با سابقه کشور شغل خود را مملو از خاطرات تلخ و شیرین می‌داند و می‌افزاید: یک بار در فصل سرما در جاده دماوند ـ فیروزکوه، گردنه «اوزنه»، حد فاصل سیدآباد و «دلیچای» کولاک خیلی سنگینی بود و برف همه جاده را پوشانده بود. پلیس راه، جلوی خودروهای عبوری را می‌گرفت و از آنها می‌خواست حتما زنجیر چرخ ببندند. در این میان یک پراید به سرنشینی 3 دختر جوان به دستور ماموران توجهی نکردند و به گونه‌ای از مقابل پلیس راه به خیال خودشان گریختند! نیم ساعتی نگذشته بود که بیسیم، خبر از وقوع تصادف و حادثه داد. ما به سرعت به محل رفتیم. همان پراید با گاردریل برخورد کرده و دور خودش چرخیده و به سختی در جهت مقابل متوقف شده بود. وقتی از راننده و سرنشینان خودرو خواستم که آن را سوار شوند و به کناری بیاورند، آنقدری ترسیده بودند که هیچ کدامشان نمی‌توانست پشت فرمان بنشیند. حالشان بد بود و گریه می‌کردند، خیلی ترسیده بودند. خودم پشت فرمان نشستم و خودرو را تا کنار جاده هدایت کردم.
وی می‌افزاید: این کارها زرنگی نیست، اینکه پلیس و راهدار از شما می‌خواهند زنجیر چرخ ببندید، منفعت شخصی برای ما ندارد، برای خود رانندگان است و از وقوع حادثه پیشگیری می‌کند.
**بی‌احتیاطی، عامل اصلی حادثه
علی رجبعلی، راننده لودر راهداری نیز در گفتگو با گزارشگر روزنامه اطلاعات، بی‌احتیاطی را عامل همه مشکلات جادهها می‌خواند و می‌افزاید: بی‌احتیاطی رانندگان باعث ترافیک و حادثه می‌شود. مثلا بارها از رانندگان خواسته‌ایم زنجیر چرخ خودروهای خود را ببندند، برخی فکر می‌کنند چون ماشین‌شان به روز و مدل بالا است، نیازی به زنجیر چرخ ندارند. برخی هم حوصله ندارند یا این کار را بلد نیستند، در حالی که نکات ایمنی برای صحت و سلامت رانندگان و سرنشینان خودروها است.
رجبعلی، تعهد نیروهای راهداری و امداد را یادآور می‌شود و می‌افزاید: ما به وظایف خود در هر شرایطی در بدترین موقعیت‌ها تعهد داریم. جادهها برف روبی و نمک‌پاشی می‌شود، اما به هر حال ممکن است جایی از جاده نمک به درستی ریخته نشده باشد، یا جایی هنوز یخ‌زدگی داشته باشد که همین مقدار کم هم می‌تواند فاجعه آفرین باشد.
وقتی راهداران در حال برف‌روبی، نمک پاشی یا دیگر اقدامات امدادی هستند، خودروهای آنها پیشقراول خودروهای عبور است. اما برخی از رانندگان نه فقط به این نکته توجه ندارند که اگر خودروهای راهداری در جادهها نباشد، امکان حرکت ندارند، آنها را مانع خود هم می‌بینند. رجبعلی در این باره می‌گوید: رانندگان باید با راهداران همکاری داشته باشند، اما برعکس، در بسیاری موارد دیده شده است که برای سبقت از خودروهای راهداری بوق می‌زنند و راه می‌خواهند و حتی برخی موارد بی ادبی می‌کنند و فحش می‌دهند که خودروی راهداری کنار برود تا آنها رد شوند!
وی دلیل این رفتار رانندگان را نداشتن تصور درست از ادامه مسیر می‌داند و می‌گوید: این رفتار از اینروست که صبور نیستند و تصور درستی هم از شرایط جلوتر از خود ندارند، فکر می‌کنند خودروی راهداری که در حال روبیدن برف یا نمک پاشی است مزاحمشان شده است، در حالی که اگر این خودروها نبودند، نمی‌توانستند تا همانجا هم پیش بیایند.
به گفته وی، برخی دیگر از رانندگان حتی معترض می‌شوند و می‌گویند، نمک باعث پوسیدگی خودروی ما می‌شود و چرا نمک پاشی می‌کنید؟ این حرف‌ها و رفتارها باعث دلسردی کارگران راهداری می‌شود، کسانی که روز و شب خود را در سخت‌ترین شرایط وقف باز نگه داشتن جادهها می‌کنند.
رجبعلی اضافه می‌کند: ما توقع داریم به راهداران احترام بگذارند، یک خسته نباشید خالی هم کلی تاثیرگذار است و وقتی مردم یا مسئولی رد می‌شود و با گفتن جمله بالا نشان می‌دهد که متوجه سختی کار ما است، خیلی به ما روحیه می‌دهد و موثر است.وی تاکید می‌کند: ما شبانه روز در جادهها هستیم و انتظار داریم مردم با راهداران همکاری کنند. نه اینکه بیایند و کار برف روبی یا نمک پاشی، انجام دهند، همین که متوجه باشند کار و فعالیت ما به نفع آنهاست و بوق نزنند، برای ما کافی است.
**خاطره‌ای از «پشت کوه»
در نزدیکی دریاچه تار در جاده هزار است به نام «پشت کوه»، روستای بسیار کوچکی است که تا چند سال پیش تلفن هم نداشت. وقتی برف و کولاک می‌شود، برای بازگشایی جادهها به آنجا می‌رویم.
علی رجبعلی نفسی تازه می‌کند و ادامه می‌دهد: یک شب وقتی جاده را با لودر نمک پاشی کرده بودم و کار رو به اتمام بود، پیرمردی آمد و چاق سلامتی کرد، بعد خیلی زیاد تشکر کرد و گفت، دخترم پا به ماه بود و وقت وضع حملش شده بود، دکتر در روستا نبود، جادهها هم بسته بود، گرفتار شده بودیم و نمی‌دانستیم چکار باید بکنیم. اگر جاده را باز نکرده بودید، ممکن نبود بچه و مادرش زنده بمانند. حالا 7ـ 8 سال از آن تاریخ گذشته است و من هر وقت به «پشت کوه» می‌روم صبحانه باشد یا ناهار و شام، مهمان آنها هستم و آن بچه 7ـ8 ساله را می‌بینم، خیلی احساس خوبی دارم.
چشمانش در افق خیره می‌ماند و می‌افزاید: همین‌هاست که به ما انرژی می‌دهد تا بیشتر و بهتر کار کنیم، در شرایط سخت، در کولاک و برف. وی تاکید می‌کند: با همکارانم شبانه روز در جادهها هستیم تا مسافرین آسیب نبینند. در تصادفات هم راهداران کمک می‌کنند و اگر رانندگان همکاری داشته باشند، جاده امن‌تر و تصادفات کمتر می‌شود.
علی رجبعلی در ادامه گفتگو با گزارشگر روزنامه اطلاعات می‌گوید: ما مشکلات صنفی زیادی داریم. برخی از پیمانکاران حقوق و مزایای ما را رعایت نکرده‌اند. یک دوره شرکتی آمده بود که حقوق و عیدی و سنوات ما را نداد و رفت. خانواده من حق دارند معترض بشوند وقتی شبانه روز در جادهها هستم و این اتفاق می‌افتد. پیمانکار دیگری آمده بود که حق بیمه را از ما کسر کرد، ولی به حساب بیمه نریخت، رفته بودم دفترچه بیمه بچه‌ام را تمدید کنم متوجه شدم این کار را کرده و بیمه ما رد نشده است. ما هم خرج داریم، بچه دانشجو، اجاره خانه و خرج‌های روزمره داریم. او با این حال تاکید می‌کند: البته پیمانکار فعلی خوب است و راضی هستیم.
وی می‌افزاید: اینکه جوانان کمتر تمایل دارند وارد این کارها شوند، به این دلیل است که می‌بینند کسانی که در کار راهداری هستند، مشکلات زیادی دارند.
**رانندگان همکاری نمی‌کنند
علی کردبچه، راننده کامیون نمک پاش راهداری نیز در گفتگو با گزارشگر روزنامه اطلاعات، از سختی‌های راهداری می‌گوید و می‌افزاید: همکاری نکردن برخی رانندگان از خود برف و کولاک هم بدتر است! در صورتی که رانندگان مسیرها همکاری نکنند، ما نمی‌توانیم کاری بکنیم. خیلی از وقت‌ها خودروها در سمت راست توقف نمی‌کنند و راه را برای عبور خودروی راهداری باز نمی‌گذارند، حتی از لاین چپ حرکت و ترافیک را پیچیده‌تر می‌کنند و همین باعث می‌شود امدادرسانی مشکل‌تر شود. ما مجبور می‌شوم راه را کامل ببندیم تا خودروهای راهداری بتوانند به نقاط مشکل دار برسند.
وی با اشاره به سختی‌های حضور شبانه روزی در جادهها می‌افزاید: ما این کار من وظیفه دینی و ملی خودمان می‌دانیم. کردبچه تاکید می‌کند: زمستان، ما پیش مرگ همه هستیم و کارمان را با دل و جان دوست داریم. او به همه رانندگان توصیه می‌کند: اول از سلامت خودرو کاملا مطمئن شوید و در مرحله بعدی، لوازم ایمنی مثل زنجیر چرخ، لباس گرم و غذا همراه داشته باشد و در نهایت با راهداران همکاری کنید. وی بااطمینان می‌گوید: اگر همکاری وجود داشته باشد، اجازه نمی‌دهیم کسی سختی بکشد.این راننده با سابقه 38 ساله که 8 سال است در راهداری خدمت می‌کند، دستی روی دست می‌گذارد و می‌گوید: جاده پر از خاطره است، خاطره‌های خوب و خاطره‌های بد. و با انرژی ادامه می‌دهد: دو سال پیش در یکی از گردنه‌ها کولاک خیلی تندی بود، چشم چشم را نمی‌دید و طوفان با تمامی توان به کوه و جاده حمله کرده بود.
یک سواری پراید با گاردریل برخورد کرده بود و قادر به ادامه حرکت نبود، به آنجا رفتیم و همکارم پیاده شد، سیم بکسل را به خودرو بست و چون کولاک شدید بود، سریع راه افتادیم. وقتی به راهدارخانه رسیدیم، متوجه شدم همکارم نیست. من فکر کرده بودم سوار پراید شده، غافل از اینکه کولاک او را پرت کرده و نتوانسته است سوار شود. به سرعت به محل وقوع برگشتیم، کولاک زده بود و همکارم چندین متر آن طرف‌تر افتاده بود. پوستش سیاه شده بود، به سرعت سوارش کردیم و به راهدارخانه بازگشتیم. خدا رحم کرد و مشکل جدی پیش نیامد و چند روزه حالش خوب شد.
کردبچه دوباره به خاطراتش رجوع می‌کند و می‌گوید: یک شب هم در جاده تبریز برف آمده بود. در آن دوره من یک تریلی داشتم. هوا به قدری بد بود که ادامه حرکت برایم ممکن نبود، برای همین در اولین پارکینگ توقف کرده بودم که استراحت کنم، اما یک خودروی سواری از پشت به تریلی من زد. یک خانواده بودند و شیشه جلوی خودروشان شکست. آخر شب بود و هیچ کاری نمی‌شد کرد. من پشت فرمان خوابیدم و سرنشینان پراید در تخت تا صبح خوابیدند و صبح توانستیم کاری بکنیم.
وی که راننده نمک پاش راهداری است و از «بومهن» تا تونل‌های فیروز کوه را پوشش می‌دهد، می‌افزاید: هر جایی که نیاز به کمک باشد، پیش قدم می‌شویم، مثلا آن سال که شمال 3 متر برف باریده بود، 10 روز آنجا بودم. کُردبچه ادامه می‌دهد: سختی و خاطره زیاد است و برخی از اتفاقات و حادثه‌ها باعث ایجاد دوستی می‌شود.
**آمادگی اورژانس کشور
پیرحسین کولیوند، رئیس اورژانس کشور با اشاره به شروع فصل سرما و احتمال حادثه در جادهها، درباره میزان آمادگی اورژانس کشور برای سفرهای فصل سرد می‌گوید: 2300 دستگاه آمبولانس امسال خدمت رسانی را انجام می‌دهند.
وی در مورد امداد هوایی نیز می‌گوید: پایگاه‌های هوایی مان را نسبت به سال گذشته گسترش داده‌ایم و امیدواریم چند پروژه دیگر هم که در حال انجام است، به ناوگان اورژانس اضافه شود. وی تاکید می‌کند: 3800 نفر نیروی جدید به استخدام در آمده‌اند و نیروی انسانی آن نسبت به سال گذشته، قوی‌تر، هم جوانتر و با نشاط‌تر در خدمت هموطنان‌مان است.
