عصر خودرو- همان‌طور که پیش از این نیز رییس سابق سازمان راهداری پیش‌بینی کرده بود به نظر می‌رسد میزان تلفات و تصادفات رانندگی ایران به کف کاهشی خود رسیده و در صورتی که بسیاری از عوامل تاثیرگذار بر این موضوع با تغییر مواجه نشوند، این آمار خطرناک بار دیگر رو به رشد حرکت خواهد کرد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایسنا، در طول یک سال به طور میانگین حدودا 16 هزار ایرانی جان خود را در تصادفات جادهای از دست داده‌اند، آماری که تقسیم آن به تعداد روزهای سال نشان می‌دهد که روزانه جادههای ایران به طور میانگین بیش از 40 مرگ را در خود به ثبت می‌رساند.
با وجود این آمار وحشتناک تداوم دائمی آمار تلفات جادهای باعث شده ذهن و افکار عمومی کمترین حساسیت را نسبت به این آمار فاجعه‌آمیز داشته باشد و در شرایطی که سقوط یک هواپیما یا برخورد دو قطار یا برخورد دو کشتی به یکدیگر بتواند چند وزیر و مقام دولتی را تا پای استیضاح و برکناری پیش ببرد، اما افکار عمومی کمترین حساسیت را نسبت به آمارهایی دارد که حالا پس از سال‌های طولانی بار دیگر به فرآیند رشد خود بازگذشته‌اند.
بررسی‌هایی که در کمیسیون ایمنی راهها صورت گرفته نشان می‌دهد تصادفات جادهای در نوروز سال 1397 افزایشی 17 درصدی داشته و این در حالی است که میزان سفرها تنها 10 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که پیش از این داوود کشاورزیان – رییس سابق سازمان راهداری – نیز اعلام کرده بود که تلاش‌های صورت گرفته برای کاهش میزان تلفات جادهای به اوج تاثیرگذاری خود رسیده و در صورتی که ما قصد داشته باشیم میزان تلفات و تصادفات را بیش از این کاهش دهیم، باید اتفاقاتی زیربنایی در کشور رخ دهد.
رانندگان و معضل نظارت
یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی که در طول سال‌های گذشته جادههای ایران با آن روبه‌رو بودند، نقش تاثیرگذار راننده‌ها و به طور خاص عوامل انسانی در بالا رفتن تلفات بوده است. براساس برآوردهای رسمی صورت گرفته حدود 70 درصد از تصادفات منجر به فوت در جادههای ایران به دلیل اشتباه یا تقصیر عامل انسانی صورت می‌گیرد.
با وجود آنکه در طول سال‌های گذشته تلاش شده با افزایش تعداد دوربین‌های نظارتی پلیس در محورهای شریانی راه بر تخلفات گسترده رانندگان بسته شود، اما همچنان تعداد قابل توجهی از جادههای ایران به این دوربین‌ها مجهز نیستند و همین مساله باعث شده بخش قابل توجهی از تلفات در مسیرهای فرعی رخ دهد.
در کنار آن رعایت نکردن برخی نکات ایمنی و نبود فرهنگ رعایت حقوق طرف مقابل باعث شده از نظر فرهنگی نیز رفتار رانندگان ایرانی چندان مورد پذیرش استانداردهای بین‌المللی قرار نگیرد. در جای دیگری که عامل انسانی نقش خود را مشخص می‌کند نزدیکی برخی جاده‌ها به روستاها یا مناطق سکونت بخشی از جمعیت کشور است هرچند آمار تلفات جادههای روستایی در طول سال‌های گذشته کاهش یافته، اما همچنان میزان تلفات در این محدوده‌ها و البته رانندگانی که راکبان موتورسیکلت به حساب می‌آیند و در این مناطق تردد می‌کنند نقشی اساسی در بالارفتن میزان تلفات جادهای دارد.
یکی از اصلی‌ترین سیستم‌هایی که رانندگان را از رفتارهای غیرقابل توجیح باز می‌دارد، بالابودن میزان جرائم رانندگی است. رییس سابق سازمان راهداری معتقد بود که با توجه به تخفیف‌هایی که از سوی نهادهای قانونی برای بازپرداخت جرائم صورت می‌گیرد و البته نرخ‌هایی که برای مدت طولانی تغییر نمی‌کند می‌توان از پیش مشخص کرد که رانندگان ترس چندانی از مواجه با جرائم رانندگی ندارند و همین امر یکی از اصلی‌ترین عوامل بازدارنده موجود در بخش‌های مختلفی از جهان را در ایران عملا از کارایی انداخته است.
جاده‌ها و خودروها عوامل ثانویه
پس از کنار گذاشتن عامل اصلی که همان خطای انسانی است دو عامل ایمنی و فنی مهم دیگر نیز در جادههای ایران وجود دارند که گاهی می‌تواند به بهای جان مسافر تمام شود.
هرچند در طول سال‌های گذشته بخش قابل توجهی از محورهای پرتردد کشور آزادراه یا بزرگراه شده یا برنامه‌ریزی‌های لازم برای تبدیل آنها در سال‌های آینده صورت گرفته است، اما هنوز در بعضی از جادههای پرترافیک و خطرناک کشور شرایط ایمنی جاده‌ها قابل قبول به حساب نمی‌آید. برای مثال در جادههای شمالی پس از سال‌های طولانی در ماه‌های پایانی سال قبل بود که جاده فیروزکوه به بزرگراه تبدیل شد، اما هنوز محورهایی مانند هراز یا چالوس در بخش‌هایی از مسیر خود نیاز به بهبود ظرفیت زیرساختی دارند. جادههای شبیه به آنها در بسیاری ازنقاط کشور همچنان فعالیت می‌کنند که نقش قابل توجه در این آمارهای به ثبت رسیده دارند.
در طول این سال‌ها کمبود بودجه برای توسعه راهها و حفظ و نگهداری آنها یکی از مهمترین معضلاتی بوده که وزارت راه و شهرسازی با آن دست و پنجه نرم کرده است و به نظر می‌رسد که در صورت نرسیدن منابع مالی لازم همچنان این وزارتخانه باید با دشواری‌های قابل توجه این جاده‌ها را از گزند تصادفات خطرناک دور نگه دارد.
از سوی دیگر برخی از خودروهایی که در جادههای ایران تردد می‌کنند نیز از نظر بسیاری از کارشناسان و فعالان عرصه ایمنی استانداردهای لازم را ندارند یا حداقل سفر با آنها خطرات جدی در بر خواهد داشت. نبود امکاناتی مانند ایربگ در برخی خودروهای داخلی یا خطر چپ کردن بعضی از این ماشین‌ها در پیچ‌های خطرناک جادهای باعث شده تعدادی از خودروهای داخلی ایران از نظر حضور در تصادفات خطرناک صدرنشین این جدول باشند، موضوعی که با توجه به محدودیت ورود خودروهای خارجی و البته نبود حمایت لازم از مردم برای خرید خودروهای بهتر مشخص نیست چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.
حتی اگر افزایش میزان تلفات رانندگی در نوروز 97 را امری گذرا در نظر بگیریم، باز هم در طول سال 242 هواپیمای ای تی آر آسمان در جادههای ایران سقوط می کند و این تلفات به معنای آن است که سالانه ده‌ها هزار ایرانی عضوی از خانواده خود را در جاده ها از دست می دهند و این امر در کنار هزینه‌های اقتصادی، بار اجتماعی قابل توجهی را به وجود می آورد که شاید تا سال‌های طولانی کشور توان عبور از آنها را پیدا نکند.
