عصر خودرو- صنعت خودروسازی هندوستان یکی از بزرگترین بازارهای خودرو در سطح جهان به شمار می‌رود. این بازار تا مدتی پیش از این یکی از بالاترین نرخ‌های رشد در بازارهای متعدد خودرو در سطح جهان را در اختیار داشت اما در حال حاضر بازار خودرو این کشور روزگار خود را با نرخ رشدی ثابت و حتی در برخی مقاطع با نرخ رشد منفی سپری می‌کند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، هندوستان در سال 2009 میلادی پس از کشورهای ژاپن، کره‌جنوبی و تایلند در رتبه چهارمین کشور صادرکننده خودرو در قاره آسیا قرار داشت و در سال 2010م با پشت‌سر گذاشتن تایلند در این رده‌بندی، خود به جایگاه سوم بزرگترین صادرکننده آسیایی خودرو صعود کرد.
در همین سال یعنی 2010 میلادی، کشور هند منزلگاه 40 میلیون وسیله نقلیه در انواع گوناگون آن بوده و در عین حال، میزان تولید خودرو هند در سال مورد نظر (2010م) به 3 میلیون و 700 هزار دستگاه رسید که در مقایسه با سال 2009م رشدی 33/9درصدی داشت و با این سرعت رشد، پس از چین به‌عنوان دومین بازار خودرو جهان که سریع‌ترین نرخ رشد سالانه را ثبت کرده بود معرفی شد.
در سال‌های اخیر هندوستان از نظر تعداد خودروهای سواری و تجاری تولیدی در سطح جهان نیز از برزیل پیشی گرفته و با تولید 3 میلیون و 900 هزار دستگاه در سال 2011م در رده ششمین تولیدکننده بزرگ خودرو در جهان قرار گرفت.
در فاصله سال 2011 تا 2012م رشد سالانه صنعت تولید خودرو در هندوستان به 16 تا 18 درصد رسید که نتیجه آن فروش حدود 3 میلیون دستگاه در این دوره بود.
آخرین گزارش منتشر شده از سوی انجمن تولیدکنندگان اتومبیل هندوستان نیز حاکی از آن است که فروش سالانه وسایل نقلیه این کشور در سال 2015م مطابق پیش‌بینی‌های جدید به 4 میلیون دستگاه خواهد رسید در حالی که برآوردهای قبلی در این‌باره نشانگر فروش 5 میلیون دستگاه خودرو در این سال بود.
در رابطه با صنعت خودروسازی کشور هند، آمار موجود در زمینه فعالیت‌های مرتبط با این صنعت بیانگر آن است که در سال 2011م در مجموع 3 هزار و 695 کارخانه تولیدکننده قطعات و تجهیزات خودرو در این کشور فعالیت داشته‌اند. درآمد سالانه هر یک از این شرکت‌ها براساس اطلاعات منتشر شده به طور متوسط معادل 6 میلیون دلار بوده و سود خالص هر کدام نیز به صورت میانگین به حدود 400 هزار دلار در سال رسیده است.
پیشینه حضور خودرو در هند
سال 1897م در تاریخ معاصر هندوستان به عنوان سالی که نخستین خودرو در جاده‌های آن به حرکت درآمد ثبت شده است و تا سال 1930 حضور خودرو در این کشور تنها به شکل واردات وسایل نقلیه آن هم در تعدادی بسیار اندک انجام شده بود.
صنعت تولید خودرو هند در مراحل اولیه و به شکل ابتدایی آن در دهه 1940 میلادی ظهور پیدا کرد.
تولد این صنعت در نقطه آغازین آن با تاسیس و راه‌اندازی کارخانه هندوستان (Hindustan) در سال 1942 میلادی تحقق پیدا کرد و پس از آن، پرمیر (Premier) به‌عنوان رقیبی پرتوان و دائمی در مقابل شرکت هندوستان از سال 1944 میلادی فعالیت خود را به‌ترتیب با تولید خودروهای جنرال‌موتورز امریکا و فیات ایتالیا به صورت مونتاژ شروع کرد.
شرکت خودروسازی ماهیندرا و ماهیندرا (Mahindra & Mahindra) به وسیله 2 برادر هندی در سال 1945م پایه‌گذاری شد و فعالیتش را با مونتاژ جیپ CJ-3A در گروه وسایل نقلیه سواری آغاز کرد.
در ادامه و پس از استقلال هندوستان در سال 1947 میلادی دولت هند و بخش خصوصی این کشور تلاش‌هایی در زمینه ایجاد صنعت تولید اجزا و قطعات خودرو با هدف عرضه محصولات‌شان به صنایع خودروسازی این کشور انجام دادند.
در سال 1953م و با پیاده‌سازی یک برنامه جایگزین واردات به‌وسیله دولت هند که هدف آن، فراهم کردن زمینه و امکانات بیشتر برای گسترش و تقویت صنعت داخلی تولید خودرو این کشور بود، برای واردات خودرو به صورت محصولات کامل و تمام ساخته شده به داخل کشور محدودیت‌های مختلفی ایجاد شد.
محدودیت‌ها تحت «لیسانس راج»
به هر صورت، رشد صنعت خودروسازی هند در دهه 1950 و 1960 میلادی به طور نسبی با سرعتی اندک ادامه داشت. دلایل اصلی این نرخ پایین رشد نیز به طور عمده، اجرای برنامه‌های ملی‌سازی در دوران پس از استقلال این کشور و اجرای طرحی دیگر به نام «لیسانس راج» بود که در مسیر فعالیت‌های بخش خصوصی هند مانع‌تراشی می‌کرد.
پس از سال 1970 میلادی و با ایجاد محدودیت در واردات وسایل نقلیه آماده و کامل، صنعت خودروسازی هندوستان روند رشد مناسب‌تر خود را آغاز کرد اما بخش اصلی این نرخ رشد قابل‌قبول ناشی از افزایش آمار تولید وسایل نقلیه‌ای مانند تراکتورها، خودروهای تجاری و ماشین‌های ویژه کشاورزی ـ اسکوترها ـ بود و اتومبیل‌های سواری همچنان به‌عنوان مظاهر اصلی کالاهای لوکس و تجملی شناخته می‌شدند.
در دهه 70 میلادی سرانجام محدودیت‌هایی که برای کنترل قیمت‌های فروش خودرو در هند تا آن زمان اعمال شده بود، برچیده شده و به مرور عوامل و مشخصه‌های شکل‌گیری رقابت در بازار خودرو هند و تاثیرگذاری آنها به صورت‌های مختلف در این بازار نمایان شد.
به هر ترتیب تا دهه 80 میلادی بازار خودرو هند زیرسلطه 2 شرکت هندوستان و پرمیر بود که محصولات از رده خارج را با نرخ‌هایی منصفانه اما در تعدادی محدود به فروش می‌رساندند. در طول این دهه رقبایی انگشت‌شمار حرکت خود را برای ورود به بازار خودرو هند آغاز کردند.
در سال 1986 میلادی، دولت هند با هدف تشویق صنعت خودروسازی خود و ترویج هر چه بیشتر فعالیت‌های مرتبط با این حوزه در کشور اقدام به پایه‌گذاری نمایشگاهی ویژه صنایع خودروسازی و معرفی محصولات شرکت‌های شناخته شده خودروساز در سطح جهان با عنوان «نمایشگاه اتومبیل دهلی» کرد. این نمایشگاه 9 روزه سال 1986م در حقیقت تبدیل به عرصه‌ای برای نشان دادن قابلیت‌های صنعت خودروسازی هند در زمینه جذب فناوری‌های نوین، نمایش دستاوردهای پژوهشی و ارتقای کیفیت فعالیت‌های بومی و داخلی و سازگار کردن این فناوری‌های جدید با اوضاع و شرایط ناهموار صنعت خودروسازی هندوستان شد.
در نهایت خودروسازان فراملیتی و معتبری نظیر سوزوکی و تویوتا از کشور ژاپن و هیوندای از کره‌جنوبی اجازه حضور و سرمایه‌گذاری در بازار خودرو هند را پیدا کردند.
به‌دنبال صدور مجوز فعالیت برای این شرکت‌ها به صورت سرمایه‌گذاری مشترک، شرکت ماروتی سوزوکی (Maruti Suzuki) نخستین و در عین حال موفق‌ترین شرکتی بود که وارد بازار خودرو هند شد.
با شروع روند آزادسازی بازار خودرو هند از سال 1991م، تعدادی از شرکت‌های خارجی خودروساز نیز همکاری خود با همتایان هندی‌شان را در قالب قراردادهای سرمایه‌گذاری مشترک (جوینت ونچر)آغاز کردند.
جایگاه امروز صنعت خودرو هند
آمار منتشر شده از سوی سازمان بین‌المللی تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری (OICA) نشان می‌دهد که کشور هند از سال 2007 میلادی تاکنون همواره در میان 10 کشور برتر تولیدکننده خودرو جهان حضوری پیوسته داشته و پس از صعود به رتبه ششمین تولیدکننده بزرگ خودرو در سال 2010 میلادی تا به امروز و به طور دقیق تا پایان 6 ماه نخست سال جاری میلادی (2015)، این جایگاه ششمی را برای خود حفظ کرده است.
از سال 2003 میلادی که تعداد خودروهای تولیدی هندوستان از مرز یک میلیون دستگاه عبور کرد و در بین تولیدکنندگان عمده خودرو در سطح جهان به رده چهاردهم رسید تا سال 2010م که رتبه ششم این رده‌بندی را از آن خود کرد، مسیر صعودی خود را قدم به قدم و به صورت متوالی پیمود. آمار OICA نشان می‌دهد که تولید خودرو هند در 6 ماه سال 2015م با 7/2 درصد رشد نسبت به دوره مشابه در سال 2014م به 2 میلیون و 49 هزار و 37 دستگاه رسیده است.
آمار یک ساله تولید خودرو این کشور نیز حاکی از تولید 3 میلیون و 840 هزار و 160 دستگاه خودرو است که در سال 2014م و با ثبت رشد منفی 1/5درصدی نسبت به سال 2013م به ثبت رسیده است.
تولید خودرو هند در سال 2013م نیز دچار کاهش شده بود، به گونه‌ای که از 4 میلیون و 174 هزار و 713 خودرو تولید شده در سال 2012م و با نرخ رشدی معادل منفی 6/6 درصد به 3 میلیون و 898 هزار و 425 دستگاه در سال 2013م رسید. با این وجود در 6 سال اخیر همچنان ششمین خودروساز عمده جهان بوده و در قاره آسیا نیز به شکل دائمی پس از ژاپن و کره‌جنوبی، رتبه سومین خودروساز برتر را در اختیار خود داشته است.
رای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید و جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصر خودرو (https://telegram.me/asrekhodro ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.
