به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از اعتمادآنلاین، «خالکوبی داری، گواهینامه نمی‌گیری!» هفته گذشته بود که این جمله سراسر فضای مجازی را پر کرد و افراد مختلفی در فضای مجازی ادعا کردند که تنها به بهانه داشتن خالکوبی نتوانستند گواهینامه بگیرند. عده دیگری عنوان کردند که پزشک ناجا آن‌ها را کمیته اعصاب و روان منتقل کرده و در نهایت این روانشناسان بودند که تایید می‌کردند آیا فرد صلاحیت روانی برای اخذ گواهینامه دارد یا خالکوبی و تاتو می‌تواند نشانه‌ای از داشتن اختلالات روانی برای او باشد. خبر اما با واکنش محدود تعدادی از مطلعین در فضای مجازی روبه رو شد و در نهایت مشخص نشد، صرف خالکوبی مانعی برای داشتن گواهینامه هست یا نیست؟ خبرنگار اجتماعی خبر فوری اما در همین راستا با رئیس مرکز معاینات پزشکی معاونت بهداد ناجا به گفت‌وگو نشسته است و این خبر را راستی آزمایی کرده است.

بیماری‌های روحی که تعیین تکلیف می‌شوند

سرهنگ دکتر آرش باستانی در پاسخ به این سوال که معاینات پزشکی برای اخذ گواهینامه چه هدفی دارند به خبرنگار اجتماعی خبر فوریگفت: هدف اصلی ما از انجام معاینات پزشکی متقاضیان گواهینامه رانندگی، افزایش ضریب امنیتی در رانندگی است.

وی ادامه داد: قبلاً تأیید صلاحیت پزشکی متقاضیان گواهینامه تنها به معاینات چشم محدود می‌‏شد، اما با توجه به نقش مهم و تأثیرگذار عامل انسانی در تصادفات، کارگروهی متشکل از وزارت بهداشت و معاونت‏های بهداد و راهور ناجا تشکیل و ضمن احصای بیماری‏های جسمی و روانی مؤثر در رانندگی و تعیین روش‏های معاینات پزشکی، آئین نامه راهور ناجا، تدوین و در سال 1384 توسط هیت محترم وزیران تصویب و ابلاغ شد.

رئیس مرکز معاینات پزشکی معاونت بهداد ناجا اما درباره احراز سلامت روانی متقاضیان دریافت گواهینامه عنوان کرد: پیوست شماره 2 این آئین نامه به ضوابط احراز صلاحیت پزشکی اعم از سلامت روانی و جسمانی متقاضیان انواع گواهینامه رانندگی می‏‌پردازد که درآن، کلیه عارضه‌‏های جسمی و روانی مؤثر در رانندگی احصا و تعیین تکلیف شده‏‌اند.

باستانی درباره این عارضه‌های روانی توضیح داد: به عنوان مثال فرد مبتلا به صرع در صورت تشنج در حین رانندگی هوشیاری خود را از دست داده و جان خود و سایرین را در معرض خطر قرار م‌ی‏دهد. این موضوع در مورد بیماری پارکینسون که تسلط و سرعت عمل فرد در رانندگی را مختل می‏کند نیز صادق است.

خالکوبی‏های نامتعارف همراه با رفتارهای پرخطر

باستانی در پاسخ به این سوال که آیا خالکوبی نیز مشمول موارد ممنوعیت یا محدودیت دریافت گواهینامه می‌‏شود یا خیر گفت: صرف داشتن خالکوبی مانع احرازصلاحیت فرد برای دریافت گواهینامه رانندگی نیست، اما چنانچه فرد دارای خالکوبی‏‌های مشهود و نامتعارف، مواردی مانند خودزنی داشته باشد، باید از نظر احتمال ابتلا به برخی اختلالات روانی تأثیرگذار در رانندگی مورد بررسی و ارزیابی های روانشناختی قرار بگیرد که نظریه نهایی براساس رأی کمیسیون روانپزشکی و براساس مصاحبه و تست های روانشناسی صادر می شود.

وی با توضیح این که در سابقه اغلب افرادی که اصطلاحاً رفتارهای آنتی سوشیال یا ضد اجتماعی دارند، تصریح کرد: خالکوبی به خودی خود بیماری محسوب نمی‏‌شود اما وجود آن به همراه رفتارهای پرخطر در رانندگی به عنوان یکی از شاخص‏‌های ابتلا به برخی اختلالات روانی و شخصیتی، نیازمند بررسی و ارزیابی‌های روانشناختی در کمیسیون‏‌های اعصاب و روان است.

باستانی توضیح داد: ما هیچ فردی را به دلیل داشتن خالکوبی از رانندگی منع نمی‌‌‌‌کنیم اما اگر فردی، خالکوبی های  نامتعارف در بدن و یا خودزنی و یا رفتارهای ضد اجتماعی و متضاد با عرف جامعه داشته باشد به عنوان مثال به دنبال یک تصادف، رفتارهای تهاجمی، کتک کاری و قمه کشی می‏‌کند به دلیل این که احتمال ابتلای این فرد به اختلالات شخصیتی و عارضه‏‌های روان‏شناختی بالا است این افراد به  کمیسیون‌های اعصاب و روان  ارجاع داده می شوند و 3 روانپزشک در خصوص احراز سلامت روانی این افراد تصمیم‏ گیری می‏کنند که با توجه به نوع و شدت عارضه، مشمول موارد ممنوعیت یا محدودیت رانندگی می‌‏شوند.

باستانی اما در پاسخ به این سوال که چرا به جریمه نقدی بسنده نمی‌شود و صحبت از محدودیت به میان می‌آید، تاکید کرد: به نظر می رسد اعمال جریمه نقدی به تنهایی به ویژه اگر راننده خاطی از قشر مرفه جامعه باشد، اثر بازدارندگی لازم را ندارد و ما در صدد انجام توافقاتی با پلیس راهور مبنی بر الزام ارزیابی سلامت روان رانندگان پرخطر و ارجاع آنها به مراکز روانشناسی به منظور درمان و کنترل اختلالات روانی هستیم.

صرف داشتن خالکوبی مانع احرازصلاحیت فرد برای دریافت گواهینامه رانندگی نیست اما چنانچه فرد دارای خالکوبی‌‏های مشهود و نامتعارف، مواردی مانند خودزنی داشته باشد، باید از نظر احتمال ابتلا به برخی اختلالات روانی تأثیرگذار در رانندگی مورد بررسی و ارزیابی های روانشناختی قرار بگیرد که نظریه نهایی براساس رأی کمیسیون روانپزشکی و براساس مصاحبه و تست های روانشناسی صادر می شود.

اطلاعات سابقه رانندگی را دریافت می‌کنیم

رئیس مرکز معاینات ناجا در ادامه ازتوافقات اولیه این مرکز با پلیس راهور ناجا مبنی بر دریافت اطلاعات سابقه رانندگی افراد اعم از کیفیت رانندگی، تعداد تخلفات و نمره منفی رانندگان خبر داد و در این باره اظهار داشت: این اطلاعات به ما کمک می‏‌کند تا سابقه رانندگی فردی را که به عنوان مثال به  دنبال تائید اختلال شخصیت، گواهینامه مدت دار 2 ساله دریافت کرده است و برای تمدید مجدد گواهینامه  مراجعه می‏کند را در ارزیابی های پزشکی خود لحاظ کنیم.

باستانی همچنین یادآور شد: یکی از برنامه‌‏های جدید که از 4 ماه گذشته با همکاری معاونت راهور و سازمان وظیفه عمومی عملیاتی شده است احراز سلامت جسمانی و روانی متقاضیانی است که در پی ابتلا به بیماری از خدمت سربازی معاف شده‌‏اند و اتفاقا بیماری این افراد جزء آن دسته از بیماری‏‌هایی است که در آئین نامه، ممنوعیت یا محدودیت رانندگی برای آنها در نظر گرفته شده است. این افراد در صورت احراز بیماری بلافاصله به معاونت راهور معرفی می‏ شوند و ضبط گواهینامه آنها در دستورکار قرار می‏‌گیرد.

باستانی همچنین ادامه داد: افرادی که برای اولین بار برای دریافت گواهینامه اقدام می‏‌کنند یا قرار است گواهینامه خود را تائید کنند، به پزشکان معاین معتمد ناجا که عملکرد آنها همزمان تحت سامانه الترونیک معاینات راهور ناجا ارزیابی می‌شود، ارجاع داده می‏‌شوند.

وی اضافه کرد: اگر در غربالگری‌های اولیه، بیماری احصا شد فرد متقاضی به شوراهای پزشکی ارجاع داده می‏‌شود تا با حضور متخصصین مربوطه در خصوص شرایط محدودیت یا ممنوعیت گواهینامه این افراد تصمیم گیری شود.

رئیس مرکز معاینات پزشکی معاونت بهداد ناجا با اشاره به راه‏اندازی سامانه الکترونیک معاینات راهور از 2 سال گذشته، سرعت و سهولت  و ارتقای ضریب امنیتی معاینات متقاضیان گواهینامه را از مزایای این سامانه عنوان کرد و یادآور شد: این سامانه در حال حاضر با سازمان وظیفه عمومی و پلیس راهور ارتباط آنلاین دارد  و با وارد کردن کد ملی متقاضی گواهینامه، امکان مشاهده کلیه اطلاعات فردی وی اعم از این که آیا فرد مشمول است، پایان خدمت دارد یا معافیت و اگر معاف شده بر اساس چه بنده و ماده ‏ای معاف شده است، و سوابق  قبلی پزشکی نامبرده چیست ، برای ما فراهم می‏شود.

اگر در غربالگری‌های اولیه، بیماری احصا شد فرد متقاضی به شوراهای پزشکی ارجاع داده می‏‌شود تا با حضور متخصصین مربوطه در خصوص شرایط محدودیت یا ممنوعیت گواهینامه این افراد تصمیم گیری شود.

تغییراتی در زمان صدور گواهینامه

رئیس مرکز معاینات پزشکی معاونت بهداد با بیان این که در حال حاضر براساس قانون، افراد برخوردار از صلاحیت جسمی و روانی  گواهینامه 10 ساله دریافت می‌کنند، تصریح کرد: صدور گواهینامه 10 ساله برای متقاضیان تا 40 سالگی مشکلی ندارد اما با توجه به این که از 40 سالگی به بالا، بیماری‏های شایع احتمال بروز بیشتری در افراد دارند بنابراین ضرورت دارد سن فرد در تعیین مدت زمان اعتبار گواهینامه لحاظ شود.