عصر خودرو- اجرای طرح آزمایشی پرداخت عوارض آزادراهی بر اساس پیمایش، تقسیط بدهی قبلی عوارض خودروهای پلاک «ع» و روشهای گزارش خطای سیستم اخذ عوارض الکترونیک، از مواردی است که در گفت‌‌‌وگوی مدیرکل بهره‌برداری آزادراههای کشور با فارس مطرح شد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فارس ، در راستای تسهیل عبور و مرور از آزادراههای کشور، کاهش ایستایی خودروها در محل عوارضی و عدم کاهش سرعت خودروها، عدم نقل و انتقال وجه نقد در ورودی آزادراهها، کاهش استهلاک خودروها، کاهش صف خودروها در ایام پیک و تسهیل پرداخت عوارض آزادراهی، سامانه پرداخت عوارض آزادراهها به صورت الکترونیک از 28 اسفندماه سال گذشته در چهار آزادراه تهران-ساوه، تهران-قم، قزوین-زنجان و کرج-قزوین، عملیاتی شد.
در سیستم پرداخت الکترونیک، اخذ عوارض آزادراهی به صورت الکترونیکی و بدون رد و بدل کردن پول نقد انجام می‌شود، پس از عبور خودرو از گیت عوارضی، پلاک‌ها با دوربین‌های سامانه خوانده می‌شود اطلاعات پلاک به سامانه مرکزی ارسال می‌شود و پس از 48 ساعت باید پرداخت عوارضی توسط کاربر انجام شود. (پرداخت عوارض آزادراهی برای خوروی ترددکننده در آزادراه برعهده مالک خودرو است)
در این سامانه مشخصات خودروهای ترددکننده از گیت، در هر سرعتی شناسایی می‌شود، بنابراین خودروها می‌توانند با حداکثر سرعت مجاز در آزادراه تردد کنند.
بنابراین گزارش برای مشاهده بدهی و پرداخت عوارض در سامانه پرداخت بدون توقف، ابتدا باید در این سایت (https://www.nspay.ir/) ثبت نام کنید، برای ثبت نام، گام اول وارد کردن شماره موبایل معتبر است، یک کد فعال‌سازی برای شما ارسال می‌شود که آن را باید در صفحه مربوط وارد کنید، سپس اطلاعات مربوط به کد ملی و بانک را باید وارد کنید، در مرحله بعد، می توانید پلاک یا پلاک‌های مورد نظر خود را در سامانه وارد کنید، برای هر پلاک یک نام دلخواه می‌توانید تنظیم کنید تا در هنگام استفاده از پلاک‌ها راحت تر باشید، در صورت داشتن بدهی معوق، مقابل هر پلاک مقدار بدهی نمایش داده می‌شود.
همچنین در روش «اتصال پلاک خودرو به حساب بانکی در قالب سامانه برداشت مستقیم پیمان» بر مبنای سقف کاملا مشخص و محدود، کاربر به سامانه اجازه می‌دهد که مبالغ مربوط به ترددها را از حساب بانکی‌‌اش برداشت کند.
روش پرداخت الکترونیک عوارض آزادراهی بدون توقف متفاوت است، کاربر می‌تواند در مدل‌هایی نظیر نصب اپلیکیشن‌های مربوطه، کسر مستقیم از حساب بانکی، کد دستوری #8*720*، خودپرداز و یا کارت‌خوان‌های نصب شده در مجتمع‌های خدماتی-رفاهی عوارض آزادراهی را پرداخت کند.
استعلام بدهی عوارض آزادراهی هم از طریق کد دستوری #8*720* و هم از طریق ارسال پلاک به شماره 100001531 امکان‌پذیر است.
در مدل پرداخت عوارض به صورت اپلیکیشن، پس از نصب یکی از برنامه‌های مذکور بر روی گوشی تلفن همراه و انتخاب گزینه پرداخت عوارض آزادراهی، کاربر مراحل انتخاب مسیر آزادراهی مورد نظر و پرداخت را در برنامه طی می‌کند.
در مدل کسر مستقیم از حساب بانکی، با موافقت کاربر و دادن اجازه برداشت از حساب مبلغ عوارض در ازای هر بار تردد در آزادراهها به صورت خودکار از حساب بانکی اعلام شده کسر و به مالک خودرو اطلاع رسانی می‌شود.
در مدل کد دستوری استعلام بدهی و یا پرداخت عوارض آزادراهی با گرفتن کد #8*720* توسط گوشی تلفن همراه به راحتی قابل انجام است.
در روش پرداخت از طریق خودپرداز، بدهی‌های معوق عوارض آزادراهی از طریق دستگاه‌های خودپرداز بانکی در سراسر کشور قابل پرداخت است، مالکان خودرو که پیامک حاوی شناسه قبض و شناسه پرداخت را دریافت کردند و یا از وب سایت https://www.nspay.ir/دریافت می‌کنند می‌توانند با مراجعه به دستگاه خودپرداز بانک‌های ملت، سامان، انصار و شهر نسبت به پرداخت اقدام کنند.
در مدل پرداخت از طریق کارت خوان، امکان پرداخت عوارض آزادراهی از طریق دستگاه‌های کارت‌خوان مستقر در پمپ‌بنزین‌ها، مجتمع‌های خدماتی رفاهی و توقفگاه‌های بین راهی در آزادراههای کشور فراهم شده است؛ در مدل پرداخت سازمانی، شرکت‌ها و کسب و کارهایی که متولی تعدادی خودرو هستند می‌توانند از خدمات پرداخت گروهی برای مدیریت عوارض خودروهای تحت پوشش خود با مراجعه به سایت‌های https://www.nspay.ir/ و http://www.aaniro.com/ استفاده کنند.
بنابراین گزارش در راستای آگاهی از آخرین وضعیت پیاده‌سازی سامانه اخذ عوارض آزادراهی به صورت الکترونیک به سراغ مدیرکل بهره‌برداری آزادراههای کشور رفتیم و از وی در این‌باره جویا شدیم.
بهنام داودی در تشریح آخرین وضعیت الکترونیکی کردن عوارض آزادراهی به فارس گفت: از 28 اسفندماه سال 97 تعداد چهار آزادراه تهران- قم، تهران- ساوه، کرج- قزوین و قزوین - زنجان به صورت آزمایشی به سیستم اخذ عوارض الکترونیک تجهیز شد؛ در مرحله دوم هم مقرر شد تعداد 11 آزادراه به سیستم اخذ عوارض الکترونیک متصل شود که دو آزادراه قطعه چهارم تهران-شمال و ادامه همت تا کرج، نیز به این 11 آزادراه برای امسال افزوده شد.
* پرداخت الکترونیک عوارض در کدام آزادراهها نهایی شد
فارس: پیاده‌سازی سامانه عوارض الکترونیک آزادراهی در کدام آزادراهها نهایی شده است؟
داودی: این آزادراهها شامل آزادراههای مشهد- باغچه، کنارگذر مشهد، زنجان- تبریز، تبریز- ارومیه، تهران- پردیس، قزوین- رشت، ساوه- سلفچگان، قم- کاشان، کاشان- اصفهان و آزادراه بندرعباس- بندر شهید رجایی بود؛ مقرر شد منطقه یک تهران - شمال و ادامه آزادراه همت تا کرج هم پس از تکمیل و قبل از افتتاح، به این سامانه تجهیز شوند.
فارس: آیا رقم عوارض آزادراهی منطقه یک آزادراه تهران-شمال مشخص شده است؟
داودی: همان‌طور که گفتیم در منطقه یک آزادراه تهران-شمال که به زودی افتتاح می‌شود، سامانه اخذ عوارض الکترونیک پیش از افتتاح رسمی نصب و راه‌اندازی خواهد شد ولی هنوز رقم عوارضی منطقه یک تعیین نشده است.
فارس: تجهیز آزادراههای موجود کشور به سیستم الکترونیک پرداخت عوارض تا چه زمانی انجام می‌شود؟
داودی: پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال جاری بخش اعظم آزادراهای کشور به این سامانه تجهیز شوند.
* مهلت پرداخت عوارض الکترونیک آزادراهی 48 ساعت
فارس: در سیستم پرداخت الکترونیک عوارض آزادراهی ، مهلت پرداخت عوارض پس از عبور از آزادراه برای کاربر چه میزان است؟
داودی: مهلت 48 ساعته برای پرداخت عوارض الکترونیک آزادراهی وجود دارد، چون کسی که وارد آزادراه می‌شود ممکن است در مسیر آزادراه اتراق کند یا در میانه مسیر از آزادراه خارج شود و بعد دوباره بخواهد وارد آزادراه و یا سپس خارج شود، بنابراین باید این مهلت 48 ساعته وجود داشته باشد تا مشخص شود آیا خودرویی که وارد آزادراه شده است، کل مسیر را پیموده است یا از بخشی از آزادراه استفاده کرده است که بدین ترتیب بر اساس پیمایش عوارض پرداخت می‌کند.
فارس: اگر بعد از مهلت تعیین شده 48 ساعته پرداخت عوارض انجام شود، چه جریمه‌ای برای کاربر در نظر گرفته می‌شود؟
داودی: سیاست وزارت راه و شهرسازی بر این است که کمتر به سمت جریمه برود اما به هر حال در راستای عدالت‌محوری ضرورت دارد تفاوتی بین آنهایی که قبل و حین تردد، عوارض آزادراهی را پرداخت می‌کنند با کسانی که می‌خواهند چند وقت بعد، پرداخت عوارض عبور داشته باشند، وجود داشته باشد، ضرورت دارد تفاوت قیمت محدودی داشته باشیم که سازوکارها در این باره دید شده است.
فارس: آیا کسانی که پرداخت عوارضی را دیرتر از مهلت تعیین شده انجام می‌دهند، نظیر جرایم راهنمایی و رانندگی جریمه می‌شوند؟
داودی: خیر، ببینید حتی کسانی که قبل از ورود به آزادراه پرداخت آن را انجام می‌دهند مشمول درصدی از تخفیف می‌شوند و کسانی که تردد کردهاند تا 48 ساعت بعد هم همان عوارض را پرداخت می‌کنند اما آنهایی هم که پس از 48 ساعت، نسبت به پرداخت عوارض اقدام می‌کنند مبلغ محدودی را علاوه بر عوارض آزادراهی، پرداخت می‌کنند که این هم به عدالت نزدیک‌تر است و هم موجب می‌شود عاملی باشد تا خودروهای عبوری تصمیم بگیرند در مهلت مقرر پرداخت عوارض داشته باشند.
* اجرای طرح آزمایشی پرداخت عوارض آزادراهی بر اساس پیمایش مسیر
فارس: برخی کاربران عنوان کردهاند که برای رفتن به روستاهای اطراف آزادراه باید از عوارضی عبور کنند، در حالی که ممکن است کمتر از 20 کیلومتر از مسیر آزادراه استفاده کنند؛ اگر کاربری پس از عبور از بخشی از آزادراه تصمیم گرفت به شهرک‌ها و مناطق اطراف آزادراه برود و از کل مسیر آزادراه استفاده نکرد، مشمول طرح پیمایشی می‌شود؟
داودی: بله؛ امسال برنامه‌ریزی شد که در کنار الکترونیکی شدن عوارض آزادراهی، محاسبه عوارض هم براساس پیمایش اجرا شود یعنی اگر خودرویی بخشی از یک آزادراه را طی کرد، عوارض همه آزادراه را پرداخت نکند؛ در این‌باره زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم افزاری طرح محاسبه عوارض پیمایشی در آزادراه تهران- ساوه حدفاصل تهران تا رباط‌کریم که بخش اصلی ورودی‌ها و خروجی‌ها و شهرک‌های اطراف در آن قسمت است، اجرا شد؛ این سیستم پیمایشی و محاسبه عوارض براساس پیمایش در آزادراه دیگر هم اجرا خواهد شد که در این باره می‌توان به آزادراه کرج- قزوین اشاره کرد که زیرساخت‌ها در آن به خوبی ایجاد شده است.
* بدهی قبلی عوارض خودروهای پلاک «ع» تقسیط شد
فارس: پیش از این به دلیل نبود اطلاعات تماس مالکان خودروهای پلاک عمومی «ع» عوارضی عبور آنها در آزادراههای دارای سامانه اخذ عوارض الکترونیک با مشکل مواجه بود؟ امروز این وضعیت برای خودروهای عمومی چگونه است؟
داودی: پس از عبور، ثبت پلاک این خودروها هم انجام شده است اما تا پیش از این ما دسترسی به شماره تلفن مالکان این خودروهای پلاک عمومی نداشتیم تا پیامک برای آنها ارسال شود اما طی هماهنگی شماره تماس این خودروهای عبوری مشخص شد که پس از دریافت شماره تلفن، ارسال پیامک اطلاع‌رسانی بابت پرداخت عوارض الکترونیک به آنها انجام شده است.
از آن منظر که مبلغ عوارضی اتوبوس‌ها و کامیون‌ها در این چند ماه بیشتر از خودروهای سواری شخصی است، رقم پرداخت نشده آنها بابت عبور این چند ماه اخیر کمی سنگین بود بنابراین تصمیم گرفتیم که دریافت عوارض از آنها به صورت اقساط انجام شود؛ این مهم است که مالکان خودروهای پلاک «ع» مطلع شوند که از این پس دیگر مشمول پرداخت اقساط نیستند و این پرداخت قسطی مربوط به آن چند ماهی بود که پیامک برای آنها ارسال نشده بود و از این پس مشمول پرداخت تا 48 ساعت بعد از عبور هستند.
* روشهای گزارش خطای سیستم اخذ عوارض الکترونیک از سوی کاربران
فارس: تنی چند از کاربران آزادراه‌هایی که به سیستم اخذ عوارض الکترونیک تجهیز هستند، عنوان می‌کنند که یک بار از این مسیر عبور کردهاند، اما برای آنها پیامک دو بار عبور ارسال شده است، یا اینکه از یک آزادراه عبور نکرده‌اند اما پیامک عبور از آن آزادراه و پرداخت عوارض برای آنها ارسال شده است؛ چگونه چنین مشکلاتی رخ می‌دهد؟
داودی: ممکن است پلاک این خودروها به صورت مخدوش بوده و پلاک‌خوان پلاک آنها را اشتباه خوانده است و یا آنکه مسیر رفت و برگشت در آزادراه در یک پیامک برای آنها ارسال شده است.
فارس: حتی عده‌‌ا‌ی از کاربران عنوان کردهاند که بدهی عوارض خود را پرداخت کردهاند، اما با مراجعه به سامانه‌‌های آنی‌رو و غیره متوجه شده‌اند که هنوز آن بدهی ثبت شده است، چگونه می‌توان چنین مشکلاتی را رفع کرد؟
داودی: قطعاً این تناقض‌ها قابل بررسی است، ببینید از ابتدای سال 98 که سیستم اجرای آزمایشی اعمال شد تا شهریور 98 تماس زیادی با شماره تلفن 1531 داشته‌ایم، خط ارتباطی ما با مردم در سامانه‌هایی نظیر آنی‌رو و NSPAY نیز وجود دارد؛ مردم می‌توانند از طریق سامانه 100001531 با ما ارتباط برقرار کنند و یا می‌توانند با مراجعه مستقیم به سایت آنی‌رو، هم طرح شکایت داشته باشند و هم استعلام بدهی کنند. ضمن آنکه در این سامانه‌ها، نحوه پرداخت عوارض و جزئیات استفاده از اپلیکیشن‌ها و نحوه اعتراض، همه اشاره شده است.
مردم هر مشکلی داشته باشند می‌توانند از طریق روش‌هایی که ذکر شد با ما در میان بگذراند و مطمئن باشند در صورت وجود خطا، قطعاً امکان رفع اشکال وجود دارد.
فارس: چه میزان شکایت ثبت شده است؟
داوودی: تعداد کل تماس‌های ورودی از سوی کاربران به شماره‌های ارتباطی ما تا همین مردادماه بیش از 60 هزار مورد بود اما به تدریج کاهشی شد، در مرداد ماه فقط 19400 تماس داشته‌ایم، تعداد شکایات از 12 هزار مورد در ماه‌های اول به زیر 3000 مورد رسید و یا انکار تردد در ابتدا 9400 مورد بود که امروز بسیار کاهش یافته است؛ به هر حال این نمودار با شیب بسیار مناسب به سمت منفی می‌رود یعنی تماس مردم با ما بابت شکایت کاهش یافته است ضمن آنکه با همکاری اصحاب رسانه، اطلاع‌رسانی‌ها در این حوزه افزایش یافته است.
فارس: پیش از این سیستم عبور از برخی گیت‌های برخی از آزادراهها در واقع نیمه‌الکترونیکی بود و کاربران باید پیش از سفر، «تگ» از بانک مسکن دریافت و آن را شارژ می‌کردند و سپس پشت شیشه جلو خودرو نصب می‌کردند تا پس از عبور از آن گیت، به صورت خودکار هزینه عوارض عبور از آزادراه از تگ کسر می‌شد و بدین ترتیب توقف وجود نداشت؛ پس از اجرای سیستم عوارض الکترونیک این تگ‌ها فروخته می‌شود و وجود دارد یا خیر؟
داودی: در سه آزادراه تهران- قم، تهران - پردیس و اهواز- بندر امام خمینی (ره) یک گیت یا خط عبوری مجهز به سیستم تگ شده بود که فقط با عبور خودرو از آن گیت، هزینه عوارضی از سیستم تگ کسر می‌شد ضمن آنکه پلاک هم خوانده نمی‌شد؛ این سیستم برای رفاه حال کسانی که تا پیش از این تگ‌ها را خریداری کردهاند فعال است اما بانک مسکن دیگر این تگ‌ها را نمی‌فروشد و فقط قابل شارژ است ضمن آنکه سیستم الکترونیکی اخذ عوارض، کار را برای کاربر تسهیل کرده است.
در سیستم عوارض الکترونیک آزادراهی، یکپارچگی وجود دارد و نیاز هم نیست که مردم تگ بخرند و آ ن را شارژ کنند بلکه از طریق اپلیکیشن‌هایی که روی تلفن‌همراهشان نصب می‌شود و یا از طریق ورود به سایت‌هایی که ذکر شد، و دیگر روشهای موجود، می‌توانند پرداخت عوارضی را داشته باشند.
