عصر خودرو- اخذ دستی وجه نقد از سوی پارکبان‌ها در حاشیه برخی معابر پایتخت در حالی انجام می‌شود که اطلاعات دقیق زمان پارک، مبلغ و حتی قبوض افرادی که با عنوان پارکبان، اقدام به اخذ پول از مردم می‌کنند وضعیت مشخصی ندارد و گاهی اتفاق می‌افتد که برخی پارکبان‌ها موارد و ضوابط تعیین شده را رعایت نکرده و از شهروندان از تعرفه‌های تعیین شده پول بیشتری را می‌گیرند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از اقتصادآنلاین ، بر این اساس مسئولان معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تصمیم دارند تا پایان امسال به تدریج در تمام محورهای پایتخت پارکومترها را جایگزین پارکبان‌ها کنند. هرچند در حال حاضر برخی ماشین‌های پلیس مجهز به دوربین در حال کنترل پارک‌های حاشیه‌ای دارای پارکومتر هستند ولی مسئولان با نصب 15 هزار پارکومتر نمی‌توانند نیاز حدود دو میلیون خودرو برای جای پارک را تأمین کنند و لازم است برای ساماندهی فضاهای پارک حاشیه‌ای معابر شهری علاوه بر اقدامات صورت گرفته نسبت به احداث پارکینگ‌های طبقاتی و همچنین فضاهای پارک مکانیزه اقدامات لازم و ضروری را انجام دهند تا بخشی از مشکلات این ابر‌شهر در زمینه کمبود فضای پارک بر‌طرف شود و ضروری است احدات فضای پارک در اولویت ساخت و ساز شهری قرار بگیرد.
افزایش ترافیک و آلودگی با کمبود فضاهای پارک
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جوان ، هرچند آمار دقیقی از تعداد خودروهای شهر تهران اعلام نشده است اما برابر آمار غیر‌رسمی در تهران حدود 4 میلیون خودرو در حال تردد در معابر شهر هستند که این خودروها علاوه بر جای پارک ثابت نیازمند پارک‌های حاشیه‌ای در طول فعالیت‌های روزانه هستند. در معابر اصلی شهر و معابر پرتردد شهری به‌دلیل کمبود فضای پارک بسیاری از رانندگان سرگردان برای یافتن جای پارک هستند و این امر علاوه بر تشدید ترافیک شهری سبب افزایش مصرف سوخت نیز شده که به افزایش آلودگی و آلایندگی هوا منجر می‌شود. در حقیت سال‌هاست که مسئولان در نظر دارند پارک‌های حاشیه‌ای معابر شهری را ساماندهی کنند اما تاکنون این اقدامات نتوانسته از مشکلات و معضلات در این زمینه بکاهد. به‌کارگیری کارت پارک، پارکومتر، پارکبان و دیگر اقدامات نتوانسته گره مشکلات را در این زمینه باز کند. در این زمینه چندی پیش آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی به منظور ساماندهی پارک‌های حاشیه‌ای ابلاغ شد.
بر اساس ابلاغیه آیین‌نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی که در این آیین‌نامه، جزئیات تصمیمات جدید درباره پارک حاشیه‌ای در شهرها اعلام شده است، توقف وسایل نقلیه در محدوده زمانی 7 صبح تا 9 شب در محل‌هایی که برای پارک حاشیه‌ای مدیریت شده، تعیین شده است، در نیم ساعت اول رایگان خواهد بود. دریافت حق توقف در معابر یاد شده برای مازاد بر نیم ساعت، با احتساب نیم ساعت اول محاسبه و دریافت می‌شود. بر اساس این تبصره دریافت حق توقف در معابر مورد نظر بر حسب بازه‌های زمانی نیم‌ساعتی یا یک ساعتی دریافت می‌شود.
همچنین بر اساس تبصره 2 این ماده، قیمت‌گذاری هزینه توقف در حاشیه معابر باید طبق مقررات اخذ عوارض با محاسبه هزینه‌های عملیاتی اجرا شامل نصب و نگهداری تجهیزات مورد نیاز، تأمین نیروی انسانی و مدیریت طرح با ملاحظه منطقه‌بندی و اهمیت معابر تعیین شود و قیمت‌گذاری پارکینگ‌های حاشیه‌ای باید به گونه‌ای باشد که شهروندان به کاهش زمان توقف، کاهش استفاده از وسیله نقلیه شخصی یا ترجیح استفاده از پارکینگ‌های عمومی غیرحاشیه‌ای ترغیب شوند. بر اساس این آیین‌نامه شهرداری‌ها مکلفند در معابر شهری پرترافیک مصوب، نسبت به مشخص کردن فضاهای پارک حاشیه‌ای مدیریت شده اقدام کنند و با استفاده از تجهیزات و لوازم سنجش توقف (پارکومتر) یا از طریق عوامل متصدی (پارکبان) نسبت به مدیریت پارک حاشیه‌ای و اخذ هزینه توقف اقدام کنند.
ساماندهی پارک‌های حاشیه‌ای با نصب 15هزار پارکومتر
مازیار حسینی معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران با اشاره به اینکه برابر قانون وظیفه ما تنها ایجاد زیرساخت و ساماندهی فضای پارک حاشیه‌ای است و درآمد حاصله از پارک خودروها به حساب خزانه دولت واریز می‌شود، می‌گوید در حال حاضر 30هزار فضای پارک حاشیه‌ای در پایتخت وجود دارد که تاکنون نیمی از آن به سیستم و دستگاه‌های کنترل مکانیزه مجهز شده‌اند.
به گفته وی در حال حاضر در محدوده مرکزی شهر، فضاهای پارک حاشیه‌ای توسط دستگاه‌های مکانیزه ( PAY AND DISPLAY ) تحت کنترل و مدیریت است که این دستگاه‌ها فقط از طریق کارت بلیت‌های الکترونیک یا همان کارت شهروندی کار می‌کنند.
معاون شهردار تهران می‌افزاید: نصب 15هزار پارکومتر دیگر نیز در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفته است که به زودی عملیاتی خواهد شد.
وی با بیان اینکه با نصب پارکومترهای مذکور پارکبان‌ها از چرخه کنترل پارک حاشیه‌ای خارج می‌شوند، تأکید می‌کند که با تجهیز فضاهای پارک حاشیه‌ای به پارکومتر، تمامی فضای پارک حاشیه‌ای هوشمند کنترل می‌شود. در عین حال که وظیفه شهرداری تهران ایجاد زیرساخت بوده و پس از نصب سیستم‌های هوشمند پارک حاشیه‌ای نظارت بر حسن استفاده از این دستگاه‌ها بر عهده پلیس راهور است.
مسئولان معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تصمیم دارند تا پایان امسال به تدریج در تمام محورهای پایتخت پارکومترها را جایگزین پارکبان‌ها کنند. بر این اساس سرهنگ حسن عابدی جانشین رئیس پلیس راهور پایتخت با بیان اینکه مردم نباید به‌صورت دستی پولی بابت پارک حاشیه خودرو پرداخت کنند، می‌گوید: با توجه به اصل بودن اخذ مکانیزه هزینه پارک حاشیه‌ای، پلیس هیچ‌گونه اعمال قانونی در خصوص اماکنی که دستگاه‌های پارکومتر ندارند، نخواهد کرد.
وی با اشاره به مشکلات موجود در اخذ هزینه دستی پارک حاشیه‌ای خودرو که توسط پارکبان‌ها انجام می‌شود، تأکید می‌کند: از نظر پلیس اخذ دستی پول توسط پارکبان‌ها هیچ توجیهی ندارد و ما تأکید ویژه‌ای در اخذ الکترونیکی و مکانیزه پارک‌های حاشیه‌ای داریم.
جانشین رئیس پلیس راهور تهران بزرگ می‌افزاید: مردم باید بدانند با توجه به اصل بودن اخذ الکترونیکی هزینه پارک حاشیه‌ای خودرو، پلیس هیچ‌گونه اعمال قانونی در خصوص اماکنی که به دستگاه‌های مکانیزه و پارکومتر مجهز نیستند، انجام نخواهد داد. به گفته عابدی، پلیس پیگیر اخذ مکانیزه هزینه پارک حاشیه‌ای خودرو و نصب تجهیزات مکانیزه و الکترونیکی در اماکنی که نیاز به نصب این تجهیزات دارند، خواهد بود.
آموزش برای استفاده صحیح از پارکومترها
کار با دستگاه پارکومتر هم برای خودش قلق دارد، بسته به زمانی که می‌خواهید توقف داشته باشید با یک بار فشار دادن دکمه، یک ساعت و اگر بار دیگر به صورت متوالی فشار دهید دو ساعت و برای ساعات بیشتر به تعداد ساعتی که می‌خواهید توقف کنید، دکمه مورد نظر را باید به صورت متوالی فشار دهید.
سپس کارت خود را جلوی کارتخوان بگیرید تا عملیات شارژ انجام شود و مبلغ کسر شده برای جای پارک و همچنین موجودی کارت روی نمایشگر نشان داده خواهد شد و پس از آن هم چراغ نشانگر سبز جایگاه شما چشمک می‌زند.
با نصب این دستگاه‌ها کار پلیس برای برخورد با تخلفات پارک حاشیه‌ای بسیار ساده شده است؛ چراکه پلیس فقط به چراغ قرمز دستگاه‌ها مراجعه کرده و با توجه به قرمز یا سبز بودن آنها خودروها را جریمه می‌کند، پس یادتان باشد اگر خودرویتان را پارک کنید، اما به هر دلیل دستگاه پارکومتر را شارژ نکنید، پلیس شما را 20هزار تومان جریمه خواهد کرد.
بر اساس مصوبه شورای شهر در تهران، نرخ پارک حاشیه‌ای خارج از محدوده طرح ترافیک ساعت اول 300 تومان و ساعت دوم 400 تومان است. همچنین نرخ پارک حاشیه‌ای در داخل محدوده طرح ترافیک ساعت اول 600 تومان، ساعت دوم به بعد 800 تومان و از چهار ساعت بیشتر 1600 تومان است.
برای حل مشکل آن دسته از شهروندانی که فقط نیم ساعت (30 دقیقه) بخواهند در محل پارک حاشیه‌ای توقف داشته باشند نیز دو پیشنهاد به معاونت حمل و نقل و ترافیک تهران ارسال شده که در صورت تصویب اجرا خواهد شد.
کنترل مکانیزه پارک حاشیه‌ای برای کاهش تخلفات
البته با نصب و راه‌اندازی و ساماندهی پارکومترها باید نظارت دقیقی نیز بر عملکرد این دستگاه‌ها صورت بگیرد تا مشکلی پیش نیاید و کار‌ها به درستی انجام شود. در این زمینه سیستم کنترل مکانیزه پارک حاشیه‌ای با استفاده از خودرو، تاکنون در هیچ جای جهان اجرا نشده اما اغلب امکانات مورد استفاده در این مکانیسم به اشکال مختلف در سایر کشورها مورد استفاده قرار گرفته است به طور مثال از دوربین پلاک خوان منصوب روی خودرو جهت کنترل پارکینگ‌های عمومی، کنترل خودروهای سرقتی، خودروهای دارای خلافی یا نظارت بر حرکت منظم در خیابان‌ها در برخی کشورهای اروپایی استفاده شده است.
مبنای قانونی سامانه جدید کنترل مکانیزه پارک حاشیه‌ای ماده 15 قانون رسیدگی به تخلفات است که با به کارگیری خودروهای مجهز به دوربین‌های ثبت تخلف، به مرحله اجرا در‌می‌آید.
خودروهای کنترل مکانیزه با حرکت یکنواخت در خیابان‌ها، ابزار اصلی نظارت بر انواع پارک‌های حاشیه‌ای هستند.این خودروها با میانگین سرعت 20 الی 30 کیلومتر بر ساعت (با توجه به حجم ترافیک محل توقفات در تقاطع‌ها) توان نظارت بر حدود 1400 محل پارک مجهز به پارکومتر و 700 پارک غیر‌مجاز را در ساعت هستند.
حرکت با سرعت یادشده این امکان را به دوربین می‌دهد که ضمن تصویربرداری، پلاک اتومبیل را شناسایی و شماره آن را ذخیره کند، این در حالی است که فرآیند کنترل و نظارت بر تخلفات توسط نیروی انسانی بسیار وقت‌گیر و خسته‌کننده می‌باشد زیرا حداکثر بازدهی مفید نیروی انسانی در روز بیش از چهار ساعت نمی‌تواند باشد. علاوه بر این نیروی انسانی به طور میانگین توانایی نظارت بر بیش از 40 محل پارک را در یک ساعت ندارد و همچنین نیروی انسانی توانایی محاسبه و رعایت قانون نیم ساعت رایگان را ندارد. با راه‌اندازی این سیستم، قانون 30 دقیقه رایگان جامه عمل می‌پوشد، اعمال قانون و هزینه پارک توسط نرم‌افزارها و سخت‌افزارها به دقت انجام می‌پذیرد، سطح مناقشات اجتماعی شهروندان کاهش می‌یابد و به طور کلی ساختار کنترل و نظارت خودروهای پارک شده تسهیل می‌شود.
با راه‌اندازی و به کارگیری کامل سیستم‌های مکانیزه پارکومتر و دستگاه‌های کنترل انتظار می‌رود با ساماندهی تنها بخشی از فضاهای پارک حاشیه‌ای از تخلفات افراد سود‌جو نیز کاسته شود. با این حال معابرشهری تهران نیازمند اقدامات اساسی برای جبران کمبود فضاهای پارک به خصوص در معابر پرتردد است که این اقدام می‌تواند با ساخت پارکینگ‌های طبقاتی، پارکینگ چرخ فلکی، پارکینگ‌های مکانیزه و افزایش احداث فضای پارک در احداث و نوسازی منازل مسکونی و مکان‌های عمومی مد نظر قرار گیرد.
