به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از مهر، استفاده از سطح زیرین و یا روی زمین (ساخت زیرگذر و یا روگذر) در نقاط مختلف شهر ازجمله اقداماتی است که در بسیاری از کلان‌شهرها به‌منظور کاهش بار ترافیکی و همچنین متعادل ساختن حجم آن موردتوجه مدیران شهری قرار می‌گیرد؛ موضوعی که در حال حاضر در کلان‌شهر اصفهان نیز بیش‌ازپیش موردتوجه مدیران شهری قرارگرفته است.در این میان اما ایجاد و ساخت روگذر و زیرگذر در برخی از نقاط شهر اصفهان به‌منظور کاهش ترافیک همیشه با انتقادات فراوانی روبه‌رو بوده است به‌نحوی‌که مخالفان و موافقان این طرح، همواره استدلال‌های مختلفی دراین‌باره از خود ارائه می‌دهند. از بین بردن گره ترافیکی و افزایش سرعت ترافیکی و گشایش در ساختار اصلی شهر ازجمله نتایج مطلوب و پرفایده‌ای است که احداث زیرگذر و یا روگذر شهری می‌تواند به همراه خود داشته باشد.

به خطر انداختن امنیت اجتماعی، انتقال بار ترافیکی به نقطه‌ای از شهر، آسیب رساندن به قشر آسیب‌پذیر جامعه و افزایش حجم تصادفات اما ازجمله معایب ایجاد زیرگذر و یا روگذر در شهر است. با توجه به موارد یادشده می‌توان بیان کرد که درباره ایجاد زیرگذرها و یا روگذرها در شهر نمی‌توان به صدور یک حکم کلی پرداخت. سؤالی که اما دراین‌باره به ذهن متبادر می‌شود این است که آیا ایجاد زیرگذرها و یا روگذرها لزوماً موجب کاهش و یا افزایش حجم ترافیک شهر می‌شوند؟.

در مبحث برنامه‌ریزی حمل‌ونقل شهری در شهر اصفهان، باید تنوع روش‌های به‌کاررفته اصل قرار گیرد و نه اینکه صرفاً از یک گزینه برای حل مشکلات استفاده شود
برای یافتن پاسخ به سؤال فوق، باید به این موضوع بپردازیم که هدف از تغییر در دسترس‌های موجود شهری چیست؟

یک عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد نجف‌آباد در حوزه شهرسازی با طرح این سؤال، به مهر می‌گوید: از بین بردن هر یک از مسائل و یا موضوعاتی که برای حل مشکلات ترافیکی در شهر بیان می‌شود، راه و روش مخصوص به خود را دارد. یکی از راه‌حل‌های موجود دراین‌باره استفاده از سطح و یا زیرزمین شهری است اما به شرطی که تمامی جوانب کار در نظر گرفته شود.

ترافیک؛ مقوله‌ای موضعی نیست

امیرحسین شبانی در ادامه می‌افزاید: در مبحث برنامه‌ریزی حمل‌ونقل شهری در شهر اصفهان، باید تنوع روش‌های به‌کاررفته اصل قرار گیرد و نه اینکه صرفاً از یک گزینه برای حل مشکلات استفاده شود، چراکه حل بسیاری از معضلات شهری به دلیل سیال و پیچیده بودن مسئله شهر، نیازمند به‌کارگیری ترفندهای متعددی در طول زمان هستند. طبیعی است که اگر برای حل مشکلات شهری فقط از یک روش یکنواخت استفاده شود دست‌یابی به نتیجه‌ای مطلوب امکان‌پذیر نخواهد بود.

وی ادامه می‌دهد: مقوله ترافیک؛ مقوله‌ای موضعی نیست بلکه ازجمله مباحث کلان‌شهری به شمار می‌آید. پس ابتدا باید مسئله کل شهر موردبررسی قرار گیرد و سپس از ظرفیت‌های هر محل برای حل شدن مسئله شهر استفاده کرد؛ بنابراین اگر فکر شود که با عریض کردن خیابان و یا ایجاد زیرگذر و یا روگذر مشکلات ترافیکی شهر از بین می‌روند، این فکری اشتباه خواهد بود.

ترافیک به برنامه‌ریزی‌هایی در مقیاس کلان نیاز دارد

شبانی بابیان اینکه اگر یک طرح جامعه برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و ترافیکی در شهر وجود داشته باشد و به شناسایی نقاط و محورهای مسئله‌ساز بپردازد، رفع مشکلات امکان‌پذیر خواهد بود، ادامه می‌دهد: شاید در بسیاری از مواقع نیازی نباشد تا دست به یک ساختار محل و یا محور دسترسی زده و مسئله به نحو دیگری حل شود. ترافیک شهری همیشه به برنامه‌ریزی‌هایی در مقیاس کلان نیاز دارد و در قالب این مقیاس کلان پرداختن به مقیاس‌های خرد قابل مطرح‌شدن است.

عریض کردن خیابان، استفاده از مسیرهای جایگزین، اضافه کردن اتوبان‌های شهری، افزایش ظرفیت حمل‌ونقل عمومی شهری ازجمله اقداماتی است که به گفته شبانی می‌تواند، جایگزین مناسبی برای ایجاد زیرگذر و یا روگذر باشد؛ اما همه این مباحث باید درجایی مطرح شود که طرح کلی از برنامه‌ریزی حمل‌ونقل شهری حل‌شده باشد و سپس به مقیاس‌های خرد و راهکارهایی که در موضع‌های محلی قابلیت اجرا دارند، پرداخته شود.

در علم ترافیک پدیده‌ای به نام کوچ ترافیک (Traffic Departur) وجود دارد. معنای آن این است، اگر مشکلات ترافیکی در محدوده‌ای اصلاح شود، در محدوده و یا نقطه‌ای نزدیک به آن منطقه مشکلات ترافیکی به همان شکل و یا به‌صورت دیگر نمایان خواهد شد.

عملکرد مطلوب اصفهان در ایجاد زیرگذر و یا روگذر

آن‌طور که شبانی گوید: در مکان‌یابی برخی از زیرگذر و یا روگذرهای شهر اصفهان انتقاداتی وجود دارد. برای مثال، مواقعی که ایجاد یک زیرگذر و یا روگذر در شهر، موجب محدود شدن شریان‌های مجاور شوند، خواه یا ناخواه موجب ریخته شدن حجم ترافیک در آن شریان‌ها می‌شود و برای ساکنین آن مکان مشکلاتی به وجود می‌آید.

وی در ادامه می‌افزاید: البته ناگفته نماند که در برخی از مکان‌ها، گزینه دیگری وجود ندارد. به‌طورکلی اما می‌توان گفت، اصفهان دراین‌باره تا حدودی به موفقیت رسیده است البته این به آن معنا نیست که تمامی زیرگذرها و یا روگذرها عملکرد مطلوبی دارند.

در همین باره عضو شورای شهر اصفهان با صحه گذاشتن بر موضوع فوق به مهر بیان می‌کند: ایجاد زیرگذر و یا روگذر در برخی از موارد اجتناب‌ناپذیر است. برای مثال در حلقه چهارم شهر به دلیل تردد ماشین‌های سنگین حتماً باید زیرگذر و یا زیرگذر وجود داشته باشد اما به نظر من ایجاد این مکان‌ها در مرکز اصلی شهر ضرورتی ندارد.

وی در ادامه می‌گوید: همچنین به نظر می‌رسد که تعداد محدودی از این مکان‌ها نتوانسته‌اند عملکرد خوبی از خود نشان دهند. برای مثال زیرگذر و روگذر میدان 25 آبان از این جمله است. به‌طورکلی اما می‌توان عملکرد زیرگذرها و یا روگذرها در شهر اصفهان را مطلوب دانست.

زیرگذر و یا روگذر در شهر باید به‌گونه‌ای ایجاد شود که بار ترافیکی فقط به نقطه‌ای از شهر تحمیل نشود

ابوالفضل قربانی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا ایجاد زیرگذر و روگذر در شهر می‌تواند ازنظر اجتماعی حادثه‌ساز باشد، می‌گوید: بله. قطعاً این موضوع عوارض مختلفی در پی دارد. موقعیت جغرافیایی برخی از این مکان‌ها به نحوی است که می‌تواند بستر مناسبی برای ایجاد تخلفات باشد و مردم آن ناحیه را با مشکل روبه‌رو کند.

شبانی نیز دراین‌باره نظری موافق با قربانی دارد. او می‌گوید: برخی از مناطق ایجاد زیرگذر و یا روگذر موجب کاهش امنیت اجتماعی می‌شود. با توجه به اینکه در مکان‌یابی برای ایجاد برخی از زیرگذر و یا روگذرها مطالعات کافی انجام‌نشده است، این موضوع می‌تواند موجب آسیب رساندن به اقشار آسیب‌پذیر جامعه شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه می‌گوید: بر همین اساس زیرگذر و یا روگذر در شهر باید به‌گونه‌ای ایجاد شود که بار ترافیکی فقط به نقطه‌ای از شهر تحمیل نشود.

به‌هرحال آنچه مسلم است برتری داشتن مطالعات به عجله‌های غیر کارشناسی است تا زیرگذر آزادی یا هر گزینه دیگری به سرنوشت طرح‌هایی دچار نشود که بدون پشتوانه مطالعات ساخته‌شده و امروز به‌جز پشیمانی، چیز دیگری برای مدیران و شهروندان ندارد