به گزارش پایگاها خبری «عصرخودرو» به نقل از فارس، در چشم‌انداز 1404 باید 24 درصد ناوگان سواری‌ کشور خودروهای دیزلی باشند و در برنامه پنجم نیز پیش‌بینی شده است که حدود 5 درصد از خودروهای سواری کشور دیزل‌سوز شوند، اما به نظر می‌رسد، در برابر تحقق این امر لااقل تا پایان برنامه پنجم موانع قابل توجهی وجود دارد.

واقعیت آن است که مصرف سوخت خودروهای سواری دیزلی در پیمایش یکسان بین 30 تا 40 درصد از خودروهای بنزینی کمتر است، آلایندگی کمتری تولید می‌کنند و تعمیر و نگهداری خودروهای دیزلی نیز به مراتب از خودروهای بنزین سوز آسان‌تر است.

مجموع این شرایط سبب شده است، در اروپا سهم خودروهای دیزلی نسبت به خودروهای بنزین سوز از 65 درصد فراتر برود.

عباس کاظمی معاون وزیر نفت در ابتدای تصدی مسئولیت یکی از مهم‌ترین برنامه‌های خود را وارد کردن دیزل سبک به سبد سوخت خودروهای سواری در کشور اعلام کرد.

سابقه پیگیری کاظمی برای ورود دیزل به سبد سوخت خودروهای سواری به 4 سال پیش باز می‌گردد.

کاظمی سال 88 تاکید کرده بود، در آینده نزدیک، گازوئیل وارداتی در خودروهای دیزلی شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

امروز البته به لطف بهره‌برداری از پروژه‌های بهینه‌سازی کیفیت فرآورده‌های پالایشگاه‌ها، روزانه 24 میلیون لیتر دیزل سبک و کم گوگرد در کشور تولید می‌شود که بخش عمده آن به دلیل غلبه بر آلودگی هوا در چند ماه اخیر در تهران مصرف می‌شود.

به همین دلیل برای استفاده از دیزل در سبد سوخت نیاز کمتری به واردات وجود دارد.

چنانکه کاظمی یک ماه پیش در گفت‌وگو با فارس گفت: اگر خودروی دیزلی وجود داشته باشد، ما هم در 8 کلانشهر و هم در جاده شمال در زمان بسیار کوتاهی دیزل سبک را توزیع می‌کنیم، اما سوخت تنها یک طرف ماجرا است. طرف دیگر ورود یا تولید خودروهایی است که از موتور دیزلی بهره ببرند. تجربه تولید بنزین و خودروی یورو 4 نشان داد که خودروسازان معمولا بسیار کند‌تر از نفتی‌ها عمل می‌کنند.

چنانکه مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی با انتقاد از خودروسازان به دلیل تولید نکردن خودروی دیزلی گفت: توصیه‌ ما این است که در فاز اول در شهرهای بزرگ تاکسی‌ها دیزل‌سوز شوند و در جاده شمال نیز با توجه به اینکه تردد وانت‌های حمل بار زیاد است آمادگی توزیع دیزل سبک یورو 4 را داریم.

علیرضا فیض‌بخش رئیس جدید ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت در گفت‌وگو با فارس در این باره گفت: متولی این مسئله در وهله نخست وزارت صنعت است که یا باید خودروی سواری گازوئیلی وارد و یا آن را تولید کند.

وی ادامه داد: اگر جایی کمکی یا نظارتی لازم باشد ما می‌توانیم وارد شویم، ولی ظاهرا ساختار قانونی این کار فراهم است و همه باید به وظایف قانونی خود‌شان عمل کنند؛ ستاد هم نمی‌تواند کار ویژه یا عجیبی در این خصوص انجام دهد و الان اتفاق خاصی در حوزه دیزل نیفتاده است که ما به این حوزه وارد شویم.

*موانع ورود دیزل به سبد سوخت کشور

با این وجود، به نظر نمی‌رسد تنها مانع روبروی ورود دیزل به سبد سوخت خودروسازهای کند و بی انگیزه و ناتوانی آنها در جایگزینی تاکسی‌های فعلی با تاکسی‌های دیزل‌سوز- آن طور که معاون وزیر نفت پیشنهاد کرده- باشد.

در اغلب کشورهای دنیا نوع سوخت مصرفی از جمله آپشن‌های خودرو محسوب می‌شود. در ایران هم برای واردات خودروی دیزلی مشکلی وجود ندارد. خودروهایی که به صورت کامل سی بی یو وارد کشور شده و مونتاژ می‌شوند نیز به راحتی قابل جایگزینی با خودروهای دیزلی هستند. اما کارشناسان می‌گویند تولید خودروهای پرتیراژ با موتور دیزلی به یک برنامه زمان‌بندی 5 ساله نیاز خواهد داشت.

از سوی دیگر در حال حاضر بیش از 90 درصد از تاکسی‌ کشور سی ان جی می‌سوزانند. زیر ساخت‌های تولید خودروهای گازسوز و همچنین توزیع سی ان جی در همه کشور فراهم شده است. قیمت و الایندگی سی ان جی نیز به مراتب از دیزل کمتر است. طبعا در چنین شرایطی تبدیل تاکسی هایی که زمانی زیادی از سی ان جی سوز شدن آنها نگذشته به دیزل کار آسانی ( و احتمالا منطقی) نخواهد بود.

در عین حال در حال حاضر دیزل به صورت یارانه‌ای و با قیمتی به مراتب کمتر از بنزین یعنی 250 تومان در هر لیتر عرضه می شود. در صورت کاهش تعرفه واردات خودروهای دیزلی یا تولید آنها در داخل کشور با توجه به قیمت پایین گازوئیل و مصرف کمتر خودروهای دیزلی،‌ استقبال مصرف کنندگان از این سوخت یک جهش شدید در مصرف دیزل سبک را رقم خواهد زد. فارغ از اینکه این میزان دیزل سبک در کشور تولید نمی‌شود و فراهم کردن زیرساخت توزیع آن هم مشکلات قابل توجهی خواهد داشت، در صورت بالا رفتن مصرف دیزل دولت مجبور خواهد بود یارانه بسیاری بیشتری نسبت به بنزین روی مصرف گازوئیل پرداخت کند.

تنها در صورت واقعی شدن قیمت سوخت امکان صادر کردن گازوئیل کم کیفیت و واردات گازوئیل یورو 4 می‌توان سوخت مورد نیاز برای خودروهای دیزلی در سراسر کشور را تامین کرد. همان گونه از تاکسی ها هم نمی‌توان انتظار داشت از 8 کلانشهر کشور خارج نشوند.

بر این اساس با توجه به همه این موارد به نظر می‌رسد، تنها در پایان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها است که می‌توان به ورود دیزل به سبد سوخت امیدوار بود و به این زودی امکان جایگزینی این سوخت جذاب با بنزین یا سی ان جی وجود نخواهد داشت.