عصرخودرو:هر روز پیشرفت در صنایع خودروسازی دنیا، چشمگیرتر میشود و این اتفاق فقط در دنیای خودروهای سبک روی نمیدهد. در واقع اگر به سایر بخشهای مرتبط با صنعت خودروسازی نگاه کنیم، میبینیم که در جایی که خودروهای سواری سالهای پرشتابی را در تکنولوژی و نوآوری پیمودند و به نوعی دنیای سنگینترها را بیشتر پشت سر گذاشتند، خودروهای سنگین در حال بیدار شدن از خواب زمستانی بودند. اما این بیدار شدن را باید در قرن بیست و یکم و خصوصا در دهه دوم آن بسیار مهم بدانیم. در این سالها پیشرفتهایی که در دنیای خودروهای سنگین وزن دیده میشوند، بسیار پرشتابتر از سالهای قبل از ۲۰۰۰ است و هر روز محصولی جدید، ردهای نوین، تکنولوژیهای گوناگون و کارایی بیشتر را در این دنیای پرهیجان میبینیم.
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، آخرین اتفاق گستردهای که در این سالها افتاد و به نوعی همهگیر شد، جداسازی بخش محصولات مربوط به امور راهسازی و عمرانی از شاخههای اصلی در برخی از کمپانیها بود؛ به نوعی که این محصولات با نامی جدید و فقط مخصوص به این کاربریها در دل کمپانیها به دنیا آمدند و از بقیه ردههای تولیدی مستقل شدند.
از جداسازی به روش MAN تا تراکر و کراکس
ردهای از محصولات در شرکتهای معتبر سنگینسازی، به نمونههایی اختصاص دارند که برای کارهای عمرانی، معدنی و راهسازی کاربرد دارند. این خودروها در سالهای قبل در کنار محصولاتی با همان نام و نشان ساخته میشدند. اما چند سال است که این خودروها دارای یک رده جدا از دیگر برادرانشان شدهاند و به نوعی به استقلال کاری رسیدهاند. در این میان، ایویکو از ابتدا نمونههای ساختمانی و عمرانی خود را جدا از کشندههای فواصل دور یا Long haulage دستهبندی کرده بود. برای مثال، کمپرسیها یا کشندههایی که قرار است تا در مناطق و راههای نامناسبتر تردد کنند و برای کارهای عمرانی و معدنی مورد استفاده قرار بگیرند، امروزه با نام تراکر شناخته میشوند و به این شکل نبوده است که استرالیس که کشندهای برای تردد در جادههای شهری و مسیرهای بلند است، کامیونی برای کارهای عمرانی نیز داشته باشد. دیگر سنگینساز اروپایی یعنی رنو تراکر نیز تاحدودی از این قاعده خارج نبود و کامیونهای سهمحوره یا بیشتر خود را هم با نام کراکس به بازار عرضه میکرد و هم از پرمیوم استفاده میشد که البته کراکس محصولی قلدرتر بود. اما رنو تراکر در آخرین تغییرات نامگذاریاش نیز این قبیل محصولاتش را با نام سری K و البته Cجداسازی کرده است تا تکلیف آنها کاملا از بقیه محصولاتی که برای کاربریهای دیگر هستند، مشخص باشد. اما این رویه برای دو کمپانی ایویکو و رنو که تولید محدودتری نسبت به مرسدس بنز و ولوو دارند، ممکن بود و این دو کمپانی درگیر استفاده از نامهای شناخته شده خود یعنی آکتروس و FH بودند. اما برگردیم به اتفاقی که باعث شد تا این دو کمپانی نیز، ردهای جدید برای کاربری عمرانی و راهسازی و معدنی در نظر بگیرند.
کمپانی آلمانی MAN که یکی از تکنولوژیکترین و برترین سازندگان خودروهای کار و تجاری در دنیاست، با معرفی کشنده فوقسنگین خود در نسل TGA، آن را با دو ظاهر کاملا متفاوت از هم راهی بازار کرد. در واقع این اختلاف چهره به خاصترشدن کاربری آن بازمیگشت. MAN دریافته بود که یک کشنده یا کامیون برای تردد در جادهها، ممکن است تا مجبور باشد از راههای بغل جاده و یا بیراههها نیز عبور کند و این برای TGA که دارای یک ارتفاع استاندارد و نرمال از سطح جاده است، میتواند به قیمت خرابی سپرها و یا گیرکردن برخی قسمتها با ناهمواریهای جاده شود. پس سریعا تصمیم گرفت تا کمی این خودرو، با استفاده از یک سری تغییرات ساده، برای تردد در اینگونه مسیرها نیز آماده شود. MAN این کامیون و کشندهها را با نام Offroad Bumper از دیگر مدلها یعنی Highway Bumper جدا کرد. دسته Offroad Bumperها کمی در طراحی سپر و چراغها متفاوت بودند و به خاطر بهرهگیری از تایرهای بلندتر، در مسیرهای نامناسب نیز راحتتر تردد میکردند. این اتفاق برای سری TGX و TGS نیز افتاد و این دو محصول MAN نیز به همین ترتیب جداسازی شدند. اما MAN در سالهای بعد، TGX خود را از این حالت خارج کرد و هر چند هنوز این نام در بین محصولات راهسازی و کشندههای خاص MAN دیده میشود اما سعی شده تا بیشتر روی نام TGS برای این قبیل کاربریها، مانور داده شود. امروزه محصولات خود MAN نیز برای کشندههای فوقسنگین که در مناطق نامناسب تردد میکنند، با نام TGS ww شناخته میشوند. البته کشنده خوشنام TGX نیز با پیشرانههای D38 که قادر به تولید 640 اسب بخار قدرت هستند نیز هم برای تردد در جادههای استاندارد و آسفالته و هم کمی با چاشنی بیابانیتر در رده محصولات Building site & heavy-duty این کمپانی دیده میشوند و میتوان گفت که هنوز MAN که خود آغازگر این تفاوتها بوده، به انسجام کلی همانند مرسدس بنز و ولوو نرسیده است.
اسکانیا و DAF در راه قدیم خود
2 برند پرآوازه و مشهور اروپایی اما اعتقادی به کاری که رقیبانشان کردهاند، ندارند. در سری محصولات اسکانیا، خودروهای عمرانی و راهسازی در سریP قرار دارند.
سری P هم به صورت کشندههای فواصل بلند است، هم به صورت شاسیهای با کاربری خاص و هم کامیون و کمپرسی.
البته در نمونههای کمپرسی و شاسیهایش، میتوان حتی انواع 4محوره خاص را دید و روی این شاسی، نمونههای بیش از 4محوره پرقدرتی نیز ساخته میشود. DAF نیز با مدل CF خود در زمره کارهای عمرانی و راهسازی مشغول است و سعی نکرده تا نه این وظیفه را به گردن برادر بزرگتر یعنی XF بیندازد و نه اینکه دامنه کاربری CF را گستردهتر کند و آن را به یک کشنده فوقسنگین در رده XFهایش تبدیل کند.
ولوو FMX برای کارهای خاص
اما رویه ولوو در این زمینه متفاوت از مرسدس بنز است و برای FMX خود، کشندهبودن را نیز این اواخر در برنامه قرار داد و به نوعی نمیخواهد تا FH اش از سکه بیفتد. ضمن اینکه FMX هنوز در حد و اندازههای برادر بزرگترش یعنی FH و یا FM نیست. تا قبل از تولد FMX، خودروهای با کاربری راهسازی و معدنی ولوو با سری FM تولید میشدند که نمونههایی از آنها نیز درون کشورمان روی خط تولید رفتند. ولوو برای مشخصتر شدن کاربری FM، به آن امکان کشندهبودن را نیز داد و به این ترتیب، FM از یک کامیون یا شاسی، به کشنده بودن نیز رسید تا عملا رقابت با مرسدس بنز آنتوس، داف CF و اسکانیا سری P و G را شروع کند. FMX از موتورهای پرقدرتی نیز بهره میبرد که در بالاترین حالت قادر به تولید 540 اسب بخار قدرت است. FMX را نمیتوان با رقیب مستقیمش یعنی آروکس مقایسه کرد. آروکس کاربری بیشتری دارد و از طرفی موتورهای پرقدرتتری روی آن نصب است. ضمن اینکه آروکس بیشتر از FMX خاصیت آفرودی دارد و به نوعی قلچماقتر است.
آروکس و بازنشستگی آکتروس
تا قبل از تولد کامیون جدید آروکس مرسدس بنز، کمپرسیها و خودروهای با کاربری خاص مرسدس بنز از دسته محصولات آکتروس و اکسور بودند. با معرفی سری محصولات جدید مرسدس بنز، آروکس نیز متولد شد. این نام جدید در سری کاربریهای کشنده، کشندههای فوقسنگین و همچنین کمپرسی و شاسیهای با کاربری خاص معرفی شد تا اینگونه وظایف از دوش آکتروس گرفته شود و آکتروس فقط برای کشنده بودن و کشندههای فوقسنگین SLT به کارگرفته شود. با آمدن آروکس، آکتروس وظایف کمتری گرفت و دیگر نمیتوان کامیون یا میکسری از نسل آخر آن دید.
در عوض اینگونه وظایف به آروکس رسید تا کمپرسیها، شاسیهای خاص مثل میکسرها و جرثقیلها، کمپرسیهای چندمحوره و ... با این نام جدید عرضه شوند. همچنین آروکس به صورت کشنده نیز عرضه میشود. کشندههای آروکس نیز بیشتر برای تردد در اطراف شهر و در مناطق نامناسب و حمل بارهای معدنی و کشندههای کمپرسی است تا در اینگونه مسیرها که آکتروس دچار مشکل تردد میشود، آروکس بهراحتی عبور و مرور کند. این خودرو همچنین در دسته کشندههای SLT نیز حاضر است. تفاوت آروکس SLT و آکتروس SLT را میتوان از چهره آنها تشخیص داد. آروکس دارای ارتفاع از کف زمین بیشتری است و چهرهای تهاجمی دارد و این در حالی است که آکتروس چهرهای شهریتر و معمولیتر دارد. آروکس کشندهای از نوع 8×8 است که به معنی وجود 4 دیفرانسیل در هر 4 محور آن است که میتوان آن را اعجوبهای در دنیای کشندههای SLT به حساب آورد و این در حالی است که آکتروس از این امتیاز بیبهره است. آروکس به خاطر کاربری سنگینتر و تردد در مناطق خاصتر، دارای سیستم تعلیق تمام فولادی است و این در حالی است که آکتروس سیستم تعلیق پنوماتیکی دارد.
جمعبندی
میتوان انواع مختلف از دیدگاههای کمپانیهای اروپایی را در برخورد با نمونههای Construction آنها دید. ایویکو همانطور که در حاشیهتر نسبت به رقبایش قرار دارد، تراکر خود را در این رده قرار داده و همچنان با آن در حال گذران کار است. ضمن اینکه تراکر ایویکو به عنوان یک کامیون سختجان فابریک نیز شناخته میشود و نمونههای کشنده آن عضو ثابت بسیاری از ارتشهای جهان است و نمونه جادهای برای فواصل بلند ندارد. اسکانیا و DAF نیز همانطور که گفتیم این وظیفه را بر عهده دو سری CF و P گذاشتهاند که هم کشندههای معمولی برای فواصل بلند دارند و هم با تغییر چهره و ساختار در کارهای عمرانی و معدنی شرکت میکنند. ولوو با مدل FMX خود، سری FM را از کار در مناطق ناهموار معاف کرده ولی از طرفی اجازه نمیدهد که در زمینه کشندههای فوقسنگینش، FMX در برابر FH-16های اسطورهای قرار بگیرد. MAN نیز با اینکه عرضه سری TGX خود را با سپرهای آفرودی محدود کرده است، اما سری TGS را به عنوان نمایندهاش برای کار در این نوع کاربری معرفی میکند. رنو نیز با یک تغییر کلی در سال قبل، سری K را برای کارهای عمرانی سنگین و سری C را به عنوان ذخیرهای برای کارهای سبکتر دراین بخش راهی بازار کرده است. اما در این بین، مرسدس بنز سعی کرده تا شخصیت بیشتری به آروکس خود بدهد و از انواع کمپرسی و کشندههای پرقدرت، تا نوع SLT 8×8 آن را در کنار آکتروس SLT قرار دهد و از آن یک کارگر پرتوان بسازد.