عصرخودرو: در ابزارشناسی هفته قبل دلایل لزوم قرارگیری آچار تخت به عنوان عمومیترین ابزار در تعمیرات فنی را در جعبه ابزار خودرویتان بیان کردیم و آن را اینگونه معرفی کردیم که آچارهای تخت ابزارهایی محکم هستند که با توجه به بدنه باریک و دسته بلند، برای باز کردن برخی پیچها و مهرههای قرار گرفته در فضاهای تنگ و همچنین برخی پیچ و مهرههای در دسترستر، مورد استفاده قرار میگیرند که در ۲ نوع متریک و اینچی سایزبندی شده و در انواع و اشکال مختلف از جمله یک سر تخت و دو سر تخت ساخته میشوند. حال در ادامه شما را با ابزارهای دیگری از خانواده آچارها آشنا میکنیم که آچار رینگی مهمان این شماره است. استفاده از این ابزار در شرایطی که در ادامه میآید، به آچار تخت ارجحیت دارد.
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، همانطور که قبلا گفتیم، یک نمونه از آچار تخت، آچار یکسر تخت است. در اینگونه آچارها سمت دیگر دسته به شکل یک دایره کامل با دندانههای داخلی طراحی شده که به آن رینگی گفته میشود. فرض کنید میخواهید بعضی از پیچها و مهرههای گیربکس یا دیفرانسیل را باز کنید (فقط بعضی از پیچها) در این شرایط شما برای باز کردن برخی پیچها و مهرهها به دلیل زاویه قرارگیری، فضای کاری مناسب برای استفاده از ابزاری چون آچار تخت یا آچار بوکس را ندارید (البته بعضی از پیچها و مهرهها نیز فقط توسط آچار بوکس، آچارهای بادی، آچار تخت و دیگر ابزار باز میشوند و مثال ذکر شده شامل تمام پیچها نیست) به دلایل دیگر امکان استفاده از آچار تخت به علت محکم بودن زیاد پیچ، کند پیش رفتن کار و در رفتن آچار از روی پیچ یا مهره، برای باز کردن بعضی پیچ و مهرهها وجود ندارد، در این شرایط چاره کار استفاده از آچار رینگی است. چرا؟ اولا که همچون آچار تخت به دلیل وجود ابعاد باریک، امکان استفاده در فضاهای محدود وجود دارد.
ثانیا طول دسته امکان اعمال نیروی موثرتر به پیچ یا مهره را همچون آچار تخت فراهم میکند. ثالثا به دلیل قرارگیری پیچ یا مهره در دایره دندانهدار یا شیاردار آچار رینگی (معمولا 6، 8 و 12 شیار) و زاویهدار بودن سر آچار نسبت به دسته، امکان لغزش پیچ یا مهره در هنگام باز کردن بسیار کم شده و آچار نیز به دلیل همین زاویهای که گفتیم با دیگر اجزا فاصله گرفته تا جای دست تامین شود. از نظر جنس مواد تشکیلدهنده، آچار رینگی همچون آچار تخت از موادی همچون فولاد، وانادیوم و کروم ساخته شده که در بعضی نمونهها مقاومتشان بالاتر است تا در مقابل ضربات چکش سلامتشان بیش از پیش حفظ شود، اما چرا این نوع آچارها در برخی مواقع چکش میخورند؟!
تصور کنید قطعهای از خودرو نیاز به پیادهسازی دارد، آچار رینگی نیز با توجه به شرایط بهترین انتخاب شماست، اما از آنجایی که پیچخوردگی و زنگزدگی دارد و یا اطراف آن توسط موادی چون گیریس کثیف و پوشیده شده، دهانه آچار با وجود انتخاب سایز مناسب برای آن پیچ، به راحتی دور پیچ را نمیپوشاند، در این وضعیت باید مواد استفاده شده آنقدر مستحکم باشند که تعمیرکار بدون نگرانی از بابت شکستن، کج شدن و خوردگی آچار، بتواند با کمک ضربات چکش، آچار را روی پیچ محکم کند (آچارهای تخت نیز در شرایطی چکش میخورند) از دیگر کاربردهای آچارهای رینگی در خودرو به طور مثال زمانی است که میخواهید پیچ شماره 13 کالیپر ترمز سمند را باز کنید که به دلیل محل قرارگیری پیچ، وجود آچار رینگی و یا جایگزین آن آچار بوکس، به جای آچار تخت، لازم به نظر میرسد. آچار رینگی در ابعاد و اندازههای مختلف و با اشکال متفاوت ساخته میشود تا در زوایای مختلف و برای باز کردن پیچ و مهرهها با سایز متفاوت، قابل استفاده باشد، از جمله این نوع آچارها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آچارهای یک سر رینگی تخت که یک سر دسته آن آچار رینگی و یک سر دیگر آچار تخت قرار دارد. این نوع آچار کاربرد بسیار زیاد در خودرو دارد و با دو سیستم اندازه گیری متریک و اینچی، سایزبندی میشود (اندازه دهانه در هر دو سمت، ملاک سایزبندی است) با داشتن یک سری از این نوع آچار در جعبه ابزار خودرویتان، با وجود داشتن همزمان دو نوع آچار، به راحتی میتوانید بسیار از پیچها و مهرههای قرار گرفته در فضاهایی تنگ و بعضی از آنهایی که دم دستتان هستند را باز و بسته کنید.
مزیت استفاده سر رینگی آچار نسبت به سر تخت آن این است که چون قسمت رینگی تمام قسمتهای پیچ یا مهره را میپوشاند، نیروی بیشتری به آنها وارد میشود و در نتیجه کار باز کردن و بستن را راحت میکند.
از طرفی نیز چون پیچ یا مهره را کاملا درون خود محکم نگه میدارد، به نسبت سر تخت، لغزش کمتر است و امکان در رفتن آچار کم میشود. اما برتری سر تخت به سر رینگی این است که به علت باریک بودن، امکان استفاده در فضاهای تنگتر را دارد و برای باز کردن پیچ و مهرههایی که از مرکز آنها سیم یا لوله رد شده است (همچون مهرهای سفتکننده لولههای پمپ بنزین) به کار میروند.
آچارهای دو سر رینگی نیز نوع دیگری از این نوع آچارها هستند که در هر دو سمت دسته، سریهای رینگی قرار دارد.
برای سهولت بیشتر در استفاده از این نوع آچارها، قسمتهای انتهایی دسته، دارای زوایه هستند. البته برخی نمونهها در دو سمت صاف هستند. همین زاویهای که برخی نمونههای آچار رینگی دارند باعث شده که برای باز و بسته کردن بعضی پیچ و مهرهها که به دلیل زاویه خاص، بهراحتی در دهانه آچار تخت قرار نمیگیرند و استفاده از آن آچار را سخت میکنند، کار راحتتری داشته باشید.
آچار رینگی قوسدار هم شکل دیگری از آچار رینگی است که همانطور که از اسمش مشخص است، دسته آن در کنارهها قوسدار (قوسها در یک جهت) ساخته شدهاند. برای باز کردن بعضی از پیچهای قرار گرفته روی شاسی و موتور خودرو به دلیل فضای کاری محدود، امکان استفاده از آچارهای رینگی معمولی وجود نداشته، لذا از آچارهای رینگی قوسدار یا دو سر رینگی زانویی (قسمت زاویهدار برخی آچارها در یک سمت به مرکز دسته نزدیکتر و زاویه بیشتر است) استفاده میکنند.
انواع دیگری از آچارهای رینگی همچون رینگی ضامندار و رینگیهای کجقوسدار (قوسها خلاف جهت هم) وجود دارد که نسبت به نمونههای ذکر شده، کاربرد کمتری در خودرو دارند.