عصرخودرو: اسقاط خودروهای فرسوده و نوسازی ناوگان حملونقل از جلمه تکالیفی است که از چند سال پیش بر اساس تبصره ۱۳ قانون بودجه بر عهده دستگاههای اجرایی گذاشته شد و در ابتدا نیز ستادی بر اجرای این تکالیف با همین نام شکل گرفت اما در ادامه با راهاندازی مراکز اسقاط خودروهای فرسوده فرآیند از رده خارجکردن این خودروها با اجرای طرحهایی مانند جایگزینی این خودروها با خودروهای صفرکیلومتر شرکتهای خودروسازی داخلی وارد مرحله جدیتری شد اما رکود ۳ سال گذشته ناشی از اعمال تحریمها در صنعت خودرو و کاهش شدید تیراژ تولید خودروهای داخلی، عملا شرایطی را رقم زد که روند اسقاط این خودروها در سال ۹۰ تا ۹۲ عملا متوقف شده بود.
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و گشایش نسبی در روابط خودروسازان ایرانی با شرکای خارجی، رشد چند برابری تیراژ تولید و واردات خودروهای خارجی عملا زمینه بازگشت رونق به کسب و کار مراکز اسقاط را فراهم کرد. از سوی دیگر منوط شدن واردات خودروهای خارجی به اسقاط 2 تا 6 خودرو فرسوده بر مبنای حجم سیلندر خودروهای وارداتی موجب افزایش تقاضا، رشد قیمت و دلالبازی در بازار خودروهای خارجی شد. این مصوبه عملا ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور را از فرآیند فیزیکی اسقاط خودروهای فرسوده خارج و توپ اسقاط را به زمین واردکنندگان خودروهای خارجی و مراکز اسقاط انداخت. با این روند مسئولان ستاد از هدفگذاری برای اسقاط بیش از 400 هزار خودرو فرسوده تا پایان امسال خبر دادند و کار و بار مراکز اسقاط خودروهای فرسوده نیز یک بار دیگر سکه شد. اما این پایان ماجرای اسقاط این خودروها در سال جاری نبود و مصوبه اخیر وزارت صنعت برای محدود شدن واردات خودرو به نمایندگیهای رسمی، زمینه حذف سهم 70 درصدی سایر واردکنندگان خودرو از بازار خودروهای خارجی و کاهش نسبی تقاضا برای خودروهای فرسوده را فراهم کرد. فراز و نشیب روند اسقاط خودروهای فرسوده در کشور و آخرین ضوابط و مقررات اجرای این تکالیف در 130 مراکز اسقاط را با کاووس حسنوند، رئیس انجمن صنایع اسقاط و بازیافت کشور به گفتوگو نشستهایم که در زیر میخوانید.
آخرین تغییرات اسقاط خودروهای فرسوده سواری چه بوده و اکنون اسقاط چه خودروهایی در جریان است؟
بر اساس اعلام ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور، مالکان همه خودروهای سواری در فاصله زمانی سالهای 83 تا 85 میتوانند به مراکز اعلام شده مراجعه و فرایند اسقاط خودروهای فرسوده را طی کنند. بر اساس این ضوابط باید مدارک و اظهارات مالکان خودروهای فرسوده برای اسقاط این خودروها توسط افسر راهورتایید شود. از آنجا که همه اطلاعات خودروها در اختیار پلیس راهورناجاست، امکان اسقاط هر خودرو فرسوده تنها پس از تایید پلیس راهور ناجا مقدور بوده و با صدور دستور اسقاط توسط پلیس این کارانجام میشود.
آیا این شرایط سنی برای همه خودروهای سواری، وانت و باری اعمال میشود؟
تفاوتی ندارد، مالکان همه خودروهای فرسوده که سن آن در فاصله سالهای 83 تا 85 باشد، میتوانند با مراجعه به مراکز اسقاط نسبت به اسقاط این خودروها اقدام کنند. البته این شرایط اسقاط در مورد خودروهای سواری و وانتبار مصداق داشته و شرایط اسقاط سایر خودروهای فرسوده در ناوگان باری یا اتوبوس و مینیبوسهای شهری و بینشهری متفاوت است.
نرخ خودروهای اسقاطی در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده چگونه تعیین میشود؟
در این طرح نرخ خودروهای اسقاطی متفاوت است و شرکتهای خودروسازی طرحهای متفاوتی را در این زمینه اجرا میکنند مثلا اکنون درطرح جایگزینی خودروهای فرسوده توسط شرکت سایپا این شرکت برای جایگزینی خودرو فرسوده با خودرو پراید، حدود10 میلیون تومان وام پرداخت میکند. در این طرح خودرو فرسوده به نرخ 5/2 میلیون تومان از مالک خودرو خریداری شده و حدود 6 تا 7 میلیون تومان نیز تسهیلات توسط شرکت سایپا پرداخت میشود. این رویهای است که اکنون برای جایگزینی یک خودرو فرسوده با پراید طی میشود.
قیمت خودرو فرسوده در طرح اسقاط بدون دریافت خودرو جایگزین چقدر است؟
در صورتی که مالک خودرو فرسوده برای اسقاط و از رده خارج کردن این خودرو درخواست ارائه خودروی جایگزین نداشته باشد، نرخ خودرو استقاطی رقمی بین 3 میلیون و 800 هزار تا 4 میلیون تومان است. با این وجود نرخ خودروهای فرسوده در استانهای مختلف بر اساس میزان تقاضا متفاوت است.
علت تفاوت قیمت خودروهای اسقاطی در استانهای مختلف کشور چیست؟
نرخ هر خودرو وارداتی بنابر نوع خودرو و شرایط سلامت یا مشکلات قانونی اسقاط آن تعیین میشود. شرط نخست پذیرش یک خودرو در مرکز اسقاط آن است که باید این خودرو روشن شود. مثلا قیمت یک خودرو وانتنیسان برای اسقاط 4 میلیون تومان است و نمیتوان نرخ یک خودرو رنوی اسقاط را نیز به همین میزان تعیین کرد و بدیهی است که ارزش این خودرو از وانتنیسان کمتر است و این موضوع در تعیین قیمت خرید خودروهای اسقاطی نیز موثر است.
یعنی برای خودروهای مختلف جدول ارزشگذاری دارید؟
قبلا ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور با ارائه جدولی، قیمت هر مدل خودرو اسقاطی را تعیین کرده بود که اکنون هم تقریبا همان جدول با قیمت بالاتری رعایت میشود. در اسقاط خودروهای فرسوده موضوع مورد بحث مدرن بودن خودرو نیست بلکه محور اصلی تعیینکننده ضوابط اسقاط این خودروها مدل یا زیر مدل بودن خودرو و وزن آن است. بدین معنا که نرخ خودروهای اسقاطی زیر مدل از خودروهای اسقاطی در محدوده سنی و مدل اعلام شده کمتر است.
منظور از زیر مدل بودن خودرو اسقاطی، سپری شدن سن اسقاط خودرو است؟
خودرویی که سن آن بیش از سن اعلام شده برای اسقاط باشد، زیر مدل محسوب میشود. مثلا وقتی مالک این خودرو 15روز برای اسقاط آن وقت دارد یا زمانی که پلاک این خودرو قدیم است و باید تعویض شود، طی این مراحل هزینههای خاص خود را داشته و در تعیین قیمت نهایی اینگونه خودروها موثر است.
یعنی ارزش لاشه خودرو بر اساس کیفیت و مدل آن تعیین میشود؟
بله، همینطور است البته قیمت روز بازار خودروهای فرسوده نیز در تعیین نرخ این خودروها موثر است.
با الزامات دولت برای اسقاط خودروهای فرسوده توسط واردکنندگان خودروهای خارجی بر مبنای حجم سیلندر از تیر ماه امسال و درگیر شدن واردکنندگان در فرآیند فیزیکی اسقاط، دلالبازی در بازار خودروهای فرسوده افزایش یافت، رویکرد شما به این رویه چیست؟
پس از مصوبات جدید ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور در مورد مشروطشدن واردات خودروهای خارجی به اسقاط فیزیکی فرسودهها، در استان تهران جلسهای با حضور مراکز اسقاط برگزار و اعلام کردیم که قیمت خرید خودروهای اسقاطی نباید بیش از 4 میلیون تومان باشد. البته میپذیرم که افرادی اعلام میکنند خریدار خودروی فرسوده با نرخ بالاتر هستند و حتی قیمتهای 4 میلیون و 100 تا 4 میلیون و 300 هزار تومان خرید فرسودهها را برای بازار گرمی بیشتر میدهند. بر این اساس سعی کردهایم تا از این دلالبازی جلوگیری کنیم و از آنجا که این شیوه دلالبازی در بازار خودروهای فرسوده بر قیمت فرسودهها در بازار تاثیر گذاشته است و برای مالکان این خودروها، دولت، نیروی انتظامی، قوه قضاییه و واردکنندگان خودرو مشکلساز شده است، برخورد با این تخلفات را در دستور کار قرار دادهایم.
یعنی معتقدید خرید این خودروها انحصاری و مختص مراکز اسقاط است؟
بله، باید خودرو اسقاطی به مراکز اسقاط که نمایندگی دارد وارد شود تا فرایند اسقاط بر اساس ضوابط ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور و مراکز اسقاط انجام شود. اگر هر فردی بخواهد خارج از این مجموعه کار اسقاط را بدون در نظر گرفتن ضوابط این کار انجام دهد، در نوسان قیمت خودروهای وارداتی تاثیر میگذارد.
با توجه به رونق کسبوکار اسقاط با مطرح شدن بحث خودروهای وارداتی، آیا دلالها نیز ناچار هستند تا خودرو اسقاطی خریداری شده را برای اسقاط به مراکز مجاز ارائه و گواهی اسقاط دریافت کنند؟
بله، مرکز اسقاط صادرکننده گواهی اسقاط برای کلیه خودروهای فرسوده هستند و برای ارائه این گواهی باید خودرو اسقاطی با شرایط اعلام شده به این مراکز تحویل داده شود.
با این شرایط حتی درصورتی که دلالها خودرو اسقاطی را با نرخی بالاتر از مراکز اسقاط خریداری کنند، ناچار به ارائه این خودروها با قیمت مصوب به این مراکز خواهند بود، آیا با این روند دلالها ضرر نمیکنند؟
شک نکنید که خرید خودروهای اسقاطی به قیمت بالاتر موجب ضرر آنها میشود. اما این احتمال وجود دارد که خودروهای اسقاطی خریداری شده با قیمت بالاتر را به استانهای دیگری که نرخ خودروهای اسقاطی بالاتر است، ببرند. مثلا ممکن است یک مرکز اسقاط خودروهای فرسوده در اصفهان خودرو اسقاطی را به نرخ 4میلیون و 100 هزار تومان بفروشد اما با توجه به هزینه ناشی از حمل و جابهجایی خودرو اسقاطی به اصفهان به نظر نمیرسد سودی برای دلال خودرو اسقاطی داشته باشد. با این وجود اگر کنترل و نظارت مراکز اسقاط بر فرآیند اسقاط و صدور گواهی این خودروها نبود، ممکن بود قیمت خودروهای سواری اسقاطی در بازار به 5 میلیون تومان هم برسد.
به طور مشخص قیمت خودروهای سواری و وانت در تهران چقدر است؟
نرخ خودروهای سواری و وانت اسقاطی در تهران حدود 4 میلیون تومان است و هر دلال یا مرکز اسقاطی که این خودروها را به نرخ بالاتر خریداری کند، قطعا متضرر خواهد شد چرا که واردکنندگان خودرو حاضر به پرداخت مبلغی بیش از این برای خودروهای اسقاطی نیستند.
یعنی نرخ خودروهای اسقاطی در همه مراکز اسقاط استانها ثابت است؟
بله، قیمت خودروهای اسقاطی در همه مراکز اسقاط یک استان همین حدود و یکسان است حال ممکن است این نرخ 50 هزار تومان بیشتر یا کمتر باشد.
با توجه به این دیدگاه شما، دیگر نباید انگیزهای برای ورود دلالها به بازار خودروهای اسقاطی وجود داشته و دلالبازی از بین برود، آیا واقعا همین طور است؟
بله، ما نیز خواستار از بین رفتن دلالبازی در بازار خودروهای اسقاطی هستیم چرا که این امر موجب افزایش بیضابطه قیمت این خودروها در بازار میشود.
با این رویه آیا مالک خودرو اسقاطی تعیینکننده قیمت نهایی فروش آن است؟
خیر، دلال است که قیمت میدهد. حتی برخی دلالها خودروهای اسقاطی را خریداری میکنند که سند نداشته و مشکلات زیادی دارد. مثلا این خودرو سوخته و در ادامه فرآیند اسقاط با مشکلاتی و موانعی مواجه میشوند. اما دلالها این خودروها را خریداری کرده اما به مرکز اسقاط نمیآورند و این خودروها وارد چرخه دلالبازی میشود؛ چراکه مراکز اسقاط برای پذیرش اسقاط خودروهای فرسوده و صدور گواهی ضوابطی دارند که باید رعایت شود.
پس دلالها با خودرو فرسودهای که ضوابط تعیین شده توسط مراکز اسقاط یا پلیس راهور را ندارد چه میکنند؟
این دلال بازی منشأ تخلفات بسیاری میشود چرا که این افراد با تعویض پلاک خودروهای مذکور ممکن است فعالیتهای غیر قانونی دیگری با این خودروها انجام داده و درنهایت وقتی میبینند این خودرو سودی برای اسقاط ندارد،پلاک و موتور را عوض کرده و در اصطلاح با «دوتا یکیکردن» خودروهای اسقاطی، یا این خودروها را برای استفاده شخصی به کار گرفته و یا این خودروها را به طور قولنامهای به فروش رسانده و مشکلات عدیدهای برای مشتریان ایجاد میکنند.
چه تعداد مرکز رسمی اسقاط خودرو در کشور وجود دارد؟
به طور کلی 135 مرکز رسمی اسقاط خودروهای فرسوده در کشور وجود دارد که در هر استان 5 تا 6 مرکز را دربرمیگیرد. برخی از این مراکز بیش از 10 سال سابقه فعالیت داشته و میدانند باید چه کاری انجام دهند.
مراکز اسقاط در استان تهران چه تعداد است و آیا این مراکز کفایت اسقاط خودروهای فرسوده در این کلانشهر را میکند؟
اکنون حدود 20 مرکز اسقاط خودروهای فرسوده در تهران وجود دارد و مشکلی برای پذیرش خودروهای اسقاطی نیست و هر تعداد که خودرو به این مراکز وارد شود امکان اسقاط آن وجود دارد. اما اکنون برخی مراکز اسقاط ظرفیت خالی بالایی دارند و شرط رونق کسب و کار اینگونه مراکز آن است که فرآیند اسقاط خودروهای فرسوده از مسیر قانونی و به درستی طی شود.
آیامصوبه ستاد در مورد اسقاط2تا6خودروی فرسوده برای واردات خودروهای خارجی بر اساس حجم سیلندر، موجب رونق کسب وکار مراکز اسقاط شده است ؟
این مصوبه ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور در تیر ماه امسال و افزایش تقاضا برای اسقاط خودروهای فرسوده توسط واردکنندگان خودرو موجب بازگشت رونق به کسب و کار مراکز اسقاط شد؛ مراکزی که به دلیل متوقف ماندن اجرای طرح جایگزینی خودروهای فرسوده در سالهای 91 و 92 علیرغم سرمایهگذاری زیاد با رکود بیسابقهای مواجه شده و تا مرز تعطیلی و بحران پیش رفته بودند اما این رشد تقاضا نیز مانند حبابی بود که با رشد دلالبازی در بازار خودروهای اسقاطی ترکید. باید توجه کنیم اینگونه نیست که واردکننده بگوید من خودرو اسقاطی را با قیمت کمتر خریداری کرده و به مرکز اسقاط ارائه میکنم. این کار وظیفه مرکز اسقاط است. در غیر این صورت هر واردکنندهای یک دلال خودرو را به کار میگیرد تا خودرو اسقاطی را به نرخ کمتر از مراکز اسقاط تهیه و به این مراکز ارائه کند تا بقیه فرایند را انجام دهند.
یعنی محدودشدن صدور گواهی اسقاط به مراکز رسمی، عامل کندی روند ارائه گواهی وصدور مجوز واردات خودرو نشده است؟
هیچ گونه محدودیتی برای صدور گواهی اسقاط خودروهای فرسوده توسط مراکز اسقاط وجود ندارد چرا که اکنون 135 مرکز داریم و اگر هر مرکز نیز فقط هزارگواهی اسقاط صادر کند، تعداد گواهی صادر شده در یک سال به 135 هزار خودرو میرسد، این در حالی است که طبق آمار طی10 ماهه امسال بیش از 70هزار خودرو خارجی وارد کشور نشده و بر این اساس تعداد مراکز موجود اسقاط خودروهای فرسوده جوابگوی نیاز واردکنندگان خودرو برای عمل به شروط تعیین شده توسط ستاد مدیریت حملونقل و سوخت کشور برای واردات خودرو است.
به گفته شما، رونق کسب و کار مراکز اسقاط خودروهای فرسوده در تیر ماه امسال زود گذر و حباب بوده است، با توجه به عدم تغییر مقررات واردات خودروهای خارجی و تداوم پیششرط اسقاط خودروهای فرسوده، اکنون چه اتفاقی در بازار خودروهای فرسوده افتاده که شما این رونق را حبابی قلمداد میکنید؟
در ابتدای اجرای مصوبه ستاد برای اسقاط خودروهای فرسوده در قبال واردات خودروهای خارجی فشار زیادی را بر مراکز اسقاط برای از رده خارج کردن این خودروها شاهد بودیم چرا که واردکنندگان خودروهای خارجی زیادی را وارد کرده و این خودروها در گمرکات کشور دپو شده بود. مشروط شدن واردات خودرو به اسقاط خودروهای فرسوده موجب شد تقاضای زیادی برای جمعآوری و اسقاط خودروهای فرسوده در بازار ایجاد شود. از یک سو برخی واردکنندگان پس از مصوبه هیات وزیران برای ترخیص خودروهای با حجم موتور بیش از2500 سیسی با پرداخت دو برابری حقوق ورودی و سود بازرگانی ناچار به اسقاط 6 خودرو فرسوده برای ترخیص این خودروها بودند تا هر چه سریعتر خودروهای واردشده به گمرکات را ترخیص و راهی بازار کنند. همچنین سایر واردکنندگان خودرو ناچار به اسقاط 2 تا 4 خودرو بر اساس حجم سیلندر برای ترخیص خودروهای وارداتی بودند. در این شرایط تامین خودروهای اسقاطی مورد نیاز برای واردات این خودروها زمانبر میشد و افزایش تقاضا برای اسقاط این خودروها فشار زیادی را به مراکز اسقاط وارد کرد. اما این فشارها به تدریج کمتر شد و حباب رونق کسب و کار مراکز اسقاط ترکید.
تاثیر مصوبه اخیر وزارت صنعت مبنی بر محدودیت واردات خودرو به 35 نمایندگی رسمی خدمات پس از فروش بر کسب و کار مراکز اسقاط خودرو چگونه بوده است؟
با تصویب و ابلاغ این مصوبه برخی از دلالهای بازار خودرو که واردکننده بودند نیز از بازار حذف شدند چرا که واردات خودرو با انجام پیششرطهای اسقاط و تکالیف جدید خدمات گارانتی و پس از فروش برای آنها صرفه اقتصادی نداشت. اکنون تنها برندهایی مثل میتسوبیشی، تویوتا، آسان موتور، کیا، رنو و... در چرخه واردات خودرو باقی مانده و با توجه به فروکشکردن تب واردات خودرو مراکز اسقاط خودروهای فرسوده نیز به راحتی قادر هستند تا به تقاضای آنها برای اسقاط خودرو فرسوده و ارائه گواهی اسقاط پاسخ دهند.
یعنی کاهش تعداد واردکنندگان خودرو زمینه کاهش تقاضا برای اسقاط خودروهای فرسوده را فراهم کرده است؟
بله، در واقع کاهش تعداد واردکنندگان خودرو زمینه کاهش مراجعه به مراکز اسقاط را موجب شده و بسیاری از دلالهای بازار واردات و عرضه خودروهای خارجی از بین رفته و واردکنندگان خودروهای خارجی کمتر شدهاند.
معتقدید که علت این کاهش مصوبه محدود شدن واردات خودرو به نمایندگیهای رسمی است؟
بله، قبلا تعدادی از دلالهای بازار خودروهای خارجی به دلیل کاهش نوسان نرخ ارز و سختتر شدن قوانین و مقررات واردات از چرخه خارج شده بودند و مصوبه اخیر وزارت صنعت مبنی بر محدودیت واردات خودرو نیز باعث از بین رفتن بخشی دیگر از واردکنندگان و واسطهها و رکود کسب وکار مراکز اسقاط شده است.
به گفته مسئولان تا پیش از این 70 درصد خودروهای خارجی توسط واردکنندههای غیر رسمی به کشور وارد میشده است، آیا این واردات علت فشار کاری مراکز اسقاط بوده است؟
بله، افزایش تقاضا برای اسقاط خودروهای فرسوده در یک مقطع زمانی کوتاه برای مراکز اسقاط مشکلساز شده و زمینه رشد دلالبازی در بازار خودروهای اسقاطی را فراهم کرد.
دقیقا مراکز اسقاط خودروهای فرسوده، مجددا از چه زمانی با رکود مواجه شدند؟
با گذشت 2 تا 3 ماه از بخشنامه ستاد حملونقل و سوخت برای اسقاط خودروهای فرسوده به ازای واردات خودرو بود که میزان تقاضا برای اسقاط خودرو به تدریج کاهش یافته و فشار روزهای ابتدایی این طرح کاهش یافت. با مصوبه اخیر وزارت صنعت نیز تقاضا برای اسقاط این خودروها کمتر شده است چرا که تا پیش از این مرکز اسقاط برای همه واردکنندگان، خودروی اسقاطی تامین میکردند اما اکنون ظرفیت خالی زیادی داریم.
منظور آن است که رونق بازار خودروهای اسقاطی کمتر شده است؟
تا حدودی بله، اکنون برخی مراکز اسقاط با ما تماس گرفته و خواستار کار هستند. به دلایلی مانند نزدیکی به روزهای پایانی سال، ورود خودروهای ثبت سفارش شده قبلی به کشور و طی مراحل نهایی ترخیص و مشخص نبودن فرآیند ثبت سفارش خودرو در سال 94 همچنین مصوبه وزارت صنعت و حذف دلالها تقاضا برای اسقاط خودروهای فرسوده کمتر شده است. از سوی دیگر برخی واردکنندگان با احتمال تغییر قوانین واردات خودرو در سال آینده اکنون با احتیاط بیشتری برای واردات خودرو اقدام میکنند.
اما آمارهای رسمی از واردات بیش از 70هزار خودرو در 10 ماهه امسال و پیشبینی افزایش این تعداد به 90 هزار خودرو تا پایان سال حکایت دارد، با این روند باید 360 هزار خودرو اسقاط شود، این هدفگذاری تا چه حد محقق شده است؟
در صورت واردات 90 هزار خودرو خارجی باید 360 هزار خودرو اسقاط میشد که ما این تعداد خودرو را برای اسقاط آماده کرده بودیم، اما عملا 60 تا 70 هزار خودرو وارد شده که جوابگو بودهایم.
یعنی هدفگذاری اسقاط 360 هزار خودرو فرسوده محقق نشده است؟
هدفگذاری اسقاط 360 هزار خودرو تا پایان سال زمانی امکان تحقق داشت که فرآینداسقاط این خودروها از ابتدای سال آغاز شود اما عملا مراکز اسقاط از نیمه تیر ماه وارد این عرصه شدند. در 6 ماهه نخست نیز مراکز اسقاط خودروها را تامین اما در اختیار ستاد گذاشته بودند و از 6 ماهه دوم امسال اسقاط توسط مراکز آزاد شد. در صورتی که در سال آینده اسقاط خودروهای فرسوده به روال امسال و در اختیار مراکز باشد، میتوان اسقاط 360 هزار خودرو فرسوده تا پایان سال 94 را هدفگذاری کرد.
در 6 ماهه دوم امسال چه تعداد خودرو در مراکز اسقاط از رده خارج شده است؟
از نیمه دوم تیرماه تا ابتدای بهمن ماه بیش از 200 هزار دستگاه خودرو فرسوده در این مراکزاسقاط شده است.
اما ستاد از هدفگذاری اسقاط بیش از 400هزار خودرو فرسوده در سال جاری خبر داده بود، آیا این هدف محقق خواهد شد؟
این هدفگذاری قطعا محقق میشود چرا که وقتی اعلام میکنیم تاکنون بیش از 200 هزار خودرو فرسوده در نیمه دوم امسال تا ابتدای بهمن از رده خارج شده است، این امر بدان معناست که هنوز هم 60 هزار خودرو در فرآیند اسقاط هستند و حدود یک ماه نیم هم تا پایان امسال زمان داریم. با فعالیت حداقل 100مرکز اسقاط و در نظر گرفتن سهم 200تایی برای این مراکز تا پایان سال هر ماه حدود 30 تا40 هزار خودرو اسقاط خواهد شد.
با در نظر گرفتن تعداد خودروهای اسقاط شده توسط ستاد یا خودروهایی که شما طی 6 ماهه نخست امسال در اختیار آنها قرار دادهاید، فکر میکنید تا پایان امسال چه تعداد خودرو اسقاط خواهد شد؟
پیشبینی ما نیز تحقق هدفگذاری ستاد مبنی بر اسقاط 400هزار خودرو فرسوده تا پایان امسال است. حال ممکن است این عدد کمی زیاد شده یا کاهش یابد. اکنون ظرفیت مناسب اسقاط وجود دارد اما همه چیز بستگی به ورود خودروهای فرسوده به مراکز اسقاط دارد. وقتی این مراکز با ظرفیت کامل فعالیت نکنند، ستاد نمیتواند بگوید که باید 500 هزار خودرو اسقاط شود.
آیا آماری از میزان خودروهای فرسوده واجد شرایط اسقاط دارید؟
سالانه حدود 250 تا 300 هزار خودرو فرسوده در چرخه اسقاط داریم و اگر سال گذشته نیز 300 هزار خودرو فرسوده در اختیار داشته اما 200 هزار خودرو فرسوده اسقاط شده در واقع تعداد100هزار خودرو به ظرفیت 300 هزار تایی امسال اضافه شده است. از سال گذشته تا اوایل تیرماه امسال 300هزار خودرو فرسوده در چرخه اسقاط داشتیم که از چرخه حملونقل خارج نشده بود. همچنین پلیس راهور هم آمار را دارد و در اختیار ما قرار میگیرد چرا که خودروها در راهنمایی و رانندگی پلاک شده و سن آنها نیزمشخص است.
سالانه چه تعداد به میزان خودروهای فرسوده موجود اضافه میشود؟
تعداد خودروهای فرسوده در سال گذشته 300 هزار دستگاه بوده و اگر تا پایان امسال 400 هزار خودرو اسقاط شود حدود 200 هزار خودرو اسقاطی از امسال به سال آینده منتقل خواهد شد و در سال 94 باید 600 هزار خودرو فرسوده اسقاط شود. در سال 92 با تحریم صنعت خودرو مواجه بودیم، تیراژ تولید خودروهای داخلی و میزان واردات خودرو نیز کم و نرخ خودروهای اسقاطی 5/1 میلیون تومان تعیین شده بود. با این وجود مالک خودرو فرسوده 6 ماه نیز باید برای دریافت این مبلغ از دولت منتظر میماند و رغبت چندانی برای تحویل خودرو به مراکز اسقاط نداشت با این روند بود که خودروهای فرسوده سال قبل انباشته شده بود. سالانه بیش از 400 هزار خودرو فرسوده داریم که با تغییر سالانه مدل این تعداد به 500هزار دستگاه هم میرسد.
سن کنونی اسقاط برای انواع خودروهای سواری چند سال است؟
سن کنونی اسقاط برای تاکسیهای فرسوده 7 تا 10 سال و برای سواری و وانت فرسوده20 و 25 سال تعیین شده است. با این وجود احتمال کاهش سن اسقاط و افزایش تعداد خودروهای فرسوده نیز وجود دارد به نحوی که قبلا نیز سن اسقاط تاکسیهای فرسوده 15 سال بود و اکنون به 7 تا 10 سال کاهش یافته است. اما با همین سن فعلی اسقاط و محاسبه 200 هزار خودرو فرسوده باقی مانده از سال جاری به نظر میرسد در سال آینده حدود 600 هزار خودرو فرسوده داشته باشیم. در سال آینده باید خودروهای مدل 84 نیز برای اسقاط مراجعه کنند. این در حالی است که هنوز خودروهای اسقاط مدل 81 نیز از رده خارج نشده است.
با هدفگذاری اسقاط سالانه 400 هزار دستگاه خودرو و افزایش سالانه 200 یا 300 هزار دستگاه به این تعداد، فکر میکنید فرآیند اسقاط این خودروها با توجه به شرایط جدید واردات خودرو تا چه زمانی ادامه مییابد؟
تعداد خودروهای فرسوده هر ساله با توجه به ارائه مدلهای جدید خودرو و از رده خارج شدن مدلهای قدیمی افزایش مییابد. همچنین محدودیت واردات به نمایندگیهای رسمی نیز بر روند اسقاط خودروهای فرسوده تاثیرگذار خواهد بود مگر آنکه نمایندگیهای رسمی ظرفیت واردات خودرو را بیشتر کنند و جای خالی واردکنندگان غیررسمی را پرکنند.
آمارهای رسمی واردات خودروهای سواری طی 10 ماهه امسال حاکی از رشد 50 درصد واردات با ورود 79 هزارو 210 هزار خودرو حکایت دارد، با این روند آیا مراکز اسقاط قادر به پاسخگویی به نیاز واردکنندگان به اسقاط خودروهای فرسوده خواهند بود؟
وقتی قادر به انجام تکالیف اسقاط به ازای واردات 70 هزار خودرو تا بهمن ماه بودهایم قطعا توانایی تامین خودرو اسقاطی مورد نیاز برای 90 هزار خودرو وارداتی تا پایان امسال را نیز داریم. به طور کلی مراکز اسقاط توانایی اسقاط و ارائه گواهی هر تعداد خودرو وارداتی که واردکنندگان بخواهند را دارند به شرط آنکه ظرفیت بازار این خودروهای اسقاطی نیز کشش لازم را داشته باشد.
با شیوه کنونی، اسقاط خودروهای فرسوده چند روز طول میکشد؟
از آنجا که باید پرونده خودرویی که تقاضای اسقاط آن ارائه شده توسط اراده آگاهی یا پلیس راهور بررسی شود. معمولا از زمان ورود این خودروها به مراکز اسقاط 10 تا 15 روز زمان لازم است و واردکننده خودرو باید 20 روز قبل از وارد کردن خودرو خود، شروع به ارائه خودرو اسقاطی به مراکز و دریافت گواهی اسقاط کند. با این وجود متاسفانه برخی واردکنندگان به یک باره خواستار دریافت مثلا هزار گواهی اسقاط هستند اما باید توجه کنند که خودرو اسقاطی خریداری و با طی مراحل قانونی اسقاط شود تا این گواهی در اختیار واردکنندگان خودرو قرار گیرد.
با توجه به رکود کسب و کار مراکز اسقاط خودروهای فرسوده آیا حمایتی توسط دولت از این مراکز صورت میگیرد؟
نه، دولت تاکنون هیچ حمایتی از مراکز اسقاط خودروهای فرسوده نکرده و این امر یکی از مشکلات ماست. در واقع باید مراکز اسقاط علیرغم فراز و نشیب بازار و تقاضای خودروهای اسقاطی، خودکفا باشند. در سال گذشته نیز مراکز اسقاط ضرر زیادی را به دلیل رکود کسب و کار متحمل شدند اما دولت حمایتی از این مراکز نکرد. در واقع میتوان گفت از سال 89 تا 91 تقاضای چندانی برای اسقاط خودروهای فرسوده وجود نداشت و صاحبان این مراکز همه ضرر و زیان ناشی از رکود کسب و کار را از جیب پرداخت کرده و تسهیلاتی نیز به آنها پرداخت نشد. امسال که بازار خودروهای فرسوده رونقی نسبی یافت همه فریاد برآوردند که بردند و خوردند اما در طی 3سالی که هیچ خودرویی وارد مراکز اسقاط نمیشد همه سکوت کرده بودند.
اداره یک مرکز اسقاط حدودا چقدر هزینه دارد؟
بستگی به تعداد پرسنل دارد. یک مرکز اگرحداقل 50 تا پرسنل داشته باشد و برای این 50 نفر حقوق ماهیانه تا یک میلیون را در نظر گیریم به همراه 50 میلیون تومان هزینههای جانبی دیگر مانند آب، برق و ...یک مرکز اسقاط ماهیانه حداقل حدود 100 میلیون تومان هزینه دارد.