نسخه قابل چاپ يکشنبه ۰۹ فروردين ۱۳۹۴ - ۰۱:۱۱:۵۵
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، البته صورت دیگر این تغییرات نیز وجود دارد و اینکه قطعهای به خاطر شباهت با قطعه دیگر، به جای آن به کار میرود و گهگاه کاربری هر دو آنها یکسان گرفته میشود. هر چند شاید چندین مورد بیشتر از موارد گفته شده در این مطلب نیز موجود باشند اما ما در اینجا به رایجترین و شناختهشدهترین آنها میپردازیم.
از Drive Shaft تا گاردان
گاردان قطعهای است که در خودروهایی که محور عقب آنها نیز محرک است، استفاده میشود. البته به طور کلی میتوان گفت این وسیله در هر خودرویی که فاصله موتور تا یک محور محرک بلند و زیاد باشد، وجود دارد. گاردان به خاطر داشتن دو مفصل در ابتدا و انتها، میتواند گشتاور تولیدی موتور را از شافت خروجی از گیربکس به شافت ورودی دیفرانسیل منتقل کند. اما نکته مهم در خصوص اهمیت کاربرد این قطعه در این است که با این طراحی خاص گاردان، میتوان نیرو را به صورت غیرهمراستا و با زاویه منتقل کرد و دلیل ندارد که شافت ورودی و خروجی در یک راستا باشند. مهمتر اینکه چون گاردان میتواند به اطراف بازی و حرکت داشته باشد و از همه مهمتر اینکه میتواند در حین حرکت تغییر طول دهد، بدون هیچ مشکلی این انتقال نیرو صورت میگیرد. اما گاردان یا به قول عادی مردم، گاردون، از کجا آمده است؟ هر چند که در برخی منابع لاتین به این قطعه Cardan Shaft نیز گفته میشود، اما نام رایجتر آن، همان درایو شافت است. طراحی حرکتی این قطعه توسط ریاضیدان و مخترع ایتالیایی به نام کاردانو صورت گرفته که در قرن 16 میلادی زندگی میکرده است. این نام با وارد شدن به زبان فارسی، به مرور زمان به گاردان تغییر پیدا کرده است. از گاردان در موتورسیکلتها و حتی دوچرخهها نیز استفاده میشود.
گاردان قطعهای است که در زیر خودروهای دیفرانسیل عقب و یا دو دیفرانسیل وجود دارد. این قطعه درایو شافت و یا کاردان نام دارد، در حالی که در کشورمان گاردان نامیده میشود.
پیچی برای شاه فنر
حتما تا به حال دیدهاید که برخی خودروها، خصوصا مینیبوسهای
بنز قدیمی، در حالی که در حال حرکت رو به جلو در یک خط مستقیم هستند، اما خود خودرو به صورت مورب در حال حرکت است و چرخهای عقب و جلو در یک امتداد حرکت نمیکنند. اما مشکل کار از کجاست و چرا انتهای خودرو به یک طرف پیچیده شده است؟! سیستم تعلیق در خودروهای قدیمی از نوع فنرهای تخت فولادی هستند که به نام فنر شمش نیز شناخته میشوند. این فنرها به شکل خمیده روی هم قرار دارند و با اتصالی در وسط، ابتدا و انتها به روی هم بسته میشوند. اما مهمترین قسمت در محلی است که این فنرها روی محورهای خودرو محکم میشوند که قسمت چالشبرانگیز آن در محور عقب است. این کار با استفاده از یک اتصال
Uشکل به نام کُرپی انجام میشود و یک پیچ نیز از وسط محورها گذشته و با عبور از وسط فنرها، آنها را روی هم نگه میدارد و البته با توجه به نوع فنربندی، روی یا زیر توپی ثابت میکند.
این پیچ که از وسط فنرها میگذرد به اسم Center Bolt نامیده میشود که به معنی پیچ وسط است و دقیقا اشاره به مکان و کاربرد آن دارد.
این کلمه در زبان فارسی به مرور زمان تغییر کرده است و امروزه همه به آن صِندل بُرد یا صندلبُر، میگویند و جالبتر اینکه بسیاری اصطلاح بریدن را وابسته به همین اسم میدانند. این همان پیچی است که اگر معیوب شود یا ببرد، باعث میشود تا فنرها روی هم بلغزند و ته خودرو کمی منحرف شده و خودرو از پشت به شکل اریب دیده شود.
سنتر بولتها بسته به نوع خودرو و سیستم فنر بندی اندازههای مختلفی دارند
در عکس نمایش داده شده با پیکان زرد، دقیقا جای سنتربولت نشان داده شده است. در این خودرو سنتر بولت بریده است.
پرخوران و قطعات آن :
نمایی از کارکرد یک سوپر شارژر
توربو شارژر نیروی لازم برای چرخش پره های خود را از گازهای خروجی از اگزوز می گیرد، اما سوپر شارژر این نیرو را با یک تسمه مستقیما از میل لنگ دریافت می کند. ضمن اینکه سوپرشارژرها دارای شکل های متفاوتی هستند و فقط یک نمونه از آنها شبیه به توربو شارژر است. در شکل طرز کار یک توربوشارژر نشان داده شده است.
یکی از چالشیترین قطعات در مقوله تغییر اسمها و کاربرد آنها در دنیای خودرویی کشورمان، قطعات مربوط به سیستم پرخوران است، چرا که بسیار به جای همدیگر به کار برده میشوند. اصلا کار سیستمهای پرخوران در چیست؟ طبق قوانین ترمودینامیک و احتراق موتورهای داخلی، هر چه حجم و تراکم هوای ورودی به موتور بیشتر باشد، بهسوزی و سوخت و ساز موتور نیز بالاتر و بیشتر خواهد بود. سیستمهای پرخوران نیز بر همین قانون استوار هستند و امروزه به یکی از رایجترین قطعات در دنیای خودروهای سواری تبدیل شدهاند. اما دو نوع مختلف از سیستمهای پرخوران وجود دارند؛ یکی توربو شارژر و دیگری سوپر شارژر. هر دو این سیستمها، برای فشرده کردن هوای ورودی به موتور استفاده میشوند اما تفاوت در نحوه گرفتن نیرو برای چرخش پرههای کمپرسور آنهاست. سوپر شارژر نیروی لازم برای چرخش توربین خود را از طریق تسمه از سر میللنگ دریافت میکند و این در حالی است که توربو شارژر این نیرو را از طریق نصب یک توربین در سر راه گازهای خروجی از اگزوز میگیرد. گازهای خروجی در هنگام خروج از اگزوز با برخورد به پرههای توربین، باعث چرخش آنها میشود و این توربین نیز با اتصال به کمپرسور توربو شارژر، موجب کار افتادن توربو شارژر و در نتیجه فشرده شدن هوای ورودی به سیلندرها میشود. اما از آنجایی که با جود تفاوت در اساس کار این دو سیستم، کاربرد آنها یکی است، در بسیاری موارد نام این دو سیستم به جای هم به کار برده میشود و برای بسیاری از افرادی فرقی بین سوپر شارژر و توربو شارژر وجود ندارد تا جایی که مثلا مرسدس بنزهای 8 سیلندر سری NG موجود در کشورمان که دارای 2 توربو شارژر هستند، به نام جفت سوپر شناخته میشوند. این در حالی است که حتی توربو شارژر پیچیدگی بیشتری دارد و نیاز به قطعات فراوانتری، هر چند که استفاده از آن به خاطر دلایلی مثل قیمت کمتر و نصب راحتتر، بیشتر است.
اما قطعه دیگری که همراه با توربو شارژر برای افزایش راندمان کاری آن همراه میشود، خنککن است. خنککنها به اسم اینتر کولر و یا افتر کولر وجود دارند و این در حالی است که باز هم بسیاری از افراد، همه انواع خنککنها را به نام اینترکولر میشناسند.
اساس کار این دو خنککن بر این قانون استوار است که هوای ورودی به موتور هر چه خنکتر باشد، چگالی و تعداد مولکولهای اکسیژن در آن بیشتر است و در نتیجه باعث راندمان بالاتر موتور خواهد شد. البته این خنکشدن باز هم به میزانی نیست که از راندمان پیشرانه بکاهد، چرا که موتورهای درونسوز، همه در یک دمای خاصی بهترین نتیجه را بروز میدهند. کمپرسورها چون که هوای ورودی به سمت موتور را فشرده میکنند، باعث برخورد بیشتر مولکولهای آنها به هم شده و در نتیجه دمای آن را افزایش میدهند.
این افزایش دما هم در سوخت و ساز پیشرانه اثر منفی میگذارد و هم با بالا رفتن میزان فشردگی توربو شارژر یا سوپر شارژر، میتواند موجب پدیده خودسوزی یا همان ضربه در سیلندرها شود.
از طرفی چون توربو شارژر نیروی خود را از گازهای داغ اگزوز میگیرد، در نتیجه نیاز بیشتری به یک خنککننده دارد که به همین خاطر معمولا توربو شارژرها بیشتر با خنککننده همراه میشوند تا سوپرشارژرها. اما تفاوت در اینتر کولر و افتر کولر در چیست؟ اینتر کولر قبل از کمپرسور (توربو شارژر یا سوپر شارژر) نصب میشود و هوای ورودی به کمپرسور را خنک میکند و این در حالی است که افتر کولر بعد از کمپرسور نصب میشود و هوای گرمی که از کمپرسور خارج میشود را قبل از رسیدن به سیلندرها، خنک میکند.
راستی بد نیست بدانیم که خود خنککنندهها نیز، از نظر رفتار ترمودینامیکی برای خنککردن هوای مورد نیاز موتور خودرو، دو دسته هستند؛ نمونههای هواخنک و نمونههای آبخنک که تفاوت آنها در این است که هوای ورودی به سیلندرها را مثل رادیاتور ماشین با استفاده از گردش آب خنک میکنند و یا این خنکسازی از طریق برخورد با مولکولهای هوای تازه هست.
افتر کولر هوای خروجی از پر خوران به سمت موتور را سرد میکند
اینترکولر هوای ورودی به پرخوران را سرد میکند