عصر خودرو- بازار خودرو ایران در سالهای اخیر به دلیل تنوع پایین خودروهای عرضهشده و کاهش قدرت خرید عمومی، توجه ویژهای به قیمت خودروها دارد و همین امر باعث شده ردههای پایین قیمتی، باوجود مشکلاتی که درزمینه عدم تنوع، کیفیت و مواردی از این دست دارند، با اقبال عمومی مواجه شوند. بخش مطالعه بازار خودرو امروز در گزارشی جامع بهمرور ردههای قیمتی مختلف بازار خودروهای تولیدی و وارداتی ایران در سال ۱۳۹۴ پرداخته است که میتواند تصویری روشن از بازار خودرو و ردههای پرتقاضای قیمتی را به نمایش بگذارد که در ادامه بخشی از این گزارش را مرور خواهیم کرد.
بازه قیمتی کمتر از 20 میلیون تومان
در سالهای قبل، بازه قیمتی کمتر از 20 میلیون تومان پرحجمترین بازه قیمتی خودرو در کشور بود اما بهمرور و با افزایش بهای خودروها در ایران، شاهد خروج تعدادی از خودروها از این بازه قیمتی بودیم ضمن آنکه تعدادی از خودروهای این رده بهمرور از خطوط تولید خارج شدند تا عملا مدل پایه سایپا 131 (کیا پراید سدان) در حال حاضر تنها عضو این رده قیمتی باشد. این در حالی است که پیش از این، علاوه بر دیگر مدلهای کیا پراید، در این رده قیمتی شاهد حضور پژو روآ و MVM110 3سیلندر نیز بودیم که هرچند ازنظر آمار تولیدی نمیتوانستند تهدیدی برای خانواده کیاپراید باشند اما بخشی از سهم بازار در این رده را از آن خود میکردند ضمن آنکه در سالهای دورتر، طیف محصولات خانواده پژو و سمند نیز در همین بازه قیمتی جای میگرفتند. با توجه به شرایط موجود پیشبینی میشود این رده قیمتی به دلیل احتمال افزایش بهای سایپا 131 در سال آینده، عملا از بازار ایران حذف شود و خریداران این رده قیمتی ناچارند برای تامین خودروهای خود به بازار دستدوم مراجعه کنند.
بازه قیمتی 20 تا 30 میلیون تومان
اگر محصولات خانواده پراید را بهطور کامل متعلق به بازه قیمتی کمتر از 20 میلیون تومان بدانیم، بازه قیمتی 20 تا 30 میلیون تومان را میتوان در تسخیر پژو 405 دانست که باوجود سالهای زیادی که از طراحی و تولید آن میگذرد، همچنان یکی از پرفروشترین محصولات ایرانخودرو است تا جایی که طی 7 سال اخیر بیش از 920هزار دستگاه از این خودرو در کشور تولید شده است. در این بازه قیمتی شاهد عرضه خودروهای سایپاتیبا در دو تیپ سدان و هاچبک نیز هستیم؛ خودروهایی که هرچند قدمت کمتری در بازار ایران دارند اما در همین زمان توانستهاند بهخوبی بازار فروش را به دست آورند و به رقیبی قدرتمند در این بازه قیمتی تبدیل شوند. به این ترتیب ایرانخودرو در این بازه قیمتی تنها یک نماینده دارد که آن نیز بر اساس شنیدهها بهزودی خطوط تولید این شرکت را ترک خواهد کرد و پس از وقوع این اتفاق، سایپا بهراحتی میتواند یکهتاز این بازه قیمتی باشد. وقوع این وضعیت را میتوان مشابه خروج پیکان از خطوط تولید ایرانخودرو دانست؛ اتفاقی که جا را برای گسترش حضور پراید در بازه قیمتی پایین در بازار ایران باز کرد و به دنبال آن ایرانخودرو هیچگاه نتوانست با خودروهایی چون آردی و روآ، سهم بازار خود را بازپس بگیرد و عملا شاهد هستیم بازار کمتر از 20 میلیون تومان را بهطور کامل به رقیب خود واگذار کرده است. حضور در این بازه قیمتی برای خودروسازان دیگر بسیار دشوار خواهد بود چراکه برای عرضه خودرو در این رده قیمتی نیاز به حجم بسیار بالایی از داخلیسازی است که قطعا در کوتاهمدت ممکن نیست. از سوی دیگر خودروی عرضه شده باید در بازارهای جهانی نیز قیمت پایه پایینی داشته باشد تا بتواند با ورود به بازار ایران و گذشتن از سد تعرفههای CKD، خود را در این بازه قیمتی جای دهد هرچند هماکنون نیز مدل 4 سیلندر MVM110 در این بازه قیمتی حضور دارد اما توان رقابت با تیبا را ندارد. به این ترتیب میتوان پیشبینی کرد این بازه قیمتی حداقل تا مدتی بهطور کامل در اختیار سایپا و ایرانخودرو باقی بماند هرچند نباید از مدلهای ارزانقیمتی چون رنو کوئید گذشت؛ خودرویی که زمزمه ورود آن به بازار ایران شنیده میشود و در صورت وقوع این اتفاق در آینده نزدیک شاید تغییراتی در این بخش از بازار رخ دهد هرچند پیمان کارگر، مدیرعامل رنو پارس پیش از این تاکید کرده بود زمانی در حدود 2 سال تا ورود کوئید به بازار ایران نیاز است و تا آن زمان احتمالا شاهد افزایش قیمتها در این بازه خواهیم بود. کوئید در صورت ورود به بازار بهراحتی میتواند عرصه را بر تیبا و پژو 405 و به طور کلی هاچبکها و سدانهای کلاس B تنگ کند و به دلیل برخورداری از برند رنو، حتی میتواند خریدارانی از کلاسهای قیمتی بالاتر را نیز در اختیار بگیرد و به این ترتیب ورود آن به کشور را میتوان یک اتفاق بزرگ برای بازار خودرو ایران دانست.
بازه قیمتی 30 تا 40 میلیون تومان
بازه قیمتی 30 تا 40 میلیون تومانی، در حال حاضر بیشترین سهم از بازار خودرو ایران را در اختیار دارد و بر این اساس میتوان این بازه قیمتی را بهترین موقعیت برای ورود خودروهای جدید دانست. این بازه قیمتی تقریبا بهطور کامل در تسخیر ایرانخودرو است که با محصولات برند پژو و خودروهای ملی سمند، توانسته سهم عمدهای از این بازار را از آن خود کند و سایپا تنها به لطف تولید تندر90 در پارسخودرو سهمی اندک در این بازه قیمتی دارد. برندگان اصلی در این بخش از بازار خودروهای رانا، پژو 206 و سمند هستند که توانستهاند در 8ماهه نخست سال 1394، سهمی بیش از 84درصد را در این بازه قیمتی از آن خود کنند ضمن آنکه ایرانخودرو با توجه به بازگشت مدل پژو 207i به خطوط تولیدی این شرکت امیدوار است بتواند سهم بیشتری را در این بازه قیمتی به دست آورد هرچند حضور این خودرو میتواند بخشی از سهم بازار پژو 206 را کاهش دهد بهویژه آنکه به دنبال کاهش کیفیت پژو 206 در سالهای اخیر، احتمالا بخشی از خریداران ترجیح میدهند پژو 207i را باوجود قیمت بیشتر خریداری کنند و این مسئله میتواند به آمار تولید پژو 206 ضربه وارد کند. با توجه به حجم قابلتوجه استقبال از خودروهای عرضه شده در این بازه قیمتی میتوان پیشبینی کرد خودروهای جدید وارد شده به کشور در صورت قرارگیری در این بازه میتوانند شاهد اقبال عمومی باشند؛ امری که با توجه به برنامهریزیهای انجام گرفته از سوی خودروسازان داخلی در شراکت با شرکای بینالمللیشان، احتمال زیادی برای محقق شدن دارد. نکته قابلتوجه در این رده قیمتی، سهم بازار اندک خودروهای چینی در مواجهه با رقبای ایرانی است؛ امری که شاید بتوان بخشی از آن را به حمایتهای دولتی از دو خودروساز بزرگ کشور نسبت داد و به این ترتیب چینیهای حاضر در این رده هیچگاه فرصت عرضاندام در مقابل دیگر خودروها را نیافتند و با توجه به آنکه همواره در حاشیه بازار حرکت میکردند، عملا به دلیل تیراژ تولید پایین ناچار به خداحافظی از بازار شدند. این تجربه نشان میدهد ورود به این رده قیمتی به دلیل مقاومتهای زیادی که وجود دارد، برای خودروسازان مستقل دشوار خواهد بود.