به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از اقتصادآنلاین ، جواد نوفرستی، کارشناس حوزه  انرژی  با بیان این نکته که در زمینه بنزین با چالش بسیار جدی قاچاق، مصرف بالا و بی عدالتی توزیع یارانه های پنهان مواجه هستیم گفت: نبود نظارت بر عرضه جایگاه ها و فروش بنزین و همچنین تک نرخی شدن بنزین در سال 94، مقدمه آغاز مجدد قاچاق سوخت که در برهه زمانی 86 تا 94 به صفر رسیده بود شد.

او با اشاره به اینکه سهمیه بندی بنزین در سال 86 منجر به کاهش 10 میلیون لیتری بنزین  در روز در شد افزود: تا پایان دو نرخی بودن بنزین در طی 8 سال، حدود هشت میلیون لیتر به مصرف بنزین اضافه شد. اما حذف کارت سوخت منجر شد تا میزان مصرف بنزین یک باره از 73 میلیون لیتر طی سه سال به 91 میلیون لیتر برسد.

یارانه بنزین به نفع قاچاقچیان سوخت

نوفرستی با اشاره به اینکه یارانه بنزین به نفع قاچاقچیان سوخت است گفت: در سال گذشته، روزانه بین 10 تا 15 میلیون لیتر قاچاق بنزین در کشور انجام شد، بنزین با یارانه داده می شود، اما منافع آن  برای قاچاقچی ها است.

او با اشاره به اینکه ثابت نگه داشتن قیمت بنزین در 4 سال گذشته، از اشتباهات دولت و وزارت نفت بوده است گفت:  با توجه به رشد سالانه تورم، ثابت نگه داشتن قیمت باعث کم ارزش شدن آن شده است،که به افزایش مصرف آن کمک می کند، در نتیجه با یان ثبات صنعت نه به افزایش بهره وری فکر می کند و نه کاهش مصرف بنزین. در حالی که کالای جایگزین، یعنی CNG وجود دارد که آن هم به دلیل سیاست های غلط نه تنها رشد مصرف نداشته بلکه در 6 سال گذشته درجا زده است.

فرصت سوزی اقتصادی یارانه های پنهان

این کارشناس انرژی با بیان اینکه خودکفایی در تولید بنزین موفقیت بزرگی است تصریح کرد: دولت روزی 90 میلیون لیتر بنزین با نرخ هزارتومان در اختیار مردم قرار می دهد، در حالی که می تواند بخشی از آنرا با نرخ 7 هزار تومان صادر کند. با این اوصاف مصرف روزانه 90 میلیون را در 6هزار تومان یارانه پنهان انرژی ضرب کنید، که یک فرصت سوزی بزرگ اقتصادی است.

او در ادامه می گوید: از طرفی بنزین، به طور مساوی در اختیار 80 میلیون ایرانی قرار نمی گیرد. 46 درصد ایرانی ها وسیله نقلیه ندارند و از این یارانه پنهان استفاده نمی کنند، در نتیجه دهک پردرآمد کشور که نیاز کمتری به این یارانه دارد بیش از 10برابر دهک های پایین از این یارانه پنهان استفاده می کند.

افراد موظف شوند با کارت سوخت شخصی خود بنزین دریافت کنند

نوفرستی درباره راهکار برون رفت از این موضوع گفت: سال گذشته  تغییر نرخ ارز و شرایطی که پیش آمد اجازه تغییر نرخ بنزین و وارد شدن شوک قیمتی را نمی داد، در نتیجه قرار بر این شد تا جلوی قاچاق بنزین گرفته شود، که به معنی قرارگیری روزی 10میلیون لیتر بنزین در اختیار دولت بود تا با قیمت لیتری 70 سنت صادر و به کسری بودجه خود دولت کمک شود، اما این اتفاق نیفتاد و تصمیم دیرهنگام دولت، روزانه ده میلیون لیتر ضرر به خود دولت وارد کرد.

یکی از راهکارها این است تا افراد موظف باشند با کارت سوخت شخصی خود بنزین دریافت کنند و خروجی بنزین پالایشگاه ها را با ورودی و خروجی جایگاه های بنزین بررسی تا مصارف غیرعادی مشخص شود. این حداقل کاری است که در کوتاه مدت امکان انجام آن فراهم بود.

کارت سوخت جایگاه ها به قاچاق بنزین دامن می زند

مساله دونرخی شدن و سهمیه بندی بنزین نیز مساله دیگری است که با دیدگاه های متفاوتی در حال بررسی است، این کار کمک کوچکی به صنعت بنزین خواهد کرد، اما اگر همچنان کارت سوخت جایگاه ها سر جای خودش باشد، هیچ کمکی به کاهش قاچاق نخواهد شد.

او درباره افزایش نرخ در نظر گرفته شده و اثرگذاری آن در کاهش مصرف می گوید: این نرخ مصرف را آنچنان کاهش نخواهد داد، اما اگر این طرح مکمل و بسته جامعی داشته باشد کمک کننده خواهد بود، یعنی اگر این سهمیه بندی چه تک نرخی و چه دو نخری، با کارت سوخت جایگاه ادامه داشته باشد، قاچاق بنزنین هم سرجای خود خواهد ماند.

دو نرخی کردن و سهمیه بندی همچنان برای اجرای عدالت هیچ سودی ندارد

برای دو نرخی کردن نیز حتما باید کارت سوخت جایگاه حذف شود تا نظارت بر جایگاه ها میسر باشد و با این شرایط این موضوع دو نرخی کردن و سهمیه بندی همچنان برای عدالت هیچ راهکاری ندارد. اگر طرح جامعی می خواهد در نظر گیرد که منافع تمامی مردم را لحاظ کند، تقسیم مساوی سهمیه بر اساس کارت ملی است که هنوز در دست بررسی می باشد.