به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، از جمله این  شرکت‌ها می‌توان به تولیدکنندگان بنزین و روغن پایه در کشور خومان اشاره نمود که با توجه به عدم تسلط کافی فنی و اطلاعاتی نهادهای نظارتی، کالای خود را با سود بیش از 100 درصدی نسبت به سال گذشته به تولید کننده و مصرف کننده ایرانی به فروش می‌رسانند. در راستای شفاف سازی موضوع می‌بایست از اصول اولیه تناسب در ریاضیات استفاده نمود.

در سال گذشته که قیمت لوبکات حدود 4400 تومان به ازای هر کیلو بود، روغن پایه که در کشور ما صرفا از پالایش لوبکات و آیزوریسایکل به دست می‌آید و خوراک دیگری ندارد، در بورس کالا برابر 6300 تومان به ازای هر کیلو عرضه می‌شد. امسال اما که قیمت لوبکات با کمک و حمایت دولت به 2000 تومان در کیلو رسیده است، هر کیلو روغن پایه در بورس کالا به 5500 تومان عرضه می‌گردد. این بدین معناست که با کاهش 55 درصدی قیمت خوراک روغن پایه، قیمت روغن پایه تنها حدود 13 درصد افت کرده است. به عبارت دیگر کالایی که در سال گذشته با حاشیه سود و هزینه 43 درصدی فروش می رفته است، امسال با حاشیه سود و هزینه 175 درصدی به فروش می‌رسد!!! (خوراک 2000 تومانی پس از پالایش 5500 تومان فروش می‌رود). تولیدکنندگان روغن پایه در پاسخ به این سوال افزایش هزینه‌های سربار را بهانه می‌کنند که اگر این افزایش در هزینه‌های سربار را 30 درصد در نظر بگیریم، حاشیه سود و هزینه 43 درصدی سال گذشته باید با این نرخ افزایش حداکثر به 56 درصد می‌رسید (یعنی علاوه بر هزینه، سودشان هم 30 درصد افزایش یابد). با یک تفریق ساده 175 و 55 به عدد 120 می‌رسیم که نشان دهنده برداشت 120 درصد سود خالص مازاد بر سود قبلی توسط این شرکت‌هاست. این در حالی است که با در نظر گرفتن حاشیه سود و زیان 55 درصدی، روغن پایه می‌بایست در بورس کالا با قیمت 3100 تومان عرضه شود.

در سوی دیگر این سود غیر متعارف، روغن موتور توسط این شرکت‌ها به عاملین فروش و مصرف کننده با همان قیمت سال گذشته عرضه می‌شود. این در حالی است که مجموع هزینه روغن پایه مصرفی در هر 4 لیتری حدود 8000 تومان کاهش یافته است و در صورت افزایش همه هزینه های دیگر با توجه به کاهش 40 درصدی ارزش ریال و همچنین افزایش حقوق و دستمزد، این شرکت‌ها می‌بایست در هر ظرف حداقل 5000 تومان کاهش قیمت داشته باشند.

اما، استراتژی و نتیجه عملکرد تولیدکنندگان روغن پایه در بازار رقابت روانکار چیست؟ حذف تولیدکنندگان خصوصی و ایجاد انحصار با استفاده از رانت!!! چگونه؟ شرکت‌های خصوصی که روغن پایه را با کاهش تنها 13 درصد نسبت به سال گذشته خریداری می‌نمایند و با افزایش 30 تا 40 درصدی فوق الذکر در بخش حقوق، سربار و مواد افزودنی روبرو هستند، ناچار به افزایش قیمت هستند و عملا قدرت رقابت خود را از دست می‌دهند و این یعنی ادامه سیاست ایجاد التهاب و انحصار در بازار روانکار که امیدواریم با افزایش اطلاعات فنی نهادهای نظارتی هرچه زودتر قیمت روغن پایه بر اساس فرمولی تناسبی با لوبکات معین گردد.

نویسنده: محسن نجفی، کارشناس بازار روانکارها