بررسی فنی یک خودرو
سمندی بهتر از سمند
عصر خودرو : دنا جدید ترین محصول ایران خودرو، بر روی پلت فرم سمند توسعه یافته است و آنرا نمیتوان یک خودرو جدید بلکه باید فیس لیفتی از سمند دانست.
عصر خودرو : دنا جدید ترین محصول ایران خودرو، بر روی پلت فرم سمند توسعه یافته است و آنرا نمیتوان یک خودرو جدید بلکه باید فیس لیفتی از سمند دانست.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از اقتصادنیوز، دنا جدید ترین محصول ایران خودرو، بر روی پلت فرم سمند توسعه یافته است و آنرا نمیتوان یک خودرو جدید بلکه باید فیس لیفتی از سمند دانست.با نگاه اولیه طراحی خودرو جذاب تر از سمند به نظر می رسد. طراحی جلو خودرو نمایانگر یک خودرو جوان پسند است. البته در سیاست گذاریهای اولیه ایران خودرو قرار بود این خودرو با موتور توربوشارژ عرضه شود ولی مشکلات ناشی از تحریم و عدم تحویل قطعه توربو توسط شرکت های بزرگ ، سبب شد فعلا این خودرو با موتور EF7 معمولی به فروش برسد.
خودرو دنا البته رادیاتور بزرگتری نسبت به سمند دارد که سبب افزایش خنک شدن موتور می شود صدای کمتری هم نسبت به سمند از موتور خودرو به داخل کابین نفوذ می کند. گیربکس این خودرو هم همان گیربکس سمند است. دنا نسبت به سمند فرمان دقیق تری دارد و حس بهتری به راننده میدهد.
طراحی داخلی خودرو هم تلفیقی از سلیقه لوکس و جوان پسند تر نسبت به سمند است. شاید تا اینجا کار طراحان مرکز تحقیقات ایران خودرو خوب بوده است و دنا یکی از بهترین کارهای این مرکز از نظر طراحی تا کنون بوده باشد . البته با نگاه دقیق تر یک نکته در این خودرو خود نمایی می کند اگر دست را بر روی قسمت جلو و عقب خودرو بگذارید تقریبا خودرو سمند را خواهید دید شاید نقطه ضعف طراحی دنا هم همین نکته و تغییرات کم در ناحیه میانی باشد که تناسب کمتری نسبت به جلو و عقب خودرو دارد.
گذشته از این مورد طراحی داخلی بسیار بهتر از سمند است . ارگونوی خودرو نسبت به سمند بهتر شده است و فرمان و پشت آمپر خودرو حس بهتری از رانندگی این خودرو به راننده نسبت به سمند می دهد. با اینکه پلت فرم خودرو دنا با سمند تا حدود بسیار زیادی شبیه است اما حس رانندگی این خودرو با سمند متفاوت است از طرفی به نظر می رسد خودرو در پیچ ها تعادل بهتری نسبت به سمند دارد.خودرو نسبت به سمند در بخش کلاف های سقف هم دچار تغییراتی شده و کلاف سقف تقویت شده است.
نکته مهم دیگر در طراحی دنا تغییرات اساسی در قطعات داخل خودرو است طی چند سال اخیر معمولا خودرو هایی که با نام محصول جدید عرضه می شوند دارای قطعات عاریه گرفته شده بسیاری در تزیینات داخلی از خودرو های دیگر هستند اما این اتفاق در دنا بسیار کم رخ داده و بیشتر قطعات تزئینات داخلی دوباره طراحی و تولید شده اند . در زمینه تزئینات داخلی اضافه شدن نمایشگر وسط کنسول و طراحی پشت آمپر جذاب و اضافه شدن دکمه های کنترل روی فرمان از نکات اصلی است.
کیفیت قطعات داخلی خودرو هم نسبت به سمند افزایش یافته است. البته طی چند ماه اخیر گزارش هایی از وجود ایردات کیفی از سوی برخی خریداران خودرو مطرح شده است.
یکی از خریداران این خودرو می گوید تاحالا مشکلاتی که با دنا داشتم سوختن چراغ نور پایین جلو بوده در ضمن درب های عقب سفت بسته می شوند. ولی نسبت به پارسی که قبلا داشتم خودرو بهتری هست.
از سمند تا دنا
بررسی اقتصادنیوز نشان میدهد که در طراحی سمند صنعت ایران توانست با کمک مشاوران خارجی بر روی پلت فرم پژو 405 خودرویی جدید طراحی کند. در این طرح بزرگترین مشکل نداشتن طراحی پلت فرم و دانش طراحی و تولید بود. پلت فرم خودرو شامل شاسی قوای محرکه ، سیستم ترمز و تعلیق می شود برای رفع این مشکل و در گام اول در سال 1381 پروژه طراحی موتور ملی کلید خورد.
این پروژه برای یک خانواده موتور شامل سه موتور تعریف شده بود .( در دنا هم از قوی ترین موتور این خانواده قرار بود استفاده شود ) در سال 1382 در کنار پروژه موتور ملی ، صنعت خودرو برای بدست آوردن یک پلت فرم جدید و بدست آوردن دانش طراحی و ساخت پلت فرم ، وارد پروژه تندر 90 یا همان ال 90 شد. البته این پروژه تنها دانش ساخت پلت فرم را افزایش داد و منجر به افزایش دانش فنی طراحی پلت فرم نشد.
از آن سال به بعد چه طراحی تیبا محصول سایپا و چه رانا محصول جدید ایران خودرو ، تکراری بود از کار انجام گرفته بر روی سمند .
در پروژه تیبا ، شرکت سایپا بر روی پلت فرم ریو و پراید با کمک مشاوران خارجی خودرو جدیدش را طراحی کرد . ایران خودرو هم با کمک مشاوران خارجی بر روی پلت فرم پژو 206 محصول رانا را طراحی کرد. در خودرو دنا نیز دوباره همان مسیر قبلی تکرار شد .
در 70 شمسی در کشور تایوان شرکت فرست اتوموتیو انگلستان، طراحی نمونه اولیه خودرویی بر روی شاسی و قوای محرکه خودرو پژو405 برای تولید در شرکت تایوانی را به پایان رسانده بود، ناگهان شرکت تایوانی ورشکست شد و شرکت فرست اتوموتیو که برای طراحی خودرو، بسیار هزینه کرده بود این طرح را به شرکت هایی در ایران، آرژانتین و چین پیشنهاد کرد. این پیشنهاد با اقدامات اولیه برای تولید خودرو ملی، همزمان بود و ایران خودرو، این طرح را با اشتیاق پذیرفت.
مرکز تحقیقات ایران خودرو با جمع آوری فارغ التحصیلان ممتاز دانشگاه ها، از جمله امیرکبیر و شریف و چند دانشگاه دیگر، پروژه طراحی خودرو ملی را آغاز کرد. طراحی شرکت فرست اتوموتیو در ایران، معایب فراوانی داشت، این خودرو اتاقی به نسبت کوچک و ارگونومی متناسب با افراد قدکوتاه شرق آسیا داشت.
کارشناسان مرکز تحقیقات ایران خودرو در کنار کارشناسان فرست اتوموتیو و بعضی کارشناسان خارجی بدنه، ارگونومی و تا حدودی سیستم تعلیق را دوباره طراحی کردند، این طرح را حتی تا امروز شاید بتوان جدی ترین طرح کارآموزی کارشناسان داخلی در زمینه طراحی خودرو قلمداد. کرد در طرح سمند، مهندسان ایرانی به صورت مشترک با تیمی خارجی به انجام محاسبات مهندسی خودرو سمند پرداختند، طراحی بدنه با گروه فرست اتوموتیو انگلیسی و با همکاری گروهی از مهندسان آلمانی، اتریشی، کره ای و ایرانی انجام شد.
طراحی قالب، در کره صورت گرفت. داشبورد خودرو نیز با الهام از خودرو فولکس واگن و توسط تیمی مشترک از مهندسان آلمانی، اتریشی و ایرانی طراحی شد. ساخت قالب نیز در تایوان انجام شد و در نهایت تغییراتی در سیستم فنر و فرمان بندی خودرو به دلیل تغییر گرانیگاه ها و ایجاد تعادل انجام شد.
بدنه سمند ، 1.5 برابر خودرو پژو 405، نقطه جوشی دارد. این خودرو در انگلستان توسط شرکت مایرا، استاندارد ایمنی اروپا را کسب کرد و بدنه آن آیرو دینامیک تر از پژو 405 است. فرمان پذیری این خودرو نیز از نظر قدرت مانور، بسیار بالاتر از پژو 405 است.
پس از اجرای پروژه سمند ،با تغییرات انجام گرفته در ایران خودرو، مرکز تحقیقات این شرکت ضعیف شد و تمام طرح های قبلی به فراموشی سپرده شد تنها در مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو در سال 1381پروژه طراحی موتور ملی با مشارکت دانشگاه آخن آلمان آغاز شد این طرح در نهایت به طراحی موتور ملی EF7 منجر شد . این موتورابتدا بر روی سمند سورن که اولین خودرو تغییر شکل یافته سمند بود نصب شد موتور EF7 حدود 114 اسب بخار قدرت دارد.
طی چند سال اخیر زمزمه های بسیاری از طراحی پلت فرم جدید در شرکت های خودروسازی شنیده می شد حتی کامجو مدیر سابق مرکز تحقیقات ایران خودرو خبر از طراحی سمند جدید با پلت فرم تغییر یافته داده بود . قرار بود در طرحی میان مدت ابتدا سیستم تعلیق پلت فرم سابق سمند که تغییر شکل یافته پژو 405 بود متحول شود و پس از آن به تدریج سیستم فرمان و ترمز هم تغییر داده شود این مجموعه جدید در کنار موتور EF7 می توانست سبب خلق یک پلت فرم جدید شود.
با منتشر شدن اخبار رو نمایی از خودرو دنا بسیاری بر این عقیده بودند ایران خودرو توانسته است بخشی از ناداشته های خود را طبق آن برنامه ریزی قبلی جبران کند اما پس از رونمایی از خودرو مشخص شد که این خودرو در طراحی بدنه بیشتر در قسمت جلو و عقب و تزیئنات داخلی و تغییرات جزئی در پلت فرم تغییر کرده است.
موتور توربو شاید وقتی دیگر
تنها اتفاق مهم طی ده سال اخیر در زمینه توسعه دانش فنی طراحی خودرو در ایران در مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو رخ داده که با حمایت مالی وزارت نفت این شرکت موتورهای جدیدی را با کمک مشاوران آلمانی و اتریشی طراحی کرده است . با این همه در سال های اخیر بسیاری از مهندسان این مرکز هم به دلیل مشکلات موجود به اروپا و آمریکا کوچ کرده اند.
پس از ضعیف شدن مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو ، کندی در صنعتی سازی موتور توربو شارژ ایجاد شد.قرار بود موتور توربوشارژ دنا که توسعه یافته اولین موتور طراحی مشترک ایرانی آلمانی با نام EF7 است از ابتدا بر روی خودرو نصب شود . این موتور 150 اسب بخار قدرت دارد و گشتاور 215 نیوتن متری دارد که می تواند عملا دنا را به خودویی به شدت پر شتاب تبدیل کند.
تست نگارنده با نمونه آزمایشی این موتور نشان می دهد موتور توربو شارژ نسبت به موتور بدون توربو شتاب صفر تا 100 بسیار بهتری دارد. شتاب صفر تا صد با موتور توروبو حدود 9 ثانیه است . با موتور توربو، دنا در دنده یک می توان طی 4 ثانیه به سرعت 50 کیلومتر در ساعت برسد. دنده های دو و سه هم به ترتیب در سرعت های 90 و 150 به حداکثر دور موتور می رسند. در دنده 4 هم سرعت خودرو با موتور توروبو در دور 4500 از 180 کیلومتر در ساعت می گذرد . این تست به دلیل اینکه در محیط شهری انجام می گرفت امکان رسیدن به سرعت حداکثر خودرو با این موتور را مهیا نکرد.گفته می شود عدم استفاده از موتور توربو در دنا به دلیل مشکلات تحریم است .
برخی از قطعات اصلی موتور EF7 پیش از تحریم توسط سازندگان آلمانی تامین می شدند اما پس از اعمال تحریم ها، این قطعه سازان به ایران خودرو این قطعات را نفروختند. ایران خودرو هم اقدام به داخلی سازی این قطعات کرد ولی به دلیل نداشتن دانش فنی برای تولید با کیفیت مناسب ،برخی قطعات مانند سیلندر و واشر سر سیلندر دچار خرابی شدند مدیران ایران خودرو البته می گویند این مشکل اکنون در موتور های EF7 حل شده است ولی این اتفاق سبب شد، ایران خودرو در تولید انبوه موتور توربو شارژ ملی وسواس بیشتری به خرج دهد.
بررسی های اقتصادنیوز نشان میدهد که اضافه شدن قطعه توربو شارژ سبب می شود دما و فشار داخل موتور افزایش یابد برای همین قطعات موتور باید دارای دوام بیشتری باشند که هنوز مدیران ایران خودرو به این نتیجه نرسیده اند که قطعه سازان ایران می توانند این کیفیت را رعایت کنند از طرفی تولید قطعه توربو شارژ دارای دانش فنی بالایی است و تولید کننده این قطعه در جهان چند شرکت محدود آلمانی و آمریکایی هستند که در شرایط تحریم حاضر به فروش این قطعه به ایران خودرو نیستند. نمونه های چینی این قطعات هم دارای کیفیت بسیار پایینی است.
گذشته از بحث موتور که هم اکنون دنا و سمند EF7 تفاوت چندانی با هم ندارند اگر شرکت ایران خودرو به غیر از تغییر در طراحی داخلی و خارجی می توانست تغییر جدی در پلت فرم دنا ایجاد کند این خودرو می تواست یک گام جدی به جلو باشد.
برخی کارشناسان معتقدند طراحی سمند از آنجا که ایران را به سمت طراحی یک برند جدید و داخلی سوق داد کاری جدید بود . و دنا هم ادامه راه سمند است که اگر با جدیت بیشتر دنبال شود و خودرو سازان ایران با دقت به مساله کیفیت توجه کنند. این راه می تواند صنعت خودرو ایران را به جلو هدایت کند . البته به غیر از دنا این جدیت چندان در صنعت خودرو ایران دیده نمی شود و مدیران این صنعت طی چهار سال اخیر بیشتر تمایل به همکاری با خودرو سازان چینی داشته اند تا تقویت و توسعه نشان های داخلی با افزایش کیفیت این نشانها .