عصر خودرو- آپشن، نردبانی است که با بالا رفتن از آن به ازای هر پله، قیمت خودرو افزایش می‌یابد و رسیدن به پله پایانی، خرید خودرویی به اصطلاح فول آپشن است که خریدارانی محدود به‌ویژه در رده مدل‌های لوکس به آن دست می‌یابند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، اما در ایران رسم دیگرگونه است و گاهی الزامات ایمنی یک خودرو با آپشن اشتباه گرفته می‌شود که براساس آن خودروساز یا مونتاژکار خودرو از این الزامات به عنوان ابزاری برای تعیین قیمت استفاده می‌کند و مشتری ناآگاه از حق و حقوق خود به نام آپشن، الزامی را خریداری می‌کند که در دنیا شاید جزو حداقل‌های یک خودرو باشد، در این بین ضروری است سازمان ملی استاندارد حدود قطعات الزامی یا آپشنی را تعیین کند.
کنترل قیمت با حذف آپشن
به گفته معاون آموزش دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت، در نظر گرفتن امکانات (آپشن) در خودرو نسبت به حالت استاندارد، تسهیلات بیشتری را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. بنابراین امکاناتی که به صورت استاندارد روی خودرو قرار می‌گیرد، نباید با آپشن اشتباه گرفته و برای کاهش قیمت امکانات اصلی از روی خودرو حذف شود. ابوالفضل خلخالی با عنوان یک مثال به ارائه تعریفی ملموس از آپشن پرداخت و اظهار کرد: کیسه هوا قطعه‌ای ایمنی است که باید روی خودرو نصب شود و حذف آن که به‌طور معمول توسط خودروسازان داخلی اتفاق می‌افتد، امنیت سرنشینان را به خطر می‌اندازد. امکاناتی نظیر سانروف و قابلیت‌های سیستم‌های صوتی و تصویری جزو آپشن‌های غیرضروروی است که حذف آن علاوه بر کاهش قیمت خودرو به ایمنی وسیله نقلیه آسیبی وارد نمی‌کند اما در حال‌حاضر و در فضای رقابتی، آپشن یک خودرو را رقابتی می‌کند. وی اضافه کرد: قیمت خودرو با حذف آپشن‌ها قابل‌کنترل است اما این مسئله باید در مرحله آخر اتفاق بیفتد زیرا در ابتدا باید به بهینه‌سازی خطوط تولید و زنجیره تامین توجه داشت و در آخر به حذف آپشن‌ها که در رقابتی شدن یک خودرو موثر است، پرداخت. خلخالی با بیان اینکه برخی آپشن‌های خودرو در ایران در ردیف آپشن‌های متوسط دنیا قرار می‌گیرند که گاهی برای کاهش قیمت حذف می‌شوند، گفت: برای مثال سیستم مانیتور کردن فشار تایرها روی کیلومترشمار خودروها در خودروهایی امریکایی به‌صورت اجباری نصب می‌شود. این آپشن روی آلایندگی، عمر تایر و... موثر است، در حالی‌که خودروسازان کشور با فناوری بسیاری از این امکانات فاصله دارند. علاوه بر این آپشن، تجهیزات دیگری نظیر استفاده از شیشه UV، کروز کنترل و... در خودرو نصب می‌شود که خودروسازان داخلی نیز باید به سمت دستیابی به فناوری آنها حرکت کنند و به این تجهیزات به چشم آپشن نگاه نکنند. به گفته این استاد دانشگاه، معنای آپشن خودرو آنطور که در ایران تعریف می‌شود با دنیا تفاوت دارد. در همکاری مشترک خودروسازان داخلی با همتایان خارجی به‌طور حتم خودروهایی با آپشن‌های بالاتر به تولید می‌رسد. از آنجایی که مدل‌های مختلف خودروهای خارجی از طریق واردات به کشور می‌آید، مشتریان تاحدودی با این امکانات آشنایی دارند و از طرف دیگر به مشکلات خودروسازان داخلی برای استفاده نکردن از این آپشن‌ها آگاهی دارند.
تغییر قیمت با حذف نصب آپشن
بی‌تردید تولید خودروهای خارجی در ایران با نصب آپشن‌های روزآمد این محصولات همراه خواهد بود؛ آپشن‌هایی که به باور نایب‌رییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور برخی از آنها از الزامات یک خودرو بوده و در ایران با آپشن اشتباه گرفته شده است. احمدرضا رعنایی اظهار کرد: در قراردادی که بین خودروسازان داخلی با خارجی‌ها منعقد می‌شود، به‌طور حتم پایه قیمتی را براساس برخی آپشن‌های ثابت و متغیر تعیین می‌کنند. آپشن‌های ثابت، الزامات است و نمی‌توان نام آپشن را روی آن نهاد. برای مثال کیسه هوا و ترمز ای‌بی‌اس در ردیف تجهیزاتی قرار می‌گیرند که نباید به عنوان آپشن روی خودرو نصب با حذف شوند تا قیمت را بالا و پایین ببرند. وی دلیل تداخل آپشن و الزامات در ایران را متوجه ضعف در استانداردها دانست و گفت: یک مدل خودرو خارجی در حدود سال‌های 77 تا 82 در ایران مونتاژ شد. با نگاهی به صفحه جلوداشبورد این خودرو، علامت و چراغ ترمز ای‌بی‌اس دیده می‌شود اما شرکت وارد و مونتاژکننده به دلیل نبود الزام در ایران برای نصب این ترمز روی خودرو، از شرکت سازنده خواستار حذف آن شده تا محصولی ارزان‌تر به بازار عرضه کند. به باور رعنایی، رعایت الزامات در تولید خودروهایی که قرار است در همکاری مشترک به تولید برسد، ارتباط مستقیمی با نحوه عملکرد سازمان ملی استاندارد و تعهد خودروسازان به رعایت آن دارد. نایب‌رییس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور در ادامه به تاثیر بی‌توجهی به نصب قطعات الزامی در خودرو اشاره کرد و توضیح داد: در مدت 30 سال گذشته در کشورهای پیشرفته اگر این تجهیزات در خودروها نصب نشود، اجازه تردد به آنها داده نمی‌شود اما در کشور این امکانات مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند و تبعات بسیاری از جمله حوادث رانندگی به همراه داشته است. وی تصریح کرد: در قراردادهای همکاری مشترک با خودروسازان خارجی شرط رعایت الزامات ایمنی در پلتفرم درنظر گرفته شده است و در این بین تجهیزاتی که با ایمنی خودرو در ارتباط نیست، می‌تواند به عنوان آپشن به مشتری پیشنهاد نصب آن را بدهند. این روش در دنیا مرسوم است و نباید الزامات به‌عنوان آپشن به مشتری فروخته شود.
