سرپرست ستاد معاینه فنی تهران:
طرح ترافیک مبنای علمی دارد
عصر خودرو- حسین مقدم با اشاره به اینکه سرفه برخی مسؤولان دلیل مخالفت با طرح جدید ترافیک است، گفت: این طرح پشتوانه علمی دارد و در کاهش آلودگی هوا مؤثر بوده است.
عصر خودرو- حسین مقدم با اشاره به اینکه سرفه برخی مسؤولان دلیل مخالفت با طرح جدید ترافیک است، گفت: این طرح پشتوانه علمی دارد و در کاهش آلودگی هوا مؤثر بوده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فارس ، 13 مهر امسال خبر استعفای سید نواب حسینی منش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران بر روی خروجی رسانهها قرار گرفت. حسینی منش به مدت 4 سال سکاندار ستاد معاینه فنی خودروها در پایتخت بود. در زمان فعالیت وی اقدامات زیادی در حوزه کنترل مکانیزه معاینه فنی خودروها و توسعه مراکز در پایتخت انجام گرفت.
پس از قبول استعفای مدیرعامل این ستاد توسط محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، حسین مقدم سرپرست ستاد معاینه فنی خودروهای تهران شد. مقدم در زمان حسینی منش معاون بهرهبرداری این ستاد بوده است.
به گفته معاون شهردار تهران، انتخاب مدیر عامل جدید این بار قرار است از طریق فراخوان انجام شود تا گامی جهت شایسته سالاری در دستگاههای اجرایی باشد. نظر سرپرست جدید ستاد هم در این زمینه مثبت است. درباره این موضوع و سایر مباحث روز معاینه فنی با حسین مقدم، سرپرست معاینه فنی خودروهای تهران به بحث و گفتوگو نشستیم که جزئیات آن به شرح ذیل است:
فارس: با توجه به فراخوانی که برای انتخاب مدیرعامل جدید ستاد معاینه فنی خودروهای تهران شده، آیا رزومه و شرایط خود را ارسال کردهاید؟
مقدم: هنوز نه ولی قطعاً چنین اقدامی را انجام میدهم برای اولین بار حتی در کشور این اقدام بیسابقه انجام گرفته که بسیار پسندیده و مبارک است و باعث میشود فرهنگ انتخاب مدیران بر اساس شایستهسالاری انجام گیرد. ما نیز از این مسأله استقبال میکنیم و به عنوان یکی از گزینهها جهت شرکت در این فراخوان اقدام میکنیم.
سالهاست در بخشهای مختلف معاینه فنی فعالیت داشتهام و کار خود را از مدیریت مرکز سراج آغاز کردم و پس از دورهای معاون بهرهبرداری ستاد معاینه فنی شدم. بعد که مسأله خصوصیسازی پیش آمد مأمور شدم در شرکتی که بهرهبرداری مراکز را بر عهده داشت، آنجا نیز معاون بهرهبرداری بودم و در دوران فعالیت 8 مدیرعامل در ستاد معاینه فنی خودروهای تهران کار کردهام و حدود 10 سال از حضور من در ستاد معاینه فنی خودروهای تهران میگذرد.
تحصیلات محیط زیست دارم و تا مقطع کارشناسی ارشد، مهندسی محیط زیست فرا گرفتهام و به دلیل مأنوس بودنم با خودرو و علاقه شخصی جذب معاینه فنی شدهام و در دوران دانشجویی و مدیرعاملی آقای احمدی یکبار به مجموعه آمدم و تقاضای کار دادهام و مصاحبه انجام دادم و توفیق بود که در این بخش فعالیت داشته باشم.
پرتالی که شهرداری در نظر گرفته و فراخوان برای انتخاب مدیرعامل انجام داده است به صورتی بوده که میتوان برنامهها و سوابق خود را وارد کنیم و دسترسی برای همگان نیست که مشخص شود چند نفر رقیب در این زمینه وجود دارد و گفته میشود کمیته داوری در این زمینه در نظر گرفته شده است. حتی اعلام شده که تستهای روانشناسی و مدیریتی نیز اضافه خواهد شد و پس از ارائه سوابق به کمیته احتمالاً منتخبین باید آزمونهایی را بگذرانند که ما این موضوع را به فال نیک گرفته و خوشحال هستیم.
اگر روزی قرار شد به عنوان مدیرعامل جدید ستاد معاینه فنی مشغول شوم، خوشحالم که از یک آزمون سخت سربلند بیرون آمدهام و هر فرد دیگری نیز که برای این مسئولیت منصوب شود، قطعاً شایسته خواهد بود. اگر خودم منتخب نشدم قطعا با رئیس جدید میتوانم همکاری کنم البته بایستی شرایط آن زمان را سنجید .ستاد معاینه فنی یک شرکت تخصصی است و انتخاب به صورت فراخوان قطعا اصولی خواهد بود.
فارس: نظر شما در مورد طرح کاهش آلودگی هوا که به نقدهای فراوانی همراه شده است، چیست؟
مقدم: به عنوان کارشناس ارشد محیط زیست اعلام میکنم گزارشها باید کمی باشد نه کیفی. چه کسانی که تعریف میکنند و چه کسانی که در این زمینه انتقاد دارند. مخالفان طرح از کجا میگویند که آلودگی هوا افزایش یافته است؟ شرکت کنترل کیفیت هوا متولی پایش هوای تهران است و این شرکت اعلام کرده نسبت به سال قبل 14 درصد کاهش آلودگی هوا داشتهایم.
این طرح در دنیا تجربه شده است و مطالعات قوی برای اجرا دارد سیاهه انتشار برای آن در نظر گرفته شده که نتایج آن در آیندهای نزدیک اعلام میشود. سیاهه انتشار توسط کشور ژاپن، سازمان محیط زیست و شهرداری تهران بروزرسانی شده و نتایج آن نشان میدهد طرح کاهش یا LEZ میتوان مؤثر باشد یا خیر که من در خصوص نتایج آن پیشداوری نمیکنم البته مطالعات قبلی نیز بسیار جامع انجام شده و در تمام دنیا کشورهای دارای آلودگی هوا این طرح را اجرا کردهاند البته شرایط اجرای آنها کمی متفاوت است. چرا که شرایط فرهنگی و اجتماعی کشورها با یکدیگر متفاوت است.
ما هنوز در اجرای فاز سوم ناموفق هستیم که امیدواریم به کمک همه دستگاهها بتوانیم آن را اجرا و از تردد خودروهای فرسوده به برخی از محدودههای داخل شهر جلوگیری کنیم. به دلایل اقتصادی و تحریمها این فاز سوم طرح اجرا نشده است.
خودم شخصاً متضرر طرح جدید ترافیک به لحاظ ریالی هستم
اگر هدف از طرح کاهش صرفاً درآمدزایی بود قطعاً باید درآمد بیشتری نسبت به زمانی که آرم طرح ترافیک میفروختیم داشته باشیم.من خودم شخصاً متضرر این طرح به لحاظ ریالی هستم.
ما میتوانستیم به عنوان مسؤولین شهرداری از سهمیه طرح ترافیک استفاده کنیم و با اجرای طرح جدید مشابه سایر شهروندان بایستی هزینه تردد در این طرح راپرادخت کنیم و هیچگونه سهمیهای و امتیازی نداریم و پلاک خودروی من مشابه سایر شهروندان است و اگر در ساعت 3 بعد از ظهر و غیر پیک از اداره خارج شوم 5 هزار تومان تخفیف طرح ترافیک خواهم داشت و این موضوعات سبب شده که علاوه بر رعایت عدالت، شهروندان در جهت کنترل ترافیک مؤثر نیز واقع شوند.
رویکرد طرح جدید عدالت محوری است
درآمدی که از طرح ترافیک دریافت شده به نفع شهرداری نبوده چرا که طرح، طرح درآمدزایی نیست و عدالتمحوری و کاهش آلودگی هوا و ترافیک هدف اجرای آن است. اجرای طرح به صورت میانگین در حدود 7 درصد در کاهش ترافیک مؤثر بوده است در هر یک سال 300 هزار پلاک خودرو به مجموعه پلاکهای تهران افزوده میشود و همیشه سال به سال با افزایش تعداد خودروها ترافیک شدیدتر میشود ولی علیرغم این مسئله ترافیکی که ما پیشبینی میکردیم مهر امسال داشته باشیم، رخ نداد و رصد کردن این موضوع نباید سلیقهای باشد.
فارس: پلیس در حال حاضر یکی از منتقدان طرح ترافیک شده و اعلام کرده طرح جدید مؤثر نیست، نظر شما در این مورد چگونه است؟
مقدم: باید این مسئله به صورتی باشد که گزارشها کمی و مطالعاتی صورت گیرد اینکه صرفاً بگویند مخالف یا موافقیم صحیح نیست. بر اساس بررسیها و مطالعات شهرداری تهران که اسناد آن نیز موجود است اجرای طرح سبب کاهش ترافیک شده است. نباید صرفاً بر اساس سلیقه اعلام کرد که طرح مؤثر نبوده و به اهداف خود نرسیده است ادله قوی و منطقی داریم که طرح به اهداف خود رسیده و نزدیک شده است و از تقاضای سفرهای بیجا جلوگیری کرده و کاهش سفرهای غیرضروری را به همراه داشته است.
طرح LEZ مؤثر است و طرح آن با همکاری اساتید بزرگ دانشگاهی تهیه شده است و در شورای شهر و دولت تصویب شد تا به اجرا رسید. برنامهها بسیار پیچیده بود و به نظرم برای مردم برکات زیادی دارد.
همیشه مسائل سیاسی بر اصل ماجرا تأثیرگذار است و گاهی آنقدر فرضیات زیاد است که اصل به حاشیه میرود به گمانم نگاه برخی به طرح ترافیک درست نیست، طرح جدید ترافیک با کار مطالعاتی و پشتوانه علمی قوی انجام شده و همه اسناد علمی آن موجود است.
سرفه برخی مسؤولان دلیل مخالفت با طرح ترافیک
اینکه برخی میگویند امروز از صبح بیرون آمدم و سه بار سرفه کردهام دلیل عدم موفقیت طرح نیست متأسفانه ما چنین موضوعاتی را حتی از مسؤولین میشنویم.این مسائل بررسی ظاهری طرح است. برخی روزها هوا ابری و مهآلود است و برخی از مسؤولین و شهروندان گمان میکنند هوا آلوده است بنابر این نمیتوان به شواهد ظاهری اکتفا کرد. طرح LEZ باید همهجانبه حمایت شود چرا که نتایج آن بسیار مؤثر است.
مراجعات مردم به مراکز معاینه فنی با اجرای طرح LEZ نسبت به گذشته بسیار افزایش یافته است. فاز اول طرح LEZ در دیماه سال 95 آغاز شد. از دو ونیم میلیون خودرویی که همیشه مشمول معاینه فنی بودند تنها 500 هزار مورد در پایتخت معاینه فنی میشدند ولی اکنون بدون هیچ مشکلی آمار انجام معاینه فنیها به بیش از یک میلیون و 200 مورد رسیده است و آیا این چیزی به غیر از برکت طرح LEZ است؟
طرح LEZ که از ابتدا در ذهن مسؤولان بود با آنچه اکنون مشاهده میشود بسیار متفاوت است و حتی شباهت هم ندارد در دنیا معتقدند براساس میزان آلودگی که خودرو تولید میکند باید عوارض دهد و ما این موضوع را تقلیل کردیم و در شورای عالی و دولت بررسی شد و سرانجام به روش کنونی رسید و تنها به کنترل مکانیزه معاینه فنی خودروها توسط دوربین های سطح شهر خلاصه شد البته در شهر تهران یک کار فراتر انجام گرفت که آن معاینه فنی برتر است. سطح انتشار آلایندگی خودروهایی که معاینه فنی برتر دارند بسیار پایینتر است.
تأثیر 23 درصدی انجام معاینه فنی خودروها در کاهش آلودگی هوا
کسانی که دارای معاینه فنی برتر باشند، دارای تخفیف 25 درصدی طرح ترافیک میشوند بنابر این تشویق مردم برای داشتن خودروهای بدون آلایندگی از ثمرات مثبت این اقدامات به شمار میرود. بررسی معاینه فنی خودروها 23 درصد در کاهش آلودگی هوا در تهران مؤثر بوده است و این بر اساس مطالعات قبلی است که این عدد بسیار امیدبخش است و طرح جدید سبب شده یک میلیون و 800 هزار مراجعه جهت انجام معاینه فنی طی یکسال به مراکز شهر تهران و 500 هزار دستگاه به سایر شهرها داشته باشیم.
فارس: حجم آلایندگی که خودروها از ابتدای سال در تهران داشتهاند، چقدر بوده است؟
مقدم: به سادگی نمیتوان به این موضوع دست یافت. این مسأله پیچیده است شرایط فیزیکی خودروها، مود حمل و نقل و ... میتواند در این زمینه مؤثر واقع شود. البته شرکت کنترل کیفیت هوای تهران شاید بتواند آماری در این زمینه تهیه کند.
فارس: وضعیت آلایندگی خودروهای نوشماره به چه صورت است؟
مقدم: خودروهایی که به سن معاینه فنی نرسیده و زیر 4 سال بودهاند 60 درصد در دریافت معاینه فنی برتر مردود شدند که پراید و پژو دو خودروی پرتیراژی بوده که بیشترین مراجعه را برای معاینه فنی داشته و بیشترین مردودی معاینه فنی برتر را داشتهاند.
مردودی 60 درصدی خودروهای نوشماره در معاینه فنی برتر
مجلس شورای اسلامی زمان معاینه فنی را به صورتی در نظر گرفته که خودروهای نوشماره 4 سال معافیت در این زمینه دارند و بارها ما اعلام کردهایم که باید این مدت زمان کاهش یابد.پشتیبانی و گارانتی شرکتهای خودروساز عمدتا دو سال است و این اختلاف دو و چهار سال زمانی است که خودرو از لحاظ آلایندگی توجهی به آن نمیشود و نه خودروساز تکلیفی دارد و نه قانون راننده را ملزم به معاینه فنی میداند.
مگر میشود خودرویی پس از 4 سال اگر نوشماره هم باشد نیازی به تعویض شمع، وایر، لاستیک و جلوبندی و ... نداشته باشد؟! این فرض محال است که حتی اگر خودرو هم کیفیت خوبی داشته باشد نیازی به معاینه فنی نداشته باشد.البته با فراخوانی که برای معاینه فنی برتر در نظر گرفتهایم این خودروها بررسی میزان آلایندگی شده و ما 60 درصد آنها را کشف کردهایم که قابلیت دریافت معاینه فنی برتر را ندارند.
خودروی تولیدی از سال 82 استاندارد تولیدی یورو 2 بوده است و اکنون مدعی یورو 4 هستیم و وقتی نمیتوانند معاینه فنی برتر را پاس کنند یعنی با استاندارد یورو 2 هم خیلی فاصله دارند و خودرویی که نتواند برتر را پاس کند یعنی در حد یورو 2 هم نبوده است. نگرانی ما این است که در حال حاضر خودروهایی با استاندارد یورو 4 در حال تولید است و به دلیل اینکه قطعات آن مرغوب است، دچار مشکل میشود.
آلودگی 180 هزار خودروی نو در پایتخت
خودروی شخصی من 7 هزار کیلومتر طی کرده و نیاز به تعویض دیسک و صفحه پیدا کرد و این موضوعات فاجعه است. 180 هزار خودروی نو در حال تولید آلودگی بوده که به واسطه طرح LEZ طی 7 ماه امسال اصلاح شدهاند و این از برکات طرح LEZ است.
فارس: استفاده از نصب فیلتر دوده مدتی است حاشیهساز شده و برخی از اعضای شورای شهر مطرح کردند، دلالان به شهرداری نفوذ کرده و قصد فروش این فیلترها را دارند، به نظرتان چقدر این مسئله در کاهش آلودگی هوا میتواند تأثیر گذار باشد؟
مقدم: استفاده از فیلتر دوده هم مصوبه شورای شهر را دارد و هم بودجه برای آن اختصاص داده شده است مسئله پشتوانه علمی دارد البته نمیتوان گفته برخی از منتقدان را به دلیل اینکه میگویند نصب اجباری فیلتر دوده بر خودروهای فرسوده میتوان به آن آسیب برساند را رد کرد و برای نصب فیلتر دوده باید مقدمات و مؤخراتی را در نظر گرفت.
از طرفی نیز شرایط نگهداری دارد و بر روی اتوبوسهایی باید نصب شود که دارای ویژگیهای خاص است از جمله اینکه دارای موتور فرسوده نباشند.آنچه در معاینه فنی مشهود است این بوده که خودرویی که با فیلتر دوده به مرکز میآید شاخص کنترلی آن برای خودروهای دیزل صفر است . حد مجاز آن در حالت ماکسیمم 2.8 است . ولی برای انواع فیلتردار این شاخص صفر است و نشان میدهد استفاده از فیلتر دوده در کاهش آلودگی هوا مؤثر است.
راهی برای به صفر رساندن آلایندگی اتوبوسهای فرسوده
به دلیل شرایط اقتصادی و تحریمها بسیاری از اتوبوسهای فرسوده را نمیتوان از رده کنار گذاشت و اتوبوس جدید جایگزین آن کرد ولی استفاده از فیلتر دوده امکانپذیر است. اینکه گفته میشود دلالان به شهرداری نفوذ کردهاند درست نیست به هر حال هر کسی میتواند ادعایی داشته باشد مهم این است که اسناد آن را ارائه دهد. به لحاظ علمی به عنوان کسی که در معاینه فنی کار میکنم معتقدم نصب فیلتر دوده بر روی اتوبوسهای فرسوده شاخص آلایندگی آن را به صفر میرساند و 98 درصد موارد استفاده از این فیلترها در کاهش آلودگی هوا مؤثر است.
البته استفاده از این فیلترها شرایط نگهداری دارد و بر روی اتوبوسهای خیلی مستهلک جواب نمیدهد بنای شهرداری این بود که بر روی اتوبوسهای حائز شرایط نصب شود و 50 مورد نصب بر روی اتوبوسها انجام گرفته و موفقیت داشت.
خودروسازان به فکر هزینهها هستند؛ نه آلودگی
برخی به دنبال سیاستهای دیگر برای خودروهای دیزل و انبوهبر هستند، برای همین مخالفت میکنند ولی به لحاظ علمی اگر بخواهیم از اتوبوس دیزل قدیمی استفاده کنیم، باید از فیلترهای دوده بهرهمند شوند. شرکت ایرانخودرو دیزل نیز مکاتباتی داشت که از نصب فیلتر دوده بر روی خودروهای جدید خودداری کند و آن را با نامهنگاری متوقف کرده و گزارشی ارائه دادند که سوخت موجود در جایگاهها شرایطی دارد که نمیتوانیم از این فیلترها استفاده کنیم که مرکز پژوهشهای مجلس اعلام کرد این سوخت مورد تأیید است و مشکلی ندارد و به دلیل اینکه خودروسازان برایشان هزینه دارد زیر بار این مسئله نرفتند و مقاومت میکنند.
تاکسیهای اینترنتی پر پیمایش کدامند؟
فارس: کوتاه شدن مدت معاینه فنی تاکسیهای اینترنتی چقدر در کاهش آلودگی مؤثر واقع خواهد شد؟
مقدم: نرمافزار مربوطه، تردد تاکسیهای اینترنتی را رصد میکند و بر همین اساس مدت زمان انجام معاینه فنی برای آنها در نظر گرفته میشود. اگر تردد تاکسیهای اینترنتی در طول ماه بیش از 1950 کیلومتر باشد، تاکسی از نوع پرتردد به شمار میرود و معاینه فنی آنها مشابه تاکسیهای رسمی است و بسته به اینکه سن آنها بیش از 10 سال باشد یا کمتر معاینه فنی برای آنها باید هر سه تا 6 ماه یکبار تکرار شود. تعرفه معاینه فنی نیز مطابق مصوبه هیأت وزیران بوده و هیچ تغییری نکرده است.
مراجعه 883 هزار نفر از ابتدای سال برای معاینه فنی خودرو
فارس:درآمد مراکز معاینه فنی از ابتدای سال چقدر بوده است؟
مقدم: از ابتدای سال 883 هزار خودرو جهت معاینه فنی اقدام کردهاند و برنامههای لازم برای آنها انجام شده که 637 هزار مورد از آنها مراجعه بار اولی بوده و مابقی یکسری برای دریافت معاینه فنی اقدام کرده ولی به دلیل اینکه شرایط لازم را نداشتند مشکلات خودرو را برطرف و برای بار دوم در طول سال به مراکز آمدهاند و همیشه در 6 ماهه دوم سال تراکم بیشتری برای انجام معاینه فنی داریم و در آبان ماه 220 هزار دستگاه سال پیش معاینه فنی شدند و این تعداد نیز امسال مراجعه خواهند کرد که ما طی فراخوانی اعلام کردیم رانندگان این خودروها زودتر جهت معاینه فنی اقدام کنند تا با تسهیل بیشتری اقدامات لازم برای آنها انجام گیرد.
از محل جریمهها هیچ درآمدی نداریم
درآمد مراکز معاینه فنی نیز از همین مبلغی تأمین میشود که شهروندان پرداخت میکنند ولی جریمهها به خزانه وارد میشود که باید برای مبارزه با آلودگی هوا و حمل و نقل عمومی به شهرداری ارائه شود.
ما بودجهای از شهرداری برای معاینه فنی دریافت نمیکنیم و مراکز ما کاملاً خودگردان هستند و مبالغی که از شهروندان در مراکز معاینه فنی دریافت میشود بخشی از آن نیز به عوارض، مالیات بر ارزش افزوده و ... تعلق میگیرد.
معاینه فنی موتورسیکلت فرسوده بیفایده است
فارس: معاینه فنی موتورسیکلتها در پایتخت چگونه انجام میگیرد و چه میزان تاکنون مراجعه کردهاند؟
مقدم: از ابتدای سال 182 مورد معاینه فنی موتورسیکلت در پایتخت انجام گرفته و تقریبا همه موتورسیکلتهای پایتخت که آماری بیش از 3 میلیون دارند نیاز به معاینه فنی داشته که البته به دلیل اینکه اکثر این موتورسیکلتها کاربراتوری و فرسوده هستند معاینه فنی آنها تأثیر چندانی در کاهش آلودگی ندارد و به نظرم ساماندهی و ایجاد ساز و کارهای لازم باید در این راستا انجام شود.
تردد 400 هزار خودروی فرسوده در شهر تهران
البته به دلیل اینکه شرایط اقتصادی کشور کمی نابسامان و سخت است، در این حوزه احتیاط شده ولی اگر به نظرم فاز سوم طرح LEZ ایجاد شود نتایج مؤثری در این راستا خواهد داشت. تهران 400 هزار خودروی فرسوده در خود جای داده که یک شبه نمیتوان مانع از تردد آنها شد و این مسأله نیاز به بسترسازی دارد.
فارس:در صورت اینکه شما به عنوان مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران منصوب شوید، چه برنامهای در اولویت دارید؟
مقدم: اولویت کاری ما پیگیری مسائل LEZ است کیفیسازی خدمات و دقت در آزمونهای معاینه فنی نیز از دیگر مسائلی است که مورد توجه قرار خواهد داشت.
لزوم انتقال500 هزار مورد معاینه فنی خارج از تهران به داخل پایتخت
همچنین اینکه بتوانیم 100 درصد همه رانندگان را مجاب کنیم که در تهران معاینه فنی خود را انجام دهند نیز از برنامههای حائز اهمیت است در حال حاضر 500 هزار مورد از پلاکهای تهران در خارج از تهران معاینه فنی میشوند دلیل این مسأله دو مورد میتواند باشد یکی اینکه شهروندان تصور میکنند که ظرفیت مناسب وجود ندارد و باید در صف های طولانی معطل شوند و دیگری سخت نگرفتن آزمونهای معاینه فنی در مراکز اقماری است.
همچنین در سال 97 به رغم ارائه خدمات به یک میلیون و هزار دستگاه خودرو در مراکز معاینه فنی شهر تهران در هیچ بازه زمانی صف نداشتیم .در حال حاضر نیز روزانه 4500 دستگاه خودرو به مراکز مراجعه می کنند که خوشبختانه با افزایش خطوط معاینه فنی و ساعت کاری هیچگونه معطلی و صف نداریم.من به دنبال این مسأله هستم که این 500 هزار مورد معاینه فنی در خارج از تهران را به داخل پایتخت منتقل کنم که این اقدام را از طریق برخی از ممنوعیتها و برنامههای تشویقی میتوان در دستور کار قرار داد که جزئیات آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.