عصر خودرو- هفتهای که گذشت یکی از غمبارترین هفتههایی بود که مردم کشورمان به یاد خواهند داشت و دلیل آن هم زخمیشدن و شهادت تعدادی از آتشنشانان و هممیهنان عزیز کشورمان در حادثه ساختمان پلاسکو بود؛ اتفاقی که باعث شد تا بیش از پیش مسئله ایمنی ساختمانهای مرتفع مطرح شود تا شاید جدیتر به این موضوع نگاه شود و از طرفی بحثهایی مبنی بر کاملبودن و یا نبودن تجهیزات آتشنشانی شهرهای بزرگ کشورمان بر سر زبانها بیفتد. بر همین اساس نگاهی داریم به ساختار کلی ماشینهای آتشنشانی و مهمترین ویژگیهای آنها.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، معمولا یک تیم آتشنشانی شهری را میتوان به بخشهای مختلفی تقسیم کرد که شامل خودروهای ستادی که از نوع خودروهای سواری و سبک هستند، خودروهای سنگین آتشنشانی که از نوع امداد و نجات و یا آبپاش و کفپاش و یا نردباندار هستند، خودروهای پشتیبانی و آمبولانس میشوند. در این بین خودروها نیز میتوانند انواع مختلفی داشته باشند. برای مثال خودروهای ستادی شاید از انواع سبک شهری یا ونهای مجهز شده و یا خودروهای شاسی بلند انتخاب شوند و یا خودروهای سنگین نیز شامل انواع دو تا چندمحوره باشند که بسته به شدت حادثه از آنها استفاده میشود.
خودروهای ستادی برای رساندن سریع فرمانده برای بررسی وضعیت حادثه استفاده میشود. در این خودرو وسایل اطفای حریق وجود ندارد اما لباسهایی برای پوشیدن فرمانده و همراهان وی برای بررسی حادثه از فاصلهای هر چه نزدیکتر در آن تعبیه شده است.
در کشور ما و بسیاری از کشورهای دیگر، وظیفه امدادرسانی به مصدومان حادثه بعد از رهایی آنها از مهلکه بر عهده اورژانس گذاشته شده و این در حالی است که در برخی کشورها، این کار نیز از وظایف آتشنشانی است. البته تمام ماموران آتشنشانی به انجام کمکهای اولیه کاملا آشنایی دارند اما ماموریت و وظیفه اصلی یک آتشنشان، از بین بردن شرایط حاکم بر حادثه و رهایی و نجات انسانها و اموال آنها تا رسیدن به یک محل امن است. در اینجا بد نیست بدانیم که یک آتشنشان در مواجهه با یک حادثه، ابتدا باید از گسترش خطر به اطراف جلوگیری کند و سپس با مهار کامل عوامل حادثهساز، اقدام به رفع آنها خواهد کرد.
اما خودروهای سنگین آتشنشانی که در سادهترین حالت به سه دسته امداد و نجات، نردباندار و آبپاش تقسیم میشوند، از اصلیترین بازیگران مهار یک حادثه به شمار میآیند. در ابتدا بهتر است تا تفاوت این خودروها را بیشتر بدانیم. در خودرو امداد و نجات، خبری از منبعهای بزرگ آب و یا پودر و کف نیست و در واقع محفظه بار آن، دارای انبوهی از وسایل گوناگون برای امداد و نجات در حوادث مختلف است. این خودرو دارای ابزارآلات مختلفی مثل قیچیهای برش، ژنراتور تولیدی برق، وینچهای دستی و برقی، ابزارآلات جوشکاری و برشکاری، کیسههای نجات، وسایل مورد نیاز برای کمکهای اولیه، جکهای هیدرولیکی و پنوماتیکی و ... است که همین قضیه باعث میشود تا از آنها برای تصادفات خودرویی در داخل و حاشیههای شهرها نیز استفاده فراوانی شود.
اما خودروهای آبپاش مخازن بزرگی برای حمل آب و پودر به محل حادثه که عموما آتشسوزی است، دارند. پمپ این خودروها با استفاده از سیستم انتقال قدرت PTO که روی هر خودروی سنگینی نصب میشود، آب را با فشار بالایی که آن هم بسته به نوع پمپ است، میتواند به بیرون و به سمت آتش پرتاب کند. به کمک سیستم گفته شده، حرکت موتور و نیروی مورد نیاز برای به کار انداختن ادوات مختلف، از گیربکس گرفته میشود.
مخزن این خودروها برای جلوگیری از تلاطم آب درون آنها حین عبور از پیچها و خیابانها، شبکهکشی شده است. همچنین در کنار مخزن آب، مخزن کفساز نیز تعبیه میشود که حجمی در حد یکچندم مخزن آب دارد. از کف برای مقابله با آتشسوزیهایی که ناشی از سیالات آتشزاست، استفاده میشود؛ چراکه اطفای این نوع آتشها با آب، خود منجر به گسترش بیشتر آتش به اطراف خواهد شد.
کابین خودروهای آتشنشانی معمولا از انواع دوکابین یا Crew Cab در نظر گرفته میشود تا همزمان با رسیدن خودرو، نیروی کافی برای شروع مهار آتش و یا حادثه مد نظر وجود داشته باشد. به همین منظور معمولا این خودروها در داخل کشور و توسط شرکتهای معتبر به این شکل درمیآیند که همین شرکتها وظیفه تجهیز و نصب ادوات مختلف روی شاسی و اتاق خودرو و آمادهکردن یک خودرو آتشنشانی را دارند.
اما در این میان خودرو نردباندار از اهمیت ویژهای خصوصا در شهرهای بزرگ که ساختمانهای مرتفعتر در آنها وجود دارد، برخوردار است. طول این نردبانها معمولا استاندارد است و از انواع 32 و 54 متری هستند که مثلا در حادثه دلخراش ساختمان پلاسکو، 3 عدد از این خودروها در حال آبپاشی آتش قبل از ویرانی ساختمان بودند که بنا به گفته سخنگوی آتشنشانی تهران، این شهر دارای 7 عدد خودرو نردباندار 54 متری است.
نکته مهم در خصوص این نردبانها این است که در حالت باز بودن کامل، قابلیت مقاومت در برابر بادهایی تا سرعت 80 کیلومتر را نیز دارند و شرکتهایی نیز هستند که نردبانهای بلندتری به صورت سفارشی تولید میکنند.