به گزارش  پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از باشگاه خبرنگاران ، امروز در جهان هستی با جمعیت حدود 8 میلیارد نفری رو به رو هستیم جمعیتی که در حال حاضر با چالش های بسیاری از جمله تغذیه،کار، توسعه پایدار، سلامت، محیط زیست، آب، خاک و هوا مواجه هستند که برای مقابله با مشکلاتی همچون تخریب حیات طبیعی جامعه جهانی به دنبال راهکاری است.

این روزها بیشترین دغدغه کلان شهرهای جهان معضل آب، آلودگی هوا، فرسایش خاک و تخریب محیط زیست است که این معضل بیشتر در کشورهای جهان سوم خود را نشان می دهد. در ایران نیز این معضلات و مشکلات از جمله آلودگی هوا به وضوح دیده می شود.
قانون هوای پاک قانون نفس

معضل آلودگی هوا در تهران و همچنین چند کلان شهر کشور از جمله اصفهان، تبریز، اراک، شیراز، مشهد مسئولان کشوری و ستاد اجرایی کاهش آلودگی هوا را بر این داشته است که قانونی برای کاهش آلودگی هوا تنظیم کرده و روزی را به این نام برگزینند که از سال 1374 روز 29 دی ماه را به عنوان روز ملی هوای پاک نام گذاری کنند. امسال سازمان حفاظت محیط زیست شعار روز هوای پاک را «قانون هوای پاک قانون نفس» نامگذاری کرده است.

هدف از اعلام روز ملی هوای پاک مشارکت مردم و افزایش هماهنگی بین بخشی است که این روز به دلیل حساسیت در بین اقشار مختلف جامعه است.
آلودگی هوا چیست؟

آلودگی هوا، عبارت است از وجود هر نوع آلاینده اعم از جامد، مایع، گاز و یا تشعشع پرتوزا، بو و صدا در هوا، به صورت طبیعی یا انسان ساخت، به میزان و در مدت زمانی که کیفیت زندگی را برای انسان، دیگر جانداران و فرآیندهای بوم شناختی( اکولوژیکی) به خطر انداخته یا به آثار باستانی و اموال، خسارت وارد کند و یا سبب از بین رفتن یا کاهش سطح رفاه عمومی شود.
شهرهای جهان با وخامت آلودگی هوا مواجه هستند

از نخستین دهه های قرن بیستم، به دنبال مشاهده ارتباط میان آلودگی هوا و تخریب محیط زیست، بسیاری از کشورهای صنعتی پیشرفته، تحقیقات و برنامه های علمی برای کنترل آلاینده های بسیار مضر را آغاز نمودند، اما متاسفانه در اکثر قریب به اتفاق کشورهای در حال رشد این مسئله آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته و وضعیت آلودگی هوا در شهرهای بزرگ رو به وخامت گذاشته است.

در بسیاری از شهرها حتی در کشورهای توسعه یافته دارای سطوح خطرناکی از آلودگی هوا هستند. این معضل بزرگ از طریق جریان باد یا حرکت وسایل نقلیه موتوری در شهرها منتشر می شوند. ورود خودروهای بیشتر در جاده ها و خیابان های یکسان به معنی ترافیک سنگین تر و هوای کثیف تر است. آلودگی های میکروبی حاصل از حمل و نقل در شهر نیز قابل توجه است.
عوامل تولید آلودگی هوا در کلان شهرها

در کلان شهرها مهمترین آلاینده های هوا خودروهای فرسوده از جمله تردد کامیون ها، اتوبوس و مینی بوس ها در شهر است و همچنین سوخت های بی کیفیتی که وزارت نفت تولید می کند.

از دیگر عوامل آلودگی هوا در شهرها وجود کارخانه های شن و ماسه و واحدهای تولیدی آلاینده از جمله نیروگاه های حرارتی، کارخانه‌های فولاد سازی و تولید مواد شیمیای،کاغذسازی، نساجی و دباغی است که در اطراف شهرها احداث شده و به علت استفاده از تجهیزات فاقد استاندارد در حال فعالیت هستند.

وارونگی دما نیز یکی دیگر از عوامل آلایندگی هوا بشمار می رود. در فصل سرما بخصوص در زمستان این پدیده بیشتر روی می دهد. این پدیده زمانی که هوای سرد و خشک وجود دارد باعث جذب تشعشع جزئی حرارت زمین می شود و همچنین زمانی که آسمان صاف و بدون ابر و باد باشد هوای سرد وگرم باهم تداخل پیداکرده و این پدیده روی می دهد.

محمد حسین بازگیر رئیس اداره کل محیط زیست شهر تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره روز هوای پاک و شعار امسال اظهار کرد: روز هوای پاک یادآور یک رویدادی است که بر زندگی و رفتار ما تاثیر می گذارد.

وی افزود: این روز فرصتی است که هم اندیشی و هم افزایی خود را برای رفع معضلی مانند آلودگی هوا و هدفی برای کاهش آن و رفتن به سمت پاک شدن هوا است.

بازگیر گفت: بسیاری از شهرهای بزرگ جهان با مشکل آلودگی هوا درگیر هستند و با فرمول کاهش آلودگی درصدد کاهش و رفع این مشکل با همکاری مسئولان و مردم روی آورده اند.

وی ادامه داد: کشورهایی که با مشکل و معضل آلودگی هوا مواجه هستند برای حل این مشکل به سمت استاندارد کردن خودروها و تولید سوخت با کیفیت مناسب گام برداشته اند.

رئیس اداره کل محیط زیست شهر تهران اظهار کرد: کشور ما در برخورد با تولید خودروها تا به امروز چندان موفق نبوده است و علت این امر نبود مدیریت و تیم ناهماهنگ در مدیریت بود و همچنین تولید سوخت در کشور ما استاندارد لازم را ندارد.

وی افزود: خودروهای موجود در شهر تهران را با خودروهای 10 سال گذشته مقایسه می کنیم وضعیت بهتری را نسبت به آن سال ها مشاهده می کنیم .

بازگیر گفت: سوخت های تولیدی کشور ما با سوخت استاندارد جهانی که یورو 4 است فاصله دارد اما همین سوخت با استاندارد یورو 4 دربرخی از شهرهای ایران توزیع می شود.

وی ادامه داد: قانون هوای پاک یکی از جدیدترین قوانین محیط زیست است که هم اکنون در دستور کار قرار گرفته است و این بالاترین دستور برای ساماندهی آلودگی هوا است.

رئیس اداره کل محیط زیست شهر تهران تصریح کرد: قانون هوای پاک اگر به درستی اجرا شود ما اکسیژنی برای نفس کشیدن و هوای سالم را به راحتی دسترس خواهیم داشت همه این موارد در شعار امسال که قانون هوای پاک قانون نفس است دیده می شود.

اما عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در آستانه روز هوای پاک به انتقاد از صنعت و ایستادگی آن مقابل اجرای قانون هوای پاک پرداخت.

کلانتری به موضوع اجرا نشدن قوانین مرتبط با کنترل آلودگی هوا گفت: زمانی که عده معدودی برای جامعه تصمیم‌گیری می‌کنند، اینگونه می‌شود که زندگی مردم بهم می‌ریزد. متاسفانه زیاد مردم مردم می‌کنیم و بسیار شعار می‌دهیم که به خواسته‌های مردم توجه می‌کنیم، اما وقتی رانت‌های اقتصادی پیش می‌آید مردم را فراموش می‌کنیم.

وی افزود: قطعا اگر قانون هوای پاک و آیین نامه آن تا پایان سال به تصویب رسد، یقین داشته باشید آن را اجرا خواهیم کرد و به فریاد هیچ یک از کارخانه‌ها و واحد‌های تولیدی آلاینده، گوش نخواهیم داد.

معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: قطعا اعمال این قانون سروصدا‌های زیادی خواهد کرد و همکاران من باید خود را برای یک رویارویی شدید برای اعمال قانون آماده کنند.  فشار‌های بسیاری از سوی وزارتخانه‌ها و صنایع خواهد آمد، اما موظف هستیم قانون را اجرا کنیم و یقینا این کار را خواهیم کرد.

کلانتری گفت:مدیران و روسای محیط زیست کل استانی هیچ نیازی به کسب تکلیف از مرکز برای انجام وظایفشان ندارند، از سال آینده قانون هوای پاک را اعمال کنید و بدانید اولین کسی که در مقابل شما خواهد ایستاد، استانداران خواهند بود، اما از هیچ کس نترسید.

وی افزود: کسانی که در آلوده کردن هوا نقش دارند از نظر اقتصادی و سیاسی بسیار قوی هستند، در ضمن اینکه نمی شود همه چیز را باهم درخواست کرد، گازوئیل فاقد استاندارد، تولید خودروهای آلاینده، ساختمان سازی‌ها و غیره باید متوقف شوند. این در حالی است که شهرداری به علت نبود سیستم حمل و نقل عمومی مناسب، وسایل و تجهیزات آلاینده را وارد شهر می‌کند.
کمبود بودجه نمی گذارد کارهای پرهزینه انجام دهیم

وی ادامه داد: قانون هوای پاک تاحدودی تکالیف را روشن کرده است.به دلیل کمبود بودجه در دولت و سازمان محیط زیست نمی توانیم کارهایی که پر هزینه هستند را انجام دهیم، به همین دلیل اولویت را باید به مهم‌ترین عملکرد داد. جالب است که همه به دنبال هزینه هستند و کسی به دنبال درآمد در مجلس شورای اسلامی نیست.باید در کشور اشتغال ایجاد و کارهای زیربنایی انجام شود که همه این ها هزینه بر است.

وی افزود: محیط زیست عضو مهمی از زندگی مردم است که متاسفانه با گذشت 40سال از انقلاب هنوز حرکت های عوام فریبانه در کشور غالب است.

اما در غیاب قانون هوای پاک امسال که 306 روز از آن می گذرد تاکنون تنها 12 روز هوای تهران پاک بوده و 210 روز نیز در شرایط سالم سپری شده است. در مقابل 76 روز ناسالم برای گروه های حساس و 5 روز ناسالم برای عموم مردم بوده است.

اماری که مقایسه آن با سال گذشته نشان از رشد تعداد روزهای ناسالم و کاهش معنادار روزهای پاک دارد. حتی روز گذشته با وجود بارش برف و وزش باد در پایتخت، در بیشتر ساعات شاخص الودگی هوا عددی بیش از 100 را به معنای ناسالم بودن نشان می داد.

در این شرایط امید است که اجرای قانون هوای پاک بی کم کاست و انطور که کلانتری وعده داده، بدون اغماض اجرا شود و کلانشهرها نفسی تازه کنند.