به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، این روزها در دنیای خودروسازی، چه در رده سبک وزن ها و چه خودروهای تجاری، یک دوره خاص محسوب می‌شود و از این سال ها بود که حتی خودروهای ارزان قیمت نیز به سمت الکترونیک‌تر شدن پیش رفتند،کم‌کم سیستم سوخت‌پاش انژکتور جای نمونه های کاربراتوری را گرفت، آیرودینامیک و طراحی بدنه های ایمن تر در تصادفات بیش از هر زمان دیگری در طراحی خودروها دیده شد، استفاده از پلاستیک و فایبرگلاس در خودروها رشد چشمگیری پیدا کرد تا محصولات جدید در عین کاهش وزن، طراحی های دلچسبی داشته باشند، آپشن های مختلفی همچون کیسه هوا، ترمز ضد قفل، فرمان های هیدرولیکی و... در اکثر خودروها چه ارزان و چه گران قیمت حضور پیدا کردند و اوج بلوغ طراحی و مهندسی تا جایی پیش رفت که برترین محصولات تاریخ خودروسازان بزرگ همچون مرسدس-بنز و ب‌ام‌و در این دوران متولد شدند و این روزها با تولد برند های نوظهوری همچون لکسوس همراه شد. اما این دوران در دنیای خودروهای سنگین نیز اثرت خود را داشته است که به اختصار به مهمترین متولدین اروپایی این سال ها خواهیم پرداخت.

ولوو
ولوو در سال 1992 اقدام به طراحی نسل جدیدی از کامیون هایش برای جایگزینی با سری محبوب و افسانه ای F کرد. سری جدید قرار بود تا در عین اینکه دارای اتاق های مختلفی از نظر ابعاد باشد، پایه و اساس طراحی نمونه های میان وزن و سبک وزن هم شود و به همین خاطر، نام دو حرفی برای سری جدید محصولات ولوو در نظر گرفته شد. محصول جدید FH نام گرفت که در طراحی آن نسبت به سری F می توان جهش استفاده از قطعات پلاستیکی و فایبرگلاس را مشاهده کرد. هرچند سری FH در ابتدا از موتور و گیربکس های ارتقا یافته و در برخی موارد، حتی مشابه با سری F استفاده کرد، اما در بهینه سازی های صورت گرفته بر روی آن در سال های آتی، در عین استفاده از پیشرانه و گیربکس های جدید، از تکنولوژی های الکترونیک بیشتری نیز بهره مند شد. موفقیت FH در حدی بود که ولوو بر اساس آن و با استفاده از اتاقی کوچکتر و با پیشرانه های ضعیف تر، رده کاربری سنگین وزن و میان وزن خود را با نام FM در سال 1998 معرفی کرد.

مان
شرکت آلمانی MAN تا قبل از دهه نود میلادی، سری محصولات 98 خود را روی خط تولید داشت که می توان گفت در همان سال ها نیز به نسبت دیگر سازندگان اروپایی، محصولاتی خاص محسوب می شدند که حتی در ظاهر نیز جلوه بهتری داشتند. در سال 1994 سری 2000 که نمایی بسیار نزدیک به سری 98 داشت در چهار سری L  برای سبک وزن ها، M بیانگر سری میان وزن، سری F برای سنگین وزن ها و کشنده ها و در نهایت سری E برای رده فوق سنگین ها معرفی شد. در این محصولات جدید MAN مشابه با دیگر سازندگان اروپایی از قطعات غیر فلزی بیشتری در اتاق استفاده شد اما باید اعتراف کرد که نوآوری و پیش قراولی MAN که در سری 98 نسبت به رقبا وجود داشت، با این تغییرات کوچک که منجر به معرفی سری 2000 شد دیگر وجود نداشت. اما محبوبیت سری 2000 بازهم به حدی بود که بسیاری از سنگین سازان شرقی و روسی بر اساس این اتاق محصولات خود را طراحی کردند و به فروش رساندند. در سال 1998 سری Evolution  محصولات MAN معرفی شدند که با کمی تغییرات در ظاهر از موتورها و گیربکس های پیشرفته تر با بهره وری بالاتری برخودار بودند. این سری تا سال 2001 که همزمان با معرفی سری TG محصولات این شرکت بود، تولید شدند.

مرسدس بنز
بنز در سال 1994 آخرین محصول از سری SK را که در واقع بهینه سازی شده سری NG بود، به نمایش گذاشت. اوج مهندسی در این محصول در آن روزها پیاده شده بود تا جایی که پیشرانه هشت سیلندر خورجینی OM442LA این کشنده با 530 اسب بخار قدرت از قوی ترین موتورهای دنیا به حساب می آمد. در سال های آخر حضور این سری بر روی خط تولید، قطعات غیرفلزی همچون سپر ها، جلو پنجره و لپی های بغل حضور کمرنگی داشتند و هنوز قسمت عمده ظاهر آن با فلز پوشیده شده بود تا اینکه مرسدس-بنز نیز همچون رقیب سنتی اش ولوو، در نسل جدید محصولات خود آیرودنیامیک، قطعات سبک تر، ظاهر مدرن تر و البته الکترونیک بیشتری پیاده کرد. آکتروس در سال 1995 متولد شد و از نظر طراحی کاملا با مدل های قبلی خود تفاوت داشت. چراغ های کوچک بر روی سپر، اتاق بلند تر با قطعات غیر فلزی بیشتر و البته گیربکس هوشمندی که روی آن قرار گرفته بود، موتورهای خورجینی جدید و... باعث شد تا این فرزند جدید مرسدس بنز به یکی از موفق ترین سنگین وزن های تاریخ خودروسازی تبدیل شود.  طراحی آکتروس جدید نیز به قدری موفق بود که فرزند جدید این خانواده یعنی آتگو نیز بر اساس همان زبان طراحی در سال 1997 ساخته شد و حتی چند سال بعد که مرسدس بنز به دنبال پر کردن خلاء میان دو محصول خود یعنی آتگو و آکتروس بود، آکسور را نیز با استفاده از اتاق آتگو و کمی تغییرات ظاهری و بخش های فنی و محرکه، عرضه کرد.

ایویکو
ایویکو نیز در راستای دگرگون کردن خودروهای سنگین خود، در سال 1992 اقدام به معرفی سنگین وزن جدید خودش یعنی یوروتک کرد که به همراه یورواستار که در واقع سری سبک وزن تر یوروتک محسوب می شد، در این بازار به رقابت با دیگران بپردازد. یوروتک در مقایسه با آکتروس و FH از زیبایی کمتری برخوردار بود ولی در عوض سادگی ظاهر آن باعث می شد تا دیرتر رنگ کهنگی به خود بگیرد. اما با این وجود نسبت به نسل قبلی خود یعنی توربواستار، جهش فنی و طراحی زیادی در یوروتک دیده می شد که در کنار پیشرانه های قدرتمند، گیربکس های خوب و البته نمونه های سقف بلند، یک کشنده ساده و بی حاشیه بود.

DAF
شرکت هلندی DAF در سال 1987 اقدام به معرفی سری 95 خود کرد که در واقع بالاترین تناژ در بین محصولاتش را داشت و با کاربری های مختلفی از جمله کشنده، باری، کمپرسی، شاسی برای کاربری های راهسازی و عمرانی و... عرضه شد. اما این کامیون تا سال 1997 که در واقع محصولات DAF با کد حرفی همراه شد، روی خط تولید باقی ماند و به خاطر اینکه حداقل 5 سال قبل تر از متولدین جدید ولوو و مرسدس بنز طراحی شده بود، ساختاری قدیمی و ظاهری ساده تر داشت. عیبی که به خاطر  برخی ویژگی های خاص این کامیون مثل استهلاک پایین، تا حدی پوشیده شد اما اثر آن در بازار رقابت ها نمایان بود. این عقب ماندگی در سال 1997 و با معرفی 95XF تا حد بسیار زیادی جبران شد و طراحی این فرزند جدید DAF به قدری موفق بود که تا امروز پایه و اساس طراحی محصولات این شرکت هلندی قرار گرفته است.

اسکانیا
در سال1987 نسل سوم کامیون های اسکانیا با نام سری 3 وارد بازار شد. طراحی از روی سری دوم گرفته شده بود و با کمی تغییرات به پختگی رسید و تا جایی پیش رفت که اولین سری از اتاق‌های استریم لاین روی این نسل قرار گرفت. اسکانیا سری3 چندان قطعات غیر فلزی در ظاهر خود نداشت و از تکنولوژی های مدرنی که در دهه نود روی رقبا قرار گرفت نیز چندان بهره ای نبرده بود اما آنقدر دوست داشتنی بود که تا سال 1998 روی خط تولید باقی بماند. اما از طراحی این نسل، سری 4 اسکانیا شکل گرفت که طرحی بسیار موفق بود و تا امروز نیز می توان به وضوح تاثیر آن را در محصولات اسکانیا مشاهده کرد. اتاق تاپ لاین در این سری معرفی شد و سبک سازی و استفاده از قطعات غیر فلزی در کنار افزایش سیستم های الکترونیکی به منظور رانندگی ایمن تر و راحت تر در این سری کامیون های اسکانیا کلید خورد.

رنو
در این دوران، رنو نماینده بسیار معتبر و بزرگی به نام مگنوم به بازار فرستاد؛ کشنده ای بی دماغ با برخی از نشانه های طراحی خودروهای سنگین آمریکایی و طراحی خاصی که علاقه مندان زیادی در بین سنگین دوستان داشت. مگنوم در سال 1990 وارد میدان بازی شد و تا سال 2013 در این بخش در کنار پریمیوم حضور داشت. اما باید قبول کرد که طراحی خاص این کشنده باعث شده بود که همیشه آمار فروش پریمیوم از مگنوم سنگین تر باشد و به نوعی پریمیوم کشنده اول این شرکت در فروش به حساب بیاید. مگنوم با اتاقی که قسمت های زیادی از آن از فایبرگلاس ساخته شده بود، معنی جدیدی برای استفاده از قطعات غیر فلزی در کامیون های اروپایی به حساب می آمد.

*مهندس علیرضا داودی