به گزارش  پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، بر اساس گفته مسئولان سایپا مطالعات اولیه ساخت این خودرو از سال 1388 آغاز شد و این شرکت در پایان سال 1389 طرح نهایی را آماده کرد و وارد مرحله نمونه‏ سازی اولیه شد.

سایپا 151 پروژه‏ای جدید در سایپاست و بر اساس گفته‏‌های دست‏ اندر‏کاران این پروژه اشتراکی با پروژه‏ سال‏های قبل سایپا ندارد و طرح به کلی از پایه مورد بازنگری قرار گرفته است. پلت‏فرم به‌سازی شده X100 جایگزین پلت‏فرم مشترک با پراید‏های نسیم و صبا شده و امکاناتی به مجموعه این وانت افزوده شده‏ اند تا با استاندارد‏های زمان عرضه که تابستان سال آینده در نظر گرفته شده، تطبیق داشته باشند. در طراحی کلی این خودرو حدود 65 درصد قطعات بدنه نسبت به نسخه‏‌های سواری پلتفرم X100 تغییر کرده‏ اند و قرار است این قطعات جدید از سال آینده به صورت انبوه در شرکت‏های تابعه سایپا به تولید برسند.

مطمئنا به عنوان یک ایرانی با شنیدن نام وانت پیش از هر چیز نیسان جونیور یا همان نیسان‏‌های آبی در ذهنمان تداعی می‌‏شود؛ یا در بدترین حالت وانت‏ پیکان (باردو) را در ذهنمان مجسم می‏‌کنیم که پذیرایی یک و نیم تن بار است و تقریبا کف آن در یک میلیمتری زمین قرار دارد.

متاسفانه در چنین تصوراتی هیچ‏گاه استاندارد‏ و کلاس‏ بندی‏‌های جهانی را در نظر نمی‏‌گیریم و تنها به آنچه دیده‏ ایم، اکتفا می‌‏کنیم.

سایپا 151 در واقع نسخه وانت مدل 131 این شرکت است که از ستون A. این خودرو به عقب، کاملا دستخوش تغییر شده است. زاپاس در پشت صندلی سرنشین جلو تعبیه شده و داشبورد و طراحی کلی اتاق همانند دیگر اعضای خانواده پلت‏فرم X100 و محصولات فعلی این شرکت با طرح جدید در نظر گرفته شده است. تنها تغییری که در اتاق نسبت به نسخه سدان می‏توان مشاهده کرد، تطبیق ابعاد و طراحی پوشش سقف است که تغییر یافته و دیگر نمی‏توان تفاوتی بین این مدل و مدل سدان را مشاهده کرد.

نیمی از تغییرات این خودرو در مقایسه با نسخه‏‌های سدان به سیستم‏های فنی شامل ترمز، سیستم تعلیق و گیربکس مربوط می‏شود و نیمی دیگر به تغییرات عمده صورت گرفته برای نصب و طراحی محل بار. طراحی نمای عقب این وانت به هیچ وجه شما را یاد پراید یا دیگر محصولات سایپا نمی‏ اندازد؛ طرحی جدید با چراغ‏های عمودی و کشیده که پیش‏تر در وانت تندر‏90 مشاهده شده بود. سپر عقب نسبتا کوتاه طراحی شده، اما در کل طرحی ساده و در عین حال زیبا دارد و در نسخه پروتوتایپی که ما ملاقات کردیم، جنس پلاستیک آن کمی خشک و شکننده بود که مطمئنا در نسخه تولیدی اینگونه نخواهد بود و قرار است به صورت سه تکه و ترکیبی از پلیمر و فلز باشد.

برای بازکردن در کوچک قسمت بار نیازی نیست مانند وانت‏های دیگر دو قفل مکانیکی را آزاد کنید بلکه دستگیره‏ای مانند دستگیره در برای آن تعبیه شده که با باز کردن آن، در محل بار به سادگی باز و بسته می‏شود. حجم باک همانند نسخه سدان 37 لیتر است، اما محل باک خودرو به کمی جلوتر از محل بار تغییر مکان داده و محل در باک نیز به نزدیک در راننده تغییر یافته است.

مسئولین پروژه سایپا 151 اعلام کرده‏ اند که این خودرو قطعا با قوی‏ترین و به روز‏ترین پیشرانه پلت‏فرم X100 یعنی موتور جدید با قابلیت یورو 4 با توان بالاتر از موتور‌های موجود به بازار عرضه خواهد شد. نوع CNG سوز این خوردو نیز در فاز دوم با وزن خالص 985 کیلوگرم روانه بازار خواهد شد. ظرفیت بار این مدل با توجه به وزن مخزن 380 کیلوگرم یعنی 80 کیلوگرم کمتر از مدل بنزینی اعلام شده است.

وزن خالص وانتسایپا 151 در نوع بنزینی 900 کیلوگرم است که 540 کیلوگرم آن روی چرخ‏های جلو و 360 کیلوگرم نیز روی چرخ‏های عقب قرار دارند و توزیع وزن به صورت (60/40) صورت گرفته است. حداکثر وزن مجاز قابل تحمل در قسمت بار این وانت 460 کیلوگرم اعلام شده که سایپا 151 را در دسته وانت‏های 0.5 تنی قرار می‏‌دهد. وانت پیکان اصلی‏‌ترین رقیب این خودرو در ایران با ظرفیت بار استاندارد حدود 800 کیلوگرم به بازار معرفی شد و یک کلاس بالاتر از سایپا 151 قرار می‌‏گیرد. به هر حال سایپا 151 نیز وانتی است که در کلاس خود ظرفیت بار استانداردی دارد و به مشتریانی چشم دوخته که قصد ندارند چشم‏ بسته و بدون تفکر هر باری را روی دوش آن قرار دهند، اما متاسفانه با نگاهی به فرهنگ مردم کشورمان درمی‌‏یابیم که در نظر گرفتن چنین حجم باری می‏‌تواند مشکل ایجاد کند، زیرا برخی افراد بدون در نظر گرفتن حجم و وزن بار می‏توانند باعث ایجاد مشکلات فراوان شوند.

لاستیک‌‏های این خودرو همانند نسخه سدان با ابعاد 165/70R13 در نظر گرفته شده و توانایی حمل حداکثر بار 810 کیلوگرم را داراست، بنابراین وزن کلی قابل تحمل خودرو با در نظر گرفتن وزن خودرو، سرنشینان و بار می‏تواند حداکثر به 1510 کیلوگرم برسد. اما برای ایجاد قابلیت بارگیری و همچنین استاندارد‏سازی این خودرو به عنوان وانت، برخی بهسازی‏ها نظیر تقویت شاسی و سیستم تعلیق عقب باید در دستور کار سایپا قرار می‏گرفت لذا مسئولان این پروژه تصمیم گرفتند در عقب سیستم تعلیق میله پیچشی با فنر‏لول این خودرو را برای تحمل ظرفیت بار بیشتر به اکسل صلب تغییر دهند. همچنین به‌سازی‏های در بخش شاسی زیر محل بار صورت گرفته و آزمایش با ظرفیت بار‏های مختلف آن انجام شده تا شاهد اتفاقی همانند پیکان‏وانت‏ها که در طولانی مدت زیر آن‌ها حالتی قوس‏دار به خود می‏‌گرفت، نباشیم. سیستم تعلیق در جلو نیز همچنان از نوع مک‏فرسون به همراه فنر لول است و تنها چند بازنگری ساده در آن صورت گرفته است.

دو اسطوره دنیای کوچک وانت‌ ها در ایران یعنی پیکان وانت وانت نیسان هر دو دیفرانسیل عقب هستند و در علم طراحی خودرو‏های کار نیز خودرو‏های دیفرانسیل عقب کارایی به مراتب بهتری نسبت به خودرو‏های دیفرانسیل جلو در کلاس تجاری دارند، اما مهندسان سایپا برای اصلاح این مشکل به فکر افتادند. آنچه سایپا برای وانت 151 نیاز داشت افزایش گشتاور سر چرخ‏های جلو بود. مهندسین سایپا در این زمینه تنها ضریب دنده نهایی را از 3.778 به 4.375 ارتقا داده‌‏اند. این ضریب در واقع برابر با ضریب دنده خروجی گیربکس ضرب در ضریب دیفرانسیل است که در نهایت تاثیر خود را روی تمامی دند‌ها می‏‌گذارد، بنابراین با این تغییر مهم می‌‏توان انتظار افزایش میزان گشتاور (عامل کشش) در سر چرخ‏ها را داشت.

سایپا 151 فرزند پلت‏فرم X100 سایپاست. از جمله تغییرات ایجادشده در این پلتفرم که در وانت 151 نیز اعمال شده می‏توان به لایه محافظ پشت موتور (فایرول)، تقویت ستون‏های جانبی و در‏ها اشاره کرد. با حذف نیمه انتهایی و طراحی اتاق بار، مهندسین طراح 151 لایه‌‏های محافظی را برای بخش‏های جانبی و عقب محفظه بار نیز در نظر گرفته‌‏اند. این خودرو همچنین به زعم مسئولان سایپا اولین وانت داخلی است که می‏‌تواند آزمایش‏های تصادف از روبه‌رو و بغل را با موفقیت پشت سر بگذارد. طراحی کابین همانند دیگر محصولات پروژه X100 با قابلیت نصب دو کیسه هوا برای دو سرنشین انجام شده است. سیستم ترمز ABS نیز به صورت استاندارد روی این خودرو نصب خواهد شد. مطمئنا سیستم ترمز یک خودرو وانت با بیش از 460 کیلوگرم بار باید با سیستم ترمز یک خودرو سواری با 4 سرنشین متفاوت باشد تا بتوان از توقفی ایمن آسوده خاطر بود. مسئولان پروژه 151 در سایپا به همین منظور تغییرات عمده‏ای را در دیسک، کالیپر‏ها و بوستر ترمز به وجود آورده‏ اند.

در تجربه سواری با یک وانت نمی‏‌توان به دنبال هیجان بود. خودرو پیش روی ما از نظر ابعاد هیچ تفاوتی با نسخه سدان نکرده بود و به عنوان پروتوتایپ سری VP یا خودرویی برای انجام آزمایش‏ها و دریافت مجوز‏های لازم برای تولید بود.

در پایان یادآور می شویم که کشور‏های عراق، سودان و سوریه نیز به عنوان اصلی‏‌ترین مقاصد صادراتی سایپا 151 در نظر گرفته شده‏ اند.