مقایسه کیفیت هوای تهران در دوسال گذشته نشان می دهد که وضعیت هوای تهران رو به بهبود که نرفته هیچ وخیم تر هم شده است. به گونه ای که سال 96 نسبت به سال 95 هفت درصد روزهای آلوده تر داشته یعنی بالغ بر 20 روز. بر طبق گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران  در سال 95، بیشترین روزهای آلوده مربوط به آبان ماه 16با روز و دی ماه با 22 روز بوده است و این در حالی است که در سال 96 بیشترین روزهای آلوده مربوط به آبان ماه 24 روز و بهمن ماه 22 روز  بوده است. از  بررسی این آمار چنین بر می آید که تهرانی ها باید خود را برای مواجه با روزهای آلوده آماده کنند. این در حالی است که در چند سال گذشته مهر ماه شرایط هوای تهران سالم بوده است. اما سوال اینجاست آیا راهکاری برای مقابله با آلودگی هوا وجود ندارد؟

تابستان سال جاری تهران عاری از آفت سفید بالک ها شد یا به قولی این آفت کنترل شد و این مهم ناشی از اقدامات کارشناسی و به موقع مدیریت شهری در مهار این آفت بوده است. در حالی که در سالهای قبل همواره مدیریت شهری عاجز از کنترل آن بود. آلودگی هوا نیز همواره یک تهدید بالقوه برای شهر تهران بوده اما راهکارهای مفیدی برای کاهش آن وجود دارد. راهکارهایی که شورای اسلامی شهر تهران در دوره پنجم به جد پیگیر اجرای آن است. اجرای طرح کاهش و الزام دارندگان خودرو به اخذ معاینه فنی از جمله این موارد است.

در همین زمینه سید آرش حسینی میلانی به آلودگی هوای شهر تهران اشاره کرد و گفت: آبان ماه فصلی است که آلودگی هوا، اثرات خود را اندک‌اندک نشان می‌دهد. بنابراین تمام دستگاه‌ها و شهروندان باید در یک حرکت جمعی تلاش کنند با تقویت طرح‌هایی نظیر الزام خودروها به اخذ معاینه فنی شاهد کاهش آلودگی هوا باشیم.

وی با بیان اینکه همه‌ساله آلودگی هوا در بازه زمانی 120 روزه اول آبان تا اواخر بهمن شدت می‌گیرد، اظهار داشت: معمولا راهکاری که برای کاهش آلودگی هوا مطرح می‌شود توسعه حمل و نقل عمومی است که البته این امر، موثرترین راه است اما در شرایط کنونی و به دلیل کاهش اعتبارات و کمبود امکانات باید راهکارهای دیگری را در نظر گرفت.

این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: امسال تلاش شده است با اجرای فاز دوم طرح کاهش آلودگی هوا به صورت سراسری، معاینه فنی تمامی خودروهای سبک و سنگین به صورت یکپارچه و در تمام اوقات، کنترل شود. در این راستا، دوربین‌های کنترلی چهار برابر شده، به تعداد مراکز معاینه فنی افزوده شده و شیفت‌های کاری آنها افزایش پیدا کرده است.

حسینی میلانی با تاکید بر اینکه امیدواریم با همکاری پلیس و شهرداری و کنترل آلایندگی خودروهای دیزل شاهد کنترل نسبی آلودگی هوا باشیم، تصریح کرد: مسئولیت مدنی هر شهروند در تهران ایجاب می‌کند به طور حتم و به موقع، اقدام به اخذ معاینه فنی کنند. البته علاوه بر شهروندان، در سازمان‌های عمومی‌، دولتی و خصوصی سرویس‌های مختلف به‌خصوص اتوبوس‌ها و کامیون‌های دیزلی وجود دارد که باید آنها نیز نسبت به اخذ معاینه فنی اقدام کنند.

سخنگوی کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران به اثرات آلودگی هوا اشاره کرد و ابراز داشت: میزان ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون در نیمه دوم سال نسبت به شش ماهه اول سال، بیش از دو برابر افزایش می‌یابند. این ذرات برای کلیه گروه‌های سنی و به ویژه زنان باردار، نوزادان، کودکان، سالمندان و بیماران قلبی، عروقی و تنفسی بسیار خطرناک است. این یک خسارت عمده بهداشتی است که هر سال با آن مواجه هستیم به گونه‌ای که براساس برآوردهای بانک جهانی، بیش از چهار هزار نفر در تهران به خاطر آلودگی هوای شهر تهران جان خود را از دست داده و تاوان اقتصادی آن، بیش از 2.6 میلیارد دلار در سال است.

حسینی میلانی افزود: در چنین شرایطی سازمان‌ها و شرکت‌هایی که دارای اتوبوس یا مینی‌بوس‌های آلاینده هستند، باید نسبت به رفع ایرادات ناوگان حمل و نقلی خود اقدام کنند. اگرچه امروز شرایط به گونه‌ای است که توان نوسازی و جایگزینی اتوبوس‌ها چندان ممکن نیست اما می‌توان میزان موثری از آلایندگی‌ها را با معاینه فنی کاهش دهیم.

وی با تاکید بر اینکه ما باید سهم خود را در کاهش آلودگی هوا بپذیریم، بیان کرد: اخذ معاینه فنی سهم هر شهروند در کاهش میزان آلودگی هوا است. با ظرفیت فعلی ناوگان حمل و نقل عمومی ما نمی‌توانیم از همه شهروندان انتظار داشته باشیم در شهر فقط با استفاده از مترو تردد کنند اما این را می‌توانیم از آنها بخواهیم که معاینه فنی را جدی بگیرند چراکه معاینه فنی مسئولیت مدنی، اخلاقی و قانونی است که برعهده شهروندان است.

رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران درخصوص اجرای طرح کاهش و الزام خودروها به اخذ معاینه فنی یادآور شد: این طرح از سال 94 آغاز شد اما در آن مقطع، ایراداتی وجود داشت از جمله اینکه شبکه کنترلی که ضمانت اجرای این طرح است، آماده نبود اما امروز تعداد دوربین‌ها و ظرفیت مراکز معاینه فنی افزایش پیدا کرده و بسترها برای اجرای فاز دوم طرح کاهش فراهم شده است.

حسینی میلانی اضافه کرد: هم‌اکنون سیستم نوبت‌دهی اینترنتی هم در مراکز معاینه فنی شروع به کار کرده و شهروندان می‌توانند از این طریق زمان خود را مدیریت کنند. با این وجود، همچنان مراجعه و دریافت نوبت به صورت حضوری زیاد است و با توجه به اینکه از ابتدای آبان ماه، مقرر شده بود خودروهای فاقد معاینه فنی جریمه شوند و از آنجا که ما عادت داریم کارهایمان را به دقایق انتهایی موکول کنیم، شاهد صف‌های طولانی در مراکز معاینه فنی بوده‌ایم.

حسینی میلانی با بیان اینکه در پنج روز نخست آبان ماه، بیش از 27 هزار مراجعه حضوری صورت گرفته و تنها 1392 مراجعه به شکل اینترنتی بوده است، عنوان کرد: این در حالی است که افرادی که مراجعه اینترنتی داشتند، وقت بسیار کمتری از آنان گرفته می‌شد در حالی که در مراجعه حضوری شهروندان دو تا سه ساعت معطل می‌مانند. خواهشی هم که من از شهروندان دارم این است که از امکان ثبت‌نام اینترنتی استفاده کنند تا سریع‌تر معاینه را بگیرند. البته این را بگویم صرف وقت زمانی در صف  زحمتی است که شهروندان عزیز تهرانی متقبل می شوند تا آلودگی هوای کمتری داشته باشیم اما شهرداری باید تلاش کند این زمان را تا حد امکان کاهش دهد.

وی رفع ایرادات مربوط به خودروهای دیزلی را قطعه مهمی در پازل حل آلودگی هوای شهر تهران برشمرد و گفت: در شهر تهران، 100 هزار خودروی دیزلی وجود دارد که شش هزار دستگاه از این خودروها مرتبط با اتوبوسرانی شهرداری تهران هستند که به صورت جدی معاینه فنی برای آنها اعمال می‌شود اما مابقی خودروهای دیزل برای دستگاه‌های دولتی و شهروندان عادی یا شرکت‌های خصوصی است که مشارکت صاحبان خودروهای دیزل برای اخذ معاینه فنی بسیار ضروری است.

این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: مواردی هم وجود دارد که این خودروها به خارج از شهر تهران رفته و معاینه فنی می‌گیرند که البته پلیس با این موارد برخورد می‌کند. در این راستا واحدهای سیاری فعال هستند که با هماهنگی پلیس میزان آلایندگی خودروها سنجیده می‌شود و اگر معاینه فنی به طور صحیح و کامل اخذ نشده باشد، اعمال قانون خواهند شد.

حسینی میلانی به نقش نظارت‌های مردمی در کاهش آلودگی هوا اشاره کرد و اظهار داشت: در سامانه 1888 شهرداری نیز امکانی فراهم شده که شهروندان در صورت مشاهده خودرو دودزا، می‌توانند عکس بگیرند و در سامانه بارگذاری کنند که تاکنون 20 مورد اطلاع‌رسانی شده است.

وی با بیان اینکه مهلت دوهفته‌ای به شهروندان داده شده است که نسبت به اخذ معاینه فنی خودروهای خود اقدام کنند، تصریح کرد: در حال حاضر 500 هزار خودرو معاینه فنی ندارند که باید در این دو هفته، معاینه فنی بگیرند. استحضار دارید اگر خودرویی بدون معاینه فنی تردد کنند، بعد از این مهلت دو هفته‌ای روزانه 50 هزار تومان جریمه می‌شود.

رییس کمیته محیط زیست شورای شهر افزود: در مهر و آبان به دلیل آغاز بارندگی‌ها وضعیت کیفیت هوا خوب است ولی با ورود جبهه هوای سرد و ماندگاری آن شرایط تغییر پیدا کرده و شاهد وارونگی دما خواهیم بود لذا باید تلاش کنیم با مشارکت شهروندان قبل از شروع وارونگی هوا، پوشش معاینه فنی را تکمیل کنیم تا در فصل سرما شرایط بهتری داشته باشیم. در این رابطه همکاری نزدیک پلیس راهور حیاتی است. امیدوارم در این نبرد 120 روزه با مشارکت جمعی کلیه شهروندان و دستگاه‌ها، غول آلودگی هوا را به موقع مهار کنیم.

زهرا صدر اعظم نوری: آلودگی هوا و ترافیک دو چالش و مسئله ی اصلی شهروندان تهرانی است

زهرا صدر اعظم نوری رییس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورا نیز اعتقاد دارد اخذ معاینه فنی می تواند عاملی اثر گذار در کاهش آلودگی هوا باشد همچنان که الزام این مهم تا امروز اثرات خود را داشته و مفید به فایده بوده است.

نوری در ادامه گفت: آلودگی هوا و ترافیک دو چالش و مسئله ی اصلی شهروندان تهرانی می باشد  و طبیعی است که شورای شهر نسبت به این دو موضوع برنامه داشته باشد و تلاش کند در طی دوره 4 ساله نسبت به حل این مشکلات برنامه ریزی کند این دو موضوع بهم خیلی مرتبط است. هر چه چقدر ترافیک بیشتر باشد  سوخت بیشتری مصرف می شود در نتیجه  آلودگی بیشتر تولید می گردد.

نوری ادامه داد: منشا اصلی آلودگی هوا هم منابع متحرک می باشند و لذا باید اولویت را روی این موضوع گذاشت البته تا آنجا که در حیطه اختیارات شهرداری است این مسائل را مدیریت کرد.

رییس کمیسیون سلامت و  محیط زیست گفت:  تولید سوخت و خودروی استاندارد در اختیار شهرداری تهران نیست اما می توان با هماهنگی پلیس راهور خودروهای آلوده کننده و آنهایی که معاینه فنی ندارند را کنترل کرد. این موضوعی است که در حیطه کاری شهرداری تهران است و شورا هم این را دنبال می کند تا بشود خودروها را بیشتر مورد کنترل قرار داد.

نوری افزود: موضوع معاینه فنی همزمان با بحث طرح ترافیک مد نظر قرار گرفت و مقرر شد خودروهایی که معاینه فنی دارند می توانند مجوز طرح ترافیک بگیرند و متعاقب آن بحث معاینه فنی برتر مطرح شد. نکته جالب این است که بیشتر خودروها نتوانستند این معاینه فنی را اخذ کنند. بیشتر خودروها در دور موتور 2500 تا 3000 دور در دقیقه نتوانستند آزمون های معاینه فنی برتر را پاس کنند. نشان می دهد تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله ای بسیار داریم.

نوری ادامه داد: با این وجود معاینه فنی خودروها راهکار موثر در کنترل آلایندگی خودروها می باشد و همین امر سبب شد ما در فاز بعدی طرح الزام معاینه فنی را در سراسر شهر تهران وضع کنیم و امروز سازو کار و بستر های آن فراهم شده است.

وی افزود: در حال حاضر 13 مرکز معاینه فنی وجود دارد که اگر شهروندان زمان را مدیریت کنند و مراجعه خود را به روزهای پایانی مهلت مقرر موکول نکنند این 13 مرکز ظرفیت پذیرش خودروها را خواهد داشت.

نوری تاکید کرد: اجرای این طرح به هیچ عنوان به تعویق نخواهد افتاد و دارندگان خودروهای فاقد معاینه فنی می بایست نسبت به اخذ آن هر چه سریعتر اقدام کنند.

رییس کمیسیون سلامت و محیط زیست گفت: تا کنون نیز که اخذ معاینه فنی از سوی مدیریت شهری و پلیس جدی گرفته شده شاهد اثرات آن بر کاهش آلودگی هوا و کاهش تولید آلایندگی خودروها بوده ایم.

این عضو شورا همچنین افزود: ما برای خودروهای عمومی نیز برنامه داریم برای خودروهای سنگین دیزلی نصب فیلتر جذب دوده مد نظر قرار گرفته و مدیریت شهری به جد پیگیری این امر خواهد بود. با خودروهای سنگین دودزا برخورد می شود و پلیس با دوربین هایی که حتی در شب نیز قادر به خواندن پلاک است اینگونه خودروها را متوقف خواهد کرد.