پیش تر خودرو دوو سی یلو که تولید آن در سال 1378 با همکاری گروه خودروسازی کرمان و شرکت کره یی دوو آغاز و با استقبال خوبی هم در داخل روبه رو شده بود، در سال 1382 با خرید سهام مربوط به آن توسط شرکت آمریکایی جنرال موتورز در بازار ایران به پایان خط رسید و از این فرصت محروم شد.



امروز نیز نمونه همان اتفاق در حال تکرار است و این بار آمریکایی ها خریدار سهام شرکت فرانسوی پژو شده اند که برند آن بیش از 40 درصد بازار خودرو ایران را در اختیار دارد. البته به نظر نمی رسد اتفاق دوو برای پژو تکرار شود و حضور آمریکایی ها اختلالی در بازار ایران ایجاد نخواهد کرد، چرا که صنعت خودرو ایران شرایط 9 سال پیش را ندارد و وضعیت اقتصادی اروپایی ها هم به گونه ای نیست که بتوانند ناملایمتی ها را به راحتی تحمل کنند.



آغاز دردسرهای پژو



ایام تعطیلات نوروزی امسال بود که شرکت پژو در راستای سفارش های شریک آمریکایی اش اعلام کرد، صادرات قطعه به ایران را به حالت تعلیق درآورده است، اما با توجه به درصد بالای عمق ساخت داخل در محصولات تحت برند پژو در ایران، تعلیق فعالیت های این شرکت در این حوزه بیش از آن که مشکلی را برای خودروسازان ایرانی ایجاد کند، این شرکت فرانسوی را دچار دردسر کرد؛ به طوری که خبرگزاری فرانسه از پاریس گزارش کرد که فعالیت ها در یکی از کارخانه های خودروسازی پژو در شمال شرقی فرانسه به دلیل توقف صادرات قطعات این شرکت به ایران به حالت تعلیق درآمده است.



مدیریت شرکت پژو سیتروئن در همان موقع 220 تن از کارگران کارخانه «وسول» را از کار اخراج کرد. طبق اعلام مسئولان پژو، این خودروساز فرانسوی با بحران کاهش فروش و افزایش هزینه ها مواجه و در تلاش بوده که با تعدیل نیرو به میزان زیادی از هزینه هایش بکاهد.



این در حالی است که رنو، دومین خودروساز فرانسه، با رد درخواست های مطرح شده برای قطع روابطش با ایران تاکید کرد که به تولیدش در ایران ادامه خواهد داد. به طور حتم، رنو به خوبی می دانسته که از ناحیه خروج از بازار بزرگ و رو به گسترش ایران دچار چه ضرر و زیان هایی خواهد شد.



ادامه بحران در پژو



به فاصله چهار ماه از اتفاق کارخانه وسول و در حالی که هنوز روابط پژو و ایران خودرو دستخوش تغییرات چندانی نشده، بزرگترین خودروساز فرانسه از اخراج 8000 تن از نیروهای کاری اش خبر داد.



جمعه گذشته پژو سیتروئن اعلام کرد که قصد دارد یکی از کارخانه های خودروسازی اش را تعطیل کند. افزایش زیان دهی و کاهش فروش، اصلی ترین دلیل تعطیلی کارخانه پژو اعلام شده است. کارخانه پژو در نزدیکی پاریس که بیش از 3000 کارگر دارد، قرار است در سال 2014 تعطیل شود. این برای نخستین بار طی 20 سال اخیر است که یک کارخانه خودروسازی در فرانسه به این شکل تعطیل می شود. همین موضوع موجب نگرانی دولتمردان فرانسوی نیز شده است؛ به طوری که برخی وزیران اقتصادی آن بر حمایت بیش از پیش از این شرکت تاکید کرده و نارضایتی خود را با روند به وجود آمده اعلام کردند.



به نظر می رسد خروج پژو و از دست دادن بزرگ ترین بازار خودرویی خاورمیانه و البته خدشه دار شدن سابقه این شرکت در ایران همان تحریمی است که این شرکت به انتخاب خود با آن مواجه شده است.



دلایل متضرر شدن پژو از قطع رابطه با ایران



در حال حاضر ایران خودرو محصولات پژو 206، 405، 207 آی و پارس را تحت برند پژو در ایران تولید می کند که درصد عمق ساخت داخل آنها در سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است؛ به گونه ای که در حال حاضر تنها بخش اندکی از قطعات این محصولات وابسته به خارج از کشور است که می توان این قطعات را به جای شرکت پژو از دیگر تولیدکنندگان خارجی تامین کرد. از آن گذشته خروج پژو از این حوزه، بستر لازم را برای داخلی سازی 100 درصدی قطعات خودرویی و قطع کامل وابستگی به خارج از کشور فراهم خواهد کرد.



سال گذشته مدیرعامل ایران خودرو در خصوص اثرات تحریم بر همکاری های مشترک ایران خودرو با شرکت پژو فرانسه اظهار کرده بود که با اقدامات صورت گرفته در سال های اخیر 80 درصد محصولات تولیدی این شرکت داخلی بوده و وابستگی چندانی به خارج از کشور ندارد.



جواد نجم الدین تاکید کرده بود که ایران خودرو و پژو ارتباط و منافع مشترکی با هم دارند، با این حال اگر آنها بخواهند ما را تحریم کنند، ما نیز منافع آنها را تحریم خواهیم کرد.



تنها در سه ماه نخست سال 2008 از 132 هزار خودروی به فروش رفته در خارج از فرانسه 66700 خودرو مربوط به ایران بوده است (بیش از 50 درصد) در حالی که در همین مدت تنها 32000 خودرو در کل اروپا و فقط 9900 اتومبیل در بازار بزرگ چین به فروش رفته است.



ایران بزرگترین شریک تجاری شرکت پژو سیتروئن در خارج از فرانسه است. این شرکت در ابتدای دهه جاری سالانه 3.1 میلیون خودرو تولید و 5.6 درصد تولید جهانی خودرو را در اختیار داشته است. در برنامه همکاری های مشترک ایران خودرو با پژو مقرر شده بود که تا امسال (1391) شمار محصولات برند پژو در ایران خودرو به 500 هزار دستگاه افزایش یابد که سهم بالایی از محصولات این خودروساز را در بر می گیرد.



در سه ماه نخست سال 2008 از 132 هزار خودرو به فروش رفته در خارج از فرانسه 66 هزار و 700 خودرو مربوط به ایران بوده است (بیش از 50 درصد) در حالی که در همین مدت تنها 32 هزار خودرو در کل اروپا و فقط 9900 اتومبیل در بازار بزرگ چین به فروش رفته است. شرکت پژو سیتروئن دو سال پیش بحران بزرگی را پشت سر نهاد و با زیانی یک میلیارد یورویی کل درآمدهایش با 22 درصد کاهش به 23.5 میلیارد یورو رسید.



حالا با یک حساب سرانگشتی می توان متوجه شد که اگر ایران واردات 5.2 میلیاردی خود را از صنعت خودرو فرانسه معلق کند، چه سرنوشتی در انتظار فرانسوی ها خواهد بود. وضعیتی که فرانسوا اولاند - رییس جمهوری جدید - فرانسه را بر آن داشته که با احساس نگرانی از آسیب وارده به اقتصاد فرانسه از این منظر، نسبت به آن واکنش نشان داده و نگرانی و اعتراضش را به روند در پیش گرفته شده ابراز کند. شاید این همان تعبیر سخنان محمدرضا رحیمی معاون اول ریاست جمهوری باشد که سال گذشته از \\\\"اخمی کارساز\\\\" سخن گفته بود که می تواند خودروسازی فرانسه را با مشکل مواجه کند.