به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از صداوسیما، جمال میرزایی در نشست کارشناسی تحریریه صنعت خبرگزاری صدا و سیما، با موضوع " بررسی چالش‌های پیش روی صنعت تایر " با اشاره به اینکه سالیانه 21 میلیون و 500 هزار حلقه تایر سواری در کشور تولید می‌شود در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به گشایش‌ها در زمینه تامین ارز مورد نیاز تولیدکنندگان تایر، بازار چه زمانی به ثبات می‌رسد؟ گفت: در 6 ماهه دوم سال, 15 هزار تن به ظرفیت تولید مجموعه کویر تایر افزوده می‌شود و تا حدودی التهاب بازار را کم خواهد کرد، ضمن اینکه 12 هزار تن هم به ظرفیت کارخانه بارز دیگر تولیدکننده‌های عمده لاستیک کشور افزوده شده است.

وی اضافه کرد: اما مشکلی که هم اکنون صنعت تایر با آن مواجه است قاچاق معکوس تایر است که علت ان هم قیمت گذاری دستوری است.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر گفت: تایر در ایران، کمتر از یک و نیم دلار قیمت گذاری شده در صورتیکه قیمت آن در کشور‌های همسایه دو و هفت دهم تا سه دلار بود همین عاملی شد تا تایر‌های تولیدی به کشور‌های همسایه سوق داده شود.

میرزایی با بیان اینکه دیماه 1401 بخاطر قاچاق با کاهش این کالای راهبردی در کشور مواجه شدیم افزود: البته تولید تایر در رینگ‌های پر مصرف 15-14-13 افزایش یافت به طوری که نیاز کشور تامین شد ضمن اینکه هم واردات حدود 70 درصد در این سه رینگ، با رشد همراه بوده هم افزایش ظریفیت تولید در کشور اتفاق افتاد.

وی یکی دیگر از علت‌های کمبود تایر در کشور را اختصاص نیافتن ارز برای واردات مواد اولیه در سه ماهه دوم سال عنوان کرد و افزود: با پیگیری‌های وزارت صمت و همکاری بانک مرکزی، مشکلات تامین ارز برای خرید مواد اولیه تولید تایر در مقایسه با دو ماه قبل، کمتر شده است، به طوریکه ارز به موقع توسط بانک مرکزی ثبت و تایید می‌شود؛ اما مشکل عمده در حال حاضر در بخش حواله ارزی است.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر گفت: زمانبر بودن حواله ارزی، موجب می‌شود که ارز به موقع به ذینفع واحد تحویل داده نشود و همین مسئله سبب می‌شود هم نقدینگی تولیدکننده در بانک مرکزی بلوکه شود هم ذی نفعان به دلیل این که پول شان را به موقع دریافت نمی‌کنند از خریداران ناراضی باشند.

میرزایی اضافه کرد: هم اکنون برخی از مواد اولیه وارداتی ما در گمرک انبار شده و به خاطر معطلی، ملزم به پرداخت جریمه معطلی بار روی کشتی یا دموراژ هستیم؛ بعضا 2 تا 4 ماه از زمان دریافت ارز توسط تایرسازان می‌گذرد، اما به علت مشکلات نقل و انتقال و سوئیفت، ارز به موقع به حساب فروشنده واریز نمی‌شود یا در مواردی مواد اولیه‌ای مثل کائوچوی طبیعی به صورت درصدی ترخیص می‌شود، اما چون ارز به موقع به حساب فروشنده خارجی واریز نمی‌شود از خریداران یا تایرسازان رضایتی ندارند.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر مشکل دیگر تولیدکنندگان را اختلاف نرخ ارز تولید و واردات دانست و افزود: تعرفه تایر در بحث تی وی ال, 4 درصد است، تولید کننده با ارز نیمایی تولید می‌کند، اما واردکننده با ارز ترجیحی تایر وارد می‌کند که به نوعی حمایت از واردات است نه تولید داخل.

میرزایی گفت: در سه ماهه نخست امسال, 96 میلیون دلار به واردکننده ارز ترجیحی پرداخت و برای درصد کمی از واردات، هزینه زیادی صرف شد در صورتی که از تولید کننده چنین حمایتی نمی‌شود و ارز به صورت قطره چکانی تخصیص داده می‌شود.

وی ادامه داد: تعرفه یا سود بازرگانی تایر سواری 6 درصد تعیین شده، اما هزینه‌ای که توسط تولید کننده پرداخت می‌شود بیش از 6 درصد است، زیرا سه تا چهار درصد سود هزینه انتقال پول به هزینه‌ها اضافه می‌شود ضمن اینکه قیمت مواد اولیه مثل نخ و اس پی آر، در مقایسه با قیمت جهانی گرانتر به تولیدکننده فروخته می‌شود بنابراین از تولید ملی حمایت چندانی نمی‌شود اگر این مشکلات برطرف شود صنعت تایر هم به لحاظ کیفی، هم میزان تولید و هم از نظر قیمتی، قدرت رقابت با رقبای خارجی را دارد.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر با بیان اینکه نباید صنعت تایر تحت فشار باشد گفت: با توجه به اینکه 90 درصد نیاز کشور از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین می‌شود ضمن اینکه 77 درصد واردات مواد اولیه تایر افزایش پیدا کرده است، چرا مسئولان در تصمیمات، نظر تولیدکنندگان، انجمن و تشکل‌ها را جویا نمی‌شوند در مواردی تصمیماتی در حوزه صنعت تایر گرفته می‌شود که تبعات آن هم متوجه مصرف کننده هم تولید کننده می‌شود.

میرزایی با اشاره به مشکلات ارزی گفت: سالانه 300 هزار تن تایر در کشور تولید می‌شود و تولیدکننده به ازای هر یک کیلوگرم تولید، کمتر از یک دلار ارز می‌خواهد.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه منطق دولت یا بانک مرکزی از تخصیص ندادن به موقع ارز برای واردت مواد اولیه و هزینه سه برابری برای واردت محصول نهایی چیست؟ گفت: بانک مرکزی براساس میزان تقاضا درصدی را پرداخت می‌کند به طور نمونه به تقاضا کننده ای, 10 درصد نیاز و به دیگری 20 درصد پرداخت می‌کند.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر افزود: با توجه به اینکه در بخش تولید، سرمایه در گردش محدود و تقاضاهایمان متناسب با تولید است نمی‌توانیم درخواست زیادی داشته باشیم و از آنجاییکه فرایند تخصیص ارز حدود 2 ماه طول می‌کشد تولید کننده باید سرمایه در گردش دو ماهه خود را تامین کند به طور نمونه، اگر صنعت تایر ماهیانه 25 میلیون دلار مصرف می‌کند تولید کننده باید 50 میلیون دلار داشته باشد، اما بخش واردات اینگونه نیست، چون قدرت مالی بیشتر است.

میرزایی با بیان اینکه هم اکنون قاچاق معکوس مشکل عمده این صنعت نیست گفت: طبق برنامه‌های پیش بینی شده، باید تولیدات امسال در مقایسه با سال قبل, 10 درصد افزایش داشت اماتولید این کالا در نیمه نخست امسال, 8 درصد کاهش پیدا کرده که هم اکنون درصدد جبران آن هستیم ضمن اینکه واردات مواداولیه هم زیاد شده، تا پایان سال هم فرصت برای جبران آن داریم.

وی افزود: با توجه به اختلاف نرخی که این کالا از درب کارخانه تا بازار دارد، برای این کالا، تقاضای کاذب ایجاد شده و افرادی با خرید چند تایر، به فکر سرمایه گذاری و سود بردن هستند و مصرف کننده واقعی نیستند اگر بتوانیم تقاضای کاذب را از جامعه حذف کنیم قطعا مازاد تایر را در کشور شاهد خواهیم بود که نه خودروساز مشکل خواهد داشت نه مصرف کننده واقعی.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر ادامه داد: در بررسی‌ها و رصد پایگاه‌های فروش تایر، خریداران مالکان خودرو‌های تولید 1401 و 1402 هستند که این افراد واقعا به تایر نیاز ندارند و به نوعی قصد دارند با خرید و انبار کردن، سود ببرند.

میرزایی گفت: حدود 21 میلیون خودروی سواری در کشور در حال تردد است و باید به این میزان تایر مصرف شود، زیرا تایر برای مصرف کننده خانگی، حدود 120 هزار کیلومتر تا 150 کیلومتر کار می‌کند و طبیعتا، چون مصرف خانگی کم‌تر از 20 تا 30 هزار کیلومتر در سال است بنابراین هر چهار سال، تایر نیاز به تعویض دارد.

وی اضافه کرد: طبق آمار‌های اعلام شده، امسال لاستیک‌های مورد نیاز خودرو‌های در حال تردد 21 میلیون حلقه است که در داخل تولید می‌شود و کمبودی در این زمینه وجود ندارد بنابراین وقتی تقاضا افزایش پیدا می‌کند نشانگر این است که این کالا مصرف نمی‌شود و در جایی انبار و نگهداری می‌شود.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر در پاسخ به پرسشی مبنی اینکه آیا با صدور مجوز برای واردات همچنین افزایش ظرفیت تولید تایر، تا پایان سال بازار تایر به ثبات می‌رسد؟ گفت: به نظرم واردات تایر منطقی نیست البته خودروسازان هم تمایلی برای واردات ندارند، زیرا هم قیمت تمام شده افزایش پیدا می‌کند هم سرمایه در گردش بیشتری می‌خواهد.

میرزایی افزود: یکی از مجموعه‌های بزرگ تولید تایر کشو ر حدود هزار و 200 میلیارد تومان از دو خودروساز مطالبه دارد اگر قرار باشد خودروساز تایر وارد کند ابتدا باید تکلیف بدهی‌ها را مشخص کند.

وی گفت: البته صدور مجوز واردت، تصمیم درستی نیست، زیرا هم در پرداخت به موقع ارز چالش‌هایی در کشور وجود دارد ضمن اینکه هزینه سه برابری برای این کالا، صرفه اقتصادی ندارد.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر با بیان اینکه در بخش تایر سواری، کمتر از 10 درصد واردات و 90 درصد نیاز کشور از طریق تولید کنندگان داخلی تامین می‌شود گفت: سالانه به 25 هزار تن به تایر معدنی نیاز است که 100 درصد آن وارد می‌شود، در بحث تایر اتوبوسی رادیال هم 30 درصد تایر مورد نیاز را تولیدکنندگان داخلی تامین می‌کنند و بقیه وارد می‌شود.

میرزایی با اشاره به التهاب بازار در بخش تایر سواری گفت: هم اکنون تولید داخل تایر سواری در سه رینگ 13، 14 و 15 پاسخگوی نیاز کشور است، اگر نیاز بیشتر باشد این نیاز مصرفی نیست بلکه به دلیل اختلاف قیمت، تقاضای کاذب ایجاد شده است.

وی، مسئله انحصار در صنعت تایر را تکذیب کرد و گفت: 11 شرکت تولیدکننده تایر در کشور فعال است 9 شرکت فقط تایر خودرو تولید می‌کنند و میان این شرکت‌های تولید کننده، همیشه رقابت وجود دارد.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر با بیان اینکه در کارخانه‌های تایرسازی بیش از 15 هزار نفر به صورت مستقیم فعالیت می‌کنند گفت، تولید کنندگان، چون متعهد هستند و مسئولیتی در قبال جامعه دارند، تحت هر شرایطی باید فعالیت کنند، اما واردکنندگان چنین دغدغه‌هایی ندارند بنابراین خواستار حمایت بیشتر از تولید داخل هستیم.

میرزایی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه وزارت صمت سامانه‌ای برای واردات راه اندازی کرده تا واردکنندگان از طریق این سامانه نیازشان را اعلام کنند بر اساس قانون حداکثری، آیا تایر سازان می‌توانند طبق این قانون اعلام آمادگی برای تامین نیاز کشور کنند تا از واردات کالای مشابه تولید داخل جلوگیری شود؟ گفت: سامانه ثبت درخواست واردات نظم خاصی ندارد یعنی میزان تقاضا‌های ثبت شده بیش از نیاز کشور است به طور نمونه ادعا می‌شود 30 میلیون حلقه تایر نیاز کشور است در صورتیکه مبنای محاسباتی ندارد و سالانه 21 میلیون و نیم حلقه تایر در کشور مصرف می‌شود و اختلاف 10 میلیونی حلقه تایر، موجب می‌شود که به خودروساز تکلیف شود تایر مورد نیازش را یا خود یا از طیق تجار وارد کند.

وی در خصوص اینکه آیا 21 میلیون حلقه تایر از نظر تنوع هم پاسخگو نیاز است؟ گفت: امسال و سال قبل تنوع زیادی در تولید تایر سواری وجود داشته و به تازگی استقبال از رینگ‌های بزرگتر هم بیشتر شده است.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر افزود: خودروسازا ن دیگر از رینگ 13 استفاده نمی‌کنند بنابراین ما هم تولید را به سمت تولید رینگ‌های 16-15-14 سوق داده ایم و در بازار هم رینگ 16 به سمت 20 هدایت شده است بر این اساس تایرسازان هم تولیدات را به سمت رینگ‌های بزرگتر افزایش داده اند.

میرزایی ادامه داد: با توجه به خواسته و سلایق مصرف کننده، واردات تایر باید معقول باشد البته به تولید کننده هم اجازه داده شود 10 درصد محصول تولیدی خود را صادر کند تا زمینه‌ای برای رقابت بیرون از مرز‌ها را داشته باشد.

وی گفت: اگر 10 درصد ظرفیت صادرات و 10 درصد هم واردات وجود داشته باشد کالا جایگزین می‌شود ضمن اینکه سبب پویایی صنعت هم می‌شودو حق انتخاب مصرف کننده‌ای که تایر خاص می‌خواهد هم محفوظ باقی می‌ماند.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر افزود: هم اکنون تایر بارز صادر نمی‌شود و به دلیل التهاباتی که در کشور وجود دارد صادرات خیلی از شرکت‌های تایر ساز هم به دلیل تکالیف شرعی و قانونی کاهش پیدا کرده است، اما منع صادراتی نداریم.

میرزایی گفت: سال گذشته فضای خوبی برای صادرات ایجاد شد ضمن اینکه تایر‌های تولیدی استاندارد‌های کشور‌های اروپایی را گذراندیم و توانستیم در حجم کم در بخش رینگ‌های 16 به بالا که التهاب کمتری در بازار داشت را به کشور‌های اروپایی و روسیه صادر کنیم.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر افزود: در بخش تایر باری و اتوبوس رادیال منع صادراتی داریم، زیرا فقط 30 درصد نیاز کشور تولید می‌شود ضمن اینکه تقاضا برای سایز‌های باری و اتوبوس رادیال در داخل هم افزایش یافته، البته تقاضای زیادی از سمت روسیه وجود دارد، اما نمی‌توانیم اجابت کنیم؛ اما دربخش تایر سواری، هم روی خودرو هم به صورت تایر، قدرت صادرات به کشور‌های آسیای میانه و کشور‌های همسایه را داریم.

میرزایی ادامه داد: در حوزه صنعت تایر، در موقعیت خوبی قرار داریم اگر فرصت افزایش تولید (تناژ) داشته باشیم هم اشتغال را می‌توانیم در کشور گسترش دهیم هم نیاز کشور‌های همسایه را تامین می‌کنیم.

وی با بیان اینکه کشور‌های همسایه به ویژه روسیه استاندارد‌های سختگیرانه تری دارند گفت: در تولیدات جدید موفق به دریافت استاندارد‌های اروپا شدیم به زودی هم در یکی از سایت‌های میدان تست صدور ایماک را خواهیم داشت؛ تایر‌های تولیدی ما از نظر کیفی وضع قابل قبولی دارد قطعا سطح استاندارد‌های داخلی به مراتب سخت‌تر از استاندارد‌های سایر کشور‌ها است.

رئیس انجمن صنفی صنعت تایر افزود: تایر‌های تولیدی به کشور‌های آسیای میانه، آفریقا، کشور‌های همسایه، روسیه و بلاروس صادرات می‌شود.