به گزارش پایگاه اطلاع رسانی «عصر خودرو» به نقل از ایسنا، در پایان فروردین ماه امسال پس از بحث های فراوان در سال گذشته، عرضه بلوک 18 درصدی سهام ایران خودرو و سایپا در جلسه هیات واگذاری تصویب شد و بلافاصله پس از انتشار این خبر سهامداران اقدام به خریداری سهام این دو شرکت کرده و صف های طویلی برای خریداری سهام ایران خودرو و سایپا تشکیل شد اما طولی نکشید که چهره خندان سهامداران به ناامیدی و صف های خرید و صف های فروش تبدیل شد زیرا به فاصله یک هفته بعد رییس سازمان خصوصی سازی رسما اعلام کرد که واگذاری این دو خودرو ساز به علت تعهدات خارجی و بین المللی تا اطلاع ثانوی منتفی است.
بلافاصله پس از انتشار این خبر سهامدران که از عرضه سهام دو خودرو ساز ناامید شده بودند صف های اقدام به فروش سهام خود کردند ولی یکماه بعد مجددا سازمان خصوصی سازی از رفع ناگهانی تعهدات بین المللی خبر داد و اعلام کرد که موضوع تعهدات خارجی و بین المللی دو شرکت ایران خودرو و سایپا که علت تاخیر در عرضه سهام آنها بود برطرف شده و قرار است بلوک 18 درصدی ایران خودرو در 31 خرداد ماه و بلوک 18 درصدی سایپا نیز اول تیر ماه از طریق بورس واگذار شود.
به این ترتیب انتظار برای واگذاری دو خودروساز بزرگ کشور به سر رسید و قرار است این واگذاری بزرگ فردا با عرضه 18 درصد از سهام ایران خودرو کلید بخورد؛ براین اساس فردا سازمان خصوصی سازی به وکالت از سازمان گسترش یک میلیارد و 134 میلیون سهم از سهام شرکت ایران خودرو را به قیمت تابلوی بورس در روز عرضه به اضافه 80 درصد به شرط آنکه قیمت هر سهم از 300 تومان کمتر نباشد و به ارزش پایه 3.4 هزار میلیارد تومان عرضه می کند تا اولین عرضه عمده و تاریخی این شرکت رقم بخورد.
مطابق روال معمول عرضه های عمده، کارگزاران خریدار در صورتی مجاز به ورود سفارش خرید به سامانه معاملاتی هستند که سه درصد ارزش سهام مورد معامله براساس قیمت پایه را نقدا یا به صورت ضمانت نامه بانکی بدون قید و شرط از مشتری دریافت کرده باشند. مهلت پرداخت مبلغ این معامله و اسناد تضمینی مورد نظر فروشنده حداکثر 30 روز کاری تعیین شده است.
در اول تیر ماه و یک روز بعد از واگذاری ایران خودرو قرار است سازمان خصوصی سازی به وکالت از سازمان گسترش یک میلیارد و 872 میلیون سهم سایپا را به قیمت تابلوی بورس در روز عرضه به اضافه 50 درصد به شرط آنکه قیمت هر سهم از 300 تومان کمتر نباشد عرضه کند.
ارزش پایه این تعداد سهام که برای اولین بار در تاریخ شرکت سایپا محسوب می شود بالغ بر 5.6 هزار میلیارد تومان بوده که به صورت 30 درصد نقد و باقی اقساط است و طبق شرایط عرضه ایران خودرو، خریدار یا خریداران این بلوک عمده نیز30 روز کاری مهلت خواهند داشت تا نسبت به پرداخت وجه نقد مبلغ این معامله تاریخی و اسناد تضمینی مورد نظر فروشنده اقدام کنند.
بعد از مطرح شدن موضوع واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا که تا کنون قطعی به نظر می رسد، آرایش جدیدی برای خرید این بلوک مهم در بازار سرمایه شکل گرفت و همزمان با نزدیک شدن به زمان عرضه بلوکی این دو شرکت، تب خبر ها بالا گرفته و گمانه زنی ها در مورد رقابت خریداران برای خرید سهام این شرکت ها افزایش یافته است.
با آغاز تحرکات خریداران، از گروه بهمن به عنوان جدی ترین خریدار بلوک سایپا یاد می شود. علاوه بر گروه بهمن، از تامین اجتماعی، سرمایه گذاری سایپا و سمند و همچنین یک شرکت بزرگ قطعه ساز هم به عنوان خریداران احتمالی سهام ایران خودرو و سایپا یاد می شود ولی این در حالی است که قطعه سازان تا کنون نتوانسته اند برای تشکیل کنسرسیوم به توافق برسند.
همچنین با داغ شدن بازار خریداران بلوک ایران خودرو و سایپا موضوع ورود سرمایه گذاران خارجی نیز در بازار شنیده می شود به طوری که معاون سازمان خصوصی سازی به طور تلویحی از ورود پژو فرانسه و هیوندا در روز رقابت خبر داد و گفت: با ورود این دو شرکت، صنعت خوردو دچار تحولی عظیم می شود.
از سوی دیگر شنیده ها حاکی از آن است که وزارت صنایع نیز در فکر آن است که از طریق شرکت های سرمایه گذاری سایپا و سمند همچنان سهام این شرکت ها را نزد دولت باقی نگه دارد.با این حال شرکت های سرمایه گذار تامین اجتماعی و گروه بهمن نیز همچنان از خریداران پروپاقرص این سهم هستند که در این زمینه با شرکت سرمایه گذاری سایپا رقابت خواهد کرد.
امروز نیز مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری ملی رسما حضور خود را در رقابت ایران خودرو و سایپا اعلام کرد و در گفت وگو با ایسنا گفت:شرکت سرمایه گذاری ملی در قالب کنسرسیوم وارد رقابت می شود و قصد دارد هر دو بلوک را خریداری کند به طوری که در حال حاضر اسامی هفت نفر از اعضای کنسرسیوم برای خریداری 18 درصدی سهام سایپا مشخص شده است و خریداران ایران خودرو نیز تا چند روز دیگر نهایی می شود.
لذا از آنجا که ایران خودرو و سایپا جزو صنایع بزرگ خودروسازی مطرح کشور هستند، طبیعتا بسیاری از گروه ها علاقه مندند که در کرسی هیات مدیره این شرکت ها قرار بگیرند به این ترتیب احتمال ائتلاف سه یا چهار گروه برای تصاحب بلوک ایران خودرو و سایپا وجود دارد که شنیده ها حاکی از آن است یکی از این کنسرسیوم ها نیز مهر اقتصاد ایرانیان، ساتا و قرارگاه خاتم خواهد بود، از سوی دیگر از سرمایه گذاری رنا و شستا نیز به عنوان خریداران احتمالی این دو شرکت یاد می شود که این گروه ها در حال ائتلاف هستند تا روز عرضه وارد رقابت شوند.
به این ترتیب با توجه به ورود چند کنسرسیوم برای خرید سهام دو خودروساز بزرگ کشور احتمال رقابت فشرده برای این سهم و افزایش قیمت پایه سهام این شرکت ها تا 50 درصد پیش بینی می شود که باید تا روز عرضه صبر کرد و دید چه آینده ای برای سهام ایران خودرو و سایپا رقم می خورد.
در حالی که شمارش معکوس برای عرضه سهام شرکت های ایران خودرو و سایپا آغاز شده است، شورای رقابت اعلام کرد که از خرید و فروش سهام بین درون خود مجموعه های ایران خودرو و سایپا ممانعت می کند چون این احتمال وجود دارد که یکی از زیر مجموعه های سایپا بخواهد سهم ایران خودرو و یا یک زیر مجموعه ایران خودرو بخواهد سهم سایپا را خریداری کند.
این موضع گیری با واکنش فعالان و مسئولان بازار مواجه شد و آنها اعلام کردند که طبق قوانین بورس هیچ منعی برای خریداری سهام ایران خودرو و سایپا توسط اشخاص حقیقی و حقوقی و شرکت های شبه دولتی و زیر مجموعه خودرویی وجود ندارد و با توجه به اینکه تایید صلاحیتی نیز برای خریداران در نظر گرفته نشده است، هر شخصی می تواند در رقابت دو شرکت خودرو سازی شرکت کند.
با این حال بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر این عقیده پافشاری می کنند که برای واگذاری این دو شرکت باید چند شرکت خارجی یا بخش خصوصی وارد عرصه رقابت شده و دولت از آنها حمایت کند در غیر این صورت واگذاری ایران خودرو و سایپا به خود شرکت های خودرویی یا وابسته به خودرو بی معنی است و با این روش به اهداف سیاست کلی اصل 44 نمی رسیم.
مهم ترین نگاه این است که چه کسی سهم ایران خودرو و سایپا را خریداری می کند و اگر خریدار از شرکت هایی باشند که قادر به تامین نقدینگی بوده و بتوانند تکنولوژی و فن آوری جدید وارد کنند، صنعت خودرو دچار رشد روز افزون می شود.
از سوی دیگر چون در مرحله اول 18 درصد از سهام خودروسازی ها عرضه می شود، لذا خریداران نمی توانند در هدایت شرکت تاثیرگذار باشند و نهایتا خریدار می تواند یک عضو هیات مدیره تعیین کند به این ترتیب نکته ای که وجود دارد این است که خریدار باید با سایر سهامداران هم رای و هم فکر باشد در غیر این صورت با 18 درصد نمی توان صنعت خودرو را متحول کرد.
با این حال روز عرضه به تمام گمانه زنی ها پایان می دهد و باید دید این بار نیز همانند واگذاری های قبلی، شرکت های وابسته به نهادهای دولتی موفق به خریداری سهم می شوند یا قرار است تحول جدیدی در واگذاری ها رخ داده و بخش خصوصی فعال یا شرکت های خارجی اجازه ورود به رقابت را کسب کنند؟