عصر خودرو: فرآیند انتقال قدرت به این صورت است که پیشرانه نیرو را تولید میکند سپس جعبه دنده نیرو را تقویت کرده و به سمت دیفرانسیل هدایت میکند. در دیفرانسیل نیرو ضمن افزایش به صورت مساوی بین محورها تقسیم میشود. حال زمان آن میرسد تا این فرآیندی که از تولید تا انتقال صورت گرفته عامل حرکت شود. بعد از دیفرانسیل، قطعهای به نام پلوس وجود دارد که نیرو را به چرخها منتقل میکند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، پلوس درواقع میلهای است که از یک طرف به دیفرانسیل و از طرف دیگر به وسیله یک هزارخار به پشت چرخ محرک متصل میشود. در خودروهای تکدیفرانسیل محرک جلو، دیفرانسیل در خود محوطه پیشرانه و در انتهای جعبه دنده قرار دارد ولی در خودروهای دودیفرانسیل چهار چرخ محرک و یا تکدیفراسیلهای محرک عقب، دیفرانسیل در انتهای میلگاردان قرار دارد. پلوس در خروجی دیفرانسیل جای میگیرد که جنس آن از رو منعطف ولی از درون سفت است و به وسیله یک هزارخار به سر چرخ متصل میشود تا نیرو را منتقل کند. در برخی خودروهای دیفرانسیل جلو مانند پراید چون جعبه دنده در وسط قرار ندارد، طول پلوسهای راست و چپ باهم متفاوت است.
اجزای تشکیلدهنده پلوس
پلوس به 3 بخش کلی تقسیم میشود که عبارتند از: کله پلوس، میل پلوس و کوزهای پلوس. کوزهای قسمتی است که به دیفرانسیل وصل میشود، میل پلوس قسمت میانی آن که از میله مستحکم و در عین حال منطعف ساخته شده است تا بتواند تحت فشار زیاد مانند زمانی که خودرو در حالت نیمکلاچ در سربالایی قرار دارد، تاب بیاورد و دچار بریدگی و شکست نشود و کله پلوس قسمتی است که به وسیله یک هزارخار به چرخ متصل میشود.
عیوب رایج پلوس
پلوس به صورت معمول دارای لقی کمی است که به اصطلاح فنی به آن لقی مجاز میگویند، چون قطعات پلوس دارای درجه آزادی هستند بنابراین مقداری لقی طبیعی است ولی اگر سهشاخ در راستای افق لقی داشته باشد، لازم به بررسی است. خطراتی که ممکن است پلوس را تهدید کند بیشتر از اعمال فشار بیمحابا به آن ناشی میشود. باید در نظر داشت که پلوس با تمام مشخصات آلیاژی که دارد، در نهایت یک میله است که وارد شدن فشار بیش از حد به آن موجب شکستن آن میشود. لرزش فرمان و دستهدنده در سرعتهای بالای 100 کیلومتر بر ساعت (در خودروهای دیفرانسیل جلو) میتواند به خرابی پلوس مربوط باشد ولی در سرعتهای زیر 100 کیلومتر بر ساعت اگر فرمان لرزش داشته باشد، نشان از تنظیم بد میل فرمان، تاب داشتن رینگ یا وجود مشکلات دیگر در جلوبندی دارد.
شکستگی: وقتی در یک چاله گیر میکنید، گاز دادن زیاد ممکن است باعث بریده شدن پلوس شود. اگر زمانی که در چاله افتادهاید متوجه شدید که گاز دادن شما باعث چرخیدن لاستیکها نمیشود، نباید به اینکار ادامه دهید. نکتهای که باید در نظر داشت این است که در دیفرانسیل چرخ دندهها به گونهای طراحی شدهاند که اگر چرخ یک سمت به هر دلیلی توانایی حرکت نداشت نیرو به چرخ آزاد در سمت دیگر منتقل شود. اما زمانی که لاستیکها درجایی گیر کردهاند، اگر با شدت گاز بدهید، چون تمام نیرو به چرخها وارد میشود، ولی به دلیل وزن خودرو یا عمیق بودن بیش از حد چاله، خودرو نمیتواند بیرون بیاید، کل فشار به پلوسها وارد میشود و از طرف دیگر پیشرانه نیز به شدت تحت فشار است؛ اما به دلیل گیر افتادن در چاله، پلوسها تحت تنش پیچشی بالایی قرار میگیرند و این اتفاق ممکن است موجب شکستگی میله و یا خوردگی هزارخار سرپلوس شود.
دلیل دیگر شکستگی پلوس، برخورد ضربه شدید به آن است. اگر با سرعت بالا به داخل چاله بیفتید و یا به جدول یا دستانداز برخورد کنید، میتواند به سادگی باعث شکستگی پلوس شود. فشار آوردن بیش از حد به پلوس در موقعیتی که پلوس توان تحمل آنرا ندارد هم میتواند عامل شکستن یا از جا در رفتن پلوس شود. بنابراین اکیدا توصیه میشود که از دستی کشیدن و انجام حرکات نمایشی با خودروهای سواری معمولی خودداری کنید زیرا در اثر خرابی هم هزینه زیادی روی دستتان میگذارد و هم اینکه میتواند بیاندازه خطرساز باشد.
مراقبت: همانطور که در بالا هم گفته شد، پلوس وسیله حیاتی و حساس در یک خودرو به شمار میرود زیرا این قطعه قرار است تمام نیرویی که در جریان کار پیشرانه و جعبه دنده تولید و تقویت شده است را به چرخ منتقل کند بنابراین به نسبت میزان اهمیتی که دارد، توجه و مراقبت زیادی را میطلبد.
اولین چیزی که در مورد پلوس میتوان گفت، مسئله طول عمر قطعه است. هر قطعه به صورت معمول یک عمری دارد و در زمان مقرر باید تعویض شود تا خطرساز نشود. در مورد پلوس و درکل سیستم جلوبندی، نمیتوان عدد خاصی را اعلام کرد، چون به شدت به سبک رانندگی و همچنین شرایط محیط رانندگی(جاده، دستانداز، چاله و ...) بستگی دارد ولی از آنجا که جلوبندی بسیار قسمت حیاتی و خطرناکی در یک خودرو به حساب میآید، لذا بهتر است همیشه شرایط ایمنی را رعایت کنید تا هم عمر قطعه بالا برود و هم از خطرات احتمالی (مانند چپ کردن به دلیل شکستگی پلوس، طبق، میل موجگیر، سیبک، سگدست، کمک فنرها و...) جلوگیری کرد. در زیر به چند توصیه ایمنی برای بالابردن عمر قطعه اشاره میکنیم.
خرابی و یا پارگی پلاستیک روی سرپلوس، عامل اصلی خاکگرفتگی و در نهایت سفتشدن حرکت سه شاخ است. چون در محفظه داخل پلوس، روغن وجود دارد، نباید با هوای باز در ارتباط باشد زیرا گرد و غبار به روغن میچسبد و باعث سفتشدن آن میشود.
مهمترین و حیاتیترین نکته در مورد جلوبندی و به خصوص پلوس این است که صداهایی که از سیستم جلوبندی میشنوید را جدی بگیرید. خرابی بلبرینگها، کچلکردن ساچمه و خشک شدن روغن داخل سرپلوس معمولا باعث ایجاد صدای تق تق در جلوبندی میشود که اگر در اسرع وقت به آن رسیدگی شود کاملا بیخطر خواهد بود.
نکته پایانی برای تست کردن و اطمینان از صحت عملکرد پلوس این است که در یک فظای باز، فرمان را تا انتها به یک سمت میگیرید و شروع به دور زدن(با سرعت کم) میکنید، اگر از جلوبندی صدای تق تق بیاید، احتمال خرابی پلوس وجود دارد.