از پیدایش تا تکامل سیستم تهویه مطبوع خودرو

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، در سال 1952 میلادی گیرنده رادیویی FM داخل کابین خودرو قرار گرفت و این روند پیشرفت ادامه یافت و در سال 1984 میلادی پخش‌کننده دیسک نوری (CD Player) در کنار گیرنده رادیو قرار گرفت. همین مسئله برای تهویه داخل خودرو هم صادق است؛ در آن زمان رانندگی در ظهر یک روز تابستانی و یا یک شب سرد زمستانی بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود اما امروزه با فشردن یک کلید کوچک در خودرو، دمای کابین خودرو شما به دمای دلخواه تغییر خواهد کرد و می‌توانید در آسایش کامل از نقطه‌ای به نقطه‌ دیگر جابه‌جا شوید. برای اولین‌بار یک شرکت آمریکایی در نیویورک در سال 1933 میلادی پیشنهاد نصب تهویه مطبوع در خودرو را ارائه داد اما 6 سال طول کشید تا اولین سیستم تهویه مطبوع در خودرو پکارد قرار گرفت. این سیستم توسط شرکت Bishop and Babcock در اوهایو آمریکا ساخته شد. این شرکت در این سیستم یک بخاری نیز گنجاند تا در فصول سرد سال بتواند کابین خودرو را گرم نگه دارد. به دنبال آزمایش‌های پیشین پکارد و کادیلاک در سال 1940 و 1941 میلادی، کرایسلر امپریال در سال 1953 میلادی تصمیم به ارائه تهویه مطبوع جدید به صورت آپشنال گرفت. والتر کرایسلر در دهه‌ 30 میلادی برای ساختمان کرایسلر تهویه مطبوع Airtemp را ابداع کرد و در سال‌های 1951 و 1952 این سیستم را روی خودرو‌های خود عرضه کرد.

Airtemp
این سیستم از تهیه مطبوع‌های خودروهای رقیب، پیشرفته‌تر بود و در کنار بهره‌مندی از یک سوئیچ واحد‌ روی داشبورد که با سه حالت کم، متوسط و زیاد قابل تنظیم بود، قادر بود تا هم برای سرنشین خودرو سرمایش ایجاد کند و هم رطوبت هوا و گردغبار و دود را کاهش دهد. این سیستم توسط کانال‌های کوچکی هوای مطبوع را به سمت سقف خودرو هدایت می‌کند و هوا را مستقیم به صورت سرنشینان و راننده نمی‌زند؛ ویژگی خوبی که خودروهای مدرن امروزی از آن بی‌بهره ماندند. کدیلاک، اولدزموبیل و بیوئیک سیستم تهویه مطبوع را به عنوان یک آپشن در سال 1953 به خودروهای خود اضافه کردند.

سیستم یکپارچه Nash
شرکت Nash-Kelvinator با استفاده از تجربیات خود در سردسازی اولین کمپرسور مقرون‌به‌صرفه که دارای واحد گرمایش و تهویه مطبوع بود را معرفی کرد. این سیستم در Nash Ambassador مدل 1954 میلادی معرفی شد که اولین خودرو آمریکایی دارای سیستم سرمایشی (تهویه مطبوع) و گرمایشی به صورت مجتمع در جلوی ماشین (کاپوت) بود. این سیستم بسیار جمع‌وجور و تمامی اجزای آن قابل تعمیر است. ترکیب کردن سه کار گرمایش، سرمایش و تهویه که شرکت Nash تولید کرد، در بازار به اسم All-Weather Eye  شناخته می‌شد که برای اولین‌بار در سال 1938 مورد استفاده قرار گرفت. این سیستم هم می‌توانست از طریق دریچه‌های تعبیه شده، گرمایش، سرمایش و تهویه را برای سرنشین نیز انجام دهد. پیشرفت قابل توجه و منحصربه‌فرد و یکپارچه این سیستم توانست از دیگر سیستم‌ها پیشی گیرد و قیمت مناسب (345 دلار) آن هم یکی از دلایل پیشی‌گرفتن از دیگر سیستم‌ها بود.

افزایش درخواست
تهویه مطبوع در قرن بیستم در اکثر خودروها مورد استفاده قرار گرفت. ازاین‌رو برای افزایش رضایت رانندگان کدیلاک در سال 1968 میلادی ویژگی جدیدی به این سیستم اضافه کرد به این صورت که با استفاده از کنترل از راه دور فرد بتواند این سیستم را فعال کند تا زمانی که به خودرو خود رسید در راحتی کامل به مسیر خود ادامه دهد. در سال 1960، حدود 20 درصد از تمام خودروهای موجود در ایالات متحده دارای تهویه مطبوع بودند و درصد استفاده آن در مناطق گرم به میزان 80 درصد افزایش یافت.

سیستم تهویه مطبوع چگونه کار می‌کند؟
این سیستم سه کار را باید انجام دهد؛
    کاهش دمای کابین
     گرم‌کردن کابین و انتقال گرما به شیشه جلوی خودرو
    تهویه هوای اتاق (در این سیستم از گاز فرئون استفاده می‌شود)
ماده خنک‌کننده (فرئون) در حالت گاز توسط فشرده‌ساز موجود در سیستم (نیروی این دستگاه توسط تسمه‌ای تامین می‌شود)، فشرده شده و گاز را پرفشار می‌کند (فشار در حدود 250 پاسکال و در دمای82درجه سانتی‌گراد) و بعد از این مرحله، ماده خنک‌کننده وارد کندانسور (متراکم‌‌کننده) که در اکثر سیستم‌ها در جلوی رادیاتور قرار دارد، شده، به حالت مایع تبدیل می‌شود. سپس وارد خشک‌کن شده و رطوبت آن گرفته می‌شود و مایع قرار گرفته در لوله‌های سیستم پمپ می‌شود و به مایع با فشار پایین تبدیل می‌شود و به گاز سرد تغییر حالت می‌دهد. ماده خنک‌کننده در حالت گاز به درون تبخیر‌کننده حرکت می‌کند و این تبخیرکننده مانند یک تغییردهنده‌ هوا عمل می‌کند. در نتیجه هوای عبوری از فن خنک‌شده و به داخل کابین خودرو پمپ می‌شود.

سه حالت اتوماتیک تهویه مطبوع و تغییر حالت دمنده

کمپرسور کولر که از طریق تسمه هیدرولیک و با نیروی حرکتی پیشرانه کار می‌کند

روش مورد استفاده در برخی خودروهای قدیمی برای خنک‌کردن خودرو؛ این سیستم به‌این‌نحو کار می‌کند که با نصب آن در کنار شیشه، باد به داخل مجرا وارد می‌شود سپس مانند یک دریچه کولر به داخل اتاق دمیده می‌شود

مجموعه سیستم تهویه مطبوع

نویسنده: احسان لطفی