تاثیر پولی سازی محدوده زوج و فرد بر زیست شبانه

 به گزارش  پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از  باشگاه خبرنگاران جوان، پیش گیری بهتر از درمان است! این جمله یکی از کلیدی ترین پندهای آموزنده برای در امان ماندن از انواع درد و بیماری است و فرق نمی کند که این بیماری سرما خوردگی باشد یا شب مردگی محدوده مرکزی شهر تهران!

از سال 58 که اجرای طرح ترافیک در محدوده مرکزی شهر تهران تصویب و تردد خودروهای شخصی در این محدوده هزینه بردار شد، میل به سکونت هم در این مناطق کاهش یافت.

میزان جمعیت ساکن در بافت مرکزی تهران اندک اندک همچون شمع آب رفت  و در آخر با آب شدن این شمع، چراغ خانه های مسکونی هم در منطقه مرکزی شهر خاموش شد و شب مردگی جای آن را گرفت.

ظهور و بروز شب مردگی در محدوده مرکزی شهر و بازار تهران،  روز و شب آن را دو دنیای متفاوت ساخت.

شب های بازار و به ویژه خیابان مولوی بر خلاف روزهای پویا و با نشاط آن، چهره ای تاریک و سرد دارد که خلوتی آن برای معتادان و ولگردان کاملا جذاب و برای مردم عادی وحشتناک است.

هر چه این محل برای بزهکاران امن است، در مقابل برای افراد سالم و مفید جامعه ناامن است و تردد از این محل در بیشتر اوقات برای آنها با کوله باری از ترس و استرس همراه است.

در پی این شرایط مدیریت شهری طی سالهای اخیر طرح احیای زیست شبانه را به عنوان درمان شب مردگی در دستور کار خود قرار داد، تا به موجب آن حیات را به این مناطق بازگردانده و چهره زخم خورده شهر را از آلودگی و بزهکاری بزداید.

خیابان سی تیر اولین بخش از جوارح آسیب دیده تهران بود که پس تحمل سالها شب مردگی دوباره به اصل خویش بازگشت و  با پذیرش شهروندان در ساعات شب هم خود حیات یافت و هم امنیت شبانه را ارتقا داد.

بی شک اگر هنگام کشف راه درمان ترافیک تهران از روشهایی استفاده می شد که برای شهروندان هزینه زا نبود، و صرفا نقش مُسَکن را نداشت، امروز شهر تهران از عوارض دردآور این مُسَکن، نظیر شب مردگی و بزهکاری رنج نمی برد.

اگرچه تجربه طرح ترافیک هزینه های بالایی مانند شب مردگی، ناامنی شبانه، تجمع بزهکاران و احیای مصنوعی زیست شب را ایجاد کرد، اما به اندازه یک تجربه ارزش دارد تا مدیریت شهری دوباره از این سوراخ گزیده نشود.

اکنون با گذشت سالهای فراوان از اجرای طرح ترافیک و زوج و فرد، کم اثر بودن این طرحها در کاهش ترافیک و آلودگی هوا، مدیریت شهری جدید را به فکر کشف راههای موثرتر انداخته است. البته به نظر می رسد مدیریت شهری برای کنترل ترافیک، آسان ترین و شبیه ترین طرح به طرح سال 58 را انتخاب کرده است.

در این طرح تلاش می شود با هزینه زا کردن تردد در محدوده زوج و فرد، برای تردد خودروهای شخصی و اقشار ضعیف محدودیت ایجاد شود، تا در عمل با کاهش خودروهای عبوری، ترافیک روان سازی شود.

الهام فخاری عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه از صبح تا غروب یک اقتصاد پویا و پر تحرک در خیابان مولوی و محدوده بازار  در جریان است،گفت: از هنگام غروب به بعد، یک اقتصاد کثیف در این منطقه فعال می‌شود و جهانی دیگر را نمایان می‌کند.

عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه محله مولوی صرفاً تجاری و خالی از سکنه شده است، گفت: در این شرایط این گونه محلات مدافعان شهری ندارند.

وی افزود: وقتی که خانه‌ها متروکه و تبدیل به انبار می‌شوند، دیگر ساکنان و مدافعان محلی به عنوان صاحبان اصلی منطقه حضور ندارند؛ لذا در تاریکی شب که انبارها بسته هستند، محلی برای تجمع امن معتادان فراهم می‌شود.

فخاری تأکید کرد: برای رویکرد پیشگیرانه باید مراقبت کنیم که محلات و مناطق شهری به دلیل تجاری سازی و اداری شدن از ساکنان محلی، بومی و خانواده‌ها خالی نشوند.

عضو شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه از دست دادن ساکنان بومی موجب بی‌دفاع شدن مناطق شهری و رشد بزه‌کاری در این مناطق می‌شود، تصریح کرد: ‌تجربه ملی ما در خوزستان نشان می‌دهد وقتی که ساکنان این شهر شرایط مشابه ما را داشتند، با تمهیداتی مناسب این فضاها را به اماکنی برای تعاملات فرهنگی و حضور اجتماعی مردم تبدیل کردند و در نهایت بزهکاران حاضر در منطقه مجبور به عقب نشینی و ترک آن محلات شدند.

محسن پو‌رسیدآقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران به برخی انتقادات در خصوص آثار حذف طرح زوج و فرد بر زیست شبانه شهر واکنش نشان داد و اظهار کرد: حذف طرح زوج و فرد نه تنها زیست شبانه را تضعیف نمی‌کند، بلکه باعث تقویت آن هم می‌شود.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تصریح کرد: با حذف طرح زوج و فرد، میل به سکونت در این محدوده افزایش پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه ما تاکنون تنها 3 روز اجازه تردد به مردم را در این محدوده می‌دادیم و 3 روز دیگر آن‌ها را در خانه‌هایشان ساکن می‌کردیم، گفت: با حذف طرح زوج و فرد مردم خواهند توانست که روزهای بیشتری را از محیط شهری استفاده کنند، لذا میل به سکونت هم بیشتر می‌شود.

پورسید‌آقایی خاطرنشان کرد: تاکنون‌ هم اجرای طرح ترافیک میل به سکونت را در این منطقه افزایش داده است.

حجت نظری عضو شورای شهر تهران در واکنش به پیشنهاد معاون حمل‌ و نقل و ترافیک شهرداری تهران مبنی‌ بر حذف محدوده زوج‌ و فرد و پولی ساختن آن، اظهار کرد: هرجایی که تردد افراد را از محل سکونتشان سخت کنیم، در نهایت ساکنان آن محدوده مجبور به کوچ از محل سکونتشان می‌شوند و نقطه دیگری از شهر را برای زندگی انتخاب می‌کنند.

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه این اتفاق منجر به افزایش خودداری از سکونت در محدوده مرکزی شهر می‌شود، گفت: احتمالا به دنبال آن شب مردگی هم تشدید خواهد شد.

وی تصریح کرد:به طور طبیعی خالی کردن یک محل از سکونت با برنامه‌ریزی قبلی، می‌تواند منجر به تجاری و یا اداری شدن آن منطقه شود، حال اگر برای آن برنامه‌ریزی نشده باشد، این منطقه به فضاهای ناامن شهری تبدیل خواهد شد.

نظری با تأکید بر اینکه برای کاهش ترافیک در محدوده مرکزی شهر نیازمند تقویت سیستم حمل‌ونقل عمومی هستیم، گفت: باید مشوق‌های دیگر را هم در نظر بگیریم و با حذف خودروهای شخصی در یک مقطع نمی‌توان به یک نتیجه مطلوب رسید و کسانی که وضع مالی خوبی دارند، اقدام به تردد خواهند کرد و ما به نتیجه دلخواه نخواهیم رسید.

عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: اگر نتوانیم حمل‌ونقل عمومی را برای مردم به قدری جذاب کنیم که از آن استفاده کنند، اجرای طرح‌هایی مانند حذف زوج و فرد اثربخش نخواهد بود، اما اگر بتوانیم با تقویت حمل‌ونقل عمومی مردم را در استفاده از خودروی شخصی بی‌نیاز کنیم، این اتفاق بهتر خواهد بود که البته باید نظر شورای ترافیک و پلیس راهور را هم دریافت کنیم.

وی خالی شدن محدوده مرکزی شهر از ساکنان محلی را یک تهدید و فرصت برشمرد و گفت: اگر در این محدوده از شهر حیات شبانه نداشته باشیم، می‌توانیم برای تقویت زیست شبانه با سایر ابزارها اقدام کنیم و این به اقتصاد شهر هم کمک خواهد کرد.

اما جعفر تشکری هاشمی معاون پیشین حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران جدا از آثار حذف زوج و فرد بر روی زیست شبانه، بزرگترین مانع برای آنکه  اجرای پولی سازی تردد در محدوده زوج و فرد منجر به  کاهش ترافیک و آلودگی شود را نبود ناوگان حمل و نقل عمومی قوی عنوان و تاکید کرد: اگر قرار است طرح زوج و فرد حذف شود، ابتدا باید مقدمات و زیرساخت‌های آن فراهم شود و سپس نسبت به حذف طرح زوج و فرد و فشار بر مردم اقدام کرد.

معاون پیشین حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران با تأکید بر اینکه حذف طرح زوج و فرد بدون تأمین زیرساخت‌ها به صلاح شهر نیست، گفت: صلاح شهر به تأمین زیرساخت‌های آن است و اگر این توان وجود دارد که مدیریت شهری این خلأها را جبران کند، زمان شروع حذف طرح زوج و فرد منوط به تأمین زیرساخت‌ها خواهد بود و با شرایط فعلی بعید می‌دانم که این کار برای سال 98 امکان پذیر باشد.

وی با بیان اینکه ناوگان اتوبوسرانی ما به سن فرسودگی رسیده و 6 هزار اتوبوس باید نوسازی شوند، تصریح کرد: علاوه بر اینکه 7 هزار اتوبوس دیگر هم نیاز داریم که اگر این اتفاق رخ دهد، تازه به مرحله چند سال گذشته خود می‌رسیم و اگر قرار باشد زوج و فرد حذف شود، ابتدا باید شبکه خطوط جدید حمل و نقل عمومی را به عنوان خلأهای موجود تأمین کنیم.

تشکری هاشمی با اشاره به وضعیتی که در کارخانه‌های خودروسازی مشاهده کرده است، گفت: در این شرایط تولید اتوبوس‌های درون شهری کم است و به نظر من بعید است که در یک سال آینده این ناوگان را بتوانند توسعه دهند.

معاون پیشین حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران تصریح کرد: اگر قرار باشد طرحی جایگزین حذف زوج و فرد شود، همان LEZ  است که در آن الزاماتی همچون مکانیزه شدن اطلاعات، دسترسی‌ها، تأمین حمل و نقل عمومی مناسب و بسیاری از موارد دیگر باید مورد توجه قرار گیرند تا ما بتوانیم LEZ را ایجاد کنیم.

وی با تأکید بر اینکه حذف زوج و فرد منوط به مطالعه کامل LEZ و اجرای تدریجی آن است، گفت: از این جهت اجرای ناگهانی آن قابل قبول نیست.
سخن پایانی

اجرای طرح حذف زوج و فرد بدون تقویت حمل و نقل عمومی می تواند همان بلاهایی را که بر سر محدوده طرح اصلی آورد، گام به گام بر سر محدوده زوج و فرد هم بیاورد، زیرا در پی اجرای این طرح میل به سکونت در محدوده زوج و فرد هم کاهش پیدا می کند، و با تبدیل شدن ساختمانها به واحدهای غیر مسکونی، شاهد گسترش حلقه شب مردگی از محدوده طرح اصلی به محدوده زوج و فرد خواهیم بود.

کنترل ترافیک و اجرای سیاستهایی که موجب کاهش استفاده از خودروی شخصی می شود یک ضرورت است، اما عدم استفاده شهروندان از خودروی شخصی باید با سیاستهایی همچون تقویت ناوگان عمومی صورت بگیرد تا شهروندان به میل خود از استفاده خودروی شخصی خوددداری کنند، زیرا ممنوعیت اجباری در استفاده از خودروی شخصی یا هزینه زا بودن آن موجب فرار ساکنین و تبدیل شدن سکونتگاهها به واحدهای تجاری و در نهایت شب مردگی خواهد بود؛ در این صورت مدیریت شهری باید برای درمان معضل شب مردگی که در ابتدا می توانسته با تدبیری مناسب از ابتلا به آن پیشگیری کند، به دنبال راه درمان بگردد.