به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، مدل استراتوس (Startos) یکی دیگر از خودرو های زاده ذهن خلاق و دیوانه مارچلو گاندینی، موسس کمپانی طراحی برتونه (Bertone) ایتالیا و همچنین طراح خودرو های ماندگاری چون لامبورگینی میورا و کونتاش بود. مدل مفهومی استراتوس با نام Startos Zero با ظاهری بسیار عجیب در سال 1970 رونمایی شد. گاندینی که پیش تر هرگز با لانچیا کار نکرده بود می دانست که لانچیا قصد دارد مدل فولویا (بخوانید: فول-ویا) را جایگزین کرده و با خودرو جدید وارد مسابقات قهرمانی رالی جهان شود. از این رو مدل پیشرانه عقب استراتوس را با اعمال تغییرات بسیار بسط داده و در سال 1971 نمونه اولیه را با نام Stratos HF ویژه مسابقات رالی به لانچیا معرفی کرد. پیشرانه های مختلفی از جمله پیشرانه لانچیا فولویا و بتا برای آن در نظر گرفته شد اما لانچیا در آخر اعلام کرد که قصد دارد از پیشرانه V6 فراری دینو به قدرت 192 اسب بخار برای استراتوس استفاده کند. انزو فراری موسس و مالک وقت کمپانی فراری استراتوس را رقیب مستقیم مدل دینو خود می دید و از این رو چندان راضی به ارائه پیشرانه مدل دینو نبود. پس از بحث های طولانی و مذاکرات بسیار بین لانچیا و فراری و همچنین توقف تولید مدل دینو، انزو فراری رضایت داد و به ناگه 500 عدد پیشرانه برای لانچیا فراهم آمد.
به منظور شرکت در مسابقات جهانی رالی و بر اساس قانون همسان سازی (Homologation) لانچیا موظف به تولید 400 استراتوس فروش عمومی شد. این خودرو ها با وزن 980 کیلوگرم مجهز به پیشرانه 2.4 لیتری V6 فراری دینو به قدرت 185 اسب بخار و شتاب صفر تا صد 6.8 ثانیه ای و حداکثر سرعت 230 کیلومتر بر ساعت بودند که استراتوس استراداله (Stratos HF Stradale) به معنای استراتوس خیابانی نام گرفتند. همین پیشرانه برای گروه بندی های مسابقاتی مورد بازنگری قرار گرفت و با اعمال تغییرات متفاوت به قدرت های مختلف 270، 315، و حتی با کمک یک توربو چارجر KKK به 550 اسب بخار رسید که به اندازه دو گونه تنفس طبیعی قابل اعتماد نبود. استراتوس جزء معدود خودرو هایی بود که از پایه مخصوص شرکت در مسابقات طراحی و ساخته شده بود. از این رو با تکیه بر ساختاری بی مانند، شاسی فضایی، بدنه الیاف شیشه، وزن بسیار کم 880 کیلوگرم (در گروه 4 رالی) و انتقال نیروی قدرتمند توانست سه سال پیاپی در سال های 1974، 75 و 76 پیروز مسابقات جهانی رالی شود. پیروزی های قابل توجه، تعداد محدود تولید زیر 500 دستگاه، طراحی و عملکرد بی نظیر استراتوس آن را به خودرویی دوست داشتنی و خاص برای کلکسیونر ها بدل کرد و باعث شد بسیاری از افراد اقدام به طراحی و ساخت رپلیکا (Replica به مدل های کاملا مشابه ولی غیر فابریک اطلاق می شود) کنند.
در سال 2010 یک دستگاه خودرو مفهومی با نام استراتوس جدید به طراحی موسسه طراحی مشهور ایتالیایی پینینفارینا با الهام بسیار زیاد از طرح اولیه استراتوس بر پایه شاسی تغییر یافته، پیشرانه و انتقال نیروی تقویت شده فراری 430 به تولید رسید. این خودرو از پیشرانه 4.3 لیتری V8 به قدرت 533 اسب بخار و 519 نیوتن.متر گشتاور بهره می برد. استراتوس جدید با وزن 1250 کیلوگرمی دارای شتاب صفر تا صد 3.3 ثانیه ای و حداکثر سرعت 320 کیلومتر بر ساعت بود. با وجود اینکه استقبال از استراتوس جدید برای تولید حداقل 25 دستگاه از آن کافی بود؛ فراری با آغاز به کار این پروژه موافقت نکرد و تولید استراتوس جدیدی به همان یک دستگاه مفهومی محدود شد.
استراتوس (1973-1975) یکی از برترین، محبوب ترین و موفق ترین خودرو های تاریخ صنعت خودروسازی جهان است که به دلیل تولید پایی و محدود آن کمتر کسی فرصت سواری با این ابر خودرو را یافته است. نام استراتوس با رالی گره خورده و هیچ کس این نام با مسما و تاریخچه باشکوه کمپانی لانچیا را فراموش نخواهد کرد.