به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، در جنگ تنها پرچم کشوری برافراشته خواهد شد که نیروی زمینی کارآمدی داشته باشد و بتواند در جنگهای شهری پیروز آوردگاه باشد، زیرا تا زمانی که شهرهای کشور مورد هدف از نیروهای چریکی که پشتوانه ائتلافها و حزبهای مختلف هستند پاکسازی نشود، طعم پیروزی را نخواهید چشید! معضلی که هنوز هم گریبان آمریکا را در کشورهایی مثل افغانستان گرفته است. در این مقاله سعی ما بر این است که انواع خودروهای نظامی خارجی و ایرانی که صحبت کمتری از آنان در محافل خودرویی و نظامی میشود و علیالخصوص خودروهایی که در زمان 8 سال جنگ تحمیلی خدمت شایانی به میهن عزیزمان کردند را بررسی کنیم.
کفتار آفریقایی، شکارچی تیرهای غیب
در این قسمت میرسیم به بزرگترین و خطرناکترین دشمن آمریکا در جنگهای عراق و افغانستان، یعنی مینها!
مینها و بمبهای دستساز کنار جادهای بزرگترین عامل کشنده سربازان آمریکایی در طی این چند سال اخیر بودهاند؛ مینهایی که خاطره بهصف شدن داوطلبانه جوانان این مرز و بوم را جهت پاکسازی اینگونه بمبها به خصوص در عملیات کربلای 5 تداعی میکند؛ جوانانی که راهی بدون بازگشت را رفتند تا راه را برای پیروزی همقطاران خود باز کنند.
چون اغلب مینها بعد از جاسازی کنار جاده یا در میان راه کاروان نظامی استتار و پوشیده میشوند به سختی با چشم قابل رویت هستند و برخورد با آنها اصولا اجتنابناپذیر است حتی اگر قویترین ارتش دنیا باشید! مینها را شاید بتوان بلای جان هر جنبندهای دانست؛ از کشتی و خودرو گرفته تا انسانها و حیوانات، هیچ جسم متحرکی از آنها در امان نیست به جز...!
خودروهای مینکوب یا به اصطلاح عامیانه مینروب، ماشینآلاتی هستند که بعد از جنگ جهانی دوم به منظور پاکسازی مینهای باقیمانده از جنگ علیالخصوص سواحل نرماندی روی کار آمدند. این وسایل جنگی متحرک اغلب توان زرهی بالایی دارند و تقریبا میشود گفت با عملکردی یکسان برای پاکسازی مسیر عبور کاروانهای نظامی حداقل به عرض 4 متر هستند و از کارآمدترین جنگافزارها به شمار میروند!
اصول کار ماشینهای مینکوب شخمزدن زمین است. بدین ترتیب که در جلو شاسی خودرو که عموما خودرویی با توان زرهی بالاست و به ردیابهای فروسرخ و گرمایشی و... مجهز هستند، میلهای به صورت افقی به عرض 3.5 یا 4 متر قرار میگیرد و به این میله تعداد زیادی زنجیر آویزان متصل است وانتهای هر زنجیر دارای چکش است، با چرخش این میله، زنجیرها به سرعت به گردش درمیآیند و با نیروی گریز از مرکز زیاد به زمین برخورد میکنند و تا عمق 3 متری و حتی بیشتر را شخم میزنند که به روش زنجیر و چکش معروف است و بدین ترتیب اگه هر بمبی بر سر راه کاروان باشد را منفجر کرده و مسیری هر چند باریک را برای عبور لشکر پشت سر خود مهیا میسازند.
Aardvark نام یکی از برترین مینکوبهای حال حاضر جهان است. این خودروی ساخت انگستان تقریبا 15 سال متمادی در انواع جنگها حضور مستمر داشته و بدون هیچگونه تلفات انسانی یکی از قابل اعتمادترین مینکوبهاست. این غول بریتانیایی از 72 زنجیر که به انتهای آنها چکش وصل شدهاند، بهره میبرد و با 300 دور چرخیدن در دقیقه مسیری به عرض 3 متر را پاکسازی میکند. زره این تانک در برابر گلولههای با کالیبر بالا بسیار مقاوم است و طراحی کابین آن در زیر خودرو کاملا به صورت vشکل است، همچنین از یک سپر فولادی با ضخامت زیاد در پشت زنجیرها بهره میبرد تا از انفجار مینها و برخورد ترکشهای آن مصون بماند. ضمن اینکه از 2 تیربار با کالیبرهای 7.62 و 12.7میلیمتری برای از میان برداشتن نیروهای نظامی پیاده دشمن استفاده میکند.
این کفتار انگلیسی از یک پیشرانه 160 اسبی استفاده میکند که آن را قادر میسازد از شیب 33 درصد و همچنین از گودالهایی با عمق 0.5 متر به راحتی عبور کند در حالی که حداکثر سرعت آن به 20 کیلومتر در ساعت میرسد. از بزرگترین ویژگیهای این کفتار وزن 15 تنی آن است که میتواند حتی با هواپیمای ترابری هرکولس C-130 نیز به هر جای دنیا سفر کند!
ایران نیز برای پاکسازی مناطق مینگذاری شده به خصوص مرز مهران و دیگر شهرها، با تکیه بر توان و تخصص دانشمندان خود و با قرض گرفتن شاسی تانک T-55 اقدام به طراحی مینکوبهای تفتان یک و 2 کرده که قابلیت خنثیکردن مینهایی تا عمق 30 سانتیمتر را داراست و بیان این نکته که این مینکوبها در مواقع اضطراری و جنگ قابل استفاده نبوده و فقط در زمان صلح قابل استفاده هستند، خالی از لطف نیست؛ چراکه سیستم مینروبی آنها بر اساس شخم زدن زمین نیست و با کوبیدن زمین است.
گذر از گودال با موسیو فرانسوی
از بزرگترین راههای متوقف ساختن نیروهای زرهی دشمن کندن خندق بسیار بزرگ است؛ استراتژیای که پیامبر(ص) در جنگ با کفار نیز آن را به کار برد. تانکهای امروزی و ادوات نظامی پیشرفته عموما قابلیت عبور از گودالهایی با عرض 2 متر را دارا هستند اما اگر عمق گودال یا عرض آن بیشتر بود، چه راهکاری باید برای آن در نظر گرفت؟
به همین منظور نوع دیگری از خودروهای جنگی روی کار آمدند که به ALBVها معروفند. این خودروها عموما تانکهایی هستند که برجک آنها برداشته شده و یک پل چندتکه روی آن نصب شده است که با قرار گرفتن تکهها با صورت افقی و موازی هم میتوانند پلی به عرض 30متر یا بیشتر را بسازند.
بعد از تانکهای معروف پلگذار مثل چرچیل و چیفتن و کانکوئرور امروزه پلگذارهایی با امکانات وسیع و بسیار کارآمدی به دنیای نظامی معرفی شدهاند. از بهترین خودروهای پلگذار امروزی که شاسی آن تانک نیست، میتوان به پُلزَن PTA-2 ساخت کشور فرانسه اشاره کرد؛ پلزنی که مفتخر است گرانقیمتترین تانک دنیا یعنی لکرک که ساخت همین کشور است را از هر گودالی عبور دهد! این خودرو پنجمحوره 10×10 که از سال 2003 تا به امروز ساخته میشود، قادر است تا با کنار هم قرار دادن تکههای 14.3 متری خود، پلی به عرض 28 متر را برای عبور تجهیزات نظامی و نیروی پیاده نظام مهیا سازد.
یکی از ویژگیهای بارز این خودروی پلزن، چابکی بسیار آن است؛ چه در زمان حرکت که انجین 800 اسبی آن قادر است این غول 10 چرخ را به همراه 2خدمه به سرعت 70 کیلومتر بر ساعت برساند و چه در موقع پلسازی که ظرف مدت 5 دقیقه میتواند دو قسمت پل خود را با کمک بازوهای هیدرولیکی در راستای هم قرار دهد و سپس آنها را جمع کند و به حالت اولیه بازگرداند!
از دیگر ویژگیهای این خودرو جنس فلز بهکار رفته در ساخت این پل است. گرچه متریال و ماده سازنده به کار رفته جهت ساخت یکی از بهترین پلزنهای جهان همچنان به صورت محرمانه است ولی همین قدر کافی است که بدانید که این دو تکه فلزی وزنی کمتر از 15 تن دارند ولی قادر به تحمل وزنی بیش از 71تن هستند!
از دیگر پلزنهای بنام امروزی و رقیبهای این موسیو فرانسوی میتوان به خودروی پلزن معروف M 104 Wolverine ساخت آمریکا و یار همیشگی آبرامزهای ایالات متحده و همچنین خودروی پلزن Biber (به معنای سمور) ساخت کشور آلمان و همراه بیبدیل ببرهای ژرمنی را نام برد.
چشم امید درماندگان
صنایع Oshkosh واقع در ایالت متحده آمریکا در سال 1917 توسط ویلیام بسردیش و برنارد موزلینگ راهاندازی شد و در حال حاضر دارای 31 کارخانه تولیدی بوده و خودروهای تولیدی خود را در 130 کشور جهان عرضه میکند. نام این کارخانه که کامیون، خودروهای برقی و همچنین ماشینآلات نظامی میسازد، برگرفته از شهر اشکوش از ایالت ویسکانسین است.
نام خودرو مورد بحث ما نیز Oshkosh و لقب آن MMRS است؛ یک خودروی چندمنظوره و همهفنحریف! وسیلهای همهکاره در میدان نبرد و به نوعی آمبولانس ادوات جنگی!
از برجستهترین ویژگیهای این خودرو جرثقیل 3تکه آن است که طول بازوی آن با باز شدن و در راستای هم قرار گرفتن به 12.3 متر میرسد. این جرثقیل میتواند 35 تن بار را تا شعاع 4 متری از خودرو به آسمان ببرد و یا اینکه آن را 360 درجه بچرخاند.
دیگر ویژگی کارآمد این کامیون، قابلیت یدککشی فوقالعاده آن است. این کامیون 5 محور متحرک میتواند تا 45 تن بار را یدک بکشد و همه این تواناییها مدیون پیشرانه 15.2 لیتری توربوشارژ دیزلی با قدرت 600 اسب بخار است که برای حفاظت از آن و خدمه سرتاسر این کامیون با زره فولادین و سبک پوشانده شده است. جالب است که بدانیم مسلسل 12٫7 میلیمتری و یا نارنجکانداز 40 میلیمتری نیز روی آن نصب میشود. حداکثر سرعت آن به 105 کیلومتر در ساعت میرسد و حجم باک آن رقم باورنکردنی 628 لیتر است و با یک بار سوختگیری میتوان تا 483 کیلومتر را با آن پیمود. پیکربندی 10×10 این خودرو کمک شایانی به آن میکند که در اکثر مسیرهای صعبالعبور قابل دسترس باشد و دادرس ماشینها و ادوات از کار افتاده شود.
خدمه آن برای هر گونه تعمیر ماشینآلات نظامی آموزشهای لازم را دیدهاند و میتوانند با کمک
Oshkosh خودروهای درمانده، خودروهای حادثهدیده یا بیحرکت، گیرکرده، آسیبدیده و غرقشده را بازیابی و آماده نبرد کند و این ویژگی اصلی این خودرو همهفنحریف است.
خرسی 8محوره از سیبری
همواره موشکهای بالستیک و از نوع هستهای آن از تهدیدات شماره یک نابودی کره زمین به شمار میآیند؛ موشکهای قارهپیمایی که اغلب قابلیت پیمایش نصف کره زمین را دارند و از جو زمین هم نیز خارج شده و دوباره به آن برمیگردند و هدف خود را نابود میکنند. لازمه داشتن چنین قابلیتی حمل سوخت زیاد و قابلیت تخریبی زیاد است که منجر به ساخت موشکی غولآسا و در ابعاد یک ساختمان 4طبقه میشود. اما وظیفه حمل و لانچ این موشکها که اغلب از نوع MIRV هستند، بر عهده غول روسی است که
RT-2UTT SS-27 نام دارد و در کارخانه Votkinsk Machine Building Plan واقع در روسیه ساخته میشود که کوه محکمی برای زرادخانه مسکو به حساب میآید. خودرویی با 8 محور که برای شعاع گردش کمتر تمامی محورها قابلیت چرخیدن دارند و میتواند تا11 هزار کیلومتر را بپیماید. این خودروی 48 تنی بهقدری بزرگ و باثبات است که بهراحتی و با کمترین لغزش موشکهای بالستیک روسی را پرتاب میکند. این سنگینوزن روسی تا اواخر دهه 90 میلادی برای مقابله با تهدید آمریکا در جنگ سرد ساخته و سپس تولید آن متوقف شد ولی دوباره ساخت این غول 23 متری از سال 2010 از سر گرفته شده است.
تاکسی میدان نبرد
نفربرها از دیگر ستونهای پشت صحنه و خط مقدم جبههها هستند؛ خودروهایی که گرچه برای جنگ مستقیم تعریف نشدهاند ولی اغلب آنها مسلح به یک مسلسل اتومات یا خمپارهانداز برای دفاع از خود بوده و خودوریی ایمن برای انتقال جنگجویان به صحنه اصلی نبرد به شمار میآیند.
ایده تاکسی سربازان اولینبار در جنگ جهانی اول شکل گرفت و جرقه آن در انگستان با تغییر کاربری تانک مارک 5 زده شد تا بتوانند نیروهای پیاده را در طول میدان نبرد حمل کرده و از آنها در برابر گلولهها و ترکشها حفاظت کنند.
اغلب آنها توان حرکت در آب با سرعت کمی در حدود 5 کیلومتر در ساعت را هم دارند که به آنها قابلیت گذشتن از رودخانههای کوچک را میدهد. در نفربرهای شنیدار، چرخش شنی نیروی لازم برای حرکت در آب را فراهم میکند و نفربرهای چرخدار به واترجت مجهز میشوند. BOXER حاصل همکاری شرکت
(Krauss-Maffei Wegman (KMW و
Rheinmetall Landsystem از طرف آلمان و مجموعه صنعتی Stork هلندی است و در حال حاضر از برترین نفربرهای جهان به شمار میآید. این مشتزن دورگه اروپایی، در نگاه اول خشونت و استحکام بیبدیل زره و کیفیت خود را به رخ میکشد.
در اولین قدم این نفربر مجهز به پیشرفتهترین فیلترهای ابداع شده تا به امروز است و سرنشینان آن را از هرگونه سلاحهای شیمیایی و بیولوژیکی مصون میدارد.
4 محور و 8 چرخ که چرخها هر یک از سیستم تعلیق مستقل برخوردارند و به سامانه کنترل خودکار فشار چرخ (CTIS) نیز مجهزند، به همراه پیشرانه 700 اسب بخاری و همچنین یک گیربکس ساخت Alison که میتواند سرعت این هیولای 33 تنی را به 103 کیلومتر در ساعت برساند و در کسری از ثانیه سربازان آماده نبرد را به صحنه نبرد منتقل کند.
این مشتزن اروپایی با رد شدن از ارتفاع 80 سانتیمتری و گودالی با عرض 2 متر یا شیب 33 درصد آن هم بدون شنی و با لاستیک تقریبا دست رد به سینه هیچ مسیر ناهموار و صعبالعبوری نمیزند. زره انعطافپذیر آن به همراه طراحی V شکلش در زیر بدنه و صندلیهای ضدشوک (موج ناشی از انفجار) و همچنین قفس فولادی داخل کابین به همراه توپ 105 میلیمتری وظیفه حمایت از این بوکسور اروپایی و سرنشینان آن را دارد. هماکنون در حدود 450 دستگاه از این نفربر ساخته شده و طبق اعلام رسمی ساخت آن تا 600 دستگاه به طول خواهد انجامید.
ایران نیز در دوره پهلوی بهخاطر خریدهای افسارگسیخته شاه مخلوع ایران به شدت از سوی کنگره آمریکا مورد انتقاد قرار گرفت، شاه ایران هم برای ترغیب کردن هر چه بیشتر سناتورهای کنگره آمریکا به فروش هر چه بیشتر سلاحهای سنگین و استراتژیک، از شوروی درخواست خرید سلاحهای سنگین کرد. نتیجه این بازارگرمیها، خرید نفربرهای BTR-60 که یک نفربر 8 چرخه با قابلیت حمل 3 نفر خدمه و 8 سرباز مسلح است که مجهز به یک تیربار اصلی با کالیبر 14.5 و یک تیربار کوچکتر با کالیبر 7.62 هستند، شد. البته متخصصان داخلی با نصب توپهای ضدهوایی عملا یک پدافند ضدهوایی متحرک نیز از آن ساختهاند و عملکرد آن را باید در صحنه نبرد نظارهگر بود.
از دیگر نفربرهای ایران M113 ساخت ایالت متحده آمریکاست و میشود گفت که مانند اسلحه کلاشنیکف در همه جای دنیا این نفربر به وفور یافت میشود؛ نفربری 11.5 تنی با قابلیت حمل 11 سرباز مسلح که مجهز به موتور 214 اسبی دیزلی و محورهای شنیدار است و میتواند تا 480 کیلومتر را بپیماید و همچنین با توجه وزن کمش، میتواند سرعتی بالغ بر 66 کیلومتر در ساعت را به خود ببیند.
شاسیبلندهای سنگینوزن میدان
در کنار نفربرهای زرهی برای انتقال نیروها و کامیونهایی که برای انتقال نیرو تغییر کاربری دادهاند، خودروهای دیگری هم هستند که مخصوص انتقال فرماندهان و درجهدارهای نظامی هستند و در بعضی موارد در پیشانی کاروانها برای پشتیبانی و دید بیشتر و به قولی در رأس گارد قرار میگیرند. در اوایل جنگ 8ساله، ایران از تویوتا 2F کالسکه و استیشن برای انتقال فرماندهان و درجهداران نظامی استفاده میکرد. هر چند از آن به عنوان آمبولانس هم استفاده میشد. یکی از خصوصیات اینگونه ماشینها این است که بتوانند در مسیرهای ناهموار جنگ حرکت کنند. با همین استراتژی بود که خودروهای هاموی در ارتش آمریکا روی کار آمدند و یا شاه ایران به آلمانها دستور ساخت ماشینی با این خصوصیات را داد که در نهایت منجر به تولید جیکلاس امروزی شد که علاوه بر خصوصیات جنگی، در استفاده شهروندان هم خصوصیات آفرودی چشمگیری را از خود به نمایش میگذارد. به همین خاطر میتوان اینگونه ماشینها در صحنه نبرد را جزو پراهمیتترین ماشینها در کارزار جنگ چه به عنوان ماشین فرماندهان، آمبولانس و یا به عنوان نیروی پشتیبانی و تاکنیکی دانست.
باورکردنش سخت است ولی Flyer ساخت کارخانه General Dynamics در هر 100 کیلومتر 125 لیتر سوخت میسوزاند. در برخورد اولیه این خودرو شباهت بسیار زیادی به خودروی هاموی یار همیشگی سربازان آمریکایی دارد ولی همانطور که در عکس مشاهده میشود، این خودرو برای واکنش سریع طراحی شده و زره زیادی را با خود حمل نمیکند و همین ویژگی باعث میشود تا بهراحتی توسط بالگردهای شینوک و هواپیماهای ترابری سبک حمل و نقل شود. در حال حاضر این خودرو در اختیار فرماندهی عملیات ویژه آمریکا یا United States Special Operations Command قرار دارد و در حال جایگزین شدن با دوست قدیمی خود هاموی است.
یکی از علتهایی که آمریکا تا به امروز هنوز موفق به ریشهکن کردن طالبان در افغانستان نشده، نبود راههای مناسب و اغلب مناطق صعبالعبور و کوهستانی است که دسترسی به آن بسیار سخت است و شاید با آمدن این پرنده آمریکایی گره از کار سربازان ناتو و آمریکایی باز کند.
این خودرو واکنش سریع که قطعات به کار رفته در آن با هاموی شباهت بسیار دارد از سال 2013 مشغول خدمت به سپاه تفنگداران نیروی دریایی شده است و از یک مسلسل 7.62 میلیمتری یا مسلسل 12.7 میلیمتری بهره میبرد و همچنین میتواند به یک نارنجکانداز نیز مجهز شود.
پیشرانه این خودرو یک موتور 195 اسبی توربو شارژ دیزلی است که در نسخه Flyer 72 میتواند تا 2 تن بار را در محفظه حمل بار و یا 9 سرباز با تجهیزات کامل را جهت اعزام مناطق جنگی ناهموار حمل کند. این خودروی 1.8 تنی که حاصل پیروزی کمپانی جنرال داینامیک در مزایده دولت آمریکا به ارزش تقریبی 562 میلیون دلار و به تعداد 1300 دستگاه است، با اینکه مدت زمانی از تولید آن نگذشته، ولی مشتریان زیادی از کشورهای حوزه خلیج فارس و در اروپا به ویژه انگلیس دارد.
این خودرو با توجه به انتخاب نوع کاربری میتواند از حالت 2×4 به یک خودرو 4×4 تبدیل شود و قابلیت این را دارد که با نصب یک وینچ بزرگ به یاری دیگر خودروهای آسیبدیده و یا گیرکرده در مسیر بشتابد.
با نبود هر یک از خودروهای بررسی شده، باز هم میشود نتیجه جنگ را آنطور که باید رقم زد ولی بدون نیروی امدادی هم میشود؟
خودروهای امدادرسان و نیروی متخصص پزشکی در جنگ یکی از لازمههای هر جنگ است! به قولی خون و جنگ دو واژه از هم جدا نشدنی هستند. این خودروها امروزه به MEV نیز معروف هستند. اولین آمبولانس جنگی که برای جنگ جهانی دوم مهیا شد Austin K2/Y نام داشت و ساخت کمپانی Austin Motor Company و
Mann Egerton است که یکی از بکرترین و سالمترین آنها در حال حاضر در موزه لندن قابل مشاهده است. این کامیون از یک پیشرانه 6 سیلندر به حجم دقیق 3462 سیسی با 207 نیوتنمتر گشتاور بهره میبرد که با وزن 3 تنی عملکردی قابل قبول را ارائه میداد.
با مشاهده کارایی بسیار زیاد آمبولانس آستین آمریکاییها و کشورهای دیگر هم به فکر تولید آمبولانسهای مختص مناطق جنگی افتادند و نتیجه آن تولید آمبولانس 4×4 آمریکایی Dodge WC54 و FV104 Samaritan بریتانیایی و... شد. امروزه M1133 Medical Evacuation یکی از بهروزترین و کارآمدترین آمبولانسهای میدان جنگ محسوب میشود. این خودرو 8×8 با یک موتور 350 اسبی دیزلی و با 3 خدمه میتواند با شعاع حرکتی 500 کیلومتری به داد مصدومان میدان جنگ برود.
این خودرو مملو از تجهیزات پزشکی بهروز و مخصوص مناطق نظامی است و مزین به علامت امدادی است تا طبق قوانین جنگ از برخورد با هرگونه آتش دشمن مصون بماند. هر چند بدنه این خودرو با زره پوشانده شده است تا از هرگونه عمل خصمانه دشمن جان سالم بهدر ببرد.
اینها تنها گوشه کوچکی از دنیای پشت صحنه جنگهای امروزی هستند؛ میدان جنگی که در آن با هر نقص و یا کاستی از هر یک از ناوگان زرهی و یا کوچکترین اشتباهی از هر یک از ادوات نظامی یا حتی خطای انسانی جان صدها انسان به خطر به میافتد. در هر حال با همه این پیشرفتهای روزافزون و بازده بیشتر زرادخانهها، همچنان وانتهای هایلوکس و یا نیسان پاترولها جزء بزرگ و نقطه پررنگی در جنگهای شهری و برونمرزی هستند؛ چنانکه تویوتا لندکروزرهای ژاپنی در جنگ با رژیم بعث عراق و حتی هماکنون نیز جزء لاینفک ستون زرهی ما به حساب میآیند.
برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید و جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصر خودرو (https://telegram.me/asrekhodro ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.