پروژه‌ای برای کاهش هزینه‌های کیفی خودرو

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، مرکز آزمون جاده‌ای برای کشورهایی که خودروسازی دارند، ضروری است و برای ایران که ازجمله معدود کشورهای صاحب صنعت خودرو در منطقه خاورمیانه است، جای خالی این مرکز به شدت احساس می‌شود. شرکت مرکز آزمون جاده‌ای ایران 5 سهامدار اصلی دارد که در این بین سایپا با 39درصد و ایران‌خودرو با 26درصد از سهامداران بزرگ این شرکت هستند. شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز سهمی 4درصدی در این پروژه دارد و بر همین اساس صمت برای آگاهی از روند اجرای این پروژه به گفت‌وگو با سعید تاجیک، معاون اجرایی مدیرعامل این شرکت نشسته که در ادامه آن را می‌خوانید.

شرکت آزمون جاده‌ای از دی 1382 آغاز به کار کرده و در این مدت که بیش از 14 سال است هنوز به دستاورد قابل‌توجهی نرسیده است. دلیل این مسئله چیست؟
این شرکت اگرچه در اوایل دهه 80 تاسیس شد ولی در دولت قبلی عملیات اجرایی این مرکز متوقف شد که در دولت فعلی با پیگیری‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت این پروژه دوباره به جریان افتاده و از شهریور 92 پروژه کار جدی روی طرح انجام شده است. آزمون جاده‌ای در دنیا یک صنعت است و در حال‌حاضر یک طراح مطرح آلمانی در این پروژه گروه را همراهی می‌کند. طراحی پروژه با تمام جزییات یک‌سال و نیم به طول انجامید و سال گذشته با سفر رییس‌جمهوری به شهرستان ری، عملیات عمرانی پروژه افتتاح شد.

اگر مبنای فعالیت رسمی این شرکت را آغاز به کار دولت یازدهم قرار دهیم، در این مدت پروژه علاوه بر طراحی به چه مرحله‌ای رسیده است؟
برای این پروژه با توجه به نیازی که به حجم بالای سرمایه‌گذاری دارد، چندین فاز تعریف شده است. در فاز نخست ساخت «جاده آزمون عملکرد» در دستورکار قرار گرفت. در این جاده آزمون‌هایی نظیر اندازه‌گیری‌های مربوط با شتاب‌گیری، مصرف سوخت، آزمون رهاشدگی، اندازه‌گیری صدای داخلی خودرو و... ارزیابی می‌شود. عملیات خاکی این جاده به پایان رسیده و وارد مرحله فشردگی 100درصدی خاک شده است. براساس برنامه پیش‌بینی می‌شود این جاده تا پایان سال 95 به بهره‌برداری برسد. در این جاده به طور تقریبی تمام آزمون‌ها وجود دارد. این جاده در مسیر رفت و برگشت، 8/5 کیلومتر مساحت دارد.

فاز دوم پروژه چیست؟
در مرحله بعدی جاده‌های دوام (جاده آزمون دوام و جاده آزمون دوام در فرسایش شتاب‌یافته) ساخته خواهد شد.

از آنجایی که در این پروژه قرار است جاده‌های متعددی شبیه‌سازی شود، بنابراین به حجم بالایی از سرمایه‌گذاری نیاز دارد. منابع مالی این طرح چگونه تامین شده است؟
در آزمون جاده‌ای تمام جاده‌هایی که احتمال دارد یک خودرو در طول عمر خود از آنها عبور کند، شبیه‌سازی و آزمایش می‌شود. بزرگترین دغدغه موجود برای این پروژه، حجم مبلغ سرمایه‌گذاری است. این طرح اقتصادی نیست و در کوتاه‌مدت نمی‌توان انتظار درآمدزایی از آن داشت. به طور معمول در کشورهایی که مرکز آزمون جاده‌ای در آن وجود دارد، دولت سرمایه‌گذاری کرده و از بودجه‌های عمومی استفاده شده است. این پروژه از حالا به بعد نیاز به همکاری ارگان‌های مختلف دارد. به‌تازگی سازمان ملی استاندارد اعلام همکاری کرده است تا بخشی از هزینه‌های مالی برای ادامه پروژه تامین شود که تامین مالی، به سرعت بخشیدن پروژه کمک می‌کند.

این پروژه به چه میزان سرمایه‌گذاری نیاز دارد؟
در برآورد اولیه حدود 400 میلیارد تومان سرمایه برای راه‌اندازی این پروژه نیاز است. اگر هزینه‌های این پروژه تامین شود، در طول 3سال تمام پروژه آماده بهره‌برداری خواهد شد.

برای فاز نخست چه اندازه هزینه شده است؟
برای فاز نخست حدود 50 میلیارد تومان هزینه شده است.

آیا شرکت‌های خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در این پروژه هستند؟
از آنجایی که شرکت‌های خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران، در کشور خود این مراکز را دارند، بی‌تردید پیش از تولید خودروهای شان در ایران، تست جاده‌ای می‌شوند. کاش پیش از عقد قرارداد و مذاکره با این خودروسازان، آزمایش خودروی این شرکت‌ها به‌عنوان پیش‌شرط تعیین می‌شد تا مجبور به سرمایه‌گذاری در این پروژه می‌شدند. این سیاست‌ها طرح‌های عمرانی را پیش می‌برند. از آنجایی که طرح روی کاغذ سودآوری ندارد، جذب سرمایه‌گذار خارجی دشوار است. حتی بانک‌های داخلی نیز حاضر به سرمایه‌گذاری و پرداخت وام نیستند و هنگامی‌که بانک ایرانی حاضر به سرمایه‌گذاری نیست نمی‌توان از خارجی‌ها انتظار همکاری مالی داشت.

پس از راه‌اندازی آیا تدبیری هم برای نگهداری این مرکز اندیشیده‌اید؟
بعد از راه‌اندازی باید به فکر نگهداری این مرکز بود. برای مثال در محلی که این مرکز احداث شده به‌دلیل کویری بودن در فصل‌هایی از سال امکان وزش بادهای شدید به همراه ریزگرد وجود دارد بنابراین اطراف آن باید فضای سبز ساخته شود تا از وزیدن ریزگردها جلوگیری کند.

همان‌طور که گفتید یک طراح آلمانی این پروژه را طراحی کرده است. آیا متخصصان کشور توانمندی در ساخت این مرکز دارند؟
از آنجایی که نمونه این طرح در کشور وجود نداشته است، برای یافتن پیمانکارهای خارجی نیز با مشکل مواجه هستیم بنابراین پیمانکاری در کشور برای این پروژه وجود ندارد.

این مرکز چه مزیت‌هایی نسبت به نمونه‌های خارجی دارد؟
بسیاری از مراکز آزمون جاده‌ای در اتحادیه اروپا و یا چین، ارتفاع کمی نسبت به سطح دریا دارند و گاهی هم‌سطح با دریا هستند اما مرکز آزمون جاده‌ای ایران ارتفاعی معادل 900 متر نسبت به سطح دریا دارد که این مسئله یک امتیاز و قابلیت است. این مرکز این امکان را به خودروسازان خارجی می‌دهد تا خودروهای‌شان را در این ارتفاع آزمایش کنند. موقعیت جغرافیایی و فیزیکی مرکز آزمون جاده‌ای ایران این امیدواری را به وجود آورده تا شرکت‌های اروپایی برخی از تست‌ها را در کشور انجام دهند. براساس تفاهم با یکی از این شرکت‌ها، قرار است پس از بهره‌برداری این مرکز برخی از آزمایش‌های شرکت خارجی در ایران انجام شود. دسترسی این مرکز به خط راه‌آهن و فرودگاه نیز موقعیت خوبی به آن داده است.

در این مرکز ساخت چند جاده طراحی شده است؟
این مرکز آزمون جاده‌ای 14 جاده دارد. این جاده‌ها عبارتند از جاده‌های آزمون سرعت بالا، عملکرد، سطح صدا، ترمز، دوام، دوام در فرسایش شتاب‌یافته، راحتی سفر، دینامیکی، لغزنده، هدایت‌پذیری، خارج جاده‌ای، شیب‌دار و داخل شهر. عده‌ای می‌گویند به جای ساخت مرکز آزمون جاده‌ای می‌توان از پیست‌های اتومبیل‌سواری استفاده کرد اما در جواب آنها باید گفت، ماهیت این مرکز با پیست تفاوت‌های غیرقابل مقایسه‌ای دارد.