عصر خودرو- تا چند دهه پیش، قطعات و دنیایی از مکانیسم‌های کاملا مکانیکی، موارد تشکیل‌دهنده یک خودرو بودند و در آن زمان علم برق و الکترونیک، به غیر از مواردی مثل نورپردازی، سیستم پخش صوت و ...، رخنه چندانی در این صنعت نداشت تا اینکه به عصر حاضر و دنیای پیشرفته برق و کامپیوتر این روزها رسیدیم و در طی این سال‌ها، خودروسازان به این نتیجه رسیدند که با تزریق تکنولوژی به‌روز برق و کامپیوتر در صنعت مهندسی خودرو می‌توان خروجی بسیار بهتری داشت.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، جدای از بحث امکانات رفاهی و تکنولوژیک که صرف افزایش راندمان خودرو می‌شود، در این مطلب به سراغ بررسی نحوه عملکرد برخی از امکانات و آپشن‌های حرکتی و کنترلی خودرو می‌رویم.
ABS
ترمزهای ضدقفل یا به بیان عادی‌تر، ABS را می‌توان یکی از مهم‌ترین اختراعات صنعت خودرو دانست و استفاده از این امکان روی خودروها تاکنون موجب پیشگیری از تصادفات رانندگی بی‌شمار و حفظ جان میلیون‌ها نفر شده است. کلمه ABS مخفف Anti-Lock Brake System است و همانطور که از نام آن پیداست، از قفل‌شدن چرخ‌ها هنگام ترمزگیری جلوگیری می‌کند. به این ترتیب شما برای نگه‌داشتن خودرو، خصوصا در شرایط لغزنده جاده، نیازی به دست و پنجه نرم‌کردن با سر خوردن خودرو نخواهید داشت و به این ترتیب، چالش شما برای کنترل بهتر خودرو کمتر خواهد شد. در خودروهای مجهز به این سیستم، از سنسورهای سرعت‌سنج در چرخ‌های جلو و عقب استفاده شده است که این حسگرها شامل آهنربای دائم، کوئل و هسته هستند. این سنسورها با بهره‌گیری از روتور و دنده‌های پالس‌انداز قرار گرفته در دور آن، ولتاژ AC به همراه فرکانسی متناسب با ولتاژ به عنوان اطلاعات دریافتی به سمت واحد کنترل این سیستم ارسال می‌کنند و ECU با حلاجی این اطلاعات، شتاب منفی خودرو را اندازه‌گیری می‌کند تا از وضعیت سطح جاده مطلع شود. به این ترتیب اگر ECU تشخیص دهد سرعت دوران یک چرخ با چرخ‌های دیگر همخوانی ندارد (که در این شرایط، همان چرخ نخستین چرخی است که قفل می‌شود) و ممکن است موجب سُر خوردن خودرو شود، اگر سرعت دوران چرخ بیشتر باشد، نیروی وارده از طریق سوپاپ‌های الکترونیکی سیلندرترمز افزایش می‌یابد و اگر سرعت دوران چرخ کمتر باشد، نیروی ترمز برای آن چرخ کاهش پیدا می‌کند. این پروسه تقریبا بین 15 تا 30 بار در دقیقه (بسته به خودرو ممکن است بیشتر یا کمتر از این عدد نیز باشد) انجام می‌شود تا خودرو به شرایط پایداری دست پیدا کند.
EBD
سیستم EBD را می‌توان مهم‌ترین مکمل سیستم ضدقفل خودرو دانست که به پایداری هرچه بهتر خودرو به خصوص هنگام ترمزگیری بر سر پیچ کمک می‌کند. EBD مخفف Electronic Brake force Distribution به معنای «توزیع الکترونیکی نیروی ترمز» است که در واقع از تجهیزات اضافه‌ای نسبت به ABS بهره نمی‌برد و تنها یک برنامه‌ریزی مجدد است برای عملکرد بهتر سیستم مادر و هماهنگی بین چرخ‌ها هنگام ترمزگیری در شرایط غیرمعمول. به این ترتیب با بهره‌گیری از EBD، سرعت چرخش و وضعیت هرچرخ به صورت مجزا مورد بررسی قرار می‌گیرد و به همین خاطر اگر هنگام ترمزگیری، بار اضافه‌ای روی هر چرخ اعمال شود، سیستم EBD هماهنگی لازم برای جلوگیری از منحرف‌شدن یا خارج‌شدن خودرو از حالت پایداری را به عمل می‌آورد. برای درک بهتر این موضوع باید گفت که اصولا هر خودرو از یک نسبت و تقسیم وزن برای چرخ‌های جلو و عقب بهره می‌برد که این نسبت وزن هنگام ترمزگیری به دلیل شتاب منفی، در جلو بیشتر خواهد شد. EBD یکی از سیستم‌هایی است که این موضوع را مورد بررسی قرار داده و مانع از بر‌هم‌خوردن هماهنگی شدت ترمزگیری در بین چرخ‌های اکسل جلو و عقب می‌شود. پس با توجه به موضوع گفته شده و با در نظرگرفتن نیروی وزن، این سیستم برای خودروهای باری، کشنده‌های تریلر، کشنده‌های کاروان و ... عملکرد بسیار خوبی خواهد داشت و جدای از جلوگیری از منحرف‌شدن، مسافت ترمزگیری را نیز کاهش می‌دهد. همچنین اصولا بر سرپیچ‌ها، چرخ‌های داخل پیچ سرعت کمتری نسبت به چرخ‌های خارج از پیچ دارند و به این ترتیب سیستم EBD موجب هماهنگی هرچه بیشتر سرعت چرخ‌های دو طرف اکسل خودرو برای جلوگیری از سر خوردن هنگام‌ترمزگیری بر سرپیچ خواهد شد. به عنوان مثال نهایی هم باید گفت که اگر چرخ‌های یک طرف خودرو روی آسفالت باشند و یک طرف روی برف، خودرویی که تنها از ABS بهره می‌برد، هنگام ترمزگیری به سمت آسفالت منحرف می‌شود و این در حالی است که اگر EBD نیز مکمل این سیستم شده باشد، هماهنگی بین چرخ‌ها اجازه این انحراف را به خودرو نخواهد داد.
EBA
برای بسیاری از ما پیش آمده که هنگام رانندگی خصوصا در جاده‌ها یا بزرگراه‌ها، با دیدن مانعی مثل یک عابر پیاده در خیابان، یک سگ در جاده و یا یک خودرو که ناگهان در جلوی مسیر قرار می‌گیرد، نیاز به ترمزگیری شدید پیدا کرده‌ایم. در این شرایط بسیاری از افرادی که هنوز هم پیش‌زمینه ترمزهای ساده غیر ABS را دارند، برای جلوگیری از قفل‌شدن چرخ‌ها، تمام قدرت ترمز را به کار نمی‌گیرند و همچنین شاید در آن کسر ثانیه که قصد ترمزگیری را دارید، فرصتی برای فشردن پدال تا انتها وجود نداشته باشد. اما با به‌کار‌گیری از این سیستم که تحت عنوان
BAS ،BA ،EBA و ... شناخته می‌شود، شما با ترمزگیری ناگهانی به میزان حداقل 60 درصد کورس پدال ترمز، سیستم «ترمز اضطراری» را از بروز خطر و نیاز به کاهش سرعت خودرو با بیشترین شتاب منفی مقدور، مطلع می‌کنید. سپس سیستم ترمز حداکثر فشار ممکن را به سمت کلیپرهای ترمز روانه می‌کند (البته با توجه به شرایط جاده!) و در بسیاری از خودروها، شما تا برداشتن پا از روی پدال، بیشینه توان ترمز را در اختیار خواهید داشت. البته در صورتی که شما عمل ترمزگیری را به صورت تدریجی حتی تا بیشترین میزان کورس پدال انجام دهید، این سیستم وارد مدار نخواهد شد.
نویسنده: معید حمیدی
