به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از همشهری آنلاین, سایه آلودگی هوا طی سال‌های اخیر دامنه‌ فراگیری در شهرهای بزرگ کشور به‌خود گرفته و هر روز بر وسعت آن افزوده می‌شود.آنگونه که مطالعات پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران نشان می‌دهد، از هر 10 مرگ در کشور، یکی بر اثر آلودگی هوا صورت می‌گیرد و غول آلودگی هوا به سرعت خود را به معضل نخست سلامت کشور تبدیل کرده است.

از سویی آمار سازمان ثبت احوال نیز نشان می‌دهد که 4عامل اصلی مرگ ایرانی‌ها در سال95، شامل بیماری‌های قلبی عروقی(39درصد)، انواع سرطان(10درصد)، بیماری‌های تنفسی(10درصد) و حوادث(7درصد) است. پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران که طی سال‌های اخیر مطالعات اپیدمیولوژی روی آلودگی هوای تهران انجام داده، تلاش می‌کند حقایق بیشتری از آلودگی هوا را برای مسئولان و شهروندان بازگو کند.

این تحقیقات البته دوشادوش بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا صورت گرفته و می‌گیرد. بر پایه این تحقیقات است که سازمان جهانی بهداشت (WHO) آمار سالانه خود از وضعیت مرگ در جهان را ارائه می‌دهد. همچنین ششمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا که 3و 4بهمن امسال در مرکز همایش‌های صدا و سیما برگزار می‌شود، قرار است به نقش اثرگذار آلاینده‌های جوی در سلامت شهروندان بپردازد.

صادق حسنوند، عضو کمیته علمی ششمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا درخصوص تحقیقات انجام شده درباره ارتباط بین اپیدمیولوژی و آلودگی هوا در دانشگاه علوم پزشکی تهران به همشهری می‌گوید: براساس مطالعات 10درصد از مرگ‌ومیرهای موجود در ایران بر اثر آلودگی هواست و با توجه به اینکه آلودگی هوا به‌عنوان چهارمین عامل مرگ‌ومیر در جهان شناخته می‌شود، از سال 89 در پژوهشکده دانشگاه علوم پزشکی به بررسی ارتباط بین بیماری‌های قلبی و سرطان‌ها با آلودگی هوای تهران در مطالعات اپیدمیولوژی پرداختیم. حسنوند تصریح می‌کند: آلودگی هوا تهدیدی برای جان هموطنان محسوب می‌شود و در سال میلادی گذشته 33هزار ایرانی را به کام مرگ کشانده ؛ در حالی که آمار سازمان جهانی بهداشت در این ارتباط 62هزار نفر در سال 5102 بوده است.

2 راه خروج از وضع موجود
وقتی با آمار واضح از شرایط موجود در موضوع خطرات سلامت محور آلودگی هوا مواجه می‌شویم، باید دنبال راه‌حل ‌برون‌رفت از شرایط موجود باشیم. بخشی از تحقیقات انجام شده در پژوهشکده محیط‌زیست نیز بر راه‌حل‌های کاهش آلاینده‌های جوی متمرکز است. به گفته حسنوند، در این‌باره افزایش استانداردهای خودرویی و سوختی و فرهنگ عمومی مردم برای استفاده بیشتر از وسایل نقلیه عمومی، راه‌حل‌هایی هستند که اکثر قریب به اتفاق کلانشهرهای دنیا در اروپا، آسیا و آمریکا روی آنها تمرکز کرده‌اند و از دامنه فراگیر آلودگی هوا رهایی یافته‌اند.

مطالعات طولانی‌مدت
مطالعات اپیدمیولوژی پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران در واقع تلاشی عمومی، سازمان یافته و هدفمند برای پیشگیری از بیماری‌ها و عوامل ایجاد آنهاست. طی این مطالعات که در قالب رشته‌ای به نام اپیدمیولوژی صورت می‌گیرد، طی یک دوره طولانی‌مدت، 2گروه همسان در 2شهر که شرایط متفاوت هوایی دارند، بررسی می‌شوند. برای نمونه 100 هزار نفر را در تهران که آلوده است و در یکی از شهرهای پاکیزه ایران همچون اردبیل، به‌مدت 20 سال مورد مطالعه قرار می‌دهند و علل مرگ و تعداد مرگ این افراد طی تحقیق باعث می‌شود تا مهم‌ترین دلایل ناشی از آلودگی هوا مشخص شود.

مرگ زنان بیشتر است
یکی از مسائلی که در اخبار آلودگی هوا مطرح می‌شود، شرایط ناسالم هوایی برای گروه‌های حساس است که طبق آن شاخص هوا بین اعداد100 تا 150، قرار می‌گیرد. به گفته حسنوند، مطالعات اپیدمیولوژی گواهی بر این بوده که حساس‌ترین گروه سنی که در معرض بیماری‌های خطرناک ناشی از آلودگی هوا قرار دارند، افراد بالای 65 سال و زیر 5 سال بوده‌اند.

همچنین بیماران قلبی عروقی، بانوان باردار و افراد چاق که تنفس بیشتری نسبت به سایر شهروندان دارند، از این دسته هستند. همچنین نتایج مطالعات اپیدمیولوژیک مشخص کرده که درخصوص جنسیت افراد در معرض خطر آلاینده‌ها، زنان دارای حساسیت بیشتری هستند و فوتی بیشتری را به‌خود اختصاص داده‌اند.

کدام مناطق تهران هوای بهتری دارند؟
مقایسه غلظت ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون در ایستگاه‌های سنجش آلایندگی هوای تهران نشان می‌دهد که برخلاف باور عموم، مناطق شمالی تهران کیفیت هوای خیلی بهتری نسبت به مناطق دیگر شهر ندارند. در سال 94 میانگین سالانه غلظت ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون در تمام ایستگاه‌های اصلی سنجش هوای پایتخت بالاتر از حد استاندارد بود.

ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون ذراتی هستند که به واسطه احتراق در موتور وسایل نقلیه به‌وجود می‌آیند و اصلی‌ترین و خطرناک‌ترین آلاینده هوای تهران هستند. همچنین براساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در سال‌ 94 حتی ایستگاه‌های مناطق شمال تهران نیز میانگین آلودگی ذرات معلق احتراقی را در وضعیت ناسالم نشان دادند.

از این‌رو برداشت می‌شود که فرمول قدیمی مهاجرت به شمال شهر برای داشتن هوای پاک دیگر جواب نمی‌دهد. از ابتدای امسال تا 10 آذرهم پایتخت 12 روز را با هوای پاک و 196 روز را با هوای سالم گذرانده است؛ همچنین تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس 47 روز بوده و تهران تاکنون یک روز را با کیفیت هوای ناسالم برای تمام گروه‌ها گذرانده است.