عصر خودرو- تحریمهای این دوره با دوره گذشته تفاوتهای زیادی دارد که اکنون صنعت خودروسازی و قطعهسازی با چالشهای جدی روبهرو شدهاند. در آن سالها یعنی اوج تحریم(سال ۹۱) قیمت خودرو فاصله ۱۰ الی ۱۲ میلیون تومان با کارخانه داشت ولی در این دوره قیمت خودرو جهش ۷۰ میلیون تومانی دارد و معلوم نیست چه زمان رشد قیمت متوقف میشود.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایران ، در مورد تفاوتهای تحریم و اصطلاح خود تحریمی که این روزها از زبان صنعتگران باب شده است با محمد رضا نجفی منش رئیس انجمن صنایع همگن و قطعات خودرو گفتوگویی انجام دادیم که در ادامه میآید:
تحریمهای این دوره صنعت خودرو با دوره گذشته چه تفاوتهایی دارد که اکنون صنعت خودرو و قطعهسازی زمینگیر شده است؟
این دوره از تحریم با دوره گذشته تفاوتهای زیادی کرده است. در دوره اول، ما مشکلات داخلی نداشتیم و سیاستگذاران این صنعت را همراهی میکردند ولی در دوره جدید علاوه بر تحریم بینالمللی شاهد تحریم داخلی هم هستیم. بارها این موضوع را هشدار دادهایم اما هیچ کس صدای ما را نمیشنود. مردم به خاطر وضعیت تولید خودرو و قیمتها از قطعه سازان و خودروسازان گلایه دارند اما این صنعت با شرایط موجود و فشارهایی که بر آن وارد شده است، چه کاری میتواند انجام دهد. مرتب جلوی پای خودروسازان و قطعه سازان سنگاندازی میشود و هیچ مجموعهای در کنار این گروه از صنعت کشور نیست. اگر در این دوره مانند گذشته سیاستگذاران در کنار صنایع بودند، صنعت خودرو به بحران نزدیک نمیشد.
در آن زمان برای تأمین ارز چه کاری انجام میدادید؟
در سالهای 90 و 91 تخصیص ارز بسیار راحتتر بود و گروههای صنعتی و تولیدی براحتی میتوانستند ارز مورد نیاز خود را تأمین کنند. اما در این دوره تأمین ارز، عذاب عظیم ما شده است. از مرحله ثبت سفارش تا تأیید آن باید ازچند مرحله وزارت صنعت که بسیار طولانی، زمان بر و نفس گیر است بگذریم و بعد از آن به سختترین مرحله یعنی بانک مرکزی میرسیم. دریافت ارز از این مجموعه یکی از چالشهای اصلی بخش تولید است که متأسفانه با وجود تمام تذکرات و حتی خط و نشان رئیس جمهوری درست نشده است. اخیراً نیز با آنکه از تمام موانع وزارت صنعت عبور کرده ایم، بانک مرکزی اسناد را باطل کرد و همه ما مجبور شدیم به مرحله اول یعنی مرحله درخواست اولیه برویم. بانک مرکزی دلیل این مخالفت را اعلام نکرده است و در برابر تمام سؤالها سکوت میکند.
در جلسهای که با اعضای اتاق بازرگانی برگزار شد، بانک مرکزی اعلام کرد که با صنعت خودرو و قطعه سازی همکاری میکند تا روند تخصیص ارز سرعت گیرد، ولی چرا این حمایتها عملیاتی نشد؟
مدیران در جلسات رسمی وعدههای مختلفی میدهند اما در عمل هیچکدام را عملیاتی نمیکنند و حتی جوابی هم به ما نمیدهند. این رفتار دو گانه بخشی از خود تحریمی است که صنایع از آن صحبت میکنند. مشکل دیگری که اکنون قطعه سازان و خودروسازان با آن روبهرو هستند برگشت پول خریدهای اعتباری با 3 برابر قیمت است. خیلی از واحدها به علت ارتباطی که داشتند نسبت به خرید مواد اولیه و قطعات اقدام کردند و قرار بود مانند سنوات گذشته در مدت یکسال پول را پس بدهند اما با صعودی شدن قیمت ارز، اکنون آنها مجبورند با ارز نیما بازپرداخت را انجام دهند حال افزایش سه برابری قیمتها برای خودروسازان و قطعه سازان امکان پذیر نیست و به همین جهت گفتهایم این صنعت به شرکتهای خارجی 2 میلیارد دلار بدهی دارد. وقتی قطعه ساز با قیمت گذشته محصول خود را فروخته بازپرداختش باید چگونه باشد. لذا یکی از خواستههای ما این است که ارز آنها با نرخ روز که خرید کردند تسویه شود. ما 3300 قطعه و 1530 قطعه ساز داریم حال اگر به این حوزه بیش ازاین بیتوجهی شود، معلوم نیست صنعت خودرو قرار است چگونه خودروهای خود را تجاری کند.
تحریم این دوره با دوره گذشته باعث کاهش تولید خودرو شد اما در این دوره فرآیند نزولی با سرعت بیشتری دنبال میشود. علت سرعت کاهش تولید چیست؟
سال 90 میزان تولید خودرو به یک میلیون و 600 هزار دستگاه رسید، سال 91 این عدد به 990 هزار دستگاه و در سال 92 به کمتر از 500 هزار دستگاه رسید. بعد از ورود محمدرضا نعمتزاده وزیر اسبق صنعت، معدن و تجارت، تولید خودرو در مسیر احیا قرار گرفت. بهگونهای که در سال 93 میزان تولید خودرو به 730 هزار دستگاه رسید و سال بعد از آن به رقم تولید 900 هزار دستگاه رسیدیم. سال 95 هم یک میلیون دستگاه خودرو و سال گذشته نزدیک به یک میلیون و 500 هزار دستگاه خودرو تولید شد. لذا توانستیم با سرعت کاهش را جبران کنیم. اما در این دوره تحریم و در اولین سال تحریم تولید روزانه خودرو از 2500 دستگاه به 600 الی 700 دستگاه رسیده است. این عدد نشان میدهد که تحریم تأثیر بیشتری بر صنعت خودرو گذاشته است ولی بدون شک بیشترین تأثیر ناشی از تحریم داخلی است. سؤال فعالان صنعت قطعه و خودروسازی این است چرا در آن دوره وزارت صنعت و سایر مجموعهها همکاری میکردند ولی در تحریم جدید مسئولان داخلی همکاری ندارند.
در سالهای 90 و 91 اوج تحریم صنعت خودرو آیا بسته ارزی برای این بخش دیده شده بود؟
صنعت خودرو در قالب هیچ بسته ارزی نبود. تنها ارز آزاد و دولتی وجود داشت. با هر دو روش میتوانستیم با چین و کره همکاری کنیم. ولی در شرایط فعلی ارز نیما و سنا کمکی نکرده است چرا که رسیدن به آنها بسیار سخت است. اکنون امکان همکاری با چین و کره را نداریم ولی با اصلاح فرآیند تخصیص ارز و و اصلاح قیمت ارز میتوان مشکلات این صنعت را حل کرد. البته نمیتوان راههایی که وجود دارد را اعلام کرد. امریکا در حال تعقیب فعالیتهای اقتصادی ما است و به همین جهت نباید جار و جنجال کرد.
برای اینکه وضعیت صنعت خودرو بهبود پیدا کند چه راهکاری را توصیه میکنید؟
اول از همه امیدواریم شورای سیاستگذاری خودرو احیا شود و وزیر صنعت شنونده صحبتهای کارشناسی باشد. دوم آنکه نمایشگاهی از نداشته هایمان در صنعت خودرو برگزار کنیم و در این نمایشگاه از شرکتهای دانش بنیان و دانشگاهها بخواهیم که گوشهای از تأمین قطعات را بگیرند. با این اتفاق حداقل 10 میلیارد دلار صرفهجویی ارزی خواهیم داشت. اکنون میزان ارزبری صنعت خودرو 25 میلیارد دلار است.
در این دوره سطح همکاری شرکتهای خارجی با ایران بهتر است یا دوره قبل؟
در این دوره شرایط بسیار سختتر شده است و شرکتهای خودروساز و قطعه ساز حاضر به هیچ نوع همکاری نیستند. در دوره قبل رنو از امریکا مجوز گرفت و در ایران ماند ولی در این دوره حتی رنو هم از ایران رفت و اکنون نمیتوان کاری انجام داد. تحریم این دوره با وجود اینکه اروپاییها میگویند با ایران همکاری خواهند داشت خیلی بدتر است.