عصر خودرو- قریب به ۲۵ سال است که خودروی پراید در خیابانها و جادههای ایران میتازد، اتومبیلی که با وجود انتقادات بسیار، همچنان به عنوان یکی از پر فروشترین خودروی کشور عرضه اندام میکند، در ذیل این گزارش دلایل و عوامل گرایش جامعه به خرید این خودرو مورد بررسی قرار میگیرد.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، بدون تردید، پراید از نمونه خودروهایی است که تردد آن در جادهها و معابر، بیش از هر اتومبیل دیگری، در اقصی نقاط کشور مشاهده و دیده میشود.
پراید، از خودروهایی است که تولید آن در کره جنوبی آغاز شد و در ایران نیز از سال 1372، توسط شرکت سایپا عرضة آن در دستور کار قرار گرفت.
البته برای نخستین بار، پراید، توسط شرکت آمریکایی فورد ساخته و تولید شد و به واقع برخلاف تصور عمومی جامعه، خواستگاه اصلی این اتومبیل کشور آمریکا است و البته پس از آن، کره ایها بصورتی انبوهتر، نسبت به ساخت این خودرو مبادرت ورزیدند.
به واقع، پراید، با سفارش شرکت فورد آمریکایی و در شرکت مزدای ژاپن طراحی شد و در سال 2001 خط تولید آن به شرکت سایپا فروخته شد.
در طول سالیان گذشته، انتقادات بسیاری نسبت به ایمنی این خودرو مطرح شده تا جایی که بنابر بررسیها و گزارشات موجود در سال 1392، رئیس سازمان نظام پزشکی کشور، پراید را رکوردار تعداد کشته در وسایل نقلیه عنوان نمود و میزان تلفات این خودرو در سال مذکور، بیش از 2 هزار و 450 نفر اعلام شد.
عدم ایمنی مناسب خودروی مذکور باعث شد تا در مقطعی، پلیس راهنمایی و رانندگی ایران، طرحی را در دستور کار قرار دهد تا بواسطه آن تردد خودرو تنها در حوزههای درون شهری مجاز شمرده شود و به واسطه آن عبور و تردد پراید، در جادههای برون شهری کشور غیر قانونی اعلام شود، اما به دلیل تعدد و کثرت این خودرو در سطح جامعه و برخورداری بسیاری از خانوارهای ایرانی از این خودرو، در مقام عمل، طرح مذکور مسکوت ماند و در مقام عمل اجرایی نشد.
سازمان استاندارد کشور نیز بارها نسبت به این خودرو و تولید آن موضع گیری داشته و پس از آنکه در اواخر سال 95، سازمان مذکور، شاخصهای استاندارد را از 55 مورد به 85 مورد ارتقاء داد و در سال 96، مدیر عامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، از واپسین روزهای فعالیت این خودرو در ایران خبر داد (موضوعی که عملا در صورت حصول آن، تولید این خودرو در سال جاری، متوقف میشد)، اما هیچگاه این امر محقق نشد و البته در همان ابتدای مطرح شدن موضوع مذکور، کم نبودند افراد وگروههایی که اجرایی شدن این امر را ناممکن میدانستند.
با همه این اوصاف، به چه دلیل یا دلایلی این خودروی به اصطلاح نا ایمن که بسیاری از مالکان آن نیز، از طرح آن ابایی ندارند، به عنوان پرفورشترین اتومبیل داخل کشور، محسوب میشود.
علی اَفشِه، یکی از کارشناسان فنی خودرو و مکانیکهای فعال در غرب استان تهران در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در تشریح دلایل و عوامل موثر در این جاذبه و کشش نسبت به خودروی پراید اظهار کرد:علی رغم تمامی انتقاداتی که متوجه این اتومبیل است در واقع امر، طراحی موتور این خودرو (فارغ از کیفیت قطعاتی که در حال حاضر در آن تعبیه میشود) در نوع خود، فوق العاده است و طراحی ساده، قدرت موتور نسبتا مطلوب و شتاب بالای حرکتی آن، اتومبیل مذکور را از مزایایی برخوردار نموده که در سایه سنگین انتقادات و هجمههای مطروحه نسبت به این خودرو، محاسن مذکور گم شده است.
وی افزود:به واقع، اصلیترین انتقادی که به درستی متوجه این خودرو است معطوف به ایمنی نامناسب آن میشود که ریشه اصلی این عارضه و نقیصه را باید در شاسی، بدنه ضعیف و ورقی که برای ساخت بدنه آن مورد استفاده قرار میگیرد، جستجو نمود.
افشه در ادامه بیان کرد:البته اُفت کیفی قطعات منفصله تعبیه شده در این خودرو در سالیان اخیر نیز مزید بر علت شده تا بر حجم سنگینی میزان انتقادات افزوده شود، اما محوریترین انتقاد به پراید به ایمنی نامناسب آن و بدنه ضعیف آن باز میگردد که پیش از افت کیفی قطعات منفصله این خودرو در محافل عمومی و خصوصی مطرح بوده است و همچنان نیز این انتقاد در خصوص خودروی اشاره شده جاری و ساری است.
هیچ خودرویی در سهولت خرید و فروش قابل مقایسه با پراید نیست
علی رغم تمامی انتقادات مطروحه، با یک بررسی میدانی در میان فعالان حوزه خرید و فروش خودرو و نمایشگاه داران اتومبیل، این واقعیت عیان میشود که در میان اتومبیلهای موجود در کشور اعم از داخلی و خارجی، هیچ خودرویی به مانند پراید، با سهولت خرید و فروش نمیشود.
سعید امینی راد، یکی از نمایشگاه داران فعال در استان البرز، در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به مطلب فوق، بیان کرد:اصطلاحی در میان فعالان حوزه خرید و فروش خودرو رایج است که در ارتباط با پراید به کار میبرند و آن ناظر بر این عبارت است که پراید در بازار خودرو همانند طلا است و همچون قند به فروش میرود.
وی افزود:در واقع امر، عقبه این واقعیت در میزان تقاضای بالایی است که برای این خودرو وجود دارد و قطعا در صورت تقاضای اندک و پایین برای خرید این اتومبیل، خرید و فروش آن با سهولت انجام نمیشد.
امینی راد در ادامه بیان کرد:به اعتقاد بنده، یکی از دلایل اصلی این به اصطلاح جاذبه، به قیمت پایین آن در مقایسه با دیگر اتومبیلها باز میگردد و به واقع در هر شرایطی از بازار، قیمت پراید در دایره خودروهای ارزان قیمت قابل تعریف است و حتی در حال حاضر که قیمت این خودرو در اوج خود قرار دارد، در مقایسه با دیگر خودروهای رایج و موجود در کشور، در سطح پایین قیمتی (تاکید میشود به نسبت دیگر خودروها و نه با معیار قدرت خرید مردم) قرار دارد.
هزینه نگهداری و خدمات خودرو، مولفهای تعیین کننده در میزان تقاضا برای خرید پراید به شمار میرود
افشه کارشناس فنی خودرو و مکانیک فعال در غرب استان تهران در ادامه این گفتگو، یکی از مولفههای تاثیرگذار در میزان جاذبه و تمایل برای خرید خودروی پراید را در هزینه نگهداری پایین این اتومبیل در مقایسه با دیگر خودروها، عنوان میکند.
وی افزود:به هر ترتیب فارغ از نوع و مدل خودرو، هر اتومبیلی در طول سال مستلزم مصروف نمودن هزینههایی است که در قالب هزینه نگهداری و خدمات خودرو، قابل تعریف و تبیین است.
این مکانیک فعال در ادامه تصریح کرد:به تبع با چنین اوصافی، مدیریت هزینههای سالیانه این خودرو در مقایسه با دیگر اتومبیل ها، به مراتب با سهولت هر چه بیشتری انجام میپذیرد و این موضوع مهمی است که باعث شده پراید در میان اتومبیلهای پر تیراژ داخلی از جایگاه خاصی برخوردار شود.
افشه گفت:این موضوع در تمامی قطعات منفصله خودرو اعم از تسمه، دینام، وایر، شمع، باطری، فیلتر سوخت، دیسک و صفحه، لنت ترمز، تعویض روغن، تعمیر موتور و حتی بیمه این خودرو نمود و بروز دارد.
وی افزود:در این میان، برخی از مالکان خودروی پراید، صرفا به عنوان اتومبیلی مصرفی و در اختیار خانواده به آن نگاه نمیکنند و برخی نیز با استفاده از این خودرو در قالب مسافرکشی، تامین معاش میکنند که به تبع هزینه پایینتر این خودرو، بیش از پیش به عنوان یک مزیت ویژه خود را نشان میدهد.
خودروسازان، توجه به اقشار ضعیف جامعه را در اولویت قرار دهند/نباید جان انسانها قربانی افزایش قیمت احتمالی شود
بیش از این، گزارشات متعددی در ارتباط با کیفیت خودروهای داخلی به قلم تحریر درآمده و موکدا بر لزوم افزایش کیفی اتومبیلهای داخلی تاکید شده است.
در این میان، خودرویی همچون پراید، بیش از اتومبیلهای دیگر مخاطب این ضرورت و الزام (ارتقای کیفی) قرار دارد.
البته خودروسازان معتقدند افزایش کیفیت خودروهای تولیدی، منجر به افزایش قیمت آن خواهد شد و همین موضوع خرید آن را برای جامعه هدف دشوارتر میسازد.
با همه این اوصاف، نمیتوان این واقعیت را نادیده انگاشت که با الگوبرداری از کشورهای صاحب نام جهان در عرصه خودروسازی از یکسو، برنامه ریزی مدون و اصولی و اتخاذ تدابیر هوشمندانه و البته نظارتهای هدفمند و هوشمندانه دستگاههای ذی ربط از سوی دیگر، میباید ضریب کیفی خودروها به نحو مطلوبی افزایش یابد، به نحوی که در صورت بالا رفتن هزینه تمام شده نیز توجه به اقشار ضعیف جامعه از حیث اقتصادی در اولویت قرار گیرد.
بدون تردید، ایمنی ضعیف خودرو، تبعاتی دارد، تبعاتی که بعضا جان انسانها را به قربانگاه میبرد، جانی که در واقع امر، هیچ نرخ و قیمتی را نمیتوان برای آن متصور بود، جانی که سلب شدن آن، سرنوشت و آینده یک خانواده را تغییر میدهد و شعاع تاثیر آن بسیار گسترده است، فلذا با این اوصاف میباید از هیچ اقدامی که در جلوگیری از بروز چنین فاجعههایی موثر است دریغ ننمود.
امید آن میرود این امر به عنوان یک ضرورت و اولویت جدی در دستور کار متولیان امر قرار گیرد که شاید هر آنچه در این امر تاخیر شود هزینههای سنگین و تلخ تری به جامعه تحمیل شود.
گزارش: ناصررمضانی