به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، چهارشنبه گذشته بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی خودروسازی و قطعه‌سازی اتومبیلیتی 2023 مسکو آغاز به کار کرد. در حاشیه این نمایشگاه محمدعلی تیموری، مدیرعامل سایپا، در جمع خبرنگاران گفته است که «با تجزیه و تحلیل انجام‌شده از سوی شرکای روسی سایپا، احتمال موفقیت ساینا و کوئیک در این بازار بسیار زیاد است و در مدت سه سال 90هزار دستگاه کوئیک به روسیه صادر می‌شود. صادرات 90هزار دستگاه خودروی یاد‌شده برای مدت سه سال خواهد بود که در سال نخست 20هزار دستگاه و بقیه در دو سال دیگر صادر می‌شوند.» همچنین مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی بازارهای صادراتی شرکت ایران‌خودرو نیز اعلام کرده که قرار است خودروی «تارا» به ناوگان حمل‌ونقل عمومی مسکو اضافه شود. در نگاه اول، این نوع اخبار از فرصت‌سازی ایران در بازار خودروی روسیه خبر می دهد؛ حال آنکه با نگاه به عملکرد وسیع خودروسازان چینی در این کشور طی یک سال گذشته، می‌توان گفت در این بازار ایران باز هم فرصت‌سوزی کرده است.

در نمایشگاه 2022 اتومبیلیتی مسکو که سال گذشته برگزار شد تفاهم‌نامه 700میلیون دلاری جابه‌جایی قطعات خودرو بین دو کشور منعقد شده که بخش اعظم این تفاهم‌نامه شامل صادرات قطعات خودرویی از ایران به روسیه بود. با این وجود اکنون بعد از گذشت یک سال هنوز در مورد سرنوشت تفاهم‌نامه 700میلیون دلاری اطلاع‌رسانی نشده و مشخص نیست چه میزان از آن محقق شده است. البته در راستای همین تفاهم‌نامه، قراردادی برای صادرات 45هزار دستگاه خودروی ساخت سایپا به روسیه در اسفند‌ماه سال 1401 با حضور‌ علیرضا پیمان‌پاک‌، رئیس وقت سازمان توسعه تجارت، به امضای مدیرعامل سایپا و تجار روسیه رسید اما پس از آن دیگر خبری از خودروهای ایرانی در خیابان‌های مسکو نبود.

وعده‌های مکرر در مورد حضور خودروسازان و قطعه‌سازان ایرانی در بازار روسیه در حالی داده می‌شود که بعد از خروج خودروسازان غربی از این کشور، چین به‌سرعت به تسخیر بازار خودروی روسیه پرداخت. بر اساس آمار گمرک چین، صادرات خودروهای سواری خودروسازان چینی به روسیه در ژانویه تا ژوئن 2023، معادل 4/ 6 برابر سالانه افزایش یافت و به تقریبا 6/ 4میلیارد دلار رسید. رویترز نیز پیش از این اعلام کرده بود شرکت‌های چینی با مونتاژ خودرو در کارخانه‌هایی مانند رنو و نیسان، فروش خود را در روسیه افزایش می‌دهند.

بنابراین می‌توان گفت در تمام مدتی که خودروسازان و مقامات ایرانی در حال دادن وعده‌های مختلف در مورد ورود به بازار روسیه بودند، این چین بود که توانست در واقعیت کار عملیاتی انجام دهد و جایگاه خود را در بازار خودروی مسکو تثبیت کند. از طرف دیگر صحبت از صادرات با تیراژ بالا به روسیه در حالی انجام می‌شود که بازار داخلی خودرو در ایران با شکاف عمیق عرضه و تقاضا مواجه است و سیاستگذار نیز سعی کرده با رشد تولید این شکاف را کاهش دهد، اما درنهایت باز هم این تقاضاست که با اختلاف زیاد نسبت به عرضه ایستاده است.

همچنین در اسفندماه سال گذشته و اردیبهشت امسال دو مرحله ابرپیش‌فروش خودرو انجام شد که تا پایان سال 1403 همه تولیدات خودروسازان را به فروش رسانده است. برخی از کارشناسان حوزه خودرو معتقدند حجم تعهدات ایجاد‌شده برای تولیدکنندگان خودرو به میزانی است که احتمال دارد آنها از پس ایفای تعهدات خود برنیامده و مساله جدیدی برای خودروسازی کشور ایجاد شود. در چنین وضعیتی پرسش این است که ایران‌خودرو و سایپا چگونه قرار است با روند فعلی تولید خود که در دو ماه گذشته با افت نیز همراه بود هم پاسخگوی نیاز داخلی باشند و هم بخواهند در بازار روسیه سهم‌خواهی کنند؟