عصر خودرو- بازار خودروهای وارداتی ایران در سالهای اخیر تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است و پس از روند صعودی پیوسته و رسیدن به سقف واردات بیش از ۱۰۰هزار دستگاه در سال ۱۳۹۳، با اعمال محدودیتهایی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه ورود خودرو از سوی بازار غیررسمی (Grey Market)، شاهد افت در سال گذشته شمسی بود. به این ترتیب سال گذشته را میتوان سالی بد برای خودروهای وارداتی دانست؛ سالی که در آن شاهد افت ۵۱درصدی در واردات خودرو به کشور بودیم.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، بازار خودروهای وارداتی ایران در حالی سال 1394 را به پایان رساند که با واردات مجموع 50,289 دستگاه خودرو در مقایسه با رقم 102,495 دستگاه در سال پیش از آن، افت 51درصدی را تجربه کرد. اصلیترین دلیل این کاهش واردات، الزام واردکنندگان غیررسمی به خرید گارانتی از واردکنندگان رسمی است که موجب محدودیت در واردات خودرو از سوی واردکنندگان غیررسمی شده است. در کنار این، واردات خودروهایی با حجم موتور بیش از 2500 سیسی به ایران همچنان ممنوع است و این مسئله باعث شده بخشی از خودروهای روز جهان که در ایران نمایندگی دارند، از بازار کنار بروند. در ادامه مروری بر وضعیت واردات خودرو در سال 1394 خواهیم داشت.
*سهم بازار 10 برند برتر واردات بازار ایران در سال 1394
* سهم بازار خودروهای وارداتی ایران در سال 1394 برحسب نوع اتاق خودرو
* مقایسه آمار واردات سدانهای کلاس E برندهای غیرلوکس در سال 1394
کرهایها، پیشرو بازار خودروهای وارداتی ایران
همچون سالهای اخیر، خودروسازان کره جنوبی و بهطور مشخص هیوندای و کیا توانستهاند برندگان بازار خودروهای وارداتی در سال 1394 باشند تا جایی که درمجموع بیش از نیمی از خودروهای واردشده به کشور را خودروهای برند هیوندای و کیا تشکیل میدهد تا این دو شرکت همچنان جای پای بسیار محکمی در بازار خودروهای وارداتی ایران داشته باشند و بعید است دیگر رقبا بتوانند در آینده نزدیک جایگاه این دو برند کرهای را در بازار ایران تضعیف کنند؛ هرچند نباید فراموش کنیم سهم این دو برند در سال 1393 معادل 62درصد بود و این میتواند نشانهای منفی برای غول خودروسازی کره جنوبی در ایران باشد.
*سهم مدلهای هیوندای در سبد محصولات این برند در سال 1394
رتبه نخست واردات در سال 1394 به هیوندای تعلق دارد و این شرکت توانسته با واردات 17,766 دستگاه انواع محصولات، بهتنهایی بیش از 35درصد از بازار خودروهای وارداتی ایران را در اختیار بگیرد. بخش عمدهای از موفقیتهای هیوندای را باید به نام مدل محبوب سانتافه زد چراکه این خودرو شاسیبلند بهتنهایی 51درصد از خودروهای وارداتی برند هیوندای در ایران را شامل میشود و 18درصد از کل خودروهای وارداتی بازار متعلق به این خودرو است تا به این ترتیب بتوان آن را برگ برنده هیوندای در بازار خودروهای وارداتی ایران دانست. پس از سانتافه و البته با اختلاف قابلتوجهی، دیگر شاسیبلند هیوندای مدل ix35 ایستاده است تا از یکسو علاقه بازار ایران به خودروهای شاسیبلند را به نمایش بگذارد و از سوی دیگر نشانی از موفقیت هیوندای در بازار ایران باشد که توانسته 2 مدل از شاسیبلندهای برتر بازار را در سبد محصولات خود جای دهد. ix35 درمجموع با واردات 2,850 دستگاهی توانست سهمی بیش از 16درصد از سبد محصولات هیوندای را از آن خود کند هرچند اختلاف بسیار زیاد این خودرو با سانتافه باعث شده همچنان زیر سایه برادر بزرگتر خود جای گیرد. نسل جدید این خودرو در بازارهای جهانی عرضه شده است و میتوان انتظار داشت در سال جاری شاهد حضور پررنگ آن در بازار کشورمان نیز باشیم و باید منتظر ماند و دید استقبال بازار این نسل جدید این خودرو چگونه است؛ هرچند با توجه به چهره ظاهری موردپسند نسل جدید، این استقبال بیش از هر چیز از سیاست قیمتگذاری خودرو ناشی خواهد بود و درصورتیکه قیمت نسل جدید نسبت به نسل فعلی افزایش چشمگیری نداشته باشد، میتوان انتظار داشت بازار از این نسل جدید نیز استقبال کند. در رتبه سوم در میان محصولات هیوندای خودروی هاچبک i20 جای گرفته است که میتوان آن را یکی از شگفتیهای بازار دانست. خودروهای هاچبک بهطور معمول جایگاه بالایی در بازار خودروهای وارداتی کشورمان ندارند و این مسئله در مورد هاچبکهای کوچک شدیدتر هم میشود اما i20 برخلاف انتظارها با واردات بیش از 2,600 دستگاه، حضور پررنگی در بازار خودرو سال گذشته داشت. البته بخش عمدهای از این حضور پررنگ را باید بهحساب واردات 1,249 دستگاهی این خودرو در خردادماه گذاشت که بخش عمده آن از سوی نمایندگی رسمی هیوندای انجام شده بود و پس از آن i20 روند یکنواختی را طی کرد اما به لطف همین واردات پرشمار بود که توانست جایگاه خود را حداقل در سال گذشته تقویت کند هرچند در صورت عدم تکرار واردات ناگهانی از سوی نماینده رسمی، این خودرو نمیتواند در سال جاری نیز به چنین اعدادی دست پیدا کند. نکته قابلتوجه در طیف محصولات وارداتی هیوندای، شکست سنگین سوناتاست؛ خودرویی که زمانی محبوبترین سدان هیوندای در ایران بود اما با معرفی نسل جدید آن شاهد افت محسوس این خودرو بودیم و تا جایی که این از خودرو در سال پیش اندکی بیش از 600 دستگاه وارد کشور شد که در مقایسه با آمار نزدیک به 4,700 دستگاهی سال 1393 میتوان آن را یک شکست کامل دانست.
هیوندای هرچند همچنان برترین برند بازار خودروهای وارداتی ایران است اما سال گذشته را با دشواری زیاد پشت سر گذاشت و در میان 3 برند نخست بازار، بیشترین کاهش حجم واردات را شاهد بود. هیوندای در سال 1394 شاهد کاهش 63درصدی واردات محصولات نسبت به سال پیش از آن بود و این در حالی است که میانگین کاهش حجم واردات 51درصد بوده است. این را شاید بتوان آغاز روند مشکلات هیوندای در بازار ایران دانست و این مسئله هرچند سال پیش چندان باعث دردسر هیوندای نشد اما در صورت ادامه این روند میتواند در سالهای پیش رو وضعیت هیوندای را با دشواریهای بیشتری مواجه کند. البته بخشی از این کاهش به حضور پررنگ واردکنندگان متفرقه در واردات محصولات هیوندای در سالهای پیش بازمیگردد و به این ترتیب با کاهش حجم واردات از سوی این واردکنندگان (به دلیل تغییرات اعمالشده در قوانین مربوط به واردات خودرو) شاهد افت محسوس واردات محصولات هیوندای بودیم و شاید با حضور پررنگتر نماینده رسمی این برند در ایران، هیوندای بتواند جایگاه خود را ارتقا دهد.
**سهم مدلهای کیا در سبد محصولات این برند در سال 1394
پس از هیوندای، برند زیرمجموعه این شرکت، کیا در رتبه دوم ایستاده است هرچند اختلاف قابلتوجه کیا با هیوندای باعث شده نتوان آن را رقیبی قدرتمند برای هیوندای دانست و کیا بیش از آنکه در فکر رقابت با هیوندای باشد، در تلاش است جایگاه دوم خود را در رقابت با تویوتا حفظ کند. کیا در سال 1394 درمجموع 9,836 دستگاه انواع خودرو وارد بازار ایران کرده است تا سهم خود را در بازار به 19.6درصد برساند. موفقترین خودروی کیا در سال 1394 مدل اسپورتیج است که بیش از 36درصد از سبد محصولات کیا در ایران را شامل میشود. کیا هرچند سال گذشته را درمجموع در رتبه دوم به پایان رساند اما جایگاه این برند در بازار ایران بهشدت از سوی تویوتا تهدید میشود و با توجه به اختلاف 2,600 دستگاهی این دو برند، شاید امسال تویوتا بتواند خود را به جایگاه دوم برساند. هرچند کیا توانست در زمینه فروش اسپورتیج عملکرد خوبی داشته باشد اما در بازاری که سانتافه خودرویی کاملا موفق است، خواهرخوانده این خودرو در کیا، نسل جدید سورنتو بههیچعنوان عملکرد موفقی نداشته و با واردات تنها 826 دستگاه، نتوانسته سهم مناسبی از بازار خودروهای وارداتی را از آن خود کند و این در حالی است که پیش از ورود به بازار و با توجه به موفقیتهای سانتافه انتظار میرفت این خودرو نیز بتواند به موفقیت دست پیدا کند. کیا برخلاف هیوندای که در زمینه عرضه خودروهای سدان عملکرد موفقی نداشت، توانست قدرت خود را با سدانهایش در بازار نشان دهد و در دوران افت هیوندای سوناتا و النترا، شاهد صعود اپتیما و سراتو بودیم. در این بین سراتو با واردات 2,249 دستگاهی در حالی رتبه دوم واردات در سبد کیا را به دست آورد که آمار واردات آن به شکل محسوسی بالاتر از النترا بود و جالبتر آنکه تقابل این دو خودرو در سال 93 با برتری مطلق النترا به پایان رسیده بود و رقیب قدرتمند در خانواده هیوندای فروشی بیش از سهبرابر سراتو داشت. اپتیما هم با فروش 2,019 دستگاهی حضور موفقی در سبد کیا داشت تا جایی که این سه خودرو درمجموع 80درصد سبد محصولات کیا را در ایران شامل میشدند. نسل جدید اپتیما بهزودی به شکل گسترده روانه بازار کشور میشود و باید دید آیا مدل جدید آن میتواند روند موفقیتهای نسل فعلی را ادامه دهد و یا به سرنوشت سورنتو دچار میشود.
* سهم مدلهای تویوتا در سبد محصولات این برند در سال 1394
در رتبه سوم این جدول، برند تویوتا ایستاده است. این خودروساز ژاپنی در سال 1394 درمجموع 7,213 دستگاه انواع خودرو را به بازار ایران عرضه کرد تا سهمی 14.3 درصدی را از بازار از آن خود کند. تویوتا هرچند درمجموع سال 1394 در رتبه سوم و پایینتر از کیا ایستاد، اما در چند ماه از سال توانست عملکرد موفقی داشته باشد و جلوتر از کیا بایستد هرچند درنهایت نتوانست خودروساز کرهای را در بازار ایران شکست دهد. البته تویوتا کمترین حجم کاهش واردات در میان 3 برند نخست بازار خودروهای وارداتی ایران در سال گذشته را داشته و این میتواند نشانه خوبی برای این شرکت باشد چراکه در صورت ادامه این روند تویوتا میتواند به کسب رتبه دوم امیدوار شود. البته بخشی از این موضوع به نتیجه حضور مدلهای جدید کیا در بازار بازمیگردد چراکه در صورت استقبال بازار از این خودروها، کیا میتواند بار دیگر شاهد اوجگیری در بازار خودرو ایران باشد و در غیر این صورت تویوتا میتواند بهآرامی به رتبه دوم دست پیدا کند. همچون دو برند دیگر برتر بازار وارداتیها، برگ برنده تویوتا نیز یک خودروی شاسیبلند است که توانسته حضور موفق تویوتا را در بازار خودروهای شاسیبلند ایران تقویت کند. تویوتا Rav4، بیشترین حجم واردات را در میان محصولات تویوتا در اختیار دارد و با واردات 2,751 دستگاه، سهمی بیش از 38درصد از واردات محصولات تویوتا را به دست آورده است. البته تویوتا حضور موفقی نیز در بازار خودروهای سدان دارد و این مسئله توانسته کمک زیادی به موفقیتهای این برند کند. نماینده برنده تویوتا در بازار سدانهای وارداتی مدل کرولاست. این خودرو با واردات 2,256 دستگاهی، حضور پررنگی در سبد محصولات تویوتا دارد و سهمی 31درصدی را در طیف محصولات تویوتا از آن خود کرده است. تویوتا در سال 1394 درمجموع 13دستگاه از مدل پریوس را نیز وارد بازار ایران کرد تا در کنار واردات مدلهای هیبرید کمری، یکهتاز بازار خودروهای هیبرید ایران باشد. نکته قابلتوجه در این بخش، استقبال بازار از مدلهای تازه راه یافته کمری به بازار است؛ امری که تا حدی توانست شکست نمونههای پیشین را جبران کند و شاهد هستیم سهم کمری در میان محصولات تویوتا افزایش یافته است. البته کمری همواره در ایران خودروی محبوبی بوده اما در مدلهای پیش از فیسلیفت نسل فعلی آن شاهد یک شکست تجاری در ایران و بازارهای جهانی بود و به همین دلیل شرکت تویوتا بلافاصله اقدام به بازطراحی آن کرد که به نظر میرسد حاصل آن خودروی موفقی بوده است. کمری را در حال حاضر تنها میتوان در مدلهای هیبرید خریداری کرد و با توجه به آنکه مدلهای هیبرید از پیچیدگی فنی بیشتری نسبت به نمونههای رایج بنزینی برخوردارند، در ابتدا پیشبینی میشد عرضه این خودرو با شکست مواجه شود اما بازار نشان داد همچنان به نام کمری بهعنوان یکی خودروی قابل اعتماد ایمان دارد و موفقیت کمری هیبرید در بازار نشانهای از این موضوع است. نماینده تویوتا در ایران چندی قبل به عرضه نمونههای جدید از محصولات تویوتا در سال جاری اشاره کرده است و این موضوع میتواند نویدبخش موفقیتهای بیشتر تویوتا باشد چراکه محصولات فعلی این شرکت در سال جاری بدون تغییر از سوی تویوتا باقی خواهند ماند و عرضه خودروهای جدید میتواند توجههای بیشتری را بهسوی این برند جلب کند.
*سهم مدلهای رنو در سبد محصولات این برند در سال 1394
جدال ژاپن و آلمان در بازار خودروهای لوکس
با وجود محدودیتهایی که در زمینه واردات خودروهایی با حجم موتور بیش از 2500 سیسی به ایران وجود دارد، بازار خودروهای لوکس وارداتی در سال گذشته شاهد ورود حدود 5هزار دستگاه خودرو بوده است که نشاندهنده کشش بالای بازار ایران برای چنین خودروهایی است و درصورتیکه محدودیتهای واردات خودرو در این زمینه برداشته شود، میتوان انتظار داشت تعداد بیشتری از این خودروها در کلاسهای قیمتی بالاتر روانه بازار ایران شوند. در بازار خودروهای لوکس ایران، بامو پیشتاز است و توانسته با اختلاف قابلتوجهی رقبای خود را در بازار پست سر بگذارد. طی سال 1394 درمجموع 2,596 دستگاه خودرو برند بامو وارد کشور شده است و این برند توانسته سهمی 5.16درصدی از بازار خودروهای وارداتی ایران را از آن خود کند. مهمترین مزیت بامو در بازار خودروهای وارداتی، تعدد مدلهای عرضه شده از سوی بامو است و این مسئله باعث شده این برند بتواند طیف گستردهای از نیازهای مخاطبین را تحت پوشش قرار دهد و این در حالی است که رقبای این برند با تعداد محدودی از مدلها وارد بازار رقابت شدهاند. موفقترین مدل بامو در این بازی دشوار، مدل X4 است که از نیمه دوم سال 1393 در لیست محصولات بامو جای گرفت و از همان زمان به دلیل طراحی جذاب خود توانست محبوب شود تا جایی که در سال گذشته سهم 53درصدی از محصولات بامو را به خود اختصاص داده بود که رقم بسیار قابل ملاحظهای است بهویژه که نباید فراموش کنیم در سال گذشته 9 مدل مختلف از بامو راهی بازار خودروی کشور شده است که در این میان باید به واردات 65 دستگاهی مدل i8 نیز اشاره کرد.
پس از بامو، لکسس با واردات 1,365 دستگاه، رتبه دوم بازار خودروهای لوکس وارداتی را در اختیار دارد و البته با اختلاف قابلتوجهی در پس بامو است. نقطه قوت لکسس هم یک کراساوور است و NX تازه راهیافته به بازار توانسته یکتنه لکسس را در بازار به پیش ببرد و بهتنهایی سهم نزدیک به 75درصدی از طیف محصولات لکسس در ایران را به دست آورد. این خودرو به دلیل طراحی ظاهریاش بسیار مورد توجه است و به حضورش در بازار توانسته جور دیگر محصولات لکسس در ایران را بکشد و با موفقیتهای این خودرو لکسس شاید در سال جاری یا سال بعد بتواند حتی به کسب جایگاه بامو هم فکر کند بهویژه اینکه در مقابل افت 33درصدی بامو در قیاس با سال93، لکسس تنها 9درصد افت واردات داشته و این مسئله نشان میدهد این برند ژاپنی در مسیر مناسبی گام برمیدارد.
پس از این دو برند و البته با اختلاف زیاد، مرسدس بنز با واردات 820 دستگاه در رتبه سوم ایستاده است تا افت 58درصدی را به نام خود ثبت کند که بیش از میانگین بازار است و البته باعث شده جایگاهش را به لکسس واگذار کند. اصلیترین مشکل مرسدس بنز در بازار ایران، محدودیت شدید مدلهای عرضه شده است بهگونهای که در حال حاضر تنها Cکلاس و Eکلاس در لیست واردات این خودرو دیده میشوند و در این میان واردات کم تعداد نسل جدید Cکلاس باعث شده قیمت این خودرو به رقمهای نجومی برسد تا عملا این خودرو را از گردونه رقابت با سری 3 بامو و IS لکسس خارج کند. البته مرسدس بنز سال گذشته شاهد ورود 37دستگاه مرسدس بنز Sکلاس نیز بود هرچند ورود این خودرو هم نتوانست کمکی به مرسدس بنز کند.
* سهم مدلهای سانگیانگ در سبد محصولات این برند در سال 1394
* سهم مدلهای بامو در سبد محصولات این برند در سال 1394
* روند واردات ماهیانه 3 برند برتر بازار در سال 1394
* مقایسه حجم واردات 10 برند نخست بازار در سالهای 93 و 94