عصر خودرو- از اواخر سال پیش در حالی زمزمههای آمدن پراید به بورس کالای ایران مطرح شد که قرار بود ابتدا پراید به عنوان یک کالا در بورس عرضه و پس از آن بر اساس این کالا، اوراق سلف موازی برای آن منتشر شود تا هم تامین مالی سایپا انجام شود و هم خریداران اوراق سود کسب کنند. اما پس از مدتی به دلیل آنچه که "تعیین قیمت دستوری پراید" از سوی شورای رقابت خوانده شد، عرضه این خودرو در بورس به حالت تعلیق درآمد.
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، این در حالی است که تعیین قیمت دستوری کالا با عرضه آن در بورس از نظر ذات بورس به عنوان محلی برای تعیین قیمت بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا در تضاد است و بورسی شدن پراید در این شرایط بیمعنی است. در نتیجه با کم رنگ شدن احتمال عرضه پراید در بورس کالا، انتشار اوراق سلف موازی برای این محصول نیز عملا منتفی میشود.
اما اکنون حبیب رضا حدادی مدیرعامل تامین سرمایه امید که پیگیر آوردن پراید به بورس کالا بود، خبر از توافق این شرکت با سایپا داده تا از میان گزینههایی که پیش از این شامل سه خودرو "سراتو"، "آریو" و "برلیانس" بود و حالا (با واگذاری "برلیانس" از سایپا به پارسخودرو) به دو گزینه کاهش یافته، یکی یا هر دو را به بورس کالای ایران بیآورد. حدادی همچنین خبر از اخذ مجوز شورای رقابت برای خودرو"سراتو" داد و "آریو" را نیز در مراحل پایانی گرفتن مجوز این شورا، اعلام کرد.
این در حالی است که حامد سلطانینژاد مدیرعامل بورس کالا آمادگی این بورس را برای عرضه این گزینهها (در صورت تیراژ بالا و همگن بودن) و حتی پراید اعلام کرده است. همچنین مهدی جمالی مدیرعامل سایپا در پاسخ به سوال بازار امروز در مورد سرانجام آمدن پراید به بورس کالا اعلام کرد که در حال پیگیری این موضوع است و اگر شورای رقابت مجوز بدهد، پراید را به بورس کالا میآورد.
حبیب رضا حدادی-مدیرعامل تامین سرمایه امید؛
اوراق سلف سومین راه تامین مالی سایپا
از زمستان سال گذشته، یکی از ابزارهایی که برای تامین مالی سایپا در نظر قرار گرفت، اوراق سلف بود. این اوراق در بورس کالا منتشر میشود و به معنی تامینمالی کوتاه مدت یک یا دوساله است که کالا به وسیله آن پیش فروش میشود. به این ترتیب، در زمان سررسید، براساس اختیاراتی که برای ناشران یا خریداران وجود دارد، اوراق میتواند به شکل کالا(خودرو) یا با درصد مناسب از سود، به صورت وجه نقد تسویه شود.
بر این اساس، قرار شد سایپا ابتدا در بورس تهران اوراق مرابحه، سپس صکوک اجاره و پس از آن اوراق سلف بر پایه خودرو را در بورس کالا منتشر کند. بنابراین، پراید و تعدادی دیگری از محصولات سایپا در نظر قرار گرفت تا در صورت وجود نداشتن محدودیتهای مقرراتی در بورس کالا عرضه شوند. با توجه به این مورد، پراید از دور خارج و سه خودروی دیگر با هماهنگی مدیرعامل سایپا معرفی شدند تا پس از تایید در بورس کالا، یکی یا هر سه آنها پذیرش شوند (که با واگذاری برلیانس دو گزینه باقی ماندند) و با انجام معاملات روی آنها در بورس کالا، زمینه فراهم شده و سایپا به پشتوانه این کالاها، تامین مالی خود را به شکل اوراق سلف انجام دهد.
باید توجه کرد که تولیداتی که در محدوده شورای رقابت هستند، برای عرضه در بورس کالا باید به تایید این شورا برسند. اما بسیاری از تولیدات سایپا در حوزه کاری شورای رقابت نیست و شورا رقابت آنها را قیمتگذاری نمیکند. در واقع، پراید به علت اینکه محدودیتهایی روی آن وجود دارد و نرخ سقف فروش داشت و این مسئله بورسی شدن آن را بیمعنی میکرد، نمیتواند در بورس کالا حضور داشته باشد.
بنابراین به سراغ کالاهایی رفتیم که هم کیفیت بالاتری داشته باشند و هم قانونگذار بر تعیین قیمت آنها تاکیدی نداشته باشد تا این محصولات آزادانه قیمت گذاری شوند. همچنین، اگر تمام کالاها در بورس عرضه شوند، به دلیل شفاف بودن این بازار، یک پایه قیمتی پیدا میکنند و کشف قیمت مناسبتری خواهند داشت. در مقابل کالاهایی که با مقررات قیمتگذاری میشوند، چون نرخهای تعیین شده دارند، شفافیت و کشف قیمت آنها بیمعنی میشود.
سایپا اوراق سلف را به عنوان سومین نوع اوراق برای تامینمالی در نظر دارد؛ به این ترتیب که اول اوراق مرابحه را منتشر کرد، پس از آن صکوک اجاره را در دست انتشار دارد و در قدم سوم اوراق سلف را منتشر میکند. البته همان طور که گفته شد، برای انتشار اوراق سلف، باید ابتدا محصول در بورس کالا پذیرهنویسی شده باشد. از این رو، به دنبال پذیرهنویسی محصولات در بورس کالا هستیم.
حامد سلطانی نژاد-مدیرعامل بورس کالای ایران
آماده پذیرش خودروهایی با تیراژ بالا هستیم
اگر محصول(خودرو) تیراژ زیادی داشته باشد که بتوان بر اساس آن تامین مالی انجام داد، بورس کالا برای پذیرش آن مشکلی نخواهد داشت. علاوه بر این، این محصول باید همگن باشد و هر واحد آن با واحد دیگر مطابق باشد. بنابراین هر محصولی که چنین شرایطی داشته باشد میتواند در بورس کالای ایران عرضه شود.
از سوی دیگر، وقتی برنامه تولید محصول داده شود، میتوان به پشتوانه آن تامین مالی در قالب اوراق سلف را انجام داد. دلیل لزوم تیراژ بالای تولید نیز این است که وقتی میخواهیم به پشتوانه محصول، ارقام بالایی تامینمالی انجام دهیم، باید تیراژ تولید محصول نیز بالا باشد. همچنین زمانی که حجم تامینمالی افزایش مییابد، هزینههای تامینمالی هم به شدت کاهش پیدا میکند.
پراید به دلیل اینکه مشمول قیمت گذاری بود، در بورس کالای ایران عرضه نشد و بورس کالا برای محصولی میتواند اوراق سلف موازی منتشر کند که قیمت آن بتواند نوسان داشته باشد. به این دلیل که قیمت اوراق سلف موازی تحت تاثیر دو عامل است؛ اول نرخ تورم یا سود رایج بازار و دوم قیمت دارایی پایهای(در بازار نقد) که اوراق سلف بر اساس آن منتشر شده است. بنابراین باید هم بازار نقد متشکل داشته باشیم و هم کالا محدودیتی در بازار نقد، از نظر توانایی نوسان قیمتی، نداشته باشد تا قیمت اوراق نیز واقعی شود.
حضور پراید در بورس کالا به طور کامل منتفی نشده است و فقط باید محدودیتهای آن رفع شود. در خصوص دو گزینه سایپا برای عرضه در بورس کالا با ما مذاکرهای نشده است، اما بورس کالا برای پذیرش هر محصولی که شرایط گفته شده را دارا باشد، مشکلی نخواهد داشت و آماده پذیرش آن است.