سیستم کنترل فشار باد تایر چگونه کار می‌کند؟

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از جام جم آنلاین، کاربرد سیستم نظارت بر فشار باد تایر یا TPMS در خودروی شما این است که به شما هشدار دهد حداقل یک یا چند تایر به طور محسوسی کم‌باد هستند و امنیت خودرو را به خطر می‌اندازند. چراغ نشان‌دهنده کم‌بودن فشار باد تایر در این سیستم یک علامت زردرنگ است که به شکل سطح مقطع یک تایر (شبیه نعل اسب) که یک علامت تعجب نیز داخل آن است در صفحه پشت آمپر داشبورد روشن می‌شود.

تاریخ پیدایش این چراغ در خودروها به سال‌ها قبل بر می‌گردد. سال‌ها شک و تردید درباره فشار صحیح باد تایر و بسیاری تصادفات شدید که اگر رانندگان از کم‌بودن فشار باد تایر خود مطلع بودند شاید چنین تصادفاتی رخ نمی‌داد. حتی اکنون تخمین زده می‌شود که تعداد قابل‌توجهی از خودروها هر روز با تایرهای کم‌باد وارد جاده‌ها می‌شوند. با این ‌حال نگهداری صحیح از تایر به کمک سیستم نظارت بر فشار باد تایر قطعا در پیش‌گیری از بروز بسیاری از تصادفات شدید موثر است.

قبل از اینکه استفاده از چراغ نشانگر فشار باد تایر در خودروها رواج یابد برای اطلاع از اینکه فشار باد تایرها به سطح خطرناکی رسیده است یا نه باید از خودرو پیاده می‌شدید، زانوهای خود را خم می‌کردید و از گیج سنجش فشار باد تایر استفاده می‌کردید. به جز در چند مورد که استثنا وجود داشت، این گیج تنها ابزار بررسی فشار باد تایر بود که مصرف‌کنندگان عادی همراه خود داشتند.

در واکنش به افزایش ناگهانی تصادفاتی که در اثر کم‌بودن فشار باد تایر رخ می‌داد دولت ایالات‌متحده لایحه گسترش فراخوان حمل‌ونقل، مسئولیت‌پذیری و مستندسازی را تصویب کرد. یکی از پیامدهای این قانون این است که اکثر خودروهایی که از سال 2007 در ایالات‌متحده فروخته شدند مجهز به نوعی سیستم نظارت بر فشار باد تایر هستند.

تمام سیستم‌های نظارت بر فشار باد تایر عملکرد یکسانی ندارند. روشن‌شدن چراغ کمبود فشار باد تایر آخرین مرحله برای شناسایی مستقیم یا غیرمستقیم‌بودن سیستم TPMS است.

سیستم TPMS غیرمستقیم چیست و چگونه کار می‌کند؟

سیستم TPMS غیرمستقیم براساس داده‌های حاصل از سنسورهای سنجش سرعت چرخ عمل می‌کند که سنسور ضدقفل ترمز نیز از همین سنسورها استفاده می‌کند. این سنسورها سرعت چرخش هر یک از چرخ‌ها را می‌سنجند و سیستم‌های کامپیوتری خودرو سرعت چرخ‌ها را نسبت به یکدیگر و نسبت به دیگر اطلاعات مربوط به عملکرد خودرو مانند سرعت مقایسه می‌کنند.

کامپیوتر می‌تواند براساس سرعت چرخش هر چرخ اندازه نسبی تایرهای خودرو را تعبیر ‌کند. وقتی سرعت چرخش یکی از چرخ‌ها بیش از حد انتظار افزایش می‌یابد کامپیوتر براساس محاسبات خود متوجه می‌شود که فشار باد تایر مربوط به آن چرخ کم شده است و براساس آن به راننده هشدار می‌دهد. درواقع کم‌شدن فشار باد تایر باعث کاهش قطر و محیط لاستیک می‌شود و لاستیکی که قطر آن کمتر باشد باید نسبت به تایرهای دیگر با سرعت بیشتری بچرخد تا سرعتش با آنها یکسان باشد.

بنابراین سیستم TPMS از نوع غیرمستقیم درواقع فشار باد تایر را نمی‌سنجد. این سیستم همان مقادیری که در یک گیج فشار باد تایر مشاهده می‌کنید به صورت الکترونیکی پردازش می‌کند. سیستم TPMS غیرمستقیم سرعت چرخش تایرهای خودرو را می‌سنجد و براساس آن سیگنال‌هایی به کامپیوتر خودرو ارسال می‌کند که وقتی در سرعت چرخش چرخ‌ها اشتباهی رخ دهد چراغ اخطار فشار باد تایر را روشن می‌کند.

مزیت‌های سیستم TPMS غیرمستقیم:

نسبت به سیستم‌های مستقیم نسبتا ارزان هستند.
به مرور زمان نسبت به سیستم‌های مستقیم به برنامه‌ریزی و نگهداری کمتری نیاز دارد.
اجزای آن درمجموع نسبت به نمونه‌های مستقیم مشابه به نگهداری کمتری نیاز دارند.

معایب سیستم TPMS غیرمستقیم:

اگر تایری با اندازه بزرگ‌تر یا کوچک‌تر نصب کنید ممکن است دقت سیستم کاهش یابد.
هنگامی که فرسایش تایرها نابرابر باشد ممکن است عملکرد سیستم قابل‌اعتماد نباشد.
بعد از اینکه فشار باد هر یک از تایرها به درستی تنظیم شد باید سیستم دوباره از نو تنظیم شود.
درصورت جابه‌جایی تایرهای جلو و عقب که یک برنامه همیشگی است باز هم باید سیستم از نو تنظیم شود.

سیستم TPMS مستقیم چیست و چگونه کار می‌کند؟

سیستم TPMS مستقیم از سنسورهای نظارت بر فشار باد تایر که درون هر یک از تایرها قرار دارند بهره می‌برد که سطح خاصی از فشار باد تایر را کنترل می‌کنند و برخلاف سیستم‌های غیرمستقیم فقط سرعت چرخش چرخ‌ها را از سیستم ضدقفل ترمز دریافت نمی‌کند.

این سنسورها حتی ممکن است دمای تایرها را نیز نشان دهند. سیستم TPMS مستقیم تمام این اطلاعات را به یک واحد کنترل مرکزی ارسال می‌کند که در آنجا اطلاعات تحلیل و بررسی می‌شوند و اگر فشار باد تایر کمتر از حد مجاز باشد مستقیما باعث روشن‌شدن چراغ اخطار فشار باد تایر در صفحه پشت ‌آمپر می‌شود. معمولا سیستم TPMS مستقیم تمام این اطلاعات را به صورت بی‌سیم ارسال می‌کند. هر سنسور یک شماره سریال منحصربه‌فرد دارد. به‌این‌ترتیب نه تنها این سیستم از سیستم‌های خودروهای دیگر متمایز می‌‌شود بلکه فشار باد هر یک از تایرها را از یکدیگر تشخیص می‌دهد.

بسیاری از تولیدکنندگان این سیستم‌ها که بسیار تخصصی هستند از قانون مالکیت فناوری استفاده می‌کنند بنابراین برای تعویض سیستم TPMS مستقیم به نحوی که سازگار و هماهنگ با خودروی شما باشد به یک تکنسین باتجربه و آگاه نیاز دارید.

مزیت‌های سیستم TPMS مستقیم:

نمایش فشار باد لحظه‌ای داخل تایر

جابه‌جایی یا تعویض تایرها در دقت آن تاثیری نمی‌گذارند.

پس از جابه‌جایی یا تعویض تایر تنظیم دوباره آن آسان است.

باطری‌های داخل سنسورها معمولا تا 10 سال عمر می‌کنند.

احتمال دارد این سیستم در تایر زاپاس خودرو نیز وجود داشته باشد.

معایب سیستم TPMS مستقیم:

درمجموع گران‌تر از سیستم TPMS غیرمستقیم است.

با اینکه تنظیم دوباره آنها آسان است ولی ممکن است به ابزار گران‌قیمتی نیاز داشته باشد.

باطری‌های آنها قابل سرویس و استفاده مجدد نیست و اگر باطری تمام شود باید کل سنسور را عوض کرد.

نصب، سرویس و تعویض سیستم‌هایی که حق مالکیت فناوری دارند برای مصرف‌کنندگان و تعمیرکاران سردرگمی ایجاد می‌کند.

سنسورها هنگام نصب یا بازکردن آسیب‌پذیر هستند.

فشار باد تایر و مبحث ایمنی

با اینکه طرز کار این دو سیستم متفاوت است ولی هر دو کار یکسانی انجام می‌دهند و درصورت کم‌بودن فشار باد تایر هر دو یک چراغ یکسان را روشن می‌کنند. گرچه سیستم TPMS اگر درست نگهداری شده باشد می‌تواند دقیق و به‌موقع به راننده هشدار دهد ولی باز هم 100 درصد جایگزین بازدید فشار باد تایر به صورت دستی نیست. بنابراین این ابزار را به عنوان وسیله‌ای الزامی در جعبه ابزار خودرو در نظر بگیرید.