آشنایی با گیربکس‌های دوکلاچه، مزایا و معایب آنها

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، فلسفه گیربکس دوکلاچه در تعویض هرچه سریع‌تر دنده‌ها و کاهش دور موتور در حین تعویض دنده است. به همین خاطر دنده‌های زوج ‌روی یک شافت و دنده‌های فرد ‌روی محور دیگری قرار می‌گیرند و می‌توان به طور ساده گفت با توجه به این نحوه قرارگیری دنده‌ها و وجود دو مجموعه کلاچ در یک قالب و به صورت ادغام‌شده، می‌توان به طور ساده فرض کرد که در گیربکس‌های دوکلاچه در واقع دو گیربکس در یک گیربکس ادغام شده است.

اساس ساختاری ‌
همان‌طور که گفته شد، دنده‌های زوج ‌روی یک محور و دنده‌های فرد ‌ روی محور دیگر قرار دارد و دنده عقب نیز معمولا همراه با دنده‌های فرد است که البته می‌تواند بسته به تعداد دنده‌های گیربکس این جایگذاری تغییر کند. مجموعه کلاچ نیز شامل دو بخش است که در یک قالب ادغام شده‌اند. محور هر دو سری دنده‌ها در داخل مجموعه کلاچ شبیه به گیربکس‌های عادی قرار دارد با این تفاوت که یک محور درون محور دیگر قرار گرفته است. انتهای هر دو محور درون مجموعه کلاچ قرار دارد و هر محور با کمک هزارخاری خود به کلاچ مربوط به خودش متصل است.

اساس کاری ‌
همان‌طور که گفته شد، مهم‌ترین ویژگی گیربکس‌های دوکلاچه در تعویض سریع دنده‌هاست که باعث می‌شود هم لذت رانندگی افزایش یابد و هم دور موتور و گشتاور در فاصله تعویض دنده‌ها دچار کاهش و افت چندانی نشود. به این ترتیب زمانی که خودرو در حال حرکت است، بسته به شرایط رانندگی که دنده بعدی باید سبک‌تر باشد و یا سنگین‌تر، پردازشگر گیربکس دنده مناسب بعدی را درگیر کرده است ولی چون هنوز مجموعه کلاچ این دنده درگیر نشده است، انتقال قدرت از طریق آن صورت نمی‌گیرد. به محض رسیدن زمان مناسب برای تعویض دنده، فقط کلاچ درگیر شده و کلاچ دنده قبلی از مدار کاری خارج می‌شود. در این شکل تعویض دنده، فقط زمانی که صرف می‌شود، زمان درگیری کلاچ است و به این شکل سرعت تعویض به شکل قابل ملاحظه‌ای بالاتر می‌رود.

مزایا
گیربکس‌های دوکلاچه همچون سایر مکانیسم‌ها دارای مزایا و معایبی هستند که استفاده از آنها را در برخی مواقع توجیه‌پذیر و یا غیر‌قابل‌قبول می‌کند. یکی از مهم‌ترین مزایای این گیربکس‌ها، شتاب‌گیری سریع‌تر نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک معمولی است چرا‌که این گیربکس با توجه به شکل کاری که دارد، تعویض دنده بسیار سریع‌تری داشته و با کمترین افت و کاهش دور موتور این کار را انجام می‌دهد. همچنین چون تعویض دنده فقط به قطع و وصل‌شدن سریع کلاچ محدود می‌شود و برای انجام این کار نیز دور موتور افت چندانی نمی‌کند، تکان و ضربه ناشی از تعویض دنده نیز کمتر از دیگر نمونه‌های گیربکس‌ها خواهد بود. اما همان‌طور که گفته شد، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تعویض دنده در گیربکس‌های دوکلاچه، افت کمتر دور موتور و در پی آن، گشتاور تولیدی است. این اتفاق همچون حرکت در یک سرعت ثابت است که نتیجه آن، استهلاک کمتر پیشرانه و مهم‌تر از آن، مصرف سوخت کمتر است. در این گیربکس همچون نمونه‌های اتوماتیک با مبدل گشتاور، خبری از این قطعه نبوده و مکانیسم کاری کلاچ درگیربکس، شبیه به نمونه‌های معمولی است. همچنین در این گیربکس نیز راننده می‌تواند به دلخواه خود به صورت دستی تعویض دنده کند.

معایب ‌
گیربکس‌های دوکلاچه دارای قیمت‌های بیشتری نسبت به نمونه‌های عادی و دیگر مدل‌های رایج گیربکس‌ها هستند چرا‌که هم تکنولوژی بالاتری دارند و هم قطعات بیشتری که باعث افزایش قیمت آنها می‌شود. این گیربکس‌ها همچنین پیچیده‌تر از دیگر مدل‌های گیربکس هستند که تعمیر آنها را هزینه‌بر‌تر می‌کند و از طرفی چون قطعات بیشتری در آنها وجود دارد، وزن بالاتری نیز دارند.
همچنین تقویت و تیونینگ خودروهایی که دارای گیربکس‌های دوکلاچه هستند، کمی مشکل‌تر است و نیاز به تغییر در برنامه تعویض دنده آنها دارد. هر چند امروزه شرکت‌های زیادی روز‌به‌روز در حال حرکت به سمت استفاده از این نوع گیربکس هستند، اما باز هم تعداد استفاده از این نوع گیربکس نسبت به دیگر نمونه‌ها، کمتر است که انتخاب را برای خریداران محدود‌تر می‌کند.
همچنین برخی کارشناسان عقیده دارند که در خودروهایی که دارای موتور توربوشارژ شده هستند و گیربکس آنها نیز از نوع دوکلاچه است، می‌توان سکته توربو را بهتر حس کرد و به عبارتی سکته توربو در این ترکیب بیشتر است.

نویسنده: علیرضا داودی