بررسی وضعیت پیاده راه سازی در پایتخت

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایسنا، شادمهری مدیر بافت و بناهای تاریخی شهر تهران در نشست «مرگ یا زندگی پیاده در قلب تاریخی تهران» که به منظور نقد رویکرد مدیریت شهری در پیاده‌راه‌سازی برگزار شد، با بیان اینکه محیط‌های شهری از انقلاب صنعتی به بعد با مشکلات پیچیده‌ای روبه‌رو شده که ناشی از تغییر سبک کار و زندگی مردم بوده است گفت: با ورود خودروها، شهرنشینی که از ابتدا فرایند آرامی را طی می‌کرد به ناگاه با تغییر ساختار روبه‌رو شد و به سمت "نو" شدن پیش رفت و تشدید شهرنشینی، شهرها را با معضلاتی مواجه کرد که لزوم مداخلات برنامه‌ریزی شهری به روش نوین را می‌طلبد.

وی ادامه داد: تحول در شهرنشینی تغییرات گسترده‌ای را بر ساختار اقتصادی و اجتماعی و کالبد شهر به‌وجود آورد که به فرسودگی نواحی مرکزی و خالی‌شدن آن‌ها از سکنه منجر شد، خودرو محور شدن دلیل خالی‌شدن از سکنه و کاهش کیفیت زندگی در این محدوده‌ها شد که این موضوع نیز در برنامه‌ریزی‌های شهری گنجانده شده است اما یکی از راهبردهایی که در نواحی مرکزی شهرها در دستور کار قرار گرفته ایجاد پیاده راه‌ها است که با شکستن حمل‌ونقل خودرو محور و ایجاد سیستم مناسب جابه‌جایی، دسترسی آسان به حمل‌ونقل عمومی، به سمت پیاده‌مداری حرکت می‌کند. این هدف در چارچوب برنامه‌های بازآفرینی نیز پیگیری می‌شود.

مدیر بافت و بناهای تاریخی شهر تهران افزود: شهر تهران با چالش‌های متعددی از جمله آلودگی هوا، تراکم حمل‌ونقل، درآمد ناپایدار، نابرابری در استفاده از تسهیلات و تأسیسات شهری روبه‌رو است و این موضوع موجب شده که از تجربه پیاده راه‌ها استفاده شود. پیاده راه‌ها به‌صورت منفرد در شهر تهران اجرا شده است که برخی از آن‌ها موفق بوده و برخی هم مانند پیاده‌راه 17 شهریور ناموفق بوده است.

شادمهری در خصوص مزایای پیاده راه‌ها گفت: پیاده راه‌ها فرصت‌های زیادی را در شهر به وجود می‌آورند که هم کارآمدی محیط را بیشتر می‌کنند و هم آلودگی زیست‌محیطی ندارند و در مراکز شهر ایجاد جذابیت می‌کنند که افزایش حضور گردشگر را در پی خواهد داشت و در نتیجه به رشد اقتصاد شهر کمک می‌کند. اهداف ایجاد آن هم اولویت‌داشتن پیاده‌مداری و حرکت پیاده بر سواره و ایجاد آسایش مطبوع برای عابر پیاده است.

مدیر بافت و بناهای تاریخی شهر تهران با بیان اینکه از آنجا که در مجموعه قوانین و مقررات کشور ما مدیریت شهری نهادینه نشده و مرجع اصلی تصمیم‌گیری برای اجرای پروژه‌ها در سطح شهر محسوب نمی‌شود این موضوع منجر به بروز مشکلات در زمان اجرای پروژه‌های محور پیاده می‌شود، افزود: برای شهر پیاده‌محور دو رویکرد وجود دارد یکی داشتن برنامه جامع پیاده‌محور و دوم تعیین محورهای مشخص و ارزیابی آن برای پیاده‌راه‌شدن. در شهر تهران در سال 87 طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهیه شد اما در آن برنامه خیلی به موضوع پیاده پرداخته نشد و صرفاً موارد منفردی انجام شده که زیاد با برنامه مشخص پیش نرفته است اما می‌توان از تجربیات آن‌ها استفاده کرد.

اجرای زندگی پیاده در شهر نیازمند آهن‌درمانی است

ترانه یلدا یکی از کارشناسان شهر ساز نیز در سخنانی گفت: در تاریخ شهرهای ما همیشه زندگی پیاده وجود داشته است، وقتی ماشین وجود نداشته، خیابان‌ها و کوچه‌ها کوچک بوده و مردم به زندگی پیاده عادت داشته‌اند یعنی پیاده‌راه به عنوان محور تعامل مردم محله همیشه مطرح بوده است، بنابراین نباید ساختن پیاده‌راه را یک موضوع غریبه، که قرار است از خارج از ایران بیاید بدانیم. علت اینکه اکنون طرح‌های پیاده جواب نمی‌دهد این است که این شبکه با آمدن شبکه حمل‌ونقل و خیابان‌کشی به هم می‌خورد.

وی ادامه داد: آنچه در برنامه‌ریزی راهبردی کمتر وجود دارد این است که ما بدانیم وقتی صحبت از زندگی پیاده در شهر می‌کنیم، نیاز به آهن‌درمانی دارد، یعنی حمل و نقل عمومی، اگر حمل و نقل عمومی به کمک فرد پیاده نیاید مخصوصاً در شهری به بزرگی تهران، زندگی پیاده غیرممکن می‌شود.

این شهر ساز تصریح کرد: اینکه در طرح جامع گفته شده منطقۀ 12 به علاوه نصف منطقۀ 11 که در محدودۀ حصار ناصری ساخته شده‌اند، تبدیل به یک منطقۀ ویژه شود یعنی گردشگری و توریسم نه بازاری که ماشین در آن رفت‌وآمد می‌کند و مملو از انبار و آسیب‌های اجتماعی است. اگر ما برای چشم‌انداز راهبردی پیاده‌راه‌سازی یک نقش معین تعریف نکنیم، در این راه موفق نخواهیم بود. در اماکنی که به خودی خود پتانسیل دارند نیز باید اقداماتی برای حفظ و رسیدگی انجام شود همچنین این خیابان‌ها را با دید جدید طراحی کنیم و به بعد تجاری آن هم توجه شود. سهم سواره کم و پیاده راه‌ها عریض‌تر شود.

وی افزود: اگر می‌خواهیم شهر را احیا کنیم باید رفتار آدم‌ها مورد توجه قرار گیرد و برای آن برنامه داشته باشیم.

همچنین محمد آتشین‌بار دیگر کارشناس در این جلسه که در مرکز نظر برگزار شد نیز گفت: منطقۀ 12 قلب تاریخی تهران است بر همین اساس پیاده راه‌های ایجادشده در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است چراکه می‌توان چه از نظر گردشگری و چه برای رفع نیازهای محله روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کرد. شهرداری منطقۀ 12 نیز بر این موضوع بسیار تأکید دارد اما به نظر می‌رسد بهره‌برداری از پیاده راه‌ها به‌صورت مقطعی صورت می‌گیرد، یعنی در ابتدا مورد اقبال عمومی قرار می‌گیرند و جذاب هستند اما بعد از مدتی جذابیت خود را از دست داده و کم‌کم بهره‌برداری از آن‌ها، رو به افول می‌رود.

بر اساس گزارش روابط عمومی پژوهشکده نظر؛ وی ادامه داد: اینکه شهرداری منطقۀ 12 و دفتر بافت‌های تاریخی شعار پیاده‌مداری و زندگی پیاده را ترویج می‌دهند بسیار با ارزش است اما باید بررسی شود که این پیاده راه‌ها کارایی دارند یا خیر؟.