نوستالوژی 75 سال گردش چرخ های دوچرخه در میاندوآب

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از  ایرنا ، در این میان کوچه پس کوچه های میاندوآب هنوز هم خاطرات روزهایی که کودکان با دوچرخه هایشان قد کشیدند و اکنون نیز که سنی از آنها گذشته در امور روزمره از آن استفاده می کنند را حس کرد.
دوچرخه از اولیه ترین وسایل حمل و نقل است که از این حیث قدمت بسیار بالایی دارد و به عنوان ورزش در سلامت انسان نیز بسیار موثر است؛ برخی شهرها از ابتدا دارای بستر و فرهنگ مناسب برای استفاده از این وسیله بودند که شهر میاندوآب از جمله آنهاست و اکنون نیز دوچرخه جزو وسایل اصلی تردد در این شهر به شمار می رود.
هر رهگذر و مسافری که از میاندوآب بگذرد بدون تردید دوچرخه سواران مسن و جوان و المان بزرگ دوچرخه قدیمی شهر که در یکی از میادین اصلی نصب شده را مشاهده خواهند کرد؛ دوچرخه سواری در زندگی و فرهنگ مردم میاندوآب نفوذ کرده و موروثی شده است.
وجود اسناد و مدارک قدیمی، قدمت دوچرخه و دوچرخه سواری را در میاندوآب حدود 75 سال نشان می دهد و زمینه ثبت این شهر به عنوان 'شهر دوچرخه ایران' را فراهم کرده است.
عشق و علاقه مردم میاندوآب از دیرباز به دوچرخه وجود داشته است و اگر در این شهر آماری از تعداد دوچرخه ها جمع آوری شود، در هر خانه ای حداقل یک تا 2 دستگاه دوچرخه وجود دارد.
از طرفی اسناد صدور پروانه دوچرخه سواری قبل از سال 1338 هجری شمسی در این شهرستان به دست آمده است.
مسوولان این شهرستان نیز گام های مناسبی را برای ثبت کردن میاندوآب به عنوان شهر دوچرخه ایران برداشته اند و علاوه بر برگزاری همایش دوچرخه سواری در سال های گذشته، در روزهای سه شنبه هر هفته همایش دوچرخه سواری با عنوان سه شنبه های بدون خودرو در این شهر برگزار می شود که از استقبال بسیار خوب مردم برخوردار است.
قدیمی ترین و اولین دوچرخه فروش شهر میاندوآب روز یکشنبه در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: علاقه مردم این شهر به دوچرخه سواری به بیش از هفت دهه قبل بر می گردد.
'بهروز ایزدی' که متولد سال 1314 شمسی است، بیان کرد: تعمیر و فروش دوچرخه را بر اساس علاقه ای که داشتم با برادرم در این شهرستان از سال 1326 آغاز کردم.
وی افزود: سپس با توسعه مغازه و تعمیر دوچرخه هر روز دوچرخه ها را به مبلغ 2 'قران' (کمتر از نصف یک ریال) کرایه می دادیم و با رونق و استقبال مردم از این وسیله نقلیه، دوچرخه فروشی هم رونق خوبی داشت.
وی بیان کرد: 'دوچرخه رالی' ساخت کشور انگلیس نخستین دوچرخه ای بود که توسط آلمانی ها وارد شهر میاندوآب شد و پس از آن دوچرخه با نشان رابین هود، یاماها، شیر خوابیده، سه تفنگ، فلیپس و دیگر دوچرخه ها اضافه شدند.
ایزدی با بیان اینکه کارمندان کارخانه قند میاندوآب اولین دوچرخه های شهر را برای تردد به محل کارشان خریداری کردند، گفت: سپس ماموران ژاندارمری و اداره پست و در ادامه بیشتر مردم آن زمان دوچرخه را به عنوان اصلی ترین وسیله ایاب و ذهاب و تردد خود برگزیدند.
وی ادامه داد: با گسترش دوچرخه در میاندوآب به ترتیب قصبه ها و روستاهای دور و نزدیک این شهرستان نیز مشتری این وسیله شدند.
'حسین ستاری' دیگر دوچرخه فروش قدیمی شهر که متولد 1309 شمسی است، در خصوص تاریخچه دوچرخه در میاندوآب به ایرنا گفت: دوچرخه یکسال پس از آمدن روس ها به ایران /1320 شمسی/ به این شهرستان وارد شده است.
ستاری با بیان اینکه در ابتدا یک نوع دوچرخه که توپ ترمز نام داشت وارد میاندوآب شد، افزود: این دوچرخه با برگشت پدال به عقب، می ایستاد و به کرایه داده می شد که بعدها دوچرخه های 'هرکولس'، 'فیلیپس'، 'دوغزال' در این شهر مورد استفاده مردم به ویژه کودکان قرار گرفت.
ستاری اضافه کرد: در سال 1327 در کارخانه قند میاندوآب استخدام شدم که یک دستگاه دوچرخه مارک 'رامبل' مشکی خریداری کردم و برای استفاده از آن باید از شهربانی تصدیق (گواهینامه) می گرفتم.
وی با اشاره به اینکه بدون تصدیق نمی توانستیم دوچرخه سواری کنیم، گفت: علاوه بر دوچرخه باید از شهرداری برای دوچرخه شماره پلاک نیز می گرفتیم و دوچرخه های بدون پلاک حق تردد در شهر را نداشتند.
'کریم ورقایی' شهروند میاندوآبی متولد 1314 نیز به ایرنا گفت: در سال 1320 شمسی که روسیه ایران را بمباران می کرد و مردم به باغ های اطراف پناه می آوردند، دوچرخه وسیله فرار مردم بود.
وی افزود: آن زمان در زبان ترکی به دوچرخه 'یئل آتی' می گفتند و ما هم که بچه بودیم به دنبال دوچرخه می افتادیم و می دویدیم.
ورقایی اضافه کرد: بعدها و در سال های 1324 و 1325 در میاندوآب سه تا چهار مکان مغازه دوچرخه فروشی باز کردند که مشهدی باقر در خیابان امام مغازه داشت و نجف، حسن چرخچی و یعقوب حیدری هم که مغازه داشتند، دوچرخه اجاره می دادند.
وی ادامه داد: دوچرخه های کرایه ای 2 مدل بود که یکی خیلی گران بود و یکی هم 'توپ ترمز' نام داشت یعنی باید با پا پدال را برعکس می زدی تا دوچرخه ترمز می گرفت.
وی بیان کرد: حدود سال های 1326 تا 1328 شمسی چند مدل دوچرخه دیگر نیز به بازار آمد از جمله دوچرخه 'هرکولس' البته دوچرخه سه تفنگ هم در تهران تولید می شد.
  علاقه روزافزون میاندوآبی ها به دوچرخه و دوچرخه سواری به قدری بود که سرمایه گذاران این شهر را به ساخت کارخانه دوچرخه ترغیب می کرد و بر همین اساس 'ترکمان غلامی' نخستین کارخانه دوچرخه سواری در میاندوآب را پایه گذاری کرد.
صاحب نخستین کارخانه تولید دوچرخه در میاندوآب به خبرنگار ایرنا گفت: علاقه غیرقابل وصف مردم میاندوآب به دوچرخه، رونق بازار این وسیله نقلیه در ایران و ایجاد اشتغال از جمله دلایل راه اندازی کارخانه تولیدی دوچرخه بود.
'ترکمان غلامی' افزود: از اواسط دهه هفتاد در شهرک صنعتی میاندوآب به راه اندازی کارخانه دوچرخه سواری اقدام کردم و در سال 1377 اولین کارخانه تولید دوچرخه میاندوآب و بزرگترین کارخانه تولید دوچرخه ایران افتتاح شد.
وی گفت: در این کارخانه 30 مدل دوچرخه و دوچرخه های ویژه از جمله برای عروس و داماد، بانوان و دوچرخه برقی برای کسانی که مشکل جسمی و حرکتی داشتند و همچنین دوچرخه توپ ترمز، سه چرخ پاروئی برای حمل و نقل بار تولید می شد.
وی اضافه کرد: این کارخانه علاوه بر تولید و برطرف کردن نیاز داخلی در حال توسعه صادرات و ورود به بازارهای جهانی هم بود و در آن سال ها دوچرخه های تولیدی به کشورهایی از جمله عراق و پاکستان هم صادر می شد.
وی بیان کرد: متاسفانه بر اثر یک اتفاق در سال 1386 کارخانه دچار آتش سوزی شد و تولید دوچرخه از آن زمان تا به امروز تعطیل شده است.
مدیرکل ورزش و جوانان استان آذربایجان غربی نیز در رابطه با قدمت، اهمیت دوچرخه سواری و جایگاه آن در میاندوآب به ایرنا گفت: دوچرخه سواری از‌ دیرباز در این شهر رایج بوده و حتی مردم در امور روزمره همچون کارهای کشاورزی و مراجعه به شهرهای دیگر از این وسیله پاک استفاده می کردند.
'عبدالله چمن گلی' افزود: این شهر مستحق ثبت به عنوان 'شهر دوچرخه ایران' است و امیدوارم از سوی مسوولان کشوری مورد توجه قرار گیرد.
وی اضافه کرد: برای ثبت میاندوآب به عنوان 'شهر دوچرخه ایران' و همچنین ترویج فرهنگ دوچرخه سواری و کمک به محیط زیست، هر هفته در نماز جمعه این شهرستان یک دستگاه دوچرخه به قید قرعه به یک نمازگزار اهدا می شود.
فرماندار میاندوآب نیز به ایرنا گفت: در این شهر با توجه به هموار بودن سطح آن، دوچرخه سواری و استفاده از این وسیله نقلیه در بین مردم رایج بوده و اکنون نیز علاقه مندان زیادی پیدا کرده است‌.
'ناصر امیری' بیان کرد: استفاده روزمره از دوچرخه، وجود مراکز و اسناد تاریخی فروش آن و برگزاری سالانه همایش دوچرخه سواری سبب شده است تا میاندوآب به شهر دوچرخه ایران مشهور شود و امید است آرزوی دیرینه مردم این شهرستان در این خصوص تحقق یابد.
یک پزشک عمومی درباره فواید استفاده از دوچرخه به ایرنا گفت: در بین مردم میاندوآب به علت استفاده از دوچرخه چاقی کمتری وجود دارد.
دکتر رحمان کبیری بیان کرد: فواید دوچرخه سواری برای بدن در سوزاندن کالری و سلامت قلب بسیار است.
وی افزود: تحقیقات جدید نشان داده است که دوچرخه سواری برای مغز هم فواید زیادی دارد و استفاده از دوچرخه ثابت در منزل و دورچخه معمولی ضربان قلب را بالا می برد و انسان را به فعالیت ترغیب می کند.
کبیری با بیان اینکه رکاب زدن، تمرین عالی برای ذهن و روان است، گفت: سبک زندگی یک جانشینی رو به افزایش است و یافته ها هم نشان داده که دوچرخه سواری و رکاب زدن تاثیرات مثبتی روی بیماری های قلبی و عروقی و دیابتی دارد و می تواند باعث تقویت و پیشرفت قوه ادراک، شناخت، عملکرد و ساختار مغز شود.
وی اضافه کرد: لازم نیست دوچرخه سواری حتما بیرون از خانه یا با سرعت و طولانی مدت باشد، بلکه مطالعات نشان می دهد که 30 دقیقه یا کمتر دوچرخه رانی با سرعت و شدت متوسط هم می تواند تغییرات چشمگیری روی ذهن و روان داشته باشد.
وی بیان کرد: ارتباطات عصبی قوی تر، خلق و خوی بهتر و حافظه دقیق تر به علاوه سلامت بهتر قلب، کاهش خطر ابتلا به دیابت و سرطان از فواید دوچرخه سواری است.
'بابک نژادبهمن' مدیر عامل موسسه زیست محیطی 'یام یاشیل' میاندوآب نیز به ایرنا گفت: این تشکل مردمی برای تحقق اهداف سازمانی خود برای کمک به محیط زندگی پاک فعالیت می کند و از آنجایی که امروزه خودرو در شهرها به یک مشکل اساسی در ایجاد ترافیک، آلودگی صوتی و مهمتر از آن آلودگی هوا منجر شده است، یکی از اقدامات این موسسه مردم نهاد، تلاش برای گسترش هر چه بیشتر فرهنگ استفاده از دوچرخه است.
وی ادامه داد: دوچرخه از قدیم به علت شرایط طبیعی و جغرافیایی میاندوآب به عنوان یک وسیله ارزشمند و کاربردی مورد استفاده قرار گرفته است.
نژادبهمن اضافه کرد: دوچرخه سواری طوری در فرهنگ مردمان میاندوآب عجین شده است که کمتر خانه ای پیدا می شود یک یا چند دوچرخه در آن نباشد.
وی بیان کرد: این تشکل زیست محیطی با همکاری فرمانداری، اداره ورزش و جوانان، شهرداری، اداره میراث فرهنگی و گردشگری از سال 1394 با جمع آوری اسناد تصویری، کتبی و مصاحبه های حضوری در صدد ثبت میاندوآب به عنوان شهر دوچرخه ایران است.
وی با اشاره به اینکه شهر میاندوآب در دهه 60 مسیر تردد دوچرخه داشت، تاکید کرد: در سال های اخیر نیز شاهد پیش بینی مسیرهای ویژه دوچرخه سواری در پارک ها و معابر تفریحی شهر هستیم.
رئیس اداره ورزش و جوانان میاندوآب هم گفت: دوچرخه یکی از قدیمی ترین وسیله های مورد استفاده در میاندوآب است که امروزه بیشتر شهروندان از آن به عنوان یک وسیله حمل و نقل و ورزش استفاده می کنند.
امیررضا پور افزود: با وجود افزایش تولید وسایط نقلیه دیگر و سهولت استفاده از آنها، دوچرخه همچنان در میاندوآب جایگاه خود را حفظ کرده و به بخشی از فرهنگ مردمان این شهر تبدیل شده است.
  نخستین دوچرخه در میاندوآب حوالی سال 1320 شمسی وارد این شهر شده است؛ شهرستان میاندوآب با 277 هزار نفر جمعیت در جنوب آذربایجان غربی واقع است.