250 هزار کامیون پیر در جست‌وجوی جاده جوانی

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، درحالی که خرید یک دستگاه کامیون نو برای کامیون‌داران دست‌کم 150 میلیون تومان آب می‌خورد، اهالی این صنف از مناسب نبودن شرایط نوسازی سخن می‌گویند؛ شرایطی که انتخاب آنها را محدود به خودروهای پیشنهادی دولت می‌کند که گاه کیفیت لازم را هم ندارند. از سوی دیگر دولت در آخرین روزهای سال 1393 تلاش کرد با صدور مصوبه‌ای شرایط ارائه تسهیلات در این حوزه را ساده‌تر کند اما کامیون‌داران به خاطر وضعیت فعلی رکود اقتصادی و محدودیت انتخاب، نتوانسته‌اند از این تسهیلات به درستی استفاده کنند.

آنها حتی حاضرند بدون دریافت هیچ‌گونه تسهیلاتی، به ازای هر کامیون فرسوده یک کامیون جدید وارد کنند اما به این شرط که دولت حقوق و عوارض گمرکی آنها را حذف کند؛ به گفته حسین احمدی‌زاده، رییس کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایان موسسات و شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی و کالای کشور، این پیشنهاد بارها به دولت ارائه شده اما دولت توجهی به آن نکرده است. احمدی‌زاده، معتقد است، روند نوسازی کامیون‌ها در کشور درحال‌حاضر وضعیت چندان مطلوبی ندارد و دست تشکل‌ها در این زمینه باز نیست. وی در گفت‌وگو با صمت می‌افزاید: یکی از بخشنامه‌های موجود در زمینه نوسازی کامیون‌های فرسوده این است که شرکت‌های حمل‌ونقل می‌توانند کامیون‌هایی با سقف سنی 3 سال (سقف سنی واردات کامیون) وارد کنند اما شرایط این نوسازی آنقدر دشوار است که افراد ترجیح می‌دهند وارد این حوزه نشوند.

به گفته وی، از جمله این شرایط آن است که نمایندگی اصلی کامیون وارداتی در کشور وجود داشته باشد و خدمات پس از فروش قطعات، تضمین شود. به گفته این فعال حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای، بخش خصوصی هیچ‌گاه قسمت اعظم نوسازی ناوگان را برای دریافت تعداد محدودی نشان(برند) ناوگان هزینه نمی‌کند و از نگاه منطقی، این بخش باید بتواند با دیگر تولیدکنندگان داخل و خارج هم مذاکراتی داشته باشد تا بتواند کیفیت ناوگان تولیدی را بسنجد و یکی از بهترین‌ها را انتخاب کند، نه اینکه در انتخابی محدود مجبور به خرید یک مدل خاص شود.

رییس کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایان موسسات و شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی و کالای کشور می‌افزاید: بارها گفته‌ایم در بخش نوسازی ناوگان به جای آنکه کارخانه‌های نیمه‌دولتی ایجاد شود تا خودرو چینی وارد کنند و به اسم تولید داخل با سود کلان بفروشند، دنبال نوسازی ناوگان به شیوه‌های بهتر باشیم. این مطلوب نیست که خودرو چینی وارداتی، به اسم تولید داخل به راننده فروخته شود. راننده باید حق انتخاب داشته باشد و نباید در نوسازی ناوگان رانندگان را مجبور به استفاده از مدل خاصی کرد. احمدی‌زاده ادامه می‌دهد: درحال‌حاضر در دنیا کامیون‌هایی وجود دارد که ما حسرت داشتن آنها را داریم، البته ناگفته نماند که خودروهای چینی، انواع باکیفیتی نیز دارند که با استانداردهای روز برای امریکا و اروپا ساخته می‌شود اما در کشور ما برای اینکه قیمت تمام شده کمتر شود، همه امکانات جانبی خودرو در سفارش ساخت، حذف می‌شود و کیفیت نهایی افت پیدا می‌کند. به اعتقاد رییس کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایان موسسات و شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی و کالای کشور، وقتی نرخ حمل بار در هر تن‌کیلومتر با ناوگان فرسوده و ناوگان نو یکسان است، مالک اقدامی برای نوسازی خودرو خود نخواهد کرد، زیرا نوسازی برای او توجیهی ندارد.

مصوبه شورای اقتصاد برای بهبود نوسازی
با توجه به مشکلاتی که در مسیر نوسازی کامیون‌های فرسوده وجود دارد، دولت تلاش کرد، در آخرین روزهای زمستان 1393 گام جدیدی در راستای بهبود این روند بردارد. براساس مصوبه شورای اقتصاد، در صورت صرفه‌جویی در 3 ماه نخست سال‌جاری، فاصله زمانی میان اسقاط خودرو فرسوده و ابطال کارت سوخت تا صدور کارت سوخت کامیون جدید، خودرو جایگزین به صورت پیش‌پرداخت به سرمایه‌گذار تعلق خواهد گرفت. طرح جایگزینی 65 هزار دستگاه کامیون و کشنده دارای سن بالاتر از 35 سال از طرح‌های بند «ق» تبصره 2 قانون بودجه 1393 است که برای کامیون‌های بالای 10 تن اجرا می‌شود.
آنطور که کامبیز باباپور، مدیر طرح «جایگزینی 65 هزار دستگاه کامیون و کشنده در شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت» می‌گوید، در اجرای این طرح کامیون‌ها به 3 گروه 10 تا 18 تن، 19 تا 26 تن و 27 تن به بالا تقسیم می‌شوند. به گفته وی، کل مبلغ مصوبه بیش از 2/7 میلیارد دلار است و شرط نوسازی هر کامیون، اسقاط یک دستگاه خودرو با ظرفیت مشابه است.

باباپور می‌افزاید: در محاسبات بازپرداخت صرفه‌جویی، هر بشکه نفت 60 دلار درنظر گرفته شده است. به گفته او، میزان صرفه‌جویی به ازای هر کیلومتر پیمایش برای کامیون‌های 10 تا 18 تن، 19 تا 26 تن و 27 تن به بالا، به تفکیک در سامانه مکانیزه محاسبه می‌شود که در صورت تغییر قیمت نفت خام، در مقاطع زمانی 3ماهه وزارت نفت می‌تواند این رقم را تعدیل کند. در این طرح تعداد 6 هزار دستگاه کامیون جایگزین برای کامیون‌های 10 تا 18 تن درنظر گرفته شده است، همچنین 41 هزار دستگاه کامیون جایگزین برای کامیون‌های 19 تا 26 تن و 18 هزار دستگاه نیز برای 27 تن به بالا درنظر گرفته شده است.

شرایط اجرای مصوبه نوسازی فراهم نیست
احمدی‌زاده تاکید می‌کند که اگرچه در مصوبه شورای اقتصاد شرایط نوسازی بهتر شده اما این مصوبه، هنوز به شیوه مطلوب به اجرا گذاشته نشده یا با استقبال مواجه نشده است. آنطور که احمدی‌زاده می‌گوید، یکی از دلایل اجرا نشدن آن، مسئله رکود تورمی است که در اقتصاد وجود دارد. وی می‌افزاید: بسیاری از افراد منتظر نتایج مذاکرات هستند و به همین دلیل بازار راکد است و تصمیم‌گیری خاصی در این زمینه انجام نمی‌شود زیرا در صورت بهبود شرایط و نتایج مذاکرات، می‌توان بهترین خودروها را با قیمت‌های مناسب و در یک بازار رقابتی وارد کشور کرد.

حذف عوارض گمرکی؛ راهکار بهبود روند نوسازی
به منظور حل مشکلات نوسازی ناوگان جاده‌ای، کانون انجمن صنفی کارفرمایان شرکت‌های حمل‌ونقل کالا آمادگی دارد، در ازای هر دستگاه کامیون فرسوده، یک کامیون جدید وارد کند، به این شرط که در زمینه حقوق و عوارض گمرکی برای کامیون‌دار، تسهیلات قائل شوند. این پیشنهاد احمدی‌زاده به دولت است. وی یادآوری می‌کند، این سخن را بارها گفته اما پاسخ درخوری نشنیده است.
درحال‌حاضر بیش از 250 هزار دستگاه کامیون فرسوده در کشور تردد می‌کنند. این کامیون‌ها مصرف سوختی 2 برابر مصرف سوخت هواپیماهای جدید دارند. این خودروها همچنین روغن‌سوزی داشته و آلاینده‌های زیست‌محیطی ایجاد می‌کنند و استهلاک بالا و بهره‌وری پایین دارند. رییس کانون انجمن‌های صنفی کارفرمایان موسسات و شرکت‌های حمل‌ونقل داخلی و کالای کشور یادآوری می‌کند که بخش خصوصی آمادگی کامل دارد تا بدون هیچ تسهیلات دولتی، در راستای نوسازی همه این کامیون‌ها گام بردارد و تنها چیزی که در این میان می‌خواهد، حذف حقوق و عوارض گمرکی است. کامیون‌داران می‌خواهند با هزینه خودشان، به ازای هر کامیون فرسوده که از رده خارج می‌شود، یک دستگاه کامیون جدید وارد کنند.