آپشن‌شناسی به سبک ایـرانی

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، در این نوشتار به سراغ چندی از این اصطلاحات خواهیم رفت.

صندلی‌های این خودرو 4 گرم و 2 سرد دارد!

خودروسازان این روزها برای بالا بردن سطح رفاه سرنشینان یک خودرو، پتانسیل زیادی ‌روی ارائه ایده‌ها و امکانات مختلف ‌روی صندلی‌های یک خودرو می‌دهند. برای مثال، پیش از فرا رسیدن دهه 70 میلادی، صندلی‌های ردیف جلوی اکثر خودروهای مردمی آمریکایی به صورت یکپارچه و تخت و نه‌چندان ایمن بودند اما با رد شدن از این برهه، طرح‌های خاصی برای نشیمن‌های 2 سرنشین ردیف جلو در نظر گرفته شد که این روزها با حالات مختلفی به بازار عرضه می‌شوند. صندلی‌های چرمی، پارچه‌ای و ساخته‌شده از متریال‌های دیگر با قابلیت تغییر وضعیت بالچه‌ها برای بهتر در‌بر‌گرفتن سرنشین در خودروهای اسپرت، تنظیم هر یک از صندلی‌ها به همراه حافظه جانبی برای سهولت دسترسی به تنظیمات قبلی و در نهایت سیستم‌های تغییر دمای صندلی‌ها، این روزها از جمله امکاناتی هستند که‌ روی نشیمن هر خودرو تعبیه می‌شوند. این سیستم که معمولا در خودروهای کٌره‌ای بازار ایران جایگاه ویژه و ثابتی دارد، با استفاده از شبکه‌های حرارتی/ برودتی، سطح صندلی را گرم یا سرد می‌کنند تا هنگام رانندگی و یا در سفرهای کوتاه و بلند، فضای راحت‌تری برای سرنشین ایجاد شود. در هر خودرو اصولا بیش از یک حالت برای درجه گرما یا سرمای صندلی‌ها در نظر گرفته شده‌ که هنوز ارائه سردکن برای صندلی‌های ردیف عقب برای خودروسازان کُره‌ای و مردمی‌تر چندان جا نیفتاده است. بسیاری از نمایشگاه‌داران از یک اصطلاح جالب برای توضیح این آپشن‌ روی خودرویی استفاده می‌کنند. برای مثال در اتومبیلی که هر دو ردیف از گرمکن و تنها ردیف اول از سرد‌کن بهره می‌گیرند، از اصطلاح 4 گرم و 2 سرد بهره می‌گیرند.

استارتر

همانطور که می‌دانید، عمده این امکانات قرار گرفته‌ روی خودروهای مدرن، به جهت بالا رفتن رفاه حال و آسایش راننده و سرنشینان هر خودرو طراحی می‌شوند که در این بین، ابزارک‌های کمکی راننده نقش عمده‌ای در کاربردی‌بودن مجموع امکانات مورد استفاده‌ روی یک خودرو دارند. مطمئنا بارها با اصطلاح «استارتر» برای یک خودروی مدرن مواجه شده‌اید. این ابزارک و آپشن در واقع جایگزینی برای سوئیچ و روشن‌کردن خودرو به طریقه کلاسیک، یعنی با چرخاندن کلید در توپی است که با جزئیات متفاوتی در خودروهای مختلف استفاده می‌شود. عمده خودروهای اصطلاحا مجهز به «استارتر» به جای توپی سوئیچ، یک دکمه با عنوان Start/Stop و یا Engine Start و امثال این نام‌ها دارند که این نکته مشترکی در بین انواع استارترهاست. در نمونه‌های کمی پیشرفته‌تر، شما نیاز به قرار دادن ریموت خودرو در شیاف یا اسلات خاصی ندارید؛ چرا که حتی با وجود سوئیچ در جیب شلوار یا کت خود، ریموت از طریق امواج و به صورت بی‌سیم توسط خودرو شناسایی می‌شود. در بسیاری از خودروهای مجهز به این سیستم معمولا با نزدیک شدن به خودرو، چراغ داخل روشن و آینه‌های جانبی باز می‌شوند و شما تنها با فشردن یک دکمه بسیار کوچک ‌روی دستگیره درب می‌توانید خودرو را قفل یا قفل در‌‌ها را باز کنید. لازم به ذکر است که استارتر دکمه‌ای تنها زمانی عمل می‌کند که دسته دنده خودرو در حالت N یا P قرار داشته باشد و شما ترمز را با پای راست خود نگاه دارید.

سقف شیشه‌ای!

برخی آپشن‌ها و امکانات تنها برای لذت بیشتر از فضا‌ هنگام رانندگی و یا قرارگیری در خودرو ساخته می‌شوند و صرفا با رویکرد کاربردی بودن روانه بازار نشده‌اند. انواع سقف‌هایی که برای خودروهای تولیدی در نظر گرفته می‌شود نیز از همین دسته امکانات به شمار می‌روند.
البته لازم به ذکر است که در صدر این دسته آپشن‌های ارائه شده، سقف‌های باز‌شو با قابلیت قرار‌گیری در صندوق عقب قرار دارند که به دلیل سیستم پیچیده و پیشرفته و در نهایت ملزومات تقویت شاسی در خودرو، هزینه را بسیار افزایش می‌دهد و معمولا برای خودروهای خانوادگی نیز چندان کاربردی نیست. در این صورت تنها یک راه برای لذت بردن از آسمان هنگام رانندگی دارید و آن هم سفارش یا خریداری خودروی مدنظر خود با سقف‌های شیشه‌ای و سانروف است. اما با توجه به فراگیر‌شدن استفاده از سقف‌های پانورامای تمام‌شیشه‌ای در بسیاری خودروهای جدید، این روزها سانروف‌های کوچک قرار گرفته ‌روی سر ردیف اول تا حدودی از مد افتاده‌اند. از آنجایی که سقف‌های پانوراما با 2 سانروف، در ظاهر کاملا شیشه‌ای به نظر می‌رسند؛ نمایشگاه‌های وطنی این آپشن را تحت عنوان «سقف شیشه‌ای» به مشتری معرفی می‌کنند. هر چند که طبق گفته‌های خطوط بالا، در این نوع سقف‌ها هم از چارچوب فلزی قرص و محکم استفاده می‌شود.

فلان خودرو رادار دارد

شاید بارها شنیده‌اید که فلان خودرو‌ مدرن آلمانی یا کُره‌ای آپشنی تحت عنوان «رادار» را یدک می‌کشد. عموم مردم با شنیدن این جمله و لفظ «رادار»، با توجه به ذهنیت‌های قبلی خود به خود به یاد سیستم‌های ناوبری قدیمی و کلاسیک می‌افتیم. اما این سیستم در واقع به نوعی پیشرفته از تثبیت‌کننده‌های سرعت «کروز کنترلر سرعت» اطلاق می‌شود که جدیدا ‌ روی محصولات لوکس خودروسازان روز دنیا می‌بینیم.
در خودروهای مجهز به این امکان، شما قادر به تثبیت سرعت خود بر اساس خودروی جلویی خواهید بود. به این صورت که در فاصله‌ای مطمئنه از خودروی جلویی قرار گرفته و کروز می‌کنید؛ سپس رادار تعبیه شده در بخش پوزه خودرو، سرعت و فاصله خودروی جلویی را تشخیص داده و با بهره‌گیری از اطلاعات به‌دست آمده، مسیر را همراه با خودروی Origin انتخاب شده طی می‌کنید. بدان معنا که با این کروز کنترل هوشمند، خودرو قادر به تغییر سرعت به صورت هماهنگ با خودروی جلویی نیز خواهد بود و در اکثر نمونه‌ها، فاصله خود را به صورت خودکار با خودروی جلویی کنترل می‌کند.

3 گزینه برای فرمان!

اما یکی از اصلی‌ترین بخش‌هایی که این روزها آپشن‌های جالبی‌ روی آن قرار می‌گیرد، سیستم فرمان و غربیلک خودروست که صرفا به جهت راحتی بیشتر راننده به امکانات مختلف مجهز می‌شود. پیش از این، سیستم‌های کمکی هیدرولیکی فرمان به عنوان یکی از مهم‌ترین آپشن‌های به کار رفته در این بخش به شمار می‌رفت اما با پیشرفت و نو‌‌آوری‌های بیشتر خودروسازان، پای الکترونیک نیز به این قست باز شد.
این روزها اگر قصد خودرویی مدرن داشته باشید، با گزینه‌هایی همچون کروز کنترل روی فرمان، اینترفیس و کنترل سیستم صوتی از روی فرمان و ... مواجه می‌شوید. اما در این بین دو آپشن بیش از دیگر امکانات قابل انتخاب برای فرمان به چشم می‌خورند. گرمکن غربیلک فرمان که در واقع مکمل سیستم تهویه مطبوع و با کارکردی شبیه به گرمکن صندلی‌ها ‌روی خودروهای مدرن تعبیه می‌شود، یک گزینه کاربردی برای رانندگی در زمستان خواهد بود.
کما اینکه در برخی خودروهای لوکس آلمانی، سردکن فرمان نیز دیده می‌شود. اما چیزی که نمایشگاهی‌ها به عنوان آپشن اصلی فرمان می‌شناسند و اصولا با چیزی شبیه به جمله «این خودرو فرمان هم دارد!» به مشتری معرفی می‌کنند، استفاده از قدرت کمکی الکتریکی برای جعبه فرمان و حالت‌های مختلف سبکی و سنگینی غربیلک است.
بدین ترتیب در خودروهای مجهز به این آپشن، شما رانندگی راحت‌تری خواهید داشت؛ چرا‌که خودرو با شرایط مد نظر شما وفق می‌یابد. اصولا این امکان با 3 حالت معمولی، اسپرت و راحت در خودروها ارائه می‌شود که گزینه اسپرت سفت‌ترین حالت ممکن را برای پایداری بیشتر به راننده ارائه می‌کند.

انواع جعبه‌دنده‌ها با ابزارک‌های متفاوت!

نقش جعبه‌دنده در خودرو بیشتر از پیشرانه نباشد کمتر نیست! و بدون شک اگر قصد تجربه یک رانندگی ایده‌آل و دلچسب را داشته باشید باید خودرویی را انتخاب کنید که در بخش فنی، گیربکس خوبی نیز داشته باشد. اگر بخواهیم انواع جعبه‌دنده‌های دستی را فاکتور بگیریم، این روزها تنوع خوبی در بین جعبه‌دنده‌های اتوماتیک یا خودکار دیده می‌شود و خودروسازان برای جلب مشتری بیشتر و ارائه امکانات بهتر، قابلیت‌ها و ابزارک‌های متنوعی را به این بخش از مجموعه انتقال قدرت خودرو اضافه می‌کنند. اما برای شروع باید گفت که تا پیش از فرا رسیدن دهه 90 میلادی، اکثر خودروهای گیربکس اتوماتیک تولیدی در دنیا در واقع  از جعبه دنده‌های خودکار مکانیکی- فشار روغن استفاده می‌کردند که رفته‌رفته کامپیوتر و سنسورها و ادوات برقی به مجموع قطعات تشکیل‌دهنده یک جعبه دنده خودکار اضافه شدند. از همین رو دست خودروسازان برای مانور ‌روی امکانات مختلف این دسته گیربکس‌ها نیز بازتر شد. اما از جعبه دنده‌های اتوماتیک ساده و بدون حالت دستی (توجه داشته باشید که در خودروهایی همچون نیسان ماکسیما از جعبه دنده‌های خودکار ساده استفاده شده است که حالت‌های قابل انتخابی که به عنوان L1 و L2 و ...، بعد از D قرار گرفته‌اند؛ به معنای تعویض دنده دستی نیستند و تنها برای شرایط خاص و محدود‌کردن رنج دنده‌ها تعبیه شده است.) که بگذریم، به نوعی ارتقا‌یافته یعنی گیربکس‌های اتوماتیک تیپ ترونیک می‌رسیم که البته در واقع با دیگر نام‌های تجاری همچون اسپرت ترونیک (آلفا رومئو)، استپ ترونیک (ب‌ام‌و)، اکتیو سلکت (اپل/ واکسهال)، جی ترونیک (مرسدس بنز) و ... توسط بسیاری از خودروسازان ارائه می‌شود. در این نوع جعبه‌دنده‌ها تنها یک برنامه‌ریزی بسیار ساده‌ روی واحد کنترل کامپیوتری جعبه دنده (TCU) انجام گرفته تا راننده با قرار‌دادن لیور در وضعیت تعویض دستی بتواند دنده را به دلخواه خود تعویض کند. البته توجه داشته باشید که برخی محدودیت‌ها همچون محدودیت دور موتور برای این نوع تعویض دنده وجود دارد که در صورت اعمال فشار اضافی به روی خودرو، کامپیوتر به گیربکس دستور تعویض دنده را می‌دهد. این حالت معمولا با به چپ یا راست دادن لیور دنده (در حالت D) انتخاب می‌شوند و معمولا با جلو دادن لیور دنده بعدی و با عقب آوردن لیور دنده قبلی انتخاب می‌شود. هرچند که در برخی خودروها همچون مزدا3 عکس این حالت اتفاق می‌افتد. اما تکلیف «پدال پشت فرمان»، آپشن مورد علاقه نمایشگاهی‌ها و فروشندگان در مقابله با یک خریدار جوان چیست؟! این یک ابزارک تکمیل‌کننده جعبه دنده‌های تیپ‌ترونیک است که شما با قرار دادن گیربکس در حالت دستی، قادر به تعویض دنده از طریق دو پدال تعبیه شده در دو طرف پشت فرمان خواهید بود. معمولا پدال سمت راستی با علامت + مربوط به تعویض به دنده بالاتر و پدال سمت چپی با علامت – مربوط به کاهش دنده است. البته برای تکمیل این عرایض باید گفت که در برخی خودروها همچون محصول جدید MG 3، از جعبه دنده AMT بهره گرفته شده که این گیربکس در واقع یک جعبه دنده خودکار ناقص است. بدین معنا که در این خودرو شما تنها حالت تیپ ترونیک را دارید و قادر به انتخاب حالت اتوماتیک نخواهید بود.
در نهایت به گیربکس‌های ضریب متغیر یا CVT با طراحی تسمه‌مخروطی می‌رسیم. در این جعبه دنده‌ها به عنوان نوعی پیشرفته و در حال تکمیل از گیربکس‌های اتوماتیک، به جای چرخ دنده از دو مخروطی و یک تسمه انتقال قدرت بسیار مستحکم استفاده شده است که ضریب دنده را پیوسته و بنا به شرایطی همچون ولتاژ دریچه گاز تغییر می‌دهد. این جعبه دنده‌ها که‌ روی خودروهایی همچون نیسان تی‌ینا، مورانو، میتسوبیشی ASX و ... استفاده شده، در واقع نقش بسزایی در کاهش مصرف سوخت دارند؛ چرا‌که نوسان دور موتور در خودروهای مجهز به گیربکس CVT حداقل است. در نهایت هم باید اشاره‌ای داشت به «اوردرایو» یا نیم‌دنده کاهش مصرف سوخت که در بسیاری از خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک دیده می‌شود. اوردرایو در واقع یک گیربکس مجزا و کوچک به شمار می‌رود که با انتخاب دنده آخر (یا یکی مانده به آخر) و معمولا در جاده‌های کفی وارد می‌شود. به این صورت که اگر در دنده آخر تنها چند لحظه دور موتور در جایی ثابت باشد، شاهد کاهش ناگهانی دور موتور و درگیر شدن اوردرایو خودرو خواهید بود.