بنزین مارک‌دار در راه است؟

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد،  بعد از گذشت حدود 7 ماه از ابلاغ دستورالعمل وزیر نفت مبنی‌بر «برندسازی در جایگاه‌های سوخت» روز گذشته مسوولان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از اجرای سراسری این طرح تا پایان آذرماه سال جاری خبر دادند. از میان 26 شرکت متقاضی، نهایتا 17 شرکت امتیازهای کافی برای اجرای این طرح را کسب کرده‌اند. بر این اساس، شرکت‌های مزبور ماموریت ارتقای کیفیت بنزین و خدمات در جایگاه‌های سوخت را در شهرهای مختلف کشور بر عهده خواهند گرفت که می‌تواند به ایجاد رقابت و واقعی شدن قیمت بنزین منجر شود.

 طرح برندسازی جایگاه‌های عرضه سوخت در حالی به گفته مسوولان تا پایان آذرماه سال جاری به‌طور سراسری اجرایی خواهد شد که با توجه به تعیین دستوری قیمت بنزین در کشور، اجرای این طرح با اما و اگرهایی همراه است. به عقیده منتقدان درحالی‌که تنها یک نرخ رسمی برای بنزین در کشور وجود دارد و دولت تعیین‌کننده نهایی قیمت است، شکل گرفتن رقابت کاری دشوار خواهد بود. از دیگر سو منتقدان به محدود بودن تولیدکنندگان بنزین در کشور اشاره و از آن به‌عنوان مانعی دیگر بر سر راه رقابتی کردن بازار بنزین یاد می‌کنند. با این حال مسوولان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از قریب‌الوقوع بودن اجرای رسمی طرح «احداث جایگاه‌های زنجیره‌ای» در کشور و رقابت‌هایی که پس از آن شکل خواهد گرفت، سخن می‌گویند. بر این اساس مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از آغاز فعالیت جایگاه‌های زنجیره‌ای (برند) از آذرماه جاری خبر داد و گفت: ممکن است فعالیت این جایگاه‌ها منجر به کاهش قیمت بنزین شود.

محمدرضا مظلومی در نشست خبری روز گذشته که در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی برگزار شد، با اشاره به ارائه‌ مجوز به شرکت‌های صاحب صلاحیت برای احداث جایگاه‌های زنجیره‌ای (برند)، اظهار کرد: شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و وزارت نفت به‌منظور ایجاد رقابت در عرضه سوخت و در راستای ایجاد تسهیلات مطلوب‌تر برای ارائه‌ خدمات به مشتریان و اجرای رسالت قانونی درباره واسپاری برخی از اختیارات به بخش خصوصی، شرکت‌های صاحب صلاحیت در زمینه احداث جایگاه‌های زنجیره‌ای را شناسایی کرده است. به گفته مظلومی بعد از فراخوان این طرح که پیش از این از طریق سایت‌های شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام شده بود، بالغ بر 70 شرکت مراجعه کرده و 26 شرکت نیز پرونده خود را ارسال کرده بودند که در نهایت مجوز فعالیت 17 شرکت صادر و قرار شده است این شرکت‌ها به زودی فعالیت خود را در زمینه پخش فرآورده‌های نفتی به شکل رسمی آغاز کنند. شرکت‌های منتخب پیش از این فعالیت‌‌هایی را به شکل پایلوت در اصفهان انجام داده بودند. اخیرا نیز لوگوی برخی از این شرکت‌ها در شهرهای شیراز، بندرعباس و مازندران در جایگاه‌ها نصب شده است. مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، درباره روند فعالیت شرکت‌های دارای برند در آینده گفت: در ابتدا این شرکت‌ها به خودروها سوخت‌رسانی می‌کنند و در فازهای بعدی انبارهای نفتی را پر کرده و در نهایت در بخش تولید فرآورده‌ها و واردات فرآورده‌ها فعالیت می‌کنند.

مظلومی با بیان اینکه برای این شرکت‌ها تسهیلاتی در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: این تسهیلات به زودی اعلام می‌شود و شرکت‌های صاحب صلاحیت با ابلاغ آیین‌نامه اجرایی باید کار خود را آغاز کنند. این مقام مسوول «پایان آذرماه» را به‌عنوان زمان آغاز فعالیت رسمی شرکت‌های صاحب صلاحیت عنوان و تاکید می‌کند: با ورود این شرکت‌ها به جایگاه‌های خصوصی، جایگاه‌ها نه تنها هیچ هزینه‌ای به این شرکت‌ها پرداخت نخواهند کرد؛ بلکه ممکن است از سوی شرکتی که قرار است فعالیت خود را در جایگاهی آغاز کند، هزینه‌ای نیز پرداخت شود. مظلومی در ادامه با تاکید بر اینکه فعالیت این شرکت‌ها هیچ تاثیری در رشد قیمت بنزین ندارد، گفت: برندسازی در جایگاه‌های سوخت باعث ایجاد رقابت و افت قیمت خواهد شد. برای مثال شرکتی که در حال حاضر در اصفهان فعالیت می‌کند درخواست کرده از 12 شب تا 6 صبح بنزین را با تخفیف به مصرف‌کنندگان عرضه کند که این اتفاق به معنی شروع رقابت در این عرصه است.

ارائه‌ مجوز به شرکت‌های خصوصی صاحب صلاحیت برای احداث جایگاه‌های زنجیره‌ای (برند)، یکی از برنامه‌های استراتژیک شرکت ملی پخش است. آنطور که مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در نشست خبری روز گذشته تاکید کرد، با تغییراتی که در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی صورت گرفته، قرار بر این شده که شرکت ملی نفت از انحصار کامل پخش فرآورده‌های نفتی خارج شود و پخش فرآورده‌های نفتی به تدریج به شکل نیمه‌انحصاری، نیمه‌رقابتی و در نهایت رقابتی تبدیل شود. منصور ریاحی در ادامه گفت: با شناسایی 17 شرکت صاحب صلاحیت در این زمینه، نقش تصدیگری بخش دولتی کاهش خواهد یافت اما برای کاهش نقش دولت نیاز است بخش خصوصی که 20 درصد اقتصاد کشور را برعهده دارد نیز به‌عنوان متقاضی اعلام تمایل کرده و تغییر ساختار دهد. ریاحی تصریح کرد: بسیاری از شرکت‌هایی که صاحب صلاحیت شمرده شده‌اند دارای مخازن، اسکلت خصوصی و... هستند.

بیش از یک میلیارد لیتر، ذخیره بنزین کشور

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در ادامه نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره حجم ذخایر بنزین کشور گفت: با تدابیری که امسال ازطرف شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اتخاذ شد، در زمینه‌ سوخت زمستانی هیچ نگرانی وجود ندارد و در حال حاضر یک میلیارد لیتر ذخیره استراتژ یک بنزین داریم که ذخیره مطلوبی محسوب می‌شود. ریاحی در مورد میزان بنزین وارداتی کشور نیز توضیح داد: روزانه 11 میلیون لیتر بنزین وارد کشور می‌شود که این میزان به شکافی مربوط می‌شود که بین تولید و مصرف بنزین در کشور وجود دارد. به گفته این مقام مسوول، تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور روزانه 5/ 59 تا 60 میلیون لیتر است، در حالی که میزان مصرف بنزین در کشور 75 میلیون و 300 هزار لیتر است که در نهایت باعث واردات روزانه حدود 11 میلیون لیتر بنزین می‌شود.

اما این میزان واردات تا اوایل سال آینده نه‌تنها به صفر خواهد رسید، بلکه ایران به صادرکننده بنزین نیز تبدیل خواهد شد. آنطور که ریاحی درباره امنیت انرژی و امنیت عرضه در این نشست گفت: با راه‌اندازی پالایشگاه‌های ستاره خلیج فارس که نخستین فاز عملیاتی آن تا پایان سال وارد مدار می‌شود، از سال آینده 12 میلیون لیتر بنزین یورو4 و چهار میلیون لیتر گازوئیل یورو4 تولیدی این پالایشگاه در کشور توزیع خواهد شد و از سال 1396 واردات بنزین نخواهیم داشت. به گفته ریاحی تا پایان دی‌ماه سال جاری 6میلیون لیتر بنزین یورو 4 جدید در کشور تولید و توزیع خواهد شد که 3 میلیون لیتر آن مربوط به پالایشگاه بندرعباس و 3 میلیون لیتر مربوط به پالایشگاه لاوان است و پس از این 40 درصد از بنزین مصرفی کشور استاندارد زیست محیطی یورو 4 را خواهند داشت. همچنین براساس اهداف شرکت ملی پخش، ظرفیت نفت گاز از 24 میلیون لیتر به 40 میلیون لیتر خواهد رسید.

روند نزولی مصرف فرآورده‌ها در کشور

مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه روزانه 178 میلیون لیتر فرآورده نفتی از سوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی توزیع می‌شود، گفت: این میزان نسبت به سال گذشته 10 درصد کاهش یافته است و مصرف فرآورده‌های نفتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته 5/ 4 میلیارد لیتر کاهش داشته و سوخت گاز جایگزین سوخت مایع شده است. براساس آمارهایی که از سوی ریاحی اعلام شد، در حال حاضر روزانه 10 میلیون لیتر گاز مایع در کل کشور مصرف می‌شود که نسبت به سال گذشته 6/ 0 درصد رشد داشته است. همچنین مصرف بنزین در کشور روزانه 75 میلیون و 300 هزار لیتر است که 8/ 3 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است. وی در مورد مصرف نفت سفید، نفت گاز و نفت کوره نیز اظهار کرد: میزان مصرف نفت سفید 4 میلیون و 600 هزار لیتر است که نسبت به سال گذشته 5/ 11 درصد کاهش داشته است. همچنین در حال حاضر حدود 73 میلیون و 600 هزار لیتر نفت گاز در کشور مصرف می‌شود که نسبت به سال گذشته 7/ 11 درصد کاهش داشته است. همچنین میزان مصرف نفت کوره نسبت به سال گذشته 2/ 68 درصد کاهش داشته است. مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفت در مورد صادرات فرآورده‌های نفتی گفت: برای نخستین بار توانستیم روزانه حدود 400 هزار بشکه سوخت مایع(نفت کوره و‌گازوئیل) از چهار اسکله در بندرعباس، بندر ماهشهر، لاوان و عسلویه صادر کنیم و قصد داریم این میزان را تا پایان سال‌جاری و اوایل سال آینده به 500 هزار بشکه برسانیم. به‌طور کلی سهم ایران از صادرات فرآورده‌های نفتی در خاورمیانه حدود 7/ 13درصد است.

ریاحی در مورد صادرات سوخت هواپیما نیز توضیح داد: در 6 ماه اول امسال در مجموع 3 میلیون و 750 هزار لیتر سوخت هواپیما به فروش رسیده است که نسبت به سال گذشته 20 درصد رشد داشته است. مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در رابطه با آخرین آمار کل بدهی شرکت‌های هواپیمایی گفت: 1500 میلیارد تومان میزان بدهی شرکت‌های هوایی است که 77 درصد این بدهی‌ها مربوط به شرکت‌های ایران‌ایر، آسمان و ماهان است البته برای این شرکت‌ها یک نقشه راه پرداخت بدهی تعیین شده است و بدهی‌های جاری این شرکت‌ها نیز چند ماه است که به‌صورت نقدی پرداخت می‌شود؛ اما بدهی شرکت‌های هوایی به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در حالی است که ریاحی از بدهی 1300 میلیارد تومانی دولت به شرکت‌های هواپیمایی خبر داد و گفت: طبق تبصره 23 لایحه بودجه سال 1395 شرکت‌های هواپیمایی 1300 میلیارد تومان از دولت طلب دارند که باید طلب خود را در قالب این تبصره دنبال کنند، اما پرداخت این پول از سوی دولت منوط به ذکر نام شرکت‌ها است، اما از آنجایی که در این تبصره نام شرکت‌ها ذکر نشده با مشکلاتی همراه است که قرار است برطرف شود.

به این ترتیب بدهی دولت به شرکت‌های هواپیمایی و شرکت‌های هواپیمایی به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی به‌عنوان بازوی اجرایی دولت تقریبا در یک سطح قرار دارد. اما براساس اعلام ریاحی تاکنون 150 هزار و 452 تن سوخت مایع صادر کرده‌ایم که نسبت به سال 1394، 141 درصد رشد داشته است. صادرات گوگرد نیز 40 هزار تن بوده که نسبت به سال گذشته 103 درصد رشد داشته است. وی در مورد فروش مرزی نیز گفت: فروش مرزی در 6 ماه گذشته روزانه 2 میلیون لیتر بود. مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه همه فرآورده‌های شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از طریق بورس انجام می‌شود، ادامه داد: قیمت‌های شرکت ملی پخش به‌عنوان قیمت مرجع محسوب می‌شود. ریاحی بیان کرد: به‌طور کلی 20 تا 25 میلیون لیتر مازاد عرضه وجود دارد که بخشی از آن صادر می‌شود و بخشی از آن در مناطق مرزی استفاده می‌شود.