عصر خودرو: اکثر خودروهایی که در کشورمان تولید شده‌اند، محصولاتی اقتصادی و یا متوسط هستند که انتظار چندانی از آنها در مورد ظاهر و طراحی وجود ندارد، چرا که بیشتر طراحان مشهور و تحسین‌شده به خلق خودروهای خاص، لوکس و سوپراسپرت‌ها مشغولند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، با این حال این تفکر چندان صحیح نیست و بسیاری از طراحان مشهور جهان، بخش اعظمی از شهرت خود را مدیون طراحی خودروهای عادی و اقتصادی هستند که در نگاه اول شاید چندان خاص و استثنایی به نظر نرسند. در این مطلب به سراغ خودروهایی می‌رویم که در کشورمان مونتاژ شده‌اند و ظاهر آنها کار دست طراحانی زبردست و مشهور است.
پژو 405؛ استودیو پینین‌فارینا
شاید خودرویی که در ایران مونتاژ شده و در رسانه‌ها بیش از همه در مورد نقاط قوت طراحی آن صحبت شده است، همین پژو 405 باشد. این سدان متوسط در دهه 80 و زمانی عرضه شد که خطوط تند و تیز در زبان طراحی جهان حرف اول را می‌زد و پژو نیز دارای یک چهره جسور و اسپرت بود. پینین‌فارینا سعی کرد تا با ترکیب زبان طراحی آن دوران پژو که زاده خلاقیت خودش بود با برخی ایده‌هایی ناب که در آلفارومئو 164 نیز به کار برده بود، یک سدان اسپرت و خشن را خلق کند. حاصل کار توانست محصولی زیبا و جذاب ارزیابی شود که در نهایت به عنوان خودرو سال اروپا نیز برگزیده شد. هر دو نمونه اولیه و فیس‌لیفت شده 405 (کار خود پینین فارینا) در ایران تولید شده‌اند.
سانگ‌یانگ موسو؛ کن گرینلی
ظاهر موسو برای بسیاری از ایرانیان هنگامی که این خودرو در ابتدای دهه80 شمسی وارد کشورمان شد، به اندازه نام برند سانگ‌یانگ عجیب و ناشناخته به نظر می‌آمد. خطوط جالب و خلاقانه این خودرو اما زاده فکر کن گرینلی، طراح جوان و خوش‌فکر انگلیسی بود. وی سعی کرده بود تا با ترکیب برخی المان‌های کلاسیک اروپایی با ایده‌هایی که بیشتر در میان خودروهای ژاپنی مرسوم است، یک ظاهر ساختارشکن جذاب را پدید آورد. در نهایت موسو به لطف جسارت طراحش به چندین جایزه طراحی جهانی دست یافت که برای نام و نشان سانگ‌یانگ نیز بسیار ارزشمند و افتخارآمیز بود. بعدها سانگ‌یانگ در یک فیس‌لیفت جزئی، ظاهر خودرو را مدرن‌تر کرد که نمونه مونتاژ شده در ایران نیز از همین نوع است، با این حال هنوز هم اثرات تفکرات کن گرینلی در آن مشهود بود.
سیتروئن زانتیا؛ استودیو برتونه
روح زانتیا یکی از آخرین سیتروئن‌هایی بود که برای طراحی آن، سیتروئن دست به دامان استودیویی مشهور و ایتالیایی شد. تا پیش از آن چندین بار طراحی محصولات سیتروئن به استودیو برتونه و طراح خوش‌فکرش یعنی مارچلو گاندینی سپرده شده بود. زانتیا نیز در اواخر دهه 80 به جانشین گاندینی یعنی مارک دوشامپ و تیمش سپرده شد. طرح نهایی شاید به اندازه ایده‌های سابق برتونه ساختارشکن و عجیب نبود، اما یک سیتروئن تمام‌عیار بود که در آن هماهنگی و روح اسپرت موج می‌زد. بعدها سیتروئن دوبار زانتیا را فیس‌لیفت کرد که نمونه مونتاژ شده در ایران نیز از نوع آخری است که در اواخر دهه90 میلادی تولید شده است.
پژو 205؛ استودیو پینین فارینا
یکی از افتخارات تاریخ پینین‌فارینا، طراحی‌کردن یکی از برترین و تاریخ‌سازترین هاچ‌بک‌های جهان یعنی پژو 205 است. این خودرو که با زبان طراحی آن دوران پژو انطباق داشت، ظاهری بسیار معقول و در عین حال جوان‌پسند داشت که در آن زمان برای محصولات پژو متصور بود. نزدیکی زبان طراحی 205 و 405 به حدی بود که حتی بسیاری از ایرانیان 405 را نوعی 205 بزرگ شده (و یا بالعکس) ارزیابی می‌کردند. با این حال 205 نتوانست به اندازه برادر بزرگ‌ترش در ایران موفق ظاهر شود و تنها پس از مدت زمانی کوتاه، کنار گذاشته شد.
سیتروئن ژیان (دایان)؛ لویی بیونه
شاید برای شما عجیب باشد که خودرویی به سادگی ژیان، در لیست ما قرار گرفته باشد. با این حال جالب است بدانید طراحی ژیان یا همان دایان، توسط یکی از برترین و خلاق‌ترین طراحان فرانسوی در تمامی اعصار انجام گرفته است. لویی بیونه در دوران پیش از جنگ جهانی دوم برخی از عجیب‌ترین و ساختارشکن‌ترین خودروهای تولید انبوه جهان را برای پنهار طراحی کرد و پس از جنگ جهانی نیز رویکرد آیرودینامیک و مدرن خود را گسترش داد. همین کافی بود تا محصولات پنهار با سایر خودروسازان جهان تفاوت‌های قابل توجهی داشته باشند. مقدار قابل توجهی از همان رویکرد اما در دایان هویداست. سیتروئن در آن دوره پنهار را خریده بود و پروژه دایان را به مهندسان آن سپرده بود. کافی است تا این خودرو را در کنار محصولات آن زمان سیتروئن همانند Ami قرار دهید تا تفاوت رویکرد طراحان پنهار و سیتروئن را دریابید.
رنو 5؛ میشل بوئه
یکی از برترین طرح‌های تاریخ در زمینه نوآوری و تعریف المان‌هایی جدید، رنو 5 است. این خودرو که در زمان عرضه از هر نظر از تمامی خودروهای اقتصادی جهان مدرن‌تر بود، قرار بود حتی ظاهری بسیار ساختارشکن‌تر داشته باشد. طراح آن یعنی میشل بوئه پیش از رسیدن خودرو به خط تولید فوت کرد و هرگز شاهکار خود را در خیابان‌ها ندید، با این حال بیشتر المان‌ها و ایده‌های وی در نمونه تولیدی نیز مورد استفاده قرار گرفتند. اما برای مثال وی تصمیم گرفته بود تا چراغهای عقب رنو 5 روی ستون عقب قرار گیرند، اما رنو در دقیقه نود تصمیم گرفت تا در این قسمت ورودی‌های هوا نصب کند و چراغ‌ها را اندکی پایین‌تر بیاورد. در هر صورت این خودرو توانست به یکی از نمادهای فرانسه و اروپا در دهه 70 میلادی بدل شود و حتی در دهه 80 میلادی نیز نسل دوم آن براساس زبان طراحی همین نسل راهی بازار شود.
رنو 21؛ استودیو ایتال دیزاین
رنو 21 سدان قابل احترام رنو در اواخر دهه 80 میلادی بود که به دلیل قیمت‌گذاری، بازاریابی و عرضه نامناسب، نتوانست در ایران موفقیت چندانی کسب کند. این خودرو توسط طراح مشهور ایتالیایی، جیورجتو جیوجیارو در استودیو شخصی وی یعنی ایتال دیزاین شکل گرفته بود و از هر نظر خطوطی حساب شده و پخته داشت. برخلاف پژو 405 که رویکردی اسپرت و خشن به بازار داشت، رنو سعی کرده بود تا 21 را محصولی آرام و اصیل معرفی کند و ظاهر آن نیز پر از اصالت و بلوغ بود که برای موفقیت در بازار آمریکا نیز حیاتی به نظر می‌رسید. بعدها رنو 21 دچار یک فیس‌لیفت نه‌چندان کامل شد که نمونه حاضر در بازار ایران نیز، از همین نوع است.
