به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو»  به نقل از صمت، تهران یکی از شهرهای بزرگ دنیا است که به دلایل مختلف چند دهه است با این چالش دست و پنجه‌نرم می‌کند اما هنوز نتوانسته راهکاری مناسب برای کاهش ترافیک پیدا کند. در این مدت راه‌حل‌هایی مثل طرح زوج و فرد، ساخت و توسعه مترو و وسایل حمل‌ونقل و عمومی، گسترش تونل و خیابان اجرایی شد ولی هنوز شهروندان تهرانی ساعت‌ها وقت خود را در ترافیک‌های طولانی خیابان‌ها و اتوبان‌ها می‌گذرانند. پل طبقاتی صدر به عنوان یکی از پروژه‌هایی که سال 92 با هزینه 1300 میلیاردی از سوی شهرداری تهران گشایش یافت، انتقادهایی مبنی‌بر ناکارآمدی آن وجود داشت. چنین نسخه‌ای برای نخستین‌بار در جهان حدود 7 دهه قبل ازسوی استادان شهرسازی پیشنهاد شد اما کشورهای پیشرو به دلیل بازخوردهای منفی آن و ناکامی پل‌های طبقاتی در حل مشکل ترافیک، برنامه احداث بزرگراه‌های طبقاتی را به کلی کنار گذاشتند و در دهه‌های اخیر برای طراحی مسیرهای جدید ترافیکی به زیرسطح شهر رفته‌اند.

شهرداری باید شفاف‌سازی کند

احمد حکیمی‌پور، عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: «به نظر می‌رسد شهرداری با ساختن پل صدر به اهداف مورد نظر خود نرسیده است. کاهش ترافیک و بار عبور و مرور ازجمله مهم‌ترین اهداف ساخت این پل است که با وجود هزینه زیادی که صرف ساختن آن شده است، به نتیجه نرسید. مطالعه ناکافی و نبود پیوست فرهنگی و اجتماعی در پروژه‌ای به این بزرگی مشکلات زیادی را برای شهروندان تهرانی ایجاد کرده است.» او افزود: «مهم‌ترین مسئله که در ساخت این پل مورد بحث است اینکه هنوز شهرداری تهران شفاف‌سازی لازم را انجام نداده و بعد از گذشت سال‌ها از گشایش پل طبقاتی صدر هزینه پایان ساخت آن اعلام نشده است».

حکیمی‌پور در راستای شفاف‌سازی هزینه‌های مربوط به ساخت پل طبقاتی صدر تاکید کرد: «شورای شهر تهران و رسانه‌های کشور در طول این مدت شفاف‌سازی و مدارک لازم را از مسئولان شهرداری طلب کردند تا مسائل مربوط به هزینه بالای تملک زمین، پیمان‌های بسته شده برای ساخت پل، خرید مواد اولیه و قطعات خاص و هزینه‌های جانبی و بسیاری از موارد دیگر برای همه آشکار شود.»برای حل چنین مشکلاتی که به یکباره به وجود نیامده‌اند به پژوهش بسیار نیاز است که باید کارشناسان و متخصصان مدیریت شهری انجام دهند. از همین‌رو، فرآیند یک تصمیم‌گیری مانند کاهش معضل ترافیک یک روند پژوهش محور است. بیشتر کشورهای درحال توسعه در حال تجربه رشد سریع شهرنشینی هستند. در همین زمینه پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025میلادی بیش از 65 درصد از جمعیت جهان شهرنشینی را تجربه کنند. اکنون وسایل حمل‌ونقل عمومی بیش از 25 درصد از کل انرژی را مصرف می‌کند و باعث ایجاد بخش عمده‌ای از آلودگی هوا در سطح جهان است. همچنان شاهد هستیم مردم هر روز بیش از گذشته به استفاده از اتومبیل شخصی وابسته می‌شوند. تردد بیش از 2 میلیون خودرو در روز و بیش از 12میلیون سفر روزانه در تهران فرمان هدایت این شهر را به عنوان یکی از شلوغ‌ترین شهرهای جهان از دست مسئولان شهری و برنامه‌ریزان خارج کرده است.

در این راستا، در سال‌های اخیر طرح‌هایی در جهت کاهش ترافیک انجام شده که بیشتر این برنامه‌ها به صورت مقطعی و بدون توجه به مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تهیه و اجرا می‌شود. اگرچه این طرح‌ها در کوتاه‌مدت توانست موثر باشد اما بعد از طی مدتی دوباره تاریخ تکرار می‌شود و شهروندان خود را میان انبوهی از ماشین‌ها و راه‌های بسته خیابان گرفتار می‌بینند.

توسعه حمل‌ونقل عمومی

کارشناسان معتقدند بهینه‌سازی ساختار تولید خودروهای شخصی، بهبود وضعیت حمل‌ونقل عمومی، توسعه بزرگراه‌ها و ایجاد رینگ‌های چندلایه در شهرهای بزرگ می‌تواند راهگشای بار ترافیک تهران باشد. حکیمی‌پور در پاسخ به این سوال که به جای توسعه و گسترش ساخت‌وسازهای عظیم چه راهکارهای دیگری پیشنهاد می‌شود، گفت: «ما معتقدیم به جای صرف هزینه‌های چند میلیاردی برای ساخت پروژه‌ای مانند پل صدر، توسعه زیرساختی در حمل‌ونقل عمومی باید انجام می‌شد. او افزود: اولویت این پروژه ابتدا مشخص نشد و به نظر می‌رسد ساخت این پروژه بدون مشورت و دریافت مجوز از شورای شهر ساخته شد.»

چالش‌های ساخت پل طبقاتی صدر

در سال‌های اخیر شهرداری تهران شروع به ساخت پل‌ها و خیابان‌های عریض و طویلی کرده است که به گفته این سازمان، برای کاهش بار ترافیکی شهر تهران ساخته شده‌اند. اما کارشناسان نظری غیر از این دارند و بر این باورند که بیشتر طرح‌های اجرا شده در این شهر نه‌تنها به کاهش ترافیک کمک نکرده بلکه فقط هزینه‌ای گزاف صرف ساخت پروژه‌هایی شده که باری بر دوش تهران است. عضو شورای شهر تهران در ادامه گفت‌وگو با صمت افزود: «در شهرداری نمونه ساخت چنین پروژه‌هایی وجود دارد. این سازه‌ها بیشتر در سال‌های منتهی به انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 ساخته شده است و بدون اینکه بررسی لازم به منظور بهره‌برداری شود، گشایش یافت و شروع به فعالیت کرد.» حکیمی‌پور ادامه داد: «از همین‌رو، بعد از گذشت چند سال است که شاهدیم تعمیرات و روند ساخت آن هنوز ادامه دارد.

به عنوان مثال، آب‌ریزهای پل صدر را تعبیه نکرده بودند و در زمان بارندگی مشکلات زیادی به همراه داشت و شاهد هستیم که درحال‌حاضر در جهت رفع این معضل اقداماتی شده است که هزینه‌های جانبی زیادی را به دنبال دارد.»پل صدر که هزینه اجرای آن ابتدا بیش از 600 میلیارد تومان اعلام شد اما در نهایت رقمی افزون‌بر 1300 میلیارد تومان هزینه شد، از جمله برنامه‌هایی است که در سال 92 اجرایی شد. پل طبقاتی صدر به طول 11 کیلومتر و به عنوان طولانی‌ترین رینگ بزرگراهی شمال تهران است که شرق تهران را به غرب آن و تونل نیایش متصل می‌کند. کارشناسان معتقدند انتظاری که از این پروژه با صرف این هزینه می‌رفت تا این پل کارکرد اصلی خود که همان بهبود وضعیت ترافیکی شمال تهران است را داشته باشد برآورده نشد و این مسئله به لحاظ علمی قابل پیش‌بینی بود و امکان تخریب آن در چند دهه آینده وجود دارد. در همین راستا، آنها باور دارند که با هزینه ساخت پل صدر خطوط مترو توسعه قابل توجهی می‌کرد و شهرداری می‌توانست با این اعتبار 2 خط مترو جدید را در شهر تهران احداث کند.

نبود مطالعه برای ساخت پل صدر

وضع فعلی بزرگراه طبقاتی صدر به‌عنوان نسل منسوخ معابر درون‌شهری در دنیا، نشان می‌دهد که وجود چند دسترسی محلی ورودی‌های بی‌شمار به این پل طبقاتی در کنار عرض محدود مسیر، نه‌تنها از بار ترافیک کم نکرده بلکه ویژگی مسیر کمربندی را نیز از معبر گرفته است و به نوعی باعث شده این بزرگراه دو طبقه در کارکرد دچار نقض غرض شود. عضو شورای شهر تهران گفت: «وقتی یک پروژه در شهر بزرگی مانند تهران شروع به ساخت می‌شود باید پژوهش و بررسی میدانی نیز شود تا میزان رضایتمندی شهروندان آن محل از ساخت آن نظرسنجی شود. در همین راستا آسیب‌ها و مزیت‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شناسایی شود. با اجرا و ساخت پروژه‌هایی مانند پل صدر، اتوبان امام علی(ع) و بسیاری دیگر محله‌های قدیمی تحت تاثیر قرار گرفتند.»
به نظر می‌رسد که پروژه‌های بزرگی مانند پل صدر که هزینه‌های زیادی دربر دارد تا راهگشایی مناسبی برای حل یک بحران باشند چندبرابر به پژوهش و بررسی موردی نیاز دارند. این پل مانند بسیاری از پروژه‌های شهرداری تهران انتقادهای بسیاری به دنبال داشت و به چالشی جدید برای حل یک چالش دیگر معرفی شد.