عصر خودرو- از دهه ۱۹۶۰ تاکنون شماری از محبوبترین و معتبرترین غولهای خودروسازی در جهان درگیر مباحثات و دعاوی حقوقی شدهاند و بررسیها و تجسس اهالی رسانه و مراجع قانونی نشان داده مشکلات فنی و ایمنی این خودروها با آسیبدیدگی و مرگهای پیش آمده مرتبط است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایسنا، در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا، قانونگذاران دائما استانداردهای سختگیرانهتری در خصوص ایمنی، انتشار مواد آلاینده و کارایی سوخت خودروها وضع و به این ترتیب، فشارهای بیشتری بر شرکتهای خودروساز اعمال میکنند.
در آمریکا، مسئولیت انجام آزمایشهای مربوط به انتشار مواد آلاینده از خودروها بر عهده خودروسازان است که البته بر اساس استانداردهای دولتی انجام میگیرد و خودروسازان موظفاند نتایج این آزمایشها را منتشر کنند. در اروپا، خودروسازان طرف سومی را برای انجام این آزمایشها برمیگزینند. اما سازمانهای غیردولتی و دانشگاهها نیز میتوانند به صورت کاملا مستقل، تحقیقات و بررسیهایی در این رابطه انجام دهند.
هرچند خودروسازان، اغلب از این شکایت دارند که قوانین آمریکا دائما سختگیرانهتر میشود، اما تاریخ نشان میدهد که پایبندی به قانون معمولا به دلیل کشف عیوب و مشکلاتی بوده که از سوی مصرفکنندهها و سازمانهای کنترل کیفی بررسی میشود. برخی توجهات رسانهای نیز در این زمینه کمک زیادی میکند.
در ادامه برخی از بزرگترین رسواییهای تاریخ خودروسازی را مرور میکنیم:
شورلت کورویر
شاید این مورد را باید جد تمام رسواییهای صنعت خودروسازی به حساب آورد. این ماجرا باعث شد رالف نادر به یک اسم آشنا برای بسیاری از مردم تبدیل شود. در سال 1965، نادر کتاب ویرانگرش را منتشر کرد: «در هر سرعتی ناامن». او در این کتاب با جزئیات بسیار شرح داد که خساست جنرال موتورز چگونه کورویر را به خودرویی ناامن تبدیل کرده است. جنرال موتورز نخواسته بود پول بیشتری صرف استحکام سیستم تعلیق محور نوسانی عقب این خودرو کند. علاوه بر این، نادر فاش کرد که کورویر یک ستون فرمان یک تکه دارد که میتواند عملکرد راننده را در تصادفات محدود کند. جنرال موتورز با استخدام یک کاراگاه خصوصی به این ماجرا واکنش نشان داد و سعی کرد شهرت و اعتبار نادر را زیر سوال ببرد. نادر با طرح دعوی قانونی، از جنرال موتورز به علت تعرض به حریم قانونی شکایت و 425 هزار دلار غرامت دریافت و بخشی از این مبلغ را صرف احداث مرکزی برای ایمنی خودروها کرد. جیمز روچ، رئیس مرکز خودروسازی مجبور شد به خاطر این رفتار در مقابل اعضا کمیسیون مجلس رسما عذرخواهی کند.
فورد پینتو
شرکت فورد در دهه 1970 بیش از سه میلیون خودرو پینتو ساخت؛ خودرویی کوچک و سبک که با توجه به افزایش قیمت انرژی (و رقبای ژاپنی)، قرار بود از نظر اقتصادی یک محصول به صرفه باشد. بعد از این که مجله مادر جونز نشان داد در تصادفاتی که از عقب خودرو رخ میدهد، پینتو مسئول آتشسوزیهای مرگبار است. این خودرو سوژه مباحثات و مجادلات فراوانی شد.
مخزن سوخت پینتو بین محور عقب و سپر قرار داشت و نبود فضای کافی احتمال آتش گرفتن باک بنزین در تصادفات را بیشتر میکرد. اسناد داخلی فورد نشان میداد که شرکت از احتمال بروز این مشکل باخبر بوده ولی تصمیم گرفته کاری برای رفع آن نکند، چون بر اساس محاسبات شرکت، پرداخت جریمه آسیبهای احتمالی، ارزانتر تمام میشد. بعد از مرگ سه دختر نوجوان در هند، فورد به قتل غیرعمد متهم و البته از این اتهام تبرئه شد. در سال 1978، فورد فراخوانی برای عودت خودروهای پینتو داد تا قطعه جدیدی به کلاهک فیلتر این خودرو اضافه کند تا در صورت بروز حادثه از عقب، نقطه تماس منحرف شود. به نوشته پاپیولار مکانیکز در سالهای اخیر، بحثهایی پیرامون این که این قطعه واقعا چگونه کار میکند، به راه افتاده است.
فایراستون
در سال 2000، بیش از 100 نفر در خودروی فورد اکسپلورر جان خود را از دست دادند، در حالی که بسیاری از این خودروها مجهز به تایرهای فایراستون بودند. تایرها به طور ناگهانی میترکید و خودرو را چپ میکرد. در این زمان بود که بحثهای زیادی پیرامون این خودروهای بزرگ اسپورت و احتمال چپ شدن ناگهانی آنها به راه افتاد. سازمان ملی ایمنی ترافیکی بزرگراهها انگشت اتهام را به سمت تایرهای فایراستون دراز کرد. فایراستون 6.5 میلیون تایر را فراخواند. فورد در سال 2001، مدیر اجراییاش، جکوئز ناصر را از کار برکنار کرد.
تویوتا
در سال 2009، یک افسر گشتی در بزرگراه کالیفرنیا در حال راندن یک خودرو لکسوس سدان بود که خودرو از کنترل خارج شد و او و خانوادهاش در اثر تصادف، جان خود را از دست دادند. تویوتا پنج میلیون و 500 هزار خودرو را فراخواند و به مشتریان اطمینان داد که در حال حل «علت ریشهای» است یعنی گیر کردن پدال خودرو. اما این شرکت بعدها اعتراف کرد مشکلی که در پدالها وجود داشته را مخفی کرده است. تویوتا اعتراف کرد که «با اختفا و اظهارنامههای فریبآمیز، مصرفکنندهها را گمراه کرده است». در سال 2014، تویوتا یک جریمه قابل توجه 1.2 میلیارد دلاری نیز پرداخت که تا آن زمان بیشترین جریمهای بود که یک شرکت خودروساز متحمل میشد.
جنرال موتورز
سوویچهای احتراق معیوب بر روی چند مدل از خودروهای این شرکت با مرگ دست کم 124 نفر ارتباط داشتند. شهادت کنگره و بررسیهایی که از سوی شرکت و قانونگذاران انجام شد نشان داد که مهندسان جنرال موتورز دست کم به مدت یک دهه از معیوب بودن سوویچها مطلع بودهاند، اما یک سری خطاها باعث شده بود خودروهای معیوب تنها در سال 2014 فراخوان شوند. جنرال موتورز یک جریمه بزرگ 900 میلیون دلاری پرداخت و اعتراف کرد دولت را گول زده است.
کیسههای هوای تاکاتا
کارخانه ژاپنی تاکاتا، یکی از شناختهشدهترین و بزرگترین تولیدکنندگان کیسه هوا، قطعات الکترونیکی، کمربند ایمنی و فرمان در جهان است. نقص بادکننده کیسههای هوای تاکاتا باعث شد این شرکت رکورد بیشترین فراخوان محصولات را داشته باشد. بیش از 42 میلیون دستگاه خودرو از برندهایی چون بیامو، فورد، نیسان، هوندا، مزدا، شورولت، فراری، آئودی، مرسدسبنز و میتسوبیشی. این دستگاه با نیروی بسیار زیادی باز میشد و یکسری قطعه فلزی ریز به سمت کابین مسافران پرتاب میکرد. هشت مورد مرگ و حدود 100 میلیون آسیبدیدگی در ایالات متحده به این نقص نسبت داده شد. بر اساس گزارش نیویورک تایمز، شرکت تاکاتا و هوندا، سالها پیش از عمومی شدن این ماجرا از خطرناک بودن ایربگها اطلاع داشتند. در اوایل سپتامبر، سازمان ملی ایمنی ترافیکی بزرگراههای آمریکا اعلام کرد بررسیها در حال پیشروی است تا دیگر انواع ایربگهای این شرکت به دقت پایش شود.