تاریخچه خودروسازی ترکیه
ریشه صنعت خودرو ترکیه به دهه 1950 میلادی باز می گردد زمانی که این کشور به ساخت کامیون های نظامی می پرداخت و پس از آن بود که ترکیه به سمت خودروسازی رفت. نخستین خودرو داخلی ترکیه Devrim نام داشت که به معنی این لغت انقلاب است و تنها 4 دستگاه از آن به تولید رسید چرا که به دلایل فنی و ایرادات مختلف هیچ گاه به مرحله تولید انبوه وارد نشد. پس از این خودرو، ترکیه دست از تلاش بر نداشت و خودرویی با نام آنادول در سال 1966 توسط کارخانه تازه تاسیس خودرو اتوسان وارد خیابان ها شد. از همان روزهای ابتدایی، صنعت خودروسازی ترکیه از پتانسیل بالایی برخوردار بود و خودروسازان مطرح جهان نیز این کشور را برای مونتاژ محصولاتشان انتخاب کردند و از جمله این خودروسازان می توان به کمپانی های موریس،رنو و فیات اشاره کرد. این کمپانی ها اولین خودروسازانی بودند که به ترکیه برای ساخت محصولات خود در اواخر دهه 60 روی آوردند.
تمرکز بر روی مونتاژ
هر چند که حضور برندهای خارجی در ترکیه باعث خارج شدن محصولات تولید داخل این کشور از خط تولید شد اما در مقابل منافع زیادی برای این کشور نیز از لحاظ مختلف داشت.
حسن کریمی سنجری- کارشناس حوزه خودرو در ارتباط با نحوه پیشرفت صنعت خودروسازی ترکیه می گوید: «ترکیه تمرکز خود را بر روی مونتاژ محصولات مطرح خودروسازان جهانی گذاشت و به جای این که به طراحی و تولید محصولات پیچیده بپردازد، نیروی کار خود را در اختیار خودروسازان مطرح قرار دارد و آموزش های لازم را به آنان داد همچنین در کنار تمرکز بر روی مونتاژ خودرو، به قطعه سازی نیز توجه ویژه ای شد. هدف کشور ترکیه در کنار خودروسازی تبدیل شدن به یکی از بزرگترین قطعه سازان دنیا بود که تا حدودی توانستند به این هدف دستیابی پیدا کنند».
بنابراین ترکیه مسیر حمایت گری از محصولات داخلی را در پیش نگرفت بلکه با مونتاژ خودروها از برندهای مشهور، اقتصاد خود را رونق بخشید.
سنجری در مورد نتیجه این تصمیم اشاره کرد: «تصمیم ترکیه مبنی بر تبدیل شدن به یکی از کشورهای مونتاژ کننده خودرو باعث سرمایه گذاری برند های مختلف در این کشور شد و اشتغال زایی در کشور صورت گرفت همچنین صادرات خودرو نیز به وفور توسط ترکیه انجام در حال انجام است».
شاید بتوان گفت برای این که کشوری بخواهد به خودروسازی مطرح تبدیل شود ابتدا باید مونتاژ خودروهای مختلف را فراگیرد و پس از آن به سمت طراحی و ساخت خودرویی داخل برود بنابراین می توان این مورد را یکی از فرمول های پیشرفت ترکیه در صنعت خودروسازی دانست.
یک قدم تا بزرگ ترین صادرکننده جهان
با توجه به این که ترکیه با خودروسازان مختلف در جهان همکاری دارد و مونتاژ محصولات آن ها را انجام می دهد، سهم بزرگی در صادرات خودرو نیز دارد. بر اساس آمارهایی که اعلام شده است، در این کشور در سال 2016 رقم یک میلیون و 486 هزار دستگاه خودرو تولید شده است و نکته جالب اینجاست که به طور کلی از هر صد دستگاه خودرو تولید شده، 77 دستگاه به سایر کشورها صادر می شود. اگر بخواهیم به کشورهایی که بیشترین میزان صادرات خودرو به سایر کشورها را دارد اشاره کنیم می توان به ژاپن، ترکیه و آلمان اشاره کرد که از این جیث ترکیه در مقام دوم صادرات خودرو و در یک قدمی ژاپن قرار دارد. ترکیه علاوه بر صادرات خودرو، در صادرات قطعه نیز پیشرفت بزرگی داشته است و بیشترین میزان صادرات قطعات خودرو توسط ترکیه به کشور آلمان است.
جذب سرمایه گذار خارجی
با توجه به این که پاشنه آشیل صنعت خودروسازی ترکیه، مونتاژکاری برندهای مختلف است، جذب سرمایه گذار خارجی یکی از موارد مهمی است که کشور ترکیه به آن اهمیت زیادی می دهد. شرایط اقتصادی و سیاسی ترکیه در سال های اخیر دست خوش تغییرات و پستی و بلندی هایی مختلفی شده است که در سال 2017 با تثبیت شرایط، کشور ترکیه بار دیگر به صحنه رقابت بین المللی بازگشت.
سنجری در رابطه با جذب سرمایه گذار خارجی توسط ترکیه اظهار کرد: «به طور کلی در شرایط کشورهایی مانند ترکیه و ایران، ساخت خودرو داخلی از اهمیت کمتری نسبت به مونتاژ برخوردار است بنابراین کشور ترکیه توانسته با جذب سرمایه گذار خارجی به فواید بیشتری دست یابد».
کشور ترکیه در سال گذشته بیش از 1.5 میلیون دستگاه خودرو به تولید رساند و این کشور توانایی تولید تا 2 میلیون دستگاه در سال را نیز دارد. حوزه خودرو همواره از حوزه های است که سود بسیار بالایی از جذب سرمایه گذاری خارجی می برد و تمرکز کشور ترکیه نیز بر روی همین مورد است. در حال حاضر برندهایی نظیر فورد،فیات، تویوتا، هیوندای و رنو از جمله مهم ترین خودروسازانی است که محصولاتشان در کشور ترکیه ساخته و به اروپا صادر می شود.
پرورش نیروهای متخصص
کشور ترکیه برای این که بتواند در آینده به خودروسازی بزرگ تر از حال حاضر تبدیل شود و توانایی تولید خودروهای داخلی پیشرفته داشته باشد نیاز به نیروهای متخصص دارد. با توجه به این که امروزه اکثر قطعات خودرو به صورت الکترونیکی وظایف خود را انجام می دهد، آموزش نیروهای مهندسی به خصوص در بخش الکترونیک یکی از چالش های مهم کشور ترکیه است.
سنجری در مورد آموزش نیروهای متخصص اظهار کرد: «امروزه مونتاژ خودرو دیگر به معنای تنها سر هم کردن قطعات خودرو نیست بلکه مونتاژ خودرو دانش های مختلفی را در زمینه ساخت خودرو به همراه دارد و می تواند برای آینده صنعت خودروسازی یک کشور مفید باشد و به افزایش دانش در این بخش کمک کند».
خودروسازان مختلفی که با کشور ترکیه همکاری دارد علاوه بر فواید مختلفی که برای این کشور داشته اند اقدام به پرورش نیروهای متخصص با برگزاری دوره های آموزشی کرده اند. از این طریق فناوری روز دنیا در صنعت خودروساز ی توسط شرکت های خودروسازی مطرح به نیروی کار کشور ترکیه منتقل می شود و در نتیجه این موضوع می تواند به شکوفایی هر چه بیشتر صنعت خودروسازی ترکیه در آینده کمک به سزایی کند.
آینده خودروسازی ترکیه
سنجری در رابطه با آینده ترکیه و نحوه رشد این کشور در صنعت خودروسازی افزود: «کشور ترکیه مسیر مونتاژ خودرو را انتخاب کرد و توانست پیشرفت های بزرگی در این زمینه داشته باشد اما در حال حاضر روند رشد این کشور کم شده است. در آمد 22 میلیون دلاری از صادرات خودرو و قطعات آن رقم بسیار بزرگی برای کشور ترکیه در مقایسه با کشوری مانند چین محسوب نمی شود. ترکیه در حال حاضر پس از آن که پایه های صنعت خودروسازی خود را محکم کرده است به سمت ساخت پلتفرم ملی رفته است و در حال آماده سازی زمینه ها برای تولید محصول ملی و جدید خود است. با تمام این وجود در کنار ساخت خودرو ملی همچنان به صادرات خودرو به صورت گسترده ادامه می دهد چرا که علاوه بر اشتغال زایی، درآمد ارزی نیز خواهد داشت».
